Lesbók Morgunblaðsins - 04.06.1988, Qupperneq 15

Ferðamenn í sýningarsal
íslenskrar náttúru
ODDNÝ
BJÖRGVINSDÓTTIR
skrifar um ferðamál
í ljóðrænu likingamáli hefur
náttúrufegurð og náttúruvætt-
um íslands oft veríð líkt við
tignarlega, fagra fjallkonu. Á
sama hátt og fegurð blómans
fölnar, þannig getur nátt-
úrufegurð og náttúruvættir
okkar unga lands glatað þ'óma
sinum, ef lítið er um þá hirt
eða að þeim hlúð. Líkja má
ferðamönnum — sem koma til
að skoða sérkenni og fegurð
náttúruvætta er hlotið hafa
heimsfrægð — við gesti að
koma á dýra sýningu. Hvilík
vonbrígði fyrir sýningargesti,
ef ekkert er búið að laga til f
sýningarsalnum — fjúkandi
drasl og rikjandi sóðaskapur —
lítið gert til að taka vel á móti
þeim.
Ábyrg’ð íslands á sinum
náttúruvættum
Okkur íslendingum er trúað
fyrir mikilli náttúrufegurð og sér-
stökum náttúruvættum — á engan
einstakan er hallað, þó að nafnið
GULLFOSS beri þar hæst. Fáir
náttúruvættir hafa malað meira
gull fyrir ísland en Gullfoss, en
hvemig höfum við launað foss-
búanum? Hvað höfum við gert til
að taka vel á móti ferðagestum
er borga sig dýrum dómum inn á
náttúrusvið Gullfoss? Svarið er
einfalt: ^Við höfum ekkert gert!“
Skartbúin upp að fossi að
hitta forsetann
— Hvað skyldi Sigríður Tóm-
asdóttir, húsfreyja á Brattholti,
segja, ef hún væri uppi? — Hún
er klæddi sig í sitt besta skart
og fór að hitta Svein Bjömsson,
forseta íslands, uppi við Gullfoss
— þótti svo vænt um fossinn og
viidi búa svo vel að fossbúa, að
hún fór til að biðja forsetann að
aðstoða sig við að hlúa betur að
umhverfi hans. — Hvað skyldi
Einar Guðmundsson, bóndi á
Brattholti segja, ef hann sæi
ástandið núna? — Hann sem gaf
þjóðinni landið i kringum fossinn
til þess að eitthvað yrði gert fyrir
umhverfið — til þess að þjóðin
mætti njóta þess!
Lítt aðlaðandi
sýningarsalur
Náttúrusvið Gullfoss er að troð-
ast niður í forar- og moldarsvað
og j afnvel_ grasrótin er að yfirgefa
svseðið. Á tunglinu finnst ekki
mold, sem enn er til staðar við
Gullfoss — en tungllandslag gæti
orðið veruleiki á svæðinu — ef
áfram heldur sem horfir og ekk-
ert er gert til að binda uppblást-
ur. Hvemig er svo hirt um svæð-
ið? — Mannasaur urðaður bak við
steina; — klósettpappír, ásamt
öðm óprenthæfu og plastpokar —
fjandsamlegir náttúmaðlögun —
Qúka fyrir fótum ferðagesta; —
yfirfullar ruslatunnur, langt frá
því að anna öllum úrgangi er fell-
ur frá fjölda staðargesta. Lítt er
sýningarsalurinn prýddur fyrir
gestamóttöku — eins og „gullmol-
inn“ okkar á skilið.
Stjórnun og ábyrgð
á ferðamönnum
Hin margrædda stjómun á
ferðamönnum og brýnasta að-
staða fyrir þá — finnst ekki á
mest sótta ferðamannastað ís-
lands! Sýningargestir náttúm-
Sviðs klífa stórhættulegar moldar-
eða aurskriður — glerhálar í regn-
bleytu og ávallt sleipar þar sem
fossúða ber yfír. Eini göngustíg-
urinn er hálfhmninn! Englending-
ar aumkuðu sig yfír okkur og
unnu sjálfboðavinnu á staðnum
fyrir nokkmm ámm að fmm-
kvæði Einars bónda á Brattholti
— ennþá sjást einhver ummerki.
En núna má alls staðar ganga —
alls staðar tjalda — alls staðar allt!
Um þrjú þúsund ferða-
menn daglega
Furðu sætir að ekki skuli hafa
orðið stórslys í því aðstöðuleysi,
sem látið er viðgangast. Hver og
hvemig ætti að bregðast við, ef
stórslys yrðu við Gullfoss? — Eng-
inn eftirlitsmaður — enginn sími
— ekkert húsaskjól! Þúsundir, en
ekki hundmð af ferðamönnum —
upp í þrjú þúsund á dag — kannski
10-12 rútur í einu fyrir utan smá-