Lesbók Morgunblaðsins - 19.09.1987, Blaðsíða 9

Grafísk hönnim er
annað og meira en
auglýsingateiknun
Sigurður Örn Brynjólfsson teiknari, SÖB, hefur
í nærri 20 ár unnið við grafíska hönnun hér á
landi. Með grafískri hönnun er átt við hvaðeina
er snertir gerð mynda, teikninga, merkja og
skreytinga til margs konar notkunar: í auglýs-
SIGURÐUR ÖRN
BRYN J ÓLFSSON
teiknari og
myndlistarmaður tekinn
tali í tilefni sýningar
hans á grafískri hönnun
í Listasafni ASÍ
ingum í blöðum eða sjónvarpi, í bókum og
bæklingum, bréfsefnum og matseðlum, pla-
kötum, umbúðum og sýningum og þannig
mætti lengi telja. Sigurður Om hefur feng-
ist við þetta allt og meira til og um þessar
mundir heldur hann upp á fertugsafmæli
sitt með því að sýna í Listasafni ASÍ eitt
og annað sem hann hefur sýslað við að
undanfömu. Er þetta sjöunda einkasýning
Sigurðar en hann hefur einnig tekið þátt í
íjolda samsýninga hérlendis og erlendis. Þá
hefur Sigurður einnig kennt við Myndlista
og handíðaskóla íslands og síðustu fimm
árin verið deildarstjóri auglýsingadeildar
sem nú heitir grafísk hönnunardeild. Við
fáum Sigurð fyrst til að greina nánar frá
þessu hugtaki grafísk hönnun:
Grafísk Hönnun -
Auglýsingateiknun
— Grafísk hönnun er það sem í daglegu
tali hefur verið nefnt auglýsingateiknun en
er miklu víðtækara. Auglýsingateiknari ger-
ir í dag miklu meira en það að teikna
auglýsingar og þess vegna höfum við viljað
breyta þessari orðnotkun. Þar fyrir utan
hefur mér oft fundist hálf neikvætt álit
manna felast í orðum tengdum auglýsingum
og auglýsingateiknun. Það hefur ekki verið
talin merkileg atvinna — hvað þá listiðnaður.
Enda hafa gagnrýnendur ekki mikið fjali-
að um verk okkar og haft tilhneigingu til
Forsíðuteikning á Samvinnuna.
að setja þau í sérstakan flokk. Eitt atriði í
þessu máli er kannski það að Félag íslenskra
auglýsingateiknara, FÍT er utan allra sam-
taka listamanna hérlendis og það er nú
kannski okkur teiknurum að kenna líka en
þess vegna gekk ég til dæmis í FÍM.
Hvemig hefur auglýsingateiknun breyst
í grafíska hönnun?
— Mikil og hröð breyting hefur átt sér
stað á þessu sviði undanfarin ár. Fyrir rúm-
lega 25 ámm var auglýsingateiknun varla
til sem slík hérlendis en seint á sjöunda
áratugnum útskrifuðust fyrstu auglýsinga-
teiknaramir frá Myndlista— og handíða-
skólanum. Þeir unnu á þeim fáu auglýsinga-
stofum sem til voru og verkefni þeirra vom
aðallega að teikna og myndskreyta auglýs-
ingar og bókarkápur en síðan gerast hlutim-
ir mjög hratt:
Auglýsingastofur em stofnaðar og þær
taka að sér hvaðeina er snertir að kynna
vömr og koma á framfæri, margskonar
útgáfustarfsemi eykst og fyrirtæki keppast
um að láta hanna fyrir sig merki, bréfsefni
og skreytingar á umbúðir og alltaf em það
auglýsingateiknarar sem vinna verkin.
Hér er að vísu stiklað á mjög fáum og
stómm atriðum en í stuttu máli er þróunin
þessi og vissulega gengur þetta allt í bylgj-
um. Oft hefur auglýsingateiknun ekki þótt
merkileg eins og ég sagði áðan og jafnvel
komu þeir tímar að nemendur í auglýsinga-
deildinni læddust með veggjum og vildu sem
minnst við það kannast að vera í þeirri
deild. Og eins og er í öllum skólum geta
nemendur verið bæði góðir og slæmir og
stundum hafa mjög fáir útskrifast og verið
hálfgerð lægð í þessu fagi. Það leiddi ósjálf-
rátt til þess að kjörin versnuðu en með
þessari miklu breytingu síðustu árin hafa
þau batnað og nú em grafískir hönnuðir
eftirsóttir starfskraftar.
Það hefur því orðið nánast sprenging á
þessu sviði á síðustu ámm og verkefni aug-
lýsingateiknara hafa sífellt verið að aukast
þannig að það nafn er orðið mjög villandi.
Grafísk hönnun lýsir þessu betur — við
Eftir JÓHANNES
TÓMASSON
bo r í m anuour Heyannir np ,' ÍISH iiiður
S M Þ M F F L ;S M *Þ M F F I. 1 "5 A S M Þ M F F I. ■;
2 '■ 4 5 6 7 8 i L 5 4 !!> 6 7 8 9 10 ll 12 3 4 5 r>
9 10 11 12 B 14 15 13 14 15 16 l" )8 19 10 ll 12 13 14 15 16
16 r 18 19 29 21 22 20 21 22 23 24 25 26 , 17 18 19 20 21 22 V
13 24 25 26 27 28 29 JÚIÍ 27 28 29 30 31 AgÚSt 24 25 26 27 28 29 30 September
i Tti
\ \
Dagatal með mynd í tilefni árstíðarinnar.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 19. SEPTEMBER 1987 9