Lesbók Morgunblaðsins - 13.11.1977, Blaðsíða 13

FRITZCHE
sýknaður
jvon NEURTAH
SCHACH'
sýknaður
lífstíð
SEYSS INQUART 20 ár
(er á bak yið jGáring)
henging
von PAPEN
sýknaður
JODL
henging
SAUKEL
henging
von SCHIRACH
20 ár
RAEDER'
lífstíð
FUNK
DONITZ
10 ár
STREICHER
henging
FRICK
henging
Mfrank |
ROSENBERGIhenging
henging
KALTENBRUNNER
IGORINGL
|henging ||
(sjálfsmorð)
henging
von RIBBENTROP
KEITEL
henging
Um réttarhöldin
í Numberg
að styrjöldinni
lokinni og
ævilok
nasis taforingjanna,
sem þar voru
dæmdir.
— Fyrri hluti
John Woods, böðullinn, sem hengdi strfðsglæpa-
mennina. „Ég er stoltur af verki mínu“, sagði
hann. „Því miður gekk Görning mér úr greipuin".
Göring framdi sjálfsmorð í fangelsinu.
21 af æðstu mönnum Þi-iðja rfkisins á sakabekk f NUrnberg. Réttarhöldin stóðu frá 14.
nóvember 1945 og fram í endaðan september 1946. Dómar féllu þannig að 11 skyldu
hengdir, 7 sæta mislangri fangavist, en þrfr voru sýknaðir.
sjálfsmorð stuttu eftir, að hann var
tekinn; hann skar á slagæðina á
vinstri handlegg sér. Vakti þetta
strax grun um það, að hann þættist
ekki eiga von á góðu ef hann yrði
yfirheyrður og var nú gengið á
hann. Reyndist þetta þá vera Hans
Frank, einn helzti lögspekingur
nasista, sá er illræmdastur varð fyrir
landstjórn sína i Póllandi. Þegar
bandarískur herlæknir hafði gert að
sári hans og dælt í hann blóði
reyndist hann hinn samvinnu-
þýðasti. Vísaði hann á safn dýr-
mætra listaverka, sem hann hafði
fólgið og ætlað að hafa sér til fram-
færslu, ef hann slyppi. Enn fremur
visaði hann á dagbækur, sem hann
hafði haldið og töldu orðið 38 bindi.
Voru öll hans illvirki samvizkusam-
lega skráð þar.
Dr. Robert Ley, sem verið hafði
nokkurs konar verkalýðsráðherra
Hitlers i stríðinu fannst i selkofa
uppi í Bæjaraölpum suður af
Berchtesgaden. Það var 16. mai, og
hafði Ley tekizt að dyljast í nokkra
daga. Hann var heldur illa á sig
kominn, þegar hann fannst, veikur
og skalf af köldu og auk þess utan
við sig af geðshræringu. Hann var
og fremur óvirðulega búinn: i nátt-
fötum en vaðmálsúlpu utan yfir,
hafði fjallgönguskó á fótum en
Týrólhatt á höfði. Var ekki hátt á
honum risið, er hann var færður til
Berchtesgaden. Hann hafði þó rænu
á því að segja ranglega til nafns.
Þóttist hann heita Ernst Distelmeyer
og titlaði sig doktor, sem var að visu
samkvæmt sannleikanum. En það
dugði Ley ekki lengi að Ijúga til
nafns; það komst upp um hann,
þegar þeir voru leiddir saman hann
og Xavier Schwarz, fyrrum aðalfé-
hirðir nasistaflokksins. Schwarz
hafði ekki hugmynd um það, að Ley
hefði logið til nafns og sagði strax
deili á honum. Auk þess staðfesti
Franz Schwarz framburð föður sins.
