Lesbók Morgunblaðsins - 08.05.1999, Blaðsíða 19

MYNDLISTA- OG HANDÍÐASKÓLIÍSLANDS
56 NEMENDUR ÚTSKRIFAST
ÚR ÁTTA DEILDUM
VORSYNING Myndlista- og
handíðaskóla íslands verð-
ur opnuð í dag kl. 14, í húsi
Listaháskólans við Laugar-
nesveg 91, en hún er tví-
þætt að þessu sinni. Á jarð-
hæð verða lokaverkefni
nemenda Myndlista- og
handíðaskóla islands og á þakhæð listgrafík
evrópsks samstarfsnáms á meistarastigi;
„Printmaking, Art and Research".
Á sýningunni eru verk eftir 56 nemendur
MHÍ. Frá málaradeild útskrifast 11, frá fjöl-
tæknideild sjö, úr grafíkdeild sjö, úr skúlpt-
úrdeild sjö, sex úr textíldeild, 12 úr grafískri
hönnun og sex úr leirlistardeild. Með þess-
ari sýningu er bundinn endir á 60 ára starf-
semi skólans sem verður lagður niður um
leið og Listaháskólinn tekur formlega til
starfa næsta haust.
Gefin er út sýningarskrá með myndum af
nemendum og verkