Lesbók Morgunblaðsins - 23.12.1974, Page 7

vóruð að tala um,“ sagði hann.
„Má ég lesa það, þegar það kemur
út?“ Það var ekkert lítillæti I
viðmóti hans og ekki tómlæti
heldur; ég man betur en orð hans,
að mér var ljóst, að hann hafði til
að bera kurteisi, sem var óvió-
komandi vingjarnleik eða góðum
siðum, en skyldari óttaleysi við
trúnað og var rétthverfa annars
og hættulegs eiginleika, sem er
fólginn í því að geta knúið fram
trúnað annarra og nátengdur
hæfiieika til að lifa lifinu af í
þessari borg. Hann spurði um
hvað ég skrifaði. „Ekkert raun-
verulegt," sagði ég, „bara sögur,“
og bætti við í gamni af vizku
aldurs míns: „Það er háskalegt
leyndarmál, en allar bókmenntir
eru bara um aðrar bókmenntir."
Hann leit á mig, og umhverfis sig
á staðinn, og aftur til mín og
brosti: „Ég skil, ef til vill. Ekkert
er nýtt. Og ef maður er drepinn i
sögu, þá er höfundurinn bara að
drepa mann fyrir öðrum höf-
undi.“ „Til dæmis,“ sagði ég, en
spjalli okkar var f raun og veru
lokið, og ég hafði ekki ennþá
greitt honum. Ég lagði Stendhal
frá mér á barinn, og maðurinn
sagði: „Ah, má ég sjá?“ Hann
fletti bókinni og staldraði við dag-
setningarnar með vísifingri, eins
og hann væri að leita f almanaki.
„Ah,“ sagði hann aftur, „hér er
eitthvað við daginn f dag.“ Hann
las kaflann, sem að ofan greinir,
hvað eftir annað: „Mjög vingjarn-
legt,“ sagði hann, „Sannur vinur
Italfu, þessi herra Stendhal. Hver
var hann?“ En áður en ég fengi
svarað nokkru, kom barmaðurinn
skyndilega og sagði eitthvað á
ftölsku, og maðurinn stóð upp,
kinkaði til mín kolli sagði andar-
tak og var horfinn. Eg fór að
fletta Stendhal, og hugleiddi
áhugalaust, hvað hættulegur mað-
ur merkti. Staðurinn var hljóður,
nema hvað tal kvennanna tveggja
barst innan úr salnum, og f fyrsta
sinn fór ég að leggja eyrun við,
hvað þær sögðu. Gamall þjónn,
sem stundum brá fyrir i matsaln-
um stóð hjá þeim, og þær ávörp-
uðu hann og hvor aðra til skiptis.
Skyndilega fylltist salurinn af
tali þeirra, og ég finn brot úr þvf
enn f ruslakistu minnisins, eins
og margt óvelþegið dót, sem ekki
vili skilja við mann:
„Skál með blönduðum ávöxt-
um, tvö egg soðin skurnlaus, stór-
an bita af pæju og te. Hvenig ætli
standi á því, að ég finn ekki leng-
ur bragð að te?“
„Ég hef þrjú herbergi, gott
svefnherbergi, gott eldhús, góða
stofu og gott bað,“ sagði hin rödd-
in f kvörtunartón.
„Hafði engan tíma, var of önn-
um kafinn að græða peninga of
fljótt. Hefði átt að hugsa um kon-
una sfna. Hún var veik kona, veik
kona. Drekkti sér.“
„Færðu mér rúgbrauð, ekki
samt með kúmeni. Og snúða og
hafa þá góða og stóra.“
Tíminn leið og maðurinn kom
ekki aftur, barmaðurinn kom
ekki heldur. Eg gekk fram að
kassanum, þar sem stúlkan gjald-
kerinn var og spurði hana um
manninn, sem ég hafði setið hjá.
