Lesbók Morgunblaðsins - 02.05.1976, Qupperneq 3

þeir marz og einmánuður eru
samferða,, (á þessu ári 23. til 31.
marz). — Mikil trú var á áhrif
tungls og sjávarfalla á veðurfarið,
en á það minntist ég i grein í
Lesbók 1974, og hve breytileg þau
áhrif hefði verið eftir landshlut-
um. Verður því sleppt að minnast
á það hér.
Þrátt fyrir glundroðann i veður-
fari hér á landi, þóttust þó hinir
veðurglöggu menn finna þar
nokkrar fastar reglur, og skal hér
aðeins minnst á tvennt. Þeir upp-
götvuðu að veðraskil voru þvert
yfir landið frá suðri til norðurs og
lágu eins og bein lína á milli
Víkur í Mýrdal og Hrútafjaröar.
Vestan við þessa linu var venju-
lega allt annað tíðarfar en fyrir
austan hana. En þetta orðuðu þeir
þannig: „Það er sjaldan sama veð-
ur á Suðurlandi og Noróurlandi".
Þessi skýring stafar sennilega af
því að allir vegir yfir veðraskilin
lágu frá Suðvesturlandi til Norð-
urlands.
Aðra reglu fundu þeir lika. Þeir
komust að þeirri niðurstöðu, að
veðrátta skiftist alltaf i 20 ára
kafla, og endurtækist þetta í sí-
fellu. „Sá, sem hefir haldið skil-
merkilega dabók um tiðarfar 20
ára, getur vitað fyrirfram á hverj-
um degi næstu 20 árin.“ Ekki er
nú víst að menn iiafi vitað þetta
um land allt, en þessi var reynsla
Skaftfellinga.
Hér má þá geta þess, að
skömmu eftir aldamótin seinustu,
komu vísindamenn fram með þá
kenningu, að veðrátta á jarðar-
hnettinum skiftist í ákveðin tíma-
bil, 40 ára hlýindaskeió og 40 ára
kuldaskeið. Þetta þykir hafa
rætzt hér á landi. Á þessari öld
kom hér 40 ára hlýindaskeið, en
nú stendur yfir kuldaskeið, sem
talið er að muni ná fram að næstu
aldamótum. Sé þetta nú gildandi
regla, þá er merkilegt að íslenzkir
bændur skyldu hafa kveðið upp
úr með það áður, að veðrátta
skiftist í ákveðin timabil, enda
þótt miklu skemmra sé og nái
aðeins til íslands.
VEÐURSPÁ
Nú er veðurfræði oróin sérstök
vísindagrein og unnið að henni af
kappi um allan jarðarhnöttinn. Er
hér um furðulegar framfarir að
ræða. Nú hlustum vér daglega á
fregnir um hvernig veðrið er í
öllum byggðum landsins og á haf-
inu umhverfis Iandió. Og svo
fylgir veóurspá um einn eða tvo
sólarhringa fram í tímann. Um
veðurspár fyrir lengri tima er enn
ekki að ræða.
En hinir veðurglöggu
íslendingar fyrri alda létu sig
ekki muna um að spá langt fam i
timann, jafnvel fyrir heilt ár. Þær
veðurspár voru með ýmsu móti og
má vera eð einhverjir hafðu
gaman af að kynnast þeim og sjá
hvernig þær reynast. Hér skal því
dregið fram það sem á að vera
sígilt í hinum gömlu veðurspám
og á það boða hvernig tíðarfar
verður hér frá þessum tíma til
árslokaiEr líklegt að marga langi
til að vita hvernig vorið og
sumarið verða:
Miklir stormar í marz boða enn
meiri storma síðar.
Aprilmánuður á að verða vot-
viðrasamur, ef vel á að vera, enda
boðar það gott grasár. Ef gott er
veður á sumardaginn fyrsta og
sunnudaginn fyrstan i sumri, þá
verður gott sumar.
Ef Reykjavíkurtjörn er íslaus
fyrir sumarmál, þá er von á íkasti
eftir þau.
Ef gróðrartíð er í maí eða þá
liggur oft þoka yfir sjó, er það
merki góðs árs.
Sex áhlaup verða jafnan i apríl
tPPLAllSN
FJÖLSKYLD
IMNAR
Preöikun eftir
séra Karl Siprbjörnsson
„Og menn færðu börn til
hans, til þess að hann skyldi
snerta þau, en lærisveinarn-
ir ávítuðu þá. En er Jesús sá
það, gramdist honum það og
hann sagði við þá: Leyfið
börnunum að koma til mfn
og bannið þeim það ekki, því
að slfkra er Guðsrfkið. Sann-
lega segi ég yður: hver, sem
ekki tekur á móti Guðsrfki
eins og barn, mun alls eigi
inn í það koma. Og hann tók
þau sér f fang, lagði hcndur
yfir þau og blessaði þau.“
Mark. 10, 13—17
Ég sá eitt sinn mynd af þýzku
áróðursplaggi frá nasistatíman-
um. Þar var sýnd mynd af
foringjanum með brosandi
stúlkubarn á örmum, og undir
myndinni stóð: „Hitler er bezti
vinur barnanna."
Hann var víst hvorki sá fyrsti
né heldur hinn síðasti lýðskrum-
arinn á þessari jörð, að vita að
leiðin að hjörtum foreldranna
liggur um börnin, og notfæra sér
það óspart.
Frásagan af þvi er Jesús blessar
börnin er ein hin mikilvægasta í
Guðspjöllunum. Hún sýnir engan
lýðskrumara í atkvæðaleit. At-
burðurinn héfur afgerandi þýð-
ingu í augum Jesú, vegna þess að
hann snertir grundvallaratriði í
boðun hans.
Foreldrar báru börn til Jesú til
þess að hann skyldi snerta þau, en
lærisveinarnir visuðu þeim frá,
þeir gættu vel meistara síns. 1
augum þeirra var tími hans dýr-
mætari en svo, að hann gæti eytt
honum fyrir skilningslaus smá-
börn. Boðskapur hans þurfti að
ná til fjöldans, hann varð að hafa
tóm til að rökræða við fariseana
og fræðimennina og reyna að
ávinna sér stuðning lykilmanna
samfélagsins. En Jesú sárnar
þessi viðbrögð lærisveinanna, að
enn einu sinni skuli þeir sýna
algjört skilningsleysi á boðskap
hans og verki, og hann ávítar þá
harðlega og segir: „Leyfið
börnunum að koma til mín og
bannið þeim það ekki, því að
slikra er Guðsrikið. Sannlega segi
ég yður: hver, sem ekki tekur á
móti Guðsríki eins og barn, mun
alls eigi inn i það koma.“ Og svo
tók hann börnin sér í fang, lagði
hendur yfir þau og blessaði þau.
Og með þessu sýnir hann og segir,
að það að koma til Jesú er að vera
tekinn inn i samfélag hans, Guðs-
rfkið, það svið, þar sem vilji Guðs
verður. Og Guðsríkið er ekki að-
eins opið börnunum, það tilheyrir
þeim einum og sérstaklega, og
þeim, sem eru eins og þau.
„Fjölskyldan". Tréskúlptúr eftir listakonuna Marisol frá Venesuela.
Þetta er engin tilfinningasemi
né heldur áróðursbragð. 1 sam-
tima Jesú voru börnin ekki hátt
skrifuð né þeim hampað. Menn
töldu að konur og börn stæðu
utan við Guðssamfélagið. Orð af
þessu tagi af vörum virts og virðu-
legs lærismeistara voru i hæsta
máta fráleit, jafnvel hneykslan-
leg. Jesús snýr við öllu því sem
heimurinn hafði þekkt og metið,
hann, semvegsamaðiGuðfyrir að
hafa hulið boðskap sinn fyrir
spekingum og hyggindamönnum,
en opinberað hann smælingjum
(Matt. 11, 25). Af því að hann
boðar, að Guðsrikið er samfélag
við Jesúm Krist einan. Spekingar
og hyggindamenn miða við mann-
leg afrek, vit og ráð, en það þarf
opinn barnshugann til að sjá GUÐ
að verki i Jesú frá Nazaret. Það
þarf að snúa baki við öllum hug-
myndum um eigin mátt og megin
og ágæti, og lúta undrinu og
leyndardóminum i trú og hlýðni
og barnslegu trúnaðartrausti. Að-
gangur að Guðsríki byggir ekki á
frammistöðu manna heldur að-
eins á kærleika og trúfesti Guðs.
Það er þess vegna, sem það til-
heyrir börnunum. Því þau hafa
ekkert fram að færa nema eigið
allsleysi. Þau gera sér engar hug-
myndir um eigið sakleysi, gæzku,
hreinleika. Þau vita það eitt, að
þau eru háð umhyggju og ástúð
annarra. Þau eru algjörlega háð
umhyggju foreldra sinna, en sú
umhyggja er aðeins dauft endur-
skin ástar og umhyggju Guðs
föður fyrir oss.
Jesús vill leyfa börnunum að
koma til sín, og þar með sýnir
hann eftirminnilega hvað
fagnaðarerindið er. Alveg eins og
þegar hann varð á vegi annarra
smælingja þessa heims, sjúkra,
syndugra, minnimáttar, fátækra,
smárra, — „Þeirra er himnaríki,"
sagði hann, spekingum og góð-
borgurum til mikillar undrunar,
Guð er kominn i Jesú frá Nazaret
til að leita að hinu týnda og frelsa
það, fyrirgefa, likna, lækna og
leiða.
Þetta þýðir ekki að við eigum að
vanmeta alla skynsemi, reynslu,
þekkingu og þroska fullorðinsára.
En sá Guð, sem kom til manna i
Jesú Kristi, og steig inn í mann-
lega örbirgð og vanmátt og varð
barn, sýnir oss hvað það er að
vera maður. Það er að hvíla
öruggur í trausti til ástar og um-
hyggju hins almáttuga föður.
Frammi fyrir honum erum vér öll
börn. Og gáfur, vit og skynsemi er
oss falið í hendur af honum og til
ávöxtunar fyrir hann. Þetta er
meginstaðreynd mannlegs lífs, þú