Stuttu síðar sló þeirri fáránlegu
hugmynd niður i Ley að Bandaríkja-
menn mundu taka þvi fegins hendi,
ef hann byði sig fram til starfa við
endurreisnina í landinu. Hann hefði
getið sér frábært orð fyrir verkalýðs-
stjórn í þjónustu Foringjans og nú
væri mikil þörf slíkra manna. Ley
varð forviða, þegar Bandarikjamenn
höfnuðu þessu kostaboði. En eftir
sem áður var hann mjög áfram um
það að öðlast virðingu þeirra og
viðurkenningu og reyndi ýmislegt til
þess; voru þær tilraunir heldur
ámáttlegar. Ley hafði aldrei haft af
miklum manni af má og var í litlum
metum jafnvel þegar hann mátti
mest, en vesælastur var hann þó
undir lokin. Það fór svo, að hann
bugaðist alveg og stytti sér aldur
áður en hann kæmi fyrir rétt. Sáu
fáir eftir honum og sumir urðu jafn-
vel fegnir, þ.á.m. Göring. Göring
hafði gefið félögum sínum ströng
fyrirmæli um það, er þeir komu í
fangelsið, að segja ekkert illt um
Foringjann; á hann mætti enginn
skuggi falla! Hefur hann eflaust ekki
treyst Ley nema mátulega.
Alfred Rosenberg, sem farið
hafði með málefni Austurevrópu-
þjóða í ráðherratíð sinni (frá 1941)
var handtekinn í Flensburg þann
19. maí. Það voru enskir hermenn
sem handtóku hann. Þeir voru
reyndar ekki að leita hans, heldur
Heinrichs Himmlers, en rákust á
Rosenberg í sjóliðsforingjaskólanum
í Flensburg. Honum hafði verið
breytt í sjúkrahús. Rosenberg hafði
komið þangað meiddur á ökkla og
verið þar si ðan. Hann átti hvort eð
var ekki í mörg hús að venda.
Dönitz flotaforingi hafði neitað að
hafa hann með í nýju, þýzku „rikis-
stjórninni", sem nýstofnuð var.
Rosenberg var illa liðinn, átti sér
fjölmarga óvini í nasistaflokknum og
hafði reyndar átt í vök að verjast í
ein tuttugu ár, þótt ekki tækist að
klekkja á honum. Svo illa var hann
séður af félögum sínum, að þeir
höfðu hann jafnvel útundan í
fangelsinu.
Baldur von Schirach. leiðtogi
Hitleræskunnar gaf sig fram sjálfur.
Bandaríkjamenn höfðu alls ekki
leitað hans, þvi að hann var talinn
af. Sú saga hafði komizt á kreik, að
Schirach hefði fallið í bardögunum
um Vinarborg. En þetta var úr lausu
lofti gripið. Schirach hafði farið til
Tiról samkvæmt skipun. Hann var
staddur i Schwaz skammt frá Inns-
bruck þegar hann heyrði þær fregnir
i útvarpinu, að búið væri að mynda
bráðabirgðastjórn i Vinarborg; enn
fremur, að Dönitz væri að semja um
uppgjöf við bandamenn, og leitar-
flokkar færu um landið og hand-
tækju nasista hvar, sem þeir
fyndust.
Sá nú Schirach eitt óvænna.
Hann losaði sig við einkennisbúning
sinn, útvegaði sér borgaralegan
klæðnað tók sér dulnefni —
Richard Falk, og þóttist vera skáld-
sagnahöfundur. Einn daginn heyrði
hann frá þvi sagt í brezka útvarpinu,
að Baldur von Schirach væri talinn
látinn. Eftir það var hann óhræddari
um sig. Fór hann jafnvel að um-
gangast bandaríska hermenn. Vakti
hann þeim engar grunsemdir, því
að hann talaði lýtalausa ensku með
bandarískum hreimi. Á daginn sat
hann við skriftir uppi á kvisti yfir
verkstæði einu og vann að saka-
málasögu, sem hann nefndi
„Leyndarmál Miru Loy". Bækur fékk
hann i bæjarbókasafninu í Schwaz,
skrifaði sig þar undir dulnefninu og
bar enginn kennsl á hann. Vissi
enginn hvar hann var niðurkominn,
nema aðstoðarforingi hans, sem var
honum innan handar.
Hinn 4. júní kom sú fregn í út-
Framhaid á bls. 14