Lesbók Morgunblaðsins - 27.10.1974, Qupperneq 16

„Ég var
dœmdur og
settur inn .. ."
Framhald af bls. 14
þeim aftur á sama stað. Síðan
urðu bíltúrarnir lengri.
Við komumst inn i bílana með
því að spenna hliðarrúðuna nægi-
lega mikið út til að geta losað um
pinnann, sem lokaði henni. Ef
þetta var fagmannlega gert, sást
ekkert á gluggaumbúnaðinum á
eftir.
Svo var það einu sinni, þegar
við vorum á þessum aldri, að við
stálum glænýjum bíl, sem stóð
ólæstur f Skeifunni. Þetta var
daginn fyrir jólin og kafsnjór yfir
öllu úti. Við klipptum númerin af
nærliggjandi bíl, settum þau á
þann nýja og ókum svo af stað. Ég
ók og gerði það anzi hrottalega.
Ég naut þess að láta bílinn spóla
af stað í snjónum. Svo ókum við
veginn upp í Breiðholt og á
beygju þar missti ég vald á bíln-
um og lenti framan á öðrum. Ég
skall allharkalega í hurðarkarm-
inn en komst ringlaður út. Ég tók
á rás og hef sennilega aldrei
hlaupið eins hratt um ævina. Ég
hljóp alveg æðislega hratt. Félagi
minn sem var með mér i bílnum
komst líka undan.
Við gátum auðvitað ekki komizt
hjá þvi að segja félögunum frá
þessu og svo virðist, sem að þetta
hafi spurzt út. Nema hvað
snemma á nýja árinu bankar
rannsóknarlögreglan upp á heima
hjá mér. Þeir komu milli 10 og 11
um morguninn og héldu mér til 3
eða 4. Énda fór svo, að þeir tóku
mig algjörlega á taugum og allt
komst upp. Tjónið lenti þó ekki á
mér heldur tryggingunum. Nú
varð lika allt vitlaust heima hjá
mér og mér skipað að láta af slíkri
iðju og hætta í þessum félags-
skap.
Allt kom fyrir ekki og við
héldum uppteknum hætti. Nú fór-
um við jafnvel að semja söguna
fyrirfram ef lögreglan skyldi ná
okkur og ákváðum áður, hver
okkar hefði stolið þessum bíl, svo
sökin lenti bara á einum. 1 sög-
unni var svo gert ráð fyrir þvi, að
hann hefði komið og boðið okkur
alsaklausum í bfltúr.
Bíiarnir fóru nú líka að líta ver
út, er við skiluðum þeim aftur.
Við fórum að taka útvörpin og
annað verðmæti úr þeim. Við stál-
um lfka úr bílum við sund-
laugarnar og vorum annaðhvort
mjög heppnir eða nutum fádæma
kæruleysis fólks um eigur sínar.
Einu sinni stálum við t.d. kven-
veski með miklu fé úr ólæstum
bíl. Þá var það líka eitt sinn, að
okkur varð reikað inn í búð og
ætluðum að kaupa gos. Gömul
keriing var 'ein við afgreiðslu í
búðinni og varð að bregða sér á
bak við til að ná í gosið. Við
sýndum henni ekki neina mis-
kunnsemi frekar en endranær og
ég var snöggur að koma hendinni
niður í peningakassann og
hreinsa til, meðan hún var á bak
við.
Þá var það lfka einu sinni, að ég
ætlaði inn í búð f hádeginu í
verzlunarerindum. Ég gekk rak-
leitt inn, en aldrei kom neinn til
að afgreiða mig. Búðin átti þá að
vera lokuð i hádeginu, en það
hafði gleymzt að læsa henni. Það
þarf ekki að spyrja að því, að ég
afgreiddi mig sjálfur.
Ég fór fyrst að stunda innbrotin
af alvöru, þegar ég var 16 ára
gamall. Mest höfðum við þá pen-
inga upp úr krafsinu og eyddum
þvf mest í föt og annað, sem okkur
vanhagaði um. Við vorum farnir
að drekka 15—16 ára gamlir og
vorum nú oft fullir við innbrotin.
Vínið létum við kaupa fyrir
okkur. Annaðhvort gerðu það
eldri strákar, sem við þekktum
eða bara einhver, sem við hittum
fyrir utan ríkið. Einn af okkur
var líka það fullorðinslegur 16
ára, að hann fékk vfn afgreitt.
Rak nú hvert innbrotið annað.
Við brutumst einn sunnudaginn
inn i stórt skrifstofuhúsnæði,
gengum á hurðirnar og komumst
þannig inn í þrjú fyrirtæki. Á
vegi okkar varð peningaskápur,
og með stórum skrúflykii fórum
við að kljást við hann. Við spennt-
um lykilinn utan um húninn, og
viti menn okkur tókst að snúa
hann af og opna skápinn. Hann
hafði nú lítið að geyma nema
ávísanahefti, en afrekið varð
frægt á níunni þ.e. fangageymsl-
unni við Skólavörðustíg.
Já, ég var dæmdur og settur inn
strax og ég hafði aldur til og sam-
tals hef ég gist á níunni 5 sinnum.
Á þessum tíma var skyldunáminu
Iokið, og ég nennti ómögulega að
halda áfram í skóla. Ég hugsaði
litið um, hvert ég stefndi i fram-
tíðinni. Lífið leið að mestu áfram
í kæruleysi.
Við eyddum tímanum í fyllirí,
skemmtanir og glæpamennsku og
margar sögur væri hægt að segja
af því. Einna frægast er, þegar ég
og félagi minn fórum inn í Brauð-
skálann við Langholtsveg og höfð-
um þó nokkuð fé með okkur
þaðan. Við flugum til Egiisstaða
og ollum ýmis konar uppnámi á
staðnum. Við fórum meðal annars
inn i skólann og lentum í áflogum
við kennara og skólastjóra. Við
brutum einnig rúður á staðnum
og okkur var um siðir stungið inn,
en sieppt út aftur. Við fórum með
flugvélinni til Akureyrar og þar
beið lögreglan okkar á flugvellin-
um. Við vorum látnir dúsa í
lögreglubilnum, þar til vélin hélt
af stað til Reykjavíkur. Þegar
þangað kom vorum við sendir
beint á þann ógeðslega stað níuna
við Skólavörðustíg. Ég slapp þó
sæmilega vel úr þessu ævintýri,
ég laug stíft og hélt að bæta ráð
mitt.
Við héldum alltaf hópinn eins
Hanna, Ajax og eldhúsræstingin
Eða þegar Hanna kynntist því, að fljótandi
Ajax með Salmíak-Plús er fljótvirkast
og áhrifamest við að fjarlægja
jafnvel erfiðustu óhreinindi í eldhúsinu.
6. »Þetta gekk eins og í sögu með Ajax, og nú er eldhúsið mitt alltaf
ljómandi hreint. Og svo angar það auk þess af hreinleika.«
2.Enda byrjaði föstudagurinn ekki sérlega
skemmtilcga. Heppilegt,
að ég hafði kcypt Ajax.
3.Tvær brúsahettur í fötu
af vatni nægðu til að gera cldhúsið
skínandi hreint aftur.
1. Ég hafði átt við matargerð allan
fimmtudaginn og bjóst því við
óvenjuerfiðri föstudagsræstingu.
4. Það nægði að strjúka lauslega af
skáphurðum til þess að þær yrðu gljáandi á ný.
Ajax cyddi á stundinni allri fitu og blettum.
5,Og fastbrennd »uppúrsuðan« á eldavélinni,
sem alltaf er erfið, lét undan fyrir ögn
af óþynntum Ajax-legi.
Fljótandi Ajax
gerirhreinteins
og hvítur stormsveipur.
og ég sagði. Aldrei voru neinar
stelpur með okkur f innbrotun-
um, en hins vegar tóku þær þátt I
geiminu og svallinu. Ein af þeim
stelpum, sem tók þátt í þessu
svalli með okkur fór beint frá
okkur og í kanann.
Eitt slíkt svall stóð í heila viku.
Við stálum þá bíl blindfulbr og
ókum honum um bæinn, stálum
skartgripum úr verzlunarglugga
og lögðumst á staði, þar sem við
áttum auðvelt með að láta okkur
hverfa út í myrkrið ef eitthvað
færi útskeiðis. Sjoppur og annað
slíkt varð fyrir barðinu á okkur.
