Lesbók Morgunblaðsins - 23.11.1996, Page 6

Lesbók Morgunblaðsins - 23.11.1996, Page 6
LAWRENCE Weiner í sýningarsalnum Önnur hæð. MorgunbioAii/EinarFaiur LIST ER ÞESSI ÓVISSITÍMI TNE LIGHT OF DAY bagsuOsh ( SUCH AS IT IS ) (EINSOGMBER) & a ICELAND SPAR SILFIIBEIC ( AS CLOSE AS PURE ) (SEl TÆIAST) TO FORM COLORS TlLAIlÓTALm ( ON THE SURFACE OF THE EARTH ) ( á THIBIRBIAHAI) VERK Lawrence Weiners um dagsljósið eins og það birtist á boðskorti frá sýningarsalnum. RÖDD Lawrence Weiners er djúp og einsog berst langt innan úr þykku skegginu. Hann lítur á það sem eina af skyldum sínum sem listamanns, og þar með opinberrar persónu, að spjalla jafnt við listnema sem blaða- menn, og hefur ánægju af því að gefa ráð og velta hugmyndum fyrir sér. Heiðblá augun eru kímin og hann vefur ramm- ar sígarettur og reykir meðan við spjöllum; á sama tíma er verið að leggja lokahönd á upp- setningu á verki hans í sýningarsalnum fyrir innan þar sem við sitjum, verki um dagsljósið sem á sér íslenskar rætur. „Fyrsta hugmyndin sem ég fékk eftir að mér var boðið að sýna hérna,“ segir Lawr- ence, „var að draga línu í kringum rýmið og efniviðurinn átti að vera úr því sem ég þekkti um ísland, en það voru íslendingasögurnar. í grundvaliaratriðum er ég nefnilega efnis- hyggjumaður og sögurnar eru efni sem má nota sem hluti. Eftir því sem ég hugsaði meira um það, fannst mér að verkið yrði að tengjast landslag- | inu en ég var ekki nægilega fróður um það. Eg hafði komið þrisvar eða íjórum sinnum til landsins. Einu sinni kom ég vegna vérks sem ég var að gera um birtu og var sýnt í Köln. Ég hafði ekki samband við nokkum mann hér, ég steig bara út úr flugvélinni, gisti eina nótt á hóteli, rakst inn á bar og skipti á kassa af viskí við mann sem í staðinn flaug mér í þyrlu á stað nálægt flugvellinum svo ég gæti skoðað landið svolítið. Eg gerði það sem ég j þurfti að gera og fór síðan! Ég var að hugsa um ijósið, sérstaklega það í norðri, og upp í hugann kom silfurberg, en það er einmitt kallað Iceland Spar á ensku. Ég fór því og keypti slatta af kalkspati sem er nokkurnvegin það sama en ekki raunveru- legt íslenskt silfurberg, það hefði verið of dýrt. Ég byijað að leika mér með það og komst að nokkru skrýtnu; að með því einu að taka þetta j efni, hreinsa það og dreifa á jörðina, þá hefur ljósið sem skín í gegnum það breytt um lit þegar það nær til jarðarinnar. Allt ljós breytir um lit þegar það fer gegnum kristalla. Ég bjó því til þetta verk en mér finnst að listamenn hafi því hlutverki að gegna að sýna öðru fólki það einfalda samband sem þeir hafa við hluti. Það hefur ekkert með hendur listamannsins að gera, því þegar hann hefur gert eitthvað geta aðrir gert það líka. Og með því einfald- j lega að dreifa silfurberginu á jörðina, getum við búið til liti. Utgáfur annarra af verkinu munu verða alveg jafngóðar. I Hlutir sem enginn vill sjá Sumir hafa ekki trú á því, en listamenn hafa raunverulegt hlutverk í þessu samfélagi. Og þegar þeir gera verk þá er það svipað og þegar Einstein kom fram með afstæðiskenn- inguna; eftir það gat hver sem er sannað hana. Mér fínnst þetta verk héma vera spennandi og það virðist vera spennandi hugmynd fyrir ungt fólk sem ég hef hitt hérna að fara eitt- hvert út á land og gera svona skúlptúr þar. Þetta getur þannig hjálpað fólki við að fínna sinn eigin stað undir sólinni. Þegar list inniheld- ur ekki myndhverfíngu kemur fólk að henni með sínar þarfír og finnur myndhverfingar í henni. Það sama gerist þegar þú skoðar verk eftir Mondrian; það inniheldur enga mynd- hverfíngu en þú kemur með hana með þér og j það gerir verkið einhvers virði og þannig er listin; hver einstaklingur kemur að henni með þarfir sínar og langanir og getur notfært sér þessa framleiðslu sem annar einstaklingur :! hefur lagt fram.“ - Þannig að hver sem er getur búið verkið j til? „Já. Og oft þegar fólk veit um hvaða efni er að ræða, þá þarf það ekki einu sinni að gera verkið. Það getur skilið hvemig það er, séð það fyrir sér. Fólk hefur valið; það getur notað listina á þann hátt sem hentar því best. Málið er að gera list sem er ekki hægt að nota gegn siðferðilegum gildum manns. Að gera verk sem eru á engan hátt rasismi, sex- ismi eða fasismi." - Þú sagðir að listamaðurinn hefði hlutverki að gegna í samfélaginu. „Það er alveg öruggt og það eru tvær leiðir til að líta á það. Annars- vegar er hægt að skoða það pólitískt hvað lista- maðurinn gerir sem einstaklingur sem kýs að j veija tíma sínum í að skoða hluti og samband ■ hluta við fólk, fyrir annað fólk sem hefur ann- j að að gera og er ekki að hugsa um þetta. Hitt sjónarhornið er mjög rómantískt. Þá 1 sjáum við að listamaðurinn fer í einhverskonar ferð, uppgötvar eða tekur eftir einhveiju - það í er oftast mjög smágert - og hefur fyrir því að reyna að snúa aftur og segja öðru fólki frá uppgötvuninni. Listamaðurinn sem fer inn í ■ vinnustofu sína og sá sem fer út á inörkina; j allir eiga þetta sameiginlegt og hafa þetta í sér. Þeir reyna að finna svæði sem að ein- hveiju leyti hefur verið öðrum hulið eða virt , að vettugi. Og hluti af hlutverki listamannsins f er að halda áfram að sýna samfélaginu þetta, eða þangað til samfélagið ákveður hvemig eigi ' að losna við þetta eða samþykkja það. Þetta Fyrir skömmu var opnuð í sýningarsalnum Annarri hæó vió Laugaveg sýn- ing á verki eftir Lawrence Weiner, bandarískan listamann sem nefndur hefur verió einn af upp- hafsmönnum konsept- listarinnar. EINAR FALUR INGQLFSSON ræddi við Weiner sem er kunnastur fyrir verk sem byggja á texta. er hlutverk listarinnar. Klassísk samræða við samfélagið um hluti og fólk. Flestir listamenn eyða ævinni í að sýna hluti sem enginn vill sjá, en þeir verða samt að halda því áfram, það er hluti af starfi þeirra.“ Nýr himingeimur opnaóist - En hefur hlutverk listamannsins ekki ver- ið að breytast á síðustu áratugum? „Það er reynt að breyta listamönnum í einhverskonar þjóðardýrlinga, að flokka þá í einhverskonar fótboltalandslið. En það þýðir ekki að maður þurfi að taka þátt í því. Ég er 54 ára gamall og hef alið upp barn með því að gera það sem ég geri; ég kenni ekki, græði ekki peninga en 6 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 23. NÓVEMBER 1996

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.