Lesbók Morgunblaðsins - 27.09.1980, Blaðsíða 6

í Lesbók 6. sept. sl. birtist grein eftir
Þórunni Elfu Magnúsdóttur um Nínu
Tryggvadóttur listmálara. Þar rif jaði hún
upp gömul kynni og nú hefur hún dustað
rykið af samtali, sem hún átti við Nínu
veturinn 1941 og bregður það bæði ljósi á
hugmyndir Nínu og viðhorf, sem þá voru
að ryðja sér til rúms.
fyrir 39 árum
Umhverfiö er loftherbergi meö lág-
um, breiðum glugga, húsgögnin eru
svört af ýmsum geröum, t.d. hornbekk-
ur búinn til úr ölkössum. Gluggatjöldin
og bókahilluforhengi eru úr Ijósum
striga. Á bókaforhengiö er málaö meö
svörtum lit eftr fornegypskri fyrirmynd.
Ofan á bókahillunni er keramikvasi meö
penslum, einnig stafli af bókum um
myndlist og myndir af listaverkum. Á
skrifboröinu eru teikniáhöld, rissblöö
og leirkrukka meö blómum. Veggirnir
eru þaktir málverkum og teikningum.
Ennfremur eru málverk strengd á grind
eða samanvafin á gólfinu meðfram
veggjunum. — Nína Tryggvadóttir, ung,
grannvaxin stúlka Ijós yfirlitum hvílir á
legubekk. Viö höfðalag legubekksins er
bókahilla meö skáldritum, framar er
stóll og á honum grammófónn. Nína er
aö spila sónötu eftir Beethoven þegar
bariö er aö dyrum.
Þórunn (kemur inn): Sæl og blessuð
Nína mín!
Nína: Sæl elskan!
Þórunn: Ég réöist meö hálfum huga
til uppgöngu. Nú sé ég aö ég trufla þig
ekki frá málaralistinni, en ef til vill er
engu betra aö ónáöa þig í miöri sónötu.
Nína: Þú kemur mátulega til aö njóta
hennar meö mér. Ég reyni stundum aö
sækja mér hressingu og þrótt í tónana,
þegar ég hef spilaö um stund veitist
mér léttara aö vinna.
Þórunn: Þaö fer vel á því að listirnar
styöji hver aöra.
Nína: Geröu svo vel og fáöu þér sæti,
eöa viltu kannski heldur leika lausu og
grúska. Allt er þér frjálst.
Þórunn: Þakka þér fyrir, hvaö þú
getur mér nærri. Ég er einmit aö
athuga, hvaö þú hefur unniö aö
stríðsmyndinni þinni síöan ég var hér
seinast. Ertu búin aö gefa henni nafn?
Nína: Nei, er þaö nokkuð nauösyn-
legt?
Þórunn: Ef nafniö hitti naglann á
höfuðiö segöi þaö, hvaö fyrir þér vakir
með myndinni. Kjarni hennar væri þá
samandreginn í heitinu og þaö lykillinn
aö skilningnum. Þessar táknrænu
myndir geta staðið í mörgum. Ef ég ætti
aö lýsa myndinni mundi ég segja sem
svo: Undir bláum, heiöum himni sé ég
hrúgöld af vítisvélum, sumar þeirra hafa
mannlega lögun og gasgrímur, en öll
einstaklingseinkenni eru máð burtu og
það gerir mannvélarnar hinum jafnar.
Allt eru þetta drápstæki, sem bíöa þess
aö vera sett af staö til aö tortíma og
tortímast. Þetta er það, sem ég sé í
myndinni. En hvaö vakir fyrir þér meö
henni?
Nína: Þetta, sem þú sérð.
Þórunn: Hvaö gaf þér hugmyndina aö
þessari mynd?
Nína: Kyrrstööutímabiliö í styrjöldinni
áöur en hiö örlagaríka áhlaup var gert á
Maginotlínuna.
Þórunn: Á þessi Ijósleiti múr meö
kastalabrúnunum aö tákna víglínuna?
Nína: Já.
Þórunn: En skuggarnir, sem falla á
múrinn, hinar kynlegu, reglubundnu
hreyfingar þeirra — er þaö hrunadans
heimsveldanna?
Nína: Ekki svo fjarlæg tilgáta. Ég vil
fáta þá tákna skugga hinnar blindu
hringrásar böls og ógna, sem ofbeldi og
hernaðarbrjálæði leiöir yfir heiminn.
Þórunn: Mér kemur sú spurn í hug,
þegar þú hefur minnst á jaröarbúa,
hvort þú málir aldrei engla eöa aörar
himneskar verur?
Nína: Nei, þú veizt, aö ég svíf ekki um
neina sæluheima til aö sækja mér
viöfangsefni, ég er ákaflega jaröbundin.
Þórunn: Ætli þaö, a.m.k. málaröu
Á sama tíma og þœr Þórunn Elfa og Nína töluöu saman fyrír 39
árum, tók Vigfús Sigurgeirsson þessa myndröð af Nínu, þar sem
hún er að mála mynd í vinnuherbergi sínu undir súö. Hún mun hafa
nefnt myndina „Sunnudag", en fyrirsætan er Viggó bróðir hennar.
©