Þetta stóð stanzlaust í viku og þá
komst rannsóknarlögreglan f
málið.
Margt af þessum afbrotum
okkar komst á síður blaðanna.
Fyrir skömmu var t.d. sagt frá því
þar, að nokkrir óreglumenn hefðu
sezt upp hjá gömlum manni i
Eskihlíð, rifið símann úr sam-
bandi, setið þar að drykkju og
leitað að peningum. Ég kom þar
skömmu á eftir þeim og eftir
nokkra leit fann ég 40 þúsund
krónur í skúffu, sem ég laumaði
gætilega á mig áður en ég hvarf á
braut.
En þetta er endapunkturinn í
ferli minum. Nú er ég á skilorðs-
bundnum dómi, en má e.t.v. eiga
von á eins árs dómi. Ég var algjör-
lega vonlaus um að ég kæmi mér
nokkurn tíma út úr þessu. En nú
hef ég tekið mig til, fengið mér
vinnu og vonazt til að geta haldið
henni."
A hefur nú stundað vinnu
reglulega í 3 mánuði. Það síðasta
sem af honum fréttist var þó, að
hann hefði stolið stórum amerísk-
um bíl drukkinn og ekið honum
út af á ofsahraða og gjöreyðilagt.
Hann hefur nú fengið 8 mánaða
óskilorðsbundinn dóm, en vonast
til að verða ekki settur inn ef
hann heldur sér í fastri vinnu.
Mundu menn Framhald af bls. 10
benda til Eintals sálarinnar og þeirrar sérstöku stefnu í
guðræknisritum, sem sú bók er af sprottin. Hallgrímur
gefur hér í skyn, að í sálmana hafi hann ekki getað
„innbundið“ nema brot af þeirri reynslu, sem var sam-
fara sköpun þeirra og miklu meiri en hann gat séð fyrir í
upphafi.
Undanfarnar athugasemdir ná óhjákvæmilega skammt
sem svar við spurningunni, hvað hafi komið fyrir Hall-
grim Pétursson, þegar hann hóf að yrkja Passíusálmana.
Þeim er ekki ætlað að bregða neinu leifturljósi á tilefni
sálmanna. Eg þykist góðu bættur, ef þær benda eitthvað í
rétta átt, það sem þær ná, eða villa a.m.k. engum sýn.
íilefni Passíusðlmanna
Framhald af bls. 9
hinnar helgu sögu i búning Ijóða. Hann hafði safnað til þess og
meira að segja ort út af pislarsögunni.
En nú stendur þessi pislarferill honum enn þá skýrar fyrir
sjónum, þegar hans eigin píslarferill varpar á hann Ijósi
veruleikans. Sá er eldur heitastur, er á sjálfum brennur. En
jafnframt því, að Ijós hins ægilega veruleika skin á pislarferil
frelsarans, skin hið himneska Ijós frá Jesú pinu á framtið
Hallgrims og veitir huggun og frið. Nú er það ekki lengur
Abner, kappinn, „haldinn sem hundshaus leiður", sem svalaði
hjartans trega, heldur hinn liðandi frelsari. „Við þann aldin-
garðinn mins herra Jesú pinu og dauða historiu" sezthann nú
niður og „útles þaðan marga heilnæma himna jurt", eins og
hann kemst sjálfur að orði f tileinkun Passíusálmanna einni.
Þarna finnur hann þær lifjurtir, sem hann getur lagt við sár
sin. Eftir fyrsta áfallið réttir hann við í þessu trausti. Heilsan er
góð, þó að voðinn blasi við fram undan. Kviðinn hverfur ekki.
Mannlegt eðli skelfist við þessa útsýn. En hann lætur ekki
bugast. Úr þessari deiglu eða i þessari deiglu verða til hans
mestu meistaraverk, Passíusálmarnir og Allt eins og blómstrið
eina. Er ekki sá sálmur eins og lýsing á þessu öllu saman? í
eldinum skirist skáldið og vigist til sins mikla meistarastykkis.
Holdsveikin verður honum hinn glóandi altarissteinn, er
snertir varir hans.1)
1) Jes. 6, 6.