Lesbók Morgunblaðsins - 01.12.1979, Qupperneq 9

Hlíff Svavarsdóttir balletdanaari og Hreinn Friöfinnsson myndlistarmaöur heima hjá sér í Banstraat 18.
Þau létu bœöi í Ijós þá skoöun, aö maöur ætti afskaplega mikiö heima í Amsterdam og það er ekki á
dagskrá hjá þeim aö flytjast heim til íslands.
Búslóöir híföar
upp meö talíu
Þau búa í suöurhluta Amsterdam
— á efstu hæö í húsi, sem lítur út
fyrir aö vera 5 hæöir — en gengið
upp snarbrattan og mjóan stiga í
tveimur áföngum án þess aö gengið
sé inní aörar íbúðir. íbúðin væri
ugglaust ekki talin góö á íslenzkan
mælikvaröa, en þykir allgóö í hús-
næðisvandræöunum í Amsterdam.
Ekki væri hægt aö koma neinum
meiriháttar hlutum eöa húsgögnum
upp stigann, en séö er fyrir því meö
talíu efst á burst hússins — munir og
búslóöir eru einfaldlega hífö inn um
glugga.
Þeim Hlíf og Hreini hefur tekist aö
koma sér notalega fyrir og sleppa
meö lága húsaleigu. Hreinn er með
vinnustofu annarstaðar í borginni —
hann var svo heppinn aö fá 200
fermetra pláss, en menn bíöa annars
árum saman eftir vinnustofum. Þau
Hlíf og Hreinn fara feröa sinna innan
borgarinnar á reiðhjóli. Það gera svo
aö segja allir; reiöhjóliö er þarfasti
þjónninn í Amsterdam.
Hreinn: „Þeir taka manni vel hérna
og engin ónot eöa afbrýðisemi
vegna þess aö maður sé útlendingur.
Og það er alltaf eitthvað merkilegt
að gerast í myndlistinni. Mikiö af því
er undir merki konseptlistar, en
raunsæið er á undanhaldi, sérstak-
lega súperraunsæiö sem þyggir á að
vinna með Ijósmyndalegri ná-
kvæmni. Nú er talað um ný-
expressjónisma, eitthvað í framhaldi
af gömlu expressjónistunum þýzku.
Sjálfur er ég í myndlist sem byggir á
Ijósmyndun — það er einhverskonar
konsept. En það er ekki pólitísk list
og ég er ekki aö koma neinum
skoöunum á framfæri eða frelsa
heiminn eins og Skandinavar eða
sérstaklega Svíar. Mínar myndir eru
fremur Ijóðræns eðlis. Stundum tek
ég myndir sjálfur — stundum nota
ég aðrar myndir, en ég hef ekki
myrkraherbergi og vinn þær ekki
sjálfur, heldur læt ég atvinnumenn
um það. Maður er háðari öðrum
heldur en þegar unnið er með pensli
og litum og mjög oft verið að bíða
eftir að fá eitthvað gert.
Hér í Amsterdam er meiri fjöldi
myndlistarmanna en svo, að ég hafi
hugmynd um töluna. En það er
ákaflega lítil samstaða eins og víðar
og ríkt íþeim að vera að puða hver í
sínu horni. Ekki er einu sinni hægt aö
segja, aö í Amsterdam séu nein
sérstök veitingahús eða staðir, þar
sem listamenn hittast. Ég er í
listamannasamtökum og það hefur
raunhæft gildi, en ég nenni aldrei að
fara á fundi. Ég hef heldur ekki tamið
mér ákveöinn vinnutíma. Seinni
partur dagsins er nú drýgstur, en ég
trúi á innþlástur og finn, að stundum
verður eins og tómarúm eöa lægð
og þá verður árangurslítið að vinna. “
Alltaf verið að æfa
fyrir olympíuleika
Hlíf hefur dansað í sólóhlutverkum
og jafnvel þótt hún geri ekki annaö
en standa upp til þess aö ná í bjór
eða hella kaffi í bolla, leynir sér ekki
aö þar fer ballerína. Trúlega eru ekki
margar atvinnugreinar eins krefjandi
eins og ballet nema ef vera skyldi
atvinnumennska í íþróttum. Þjálfunin
er raunar mjög svipuð; alltaf líkt og
verið sé aö æfa fyrir Olympíuleika.
Hlíf: „Veröi eitthvert hlé á æfing-
um kemur það óðar niður á úthald-
inu. Það þarf feiknar þol til að dansa
meiriháttar hlutverk. Hér er mikill og
vaxandi áhugi á ballet, en við sýnum
í öörum borgum í Hollandi og eins
förum við í sýningaferðir til annarra
landa og höfum farið lengst til Ríó í
Brasilíu. Ég er þó að hugsa um aö
hverfa meira frá ballet og fer þá
kannski að gera annað á sviðinu. —
Það er með einskonar tilraunaleik-
húsi — ekki „happenings" eða
uppákomur — heldur flutt ákveðiö
verk, en það verður gert á mjög
nýstárlegan hátt og meðal annars
með dansi. Það hefur ríkt framm-
úrskarandi góður andi í þessum
hópi, þar sem ég hef starfað — engir
aö troða skóinn af öðrum, né heldur
að beri á samkepþni eða öfund, sem
oft vill verða meðal listamanna. “
Hreinn: Opinber stuöningur við lista-
menn í Hollandi mun vera meö
eindæmum góður og ég ætla það sé
rétt, sem fram kom í grein í Lesbók,
fyrr á árinu, að um 2000 myndlist-
armenn séu á opinberu framfæri. Þá
gerir ríkið samning við viðkomandi,
en það er háð þvíefni sem unnið er í,
hversu mörg verk ríkið fær á ári frá
hverjum manni. Sérstakar nefndir
eru í að fylgjast með og velja þau
verk, sem ríkiö fær. En þetta hefur
haft vandamál í för með sér: Þvílík
ósköþ hlaðast upp af listaverkum í
geymslu hjá ríkinu, og engin tök r að
hafa það til sýnis. Nú hefur verið
gripið til þess ráðs að verk ríkislista-
manna eru færð á skrá og mynduð,
en sjálfir geyma þeir verkin og ríkið
losnar þá viö þann höfuðverk.
Ég er ekki á þésskonar samningi,
en ekki er þar meö sagt, að þeir
veröi úti í kuldanum, sem ekki hafa
hann. Á vegum ríkisins eru líka
nefndir, sem koma á sýningar og á
vinnustofur til þess að kaupa verk.
En þaó er ekki eins og á íslandi, að
almenningur kaupi verk af lista-
mönnum til að prýða með heimili sín.
Ég býst við að það sé alveg einstakt
og vonandi að það haldist. Þótt í