Lesbók Morgunblaðsins - 06.03.1982, Qupperneq 9

Svo lá þetta nú niöri um skeið þegar
fjárhagur sjónvarpsins versnaði, en hann
hefur eitthvað batnað, og nú standa vonir
til, að myndin veröi sýnd með vorinu.
— Hvað þýðir það í peningum, að sjón-
varpið taki myndina til sýninga? Stendur
það undir kostnaöi hennar?
— Nei, því miður. Eins og samningum
kvikmyndagerðarmanna við sjónvarp er
háttað nú, greiðir sjónvarpið um 40% af
sannanlegum kostnaöi við gerð kvikmynd-
ar, sm það kaupir af kvikmyndageröar-
mönnum utan stofnunarinnar, og þá að því
tilskyldu að um frumsýningu myndar sé að
ræða. Kvikmyndagerðarmenn sitja eftir
sem áður með 60% kostnaöarins á sínum
herðum. En ef sjónvarpiö kaupir myndina á
annað borð, er ef til vill möguleiki á að hún
verði höfð í skiptum fyrir aðrar myndir frá
hinum Norðurlöndunum, og við höfum
frekar trú á þvi aö svo verði. Og þá horfir
strax betur að minnsta kosti peningalega.
En eins og þetta dæmi blasir við, þá er
það Ijóst að það tekur langan tíma aö ná
endum saman, og það eina, sem er í raun-
inni hægt að gera, er að bíða eftir því að
myndin nái smám saman út, til íslenska
sjónvarpins, til erlendra sjónvarpsstöðva;
og greiöslur koma því vonandi smátt og
smátt. En auðvitað er þetta mikil óvissa,
sem ræður ríkjum.
— En er þá í raun nokkur grundvöllur
fyrir íslenska kvikmyndageröarmenn aö
gera stuttar leiknar kvikmyndir upp á
þessi býtti?
— Ef íslenska sjónvarpið er opið fyrir
því aö versla við einkaaöila í kvikmynda-
gerö, þá er auövitaö grundvöllur fyrir styttri
myndum. En þaö gildir auövitað í þessu
sem öðru, að nauðsynlegt reynist að sníöa
stakkinn eftir vextinum. Meira að segja
þeir, sem hafa gert íslensku stórmyndirnar
á undanförnum árum, eru að verða ragir
við að legja í fleiri slíkar. Það sjónarmið
hefur komið fram, að markaðurinn sé mett-
aöur í bili, og að aðsókn að annarri stór-
mynd á borö viö Útlagann myndi bregöast.
Þá er auövitaö grundvöllur fyrir styttri
myndum, sem ekki er kostað eins mikiö til
og hentar þeim aöilum sem hafa ekki mikið
fjármagn á bak við sig.
— Hvernig finnst ykkur þá að ættí að
standa að uppbyggngu íslenskrar kvik-
myndagerðar?
— Það er ákveöin stefnumótun í gangi
um þessar mundir. Það er verið að undir-
búa kvikmyndalöggjöf, og í undirbúnings-
nefndinni á sæti meðal annarra fulltrúi
kvikmyndagerðarmanna.
Það hlýtur að veröa ofan á hér, einsog
hjá öllum öðrum þjóöum sem meta kvlk-
myndagerð einhvers, aö þeir sem glíma við
kvikmyndagerö hafi aðgang að sjóðum og
hagstæöum lánum til aö fjármagna gerð
sinna mynda. Vandinn var aö búa til tekju-
Rætt viö Ernst Kettler og Pál
Steingrímsson í Kvik um tilurö
myndarinnar og um kvikmyndagerö
almennt hér á landi.
ir ekki aö standa að í eigin nafni, en gæti
hins vegar frekar keypt.
Svo et því auðvitað ekki að leyna, að ef
íslensk kvikmyndagerð ætti vísa markaöi á
hinum Norðurlöndunum, í Evrópu og jafn-
vel Kanada, þá mætti gera hér hvaða
kvikmynd sem vera skal. En þaö er auövit-
að mikiö happdrætti, hvort svo veröur, og
hvort hægt sé að treysta á eitthvað þess-
háttar í öllum tilvikum.