Hún hristi höfuðið og yppti öxl-
um. Eg fór heim með þeim ásetn-
ingi að koma daginn eftir og gera
upp.
En ég kom ekki daginn eftir og
ekki i langan tíma. Júlfa var veik
og ég heimsótti hana daglega.
Loks kom hún á fætur og einn
daginn heyrðum við aftur frá Mr.
Rubin og mundum aftur eftir The
Whispering Inn. Við komum þar
Myndskreyting: Alfreð Flóki
Indriöi G.
Þorsteinsson
LJÓÐIÐ
UM
ÞEKKING-
UNA
Hún dró út úr hnykli
bandprjón og bar hann að
bók sem reyndist
um afturgöngur og drauga.
Laut fram í gráðið
°g pfrði á hvert prentað blað
og prjónninn hvassi
leiddi mitt starandi auga.
uns huga minn fyllti
rödd hennar rökkurgeig,
svo römm var nauðin
er menn urðu bljúgir að þola,
þegar mórar og skottur
við túnfótinn tóku sveig
í tunglskinsreisu
á húðinni af Þorgeirsbola.
Geigvæn var þjóðin
er þyrptist á kvöldin nær,
þar voru margir frægir
í einum hópi.
Um þetta var lesið
og þulið í vikur tvær
uns þruskið í prjóninum
líktist helst neyðarópi.
En þrátt fyrir óttann
kennist hver stafur og strik.
í stríði dagsins
þekking á lesningu nærist,
þótt f rökkvaðar gáttir
safnist sveimur og ryk
að sama skapi
og meira af bókunum lærist.
um soxleytið og það var ðvenju-
margt fólk, en maðurinn, sem við
leituðum var hvergi sjáanlegur.
Við stóðum við barinn og ég
spurði barmanninn eftir honum,
en rak f vörðurnar, þegar ég átti
að lýsa honum. Ég skrifaði J.M. á
blað og rétti barmanninum, en
hann svaraði einhverju á ftölsku
sem ég skildi ekki um molti
clienti, marga gesti sem kæmu og
færu, og var á burt. Það var ný
stúlka við kassann. En Júlfa
sagði: „Þeir hafa drepið hann fyr-
ir eitthvað, sem við höfum ekki
hugboð um,“ og það var eins góð
skýring og hver önnur. Ég leit á
hönd hennar, sem hélt um glas á
barnum. Það stóðu örsmáir svita-
dropar ofan á þumalfingrinum,
og ég vissi ekki hvort það var af
kvölum eða ótta. Við fórum og
komum ekki aftur; eftir nokkrar
vikur var Júlfa dáin.
Ég sé frétt í blaði frá New
York, þar sem stendur að eigi að
rffa „House of Whispers" (svo),
„niðurnfddan veitingastað frá
bannárunum með misjafna fortfð
að baki“, en banki f góðu áliti
hefur tekið að sér að reisa stór-
hýsi á grunni þess, „með aðstöðu
á neðstu hæð“. Ekkert er þvf til
fyrirstöðu, að þessi ráðagerð nái
fram að ganga, nema óljós eignar-
réttur eða vffilengjur eigenda.
En talsmaður bankans segir
„einungis tfmaspursmál, að
hrundið verði af stað fram-
kvæmdum f þessa átt.“ Ég dreg
það f efa, sem er ekki að marka,
þvf að ég hefi alltaf búizt við að
koma þar aftur, þegar ég á leið
um, þó að það hafi dregizt.
Eftir á að hyggja, þá stendur f
þessu blaði, að byggingin sé núm-
er 1118 við Broadway, sem hlýtur
að vera prentvilla, því að hún
stendur miklu ofar. Ég las þetta
hins vegar hvað eftir annað sem
1811. Það var ein af þessum
skrýtnu, einslegu missýnum, sem
ber fyrir mann öðru hverju og
merkja ekki nokkurn skapaðan
hlut nema duttlunga, óheiðarleik
og ósvffni minnisins.