Lesbók Morgunblaðsins - 27.09.1980, Blaðsíða 8

Vífill Magnússon arkitekt.
.. heildarsvipur borgarinnar og b»ja yfirhöfuð, endurspeglar lífsviöhorf, sem
gefur til kynna að við búum í afar stressuöu og óþægilegu þjóöfélagi.“
Tilram
m tóht
Við Hæðargarð og Grensásveg standa sambygg-
ingar, sem skera sig frá öðrum og eru kærkomin
tilbreyting. Þar eru á ferðinni nýjungar, sem vert
er að gaumgæfa: listrænt útlit og um leið reynt að
sameina kosti einbýlis og fjölbýlis.
Gísli Sigurðsson ræðir við Vífil Magnússon
arkitekt, sem er höfundur þessara athyglisverðu
bygginga.
í umfjöllun um íslenzkan arkitektúr
síðari tíma, hefur komið fram, að
mönnum þykir ærið lágt risið í þeirri
listgrein og aö eftirkomendur okkar
veröi að gjalda fremur en njóta þess
umhverfis, sem skapað hefur verið á
teikniboröum arkitekta. Reyndar er
vafasamt, ef ekki fráleitt, að sumar
tegundir húsateikninga eigi nokkuð
skylt viö list, en það er önnur saga. En
þegar mikiö ber á óánægju, veröur
umfjöllunin æöi oft í þá veru, að nöldur
og skammir sitja í fyrirrúmi, en gleym-
ist aö geta þess, sem vel er gert.
Fyrir hálfu öðru ári átti ég sæti í
dómnefnd, sem sett var á laggirnar í
því skyni aö vérðlauna athyglisveröar
byggingar síðustu tíma. Meðal þeirra
byggingarverka, sem fengu „honorable
mention", eða komust á blað í virð-
ingarskyni, var sambygging, eða sam-
byggt hverfi íbúðarhúsa viö Hæöar-
garö og Grensásveg. Höfundur reynd-
ist vera Vífill Magnússon arkitekt.
Þarna var brotiö uppá nýjung; íbúðir af
ólíkum stærðum byggöar saman kring-
um garð og eins og fram kemur af
myndunum, er útlitiö meö öðrum hætti
en tíökast hefur hér. Á sólbjörtum
sumardegi, þegar myndirnar voru
teknar, kom í Ijós, að enginn var heima
neinsstaöar í íbúöunum, utan tvö
lyklabörn. Sem sagt: Svefnbær í miöri
Reykjavík, allir að vinna utan heimil j
og húsmæðurnar líka. Seinna hitti ég
Vífil Magnússon að máli og spurði
hann þá, hvaö hann kallaði þetta
byggingarform.
„Omar Ragnarsson hefur kallað það
Vífillengju. Ég veit annars ekki um neitt
sérheiti á þessu byggingarformi. Þetta
eru alls 23 íbúðir, frá 60 fermetrum
uppí 140 og allar eru þær samtengdar
nema tvö einbýlishús og allar mynda
þessar íbúöir hring utanum opiö
svæöi, sem verður sameiginlegur garð-
ur og leikvöllur fyrir börn. Margar
íbúöir hafa sér inngang, en inngangar
eru samtals átján.“
„Stundum hefur þessi húsaklasi
varið nefndur mexíkanska þorpið.
Hefurðu einhverja ákveðna fyrirmynd
og er þetta form þekkt og notað
einhversstaöar úti í heimi?
„Sjálfsagt er þaö bæöi þekkt og
notaö. En þaö stenzt varla aö kalla þaö
mexíkanskt þorp. Hugmyndin er þó af
erlendum uppruna; ég fékk hana eftir
aö hafa verið í skemmtiferð í Portúgal.“
„En þú lœrðir í Mexíkó?“
„Já, og var þar síðan í 12 ár. Ég átti
lengst heima í Mexíkóborg, nema
síöasta árið; þá var ég við byggingaeft-
irlit á eyjunni Cozumel. Eg kunni
afskaplega vel við mig í Mexíkó, en gat
þó ekki hugsaö mér aö ílendast þar og
allan tímann var ég ákveðinn í aö koma
heim.
Möguleikar fyrir arkitekt eru meiri
þar en hér. En samkeppnin er hörð og
þeir offramleiða arkitekta. Að lang-
mestu leyti voru þaö þó Mexíkanar,
sem þarna voru viö nám; ég held ég
hafi veriö eini Evrópubúinn viö nám í
arkitektúr. Fyrir útlendinga er mjög
erfitt að fá atvinnuleyfi í Mexíkó, —
ekki sízt ef þeir hafa lært þar, — og
mitt atvinnuleyfi var aðeins tímabund-
iö. Það kom líka stundum fyrir, að
„Ég held að við
munum í framtíð-
inni sjá meira af
torfþökum og ég
er því mjög fylgj-
andi að torf sé sett
ofaná járn og/eða
sérstaklega lakk-
aðan pappa.“
maður væri aö laumast í aö vinna án
þess aö hafa leyfi."
„Mexíkanar hafa lengi haft orð á sér
fyrir góðan arkitektúr?“
„Rétt er það. Og aö mínu áliti er
mexíkanskur arkitektúr mjög góður,
sem kannski er vegna þess að hann
byggir á hefð. Einkum er það þessi
forna Azteka- og Mayahefð, en seinna
komu svo Spánverjar meö sinn ný-
lendustíl, sem var alveg ættaöur frá
Spáni. Ríkmannleg íbúðarhús eru
gjarnan byggð í þessum kolonialstíl, en
hinsvegar er ekki vísvitandi reynt aö
halda í áhrifin frá indíánamenningunni.
En þaö gerist samt.
Frá indíánum er til dæmis komin sú
hefö, áö nota ríkulega skreytilist á
Allar íbúðirnar tengjast og myndin til
vinstri sýnir, að sú tenging getur verið
mjög lausleg. Á myndinni til hægri er
einbýlishús, sem er einn hlekkurinn í
þessari keðju.
byggingar. Meiriháttar byggingar eins
og háskólinn eru skreyttar á mörg
þúsund fermetra flötum með mósaík
og freskó. Þaö heyrir alveg til undan-
tekninga, ef opinberar byggingar eru
ekki skreyttar og til þess eru fengnir
listamenn, sem hafa sérhæft sig á því
sviði, — menn eins og Diego Rivera,
Siqueiros Orozco og O’Gorman. Þeir
skreyta kvikmyndahús, skóla og alls-
konar byggingar. Oftast eru það fíg-
úratífar, eða hlutlægar, skreytingar,
©