— Þið segið aö kvikmyndagerðarmenn
geti fengist við myndir, sem sjónvarpiö
geti ekki eða þori ekki aö gera. Hvaö eig-
iö þiö þar viö? Þýöir eitthvað fyrir kvik-
myndagerðarmenn aö fást viö þaö, sem
sjónvarpið leggur ekki nafn sitt viö?
— Jú, einmitt þess vegna. Þarna er
opinn stórmarkaður fyrir íslenska kvik-
myndagerð. Við höfum núna íslenska sjón-
varpið annars vegar, og hins vegar eru
stóru kvikmyndirnar, 35 mm kvikmyndirn-
ar, sem sýndar eru í kvikmyndahúsunum.
Þetta er auðvitað tvennt ólíkt.
En það er hægt að gera margs konar
myndir, skemmtilegar jafnt og alvarlegar, á
stuttum tíma og með minni tilkostnaöi en
gengur og gerist. Styrkur slíkra mynda
gæti til dæmis verið aö þær tækju fyrir
dægurmál eða eitthvað í þeim dúr — og þá
er ekki ónýtt að hafa myndbandavæöing-
una í huga.
— Og gera þá kannski revíur, sem
yröu seldar í myndbandakerfin?
— Til dæmis, já.
— En svo viö víkjum aftur að „Sess-
elju“: Eruð þiö ánægöir með árangurinn?
— Já, að minnsta kosti vorum við
ánægðir þegar við sáum árangurinn í heild
sinni í fyrsta sinn, og við erum ekki orðnir
leiðir á að skoða hana aftur og aftur, eins
og við höfum gert býsna oft.
Við erum heldur ekki frá því, að þeir sem
stóðu að myndinni með okkur séu ánægðir
með árangurinn. Þetta er að visu ekki
venjuleg mynd i þeim skilningi að menn
geti slappað af viö að horfa á hana; hún
býður ekki upp á hraða atburðarás eða
eitthvað í þeim dúr. En þeir sem nenna aö
fylgjast meö þessum tveimur persónum,
sem myndin segir frá og hlusta á það, sem
þær segja, fá trúlega nokkuö mikiiö fyrir
sinn snúð.
— Jsj
SJÁ NÆSTU SÍÐU
í fjörunni viö Festarfjall. Þorsteinn og selurinn, sem þarna kemur
viö sögu.
stofn, sem stæði undir stórum hluta kostn-
aöarins, en það mun hafa orðiö ofan á aö
taka vissan hluta af verði hvers aögöngu-
miöa aö kvikmyndahúsum. Þannig ætti aö
nást það markmið, sem stefnt er að: aö
lána til kvikmyndagerðar helming þess
kostnaðar, sem gert er ráö fyrir i upphafi,
og halda að auki opnum frekari lánmögu-
leikum. Með þessu yrði auövitað stór hluti
vandans leystur, því styrkveitingar hingaö
til hafa eingöngu verið sparðatíningur, og
numiö kannski 5% endanlegs kostnaðar.
— Hvaö teljiö þiö að markaöurinn hér
geti tekið margar íslenskar kvikmyndir?
Er aösókn nægilega mikil til aö meirihluti
kvikmynda, sem hér eru sýndar, gæti ver-
iö íslenskar?
— Það er ótrúlegur fjandi, hvaö íslend-
ingar eru sólgnir í islenskar myndir. Við
erum ekki nema 230.000 manna þjóðfélag,
en samt eru seldir 80.000 aðgöngumiöar á
Land ,og syni. Og þótt megi vissulega
merkja einhvern afturkipp í aðgöngumiða-
sölu, þá er hún engu að síður gríöarlega
mikil, þegar íslenskar myndir eru annars
vegar.
Aðsóknin á áreiöanlega eftir aö jafna sig
aðeins út meö tímanum — og þá er mikils
um vert aö gleyma ekki styttri myndunum.
Það er ábyggilega mikil framtíö í því aö
gera stuttar skemmtimyndir, t.d. fljótunnar
og ódýrar. Sjálfstæðir kvikmyndagerðar-
menn geta fengist viö myndir, sem íslenska
sjónvarpið annað hvort getur ekki eöa þor-
Leikstjórinn bregður sér á bak við kvikmyndatökuvélina.
Beðið eftir að allt veröi klárt til töku, en þótt sumar sé, getur orðiö napurt undir
Festarfjalli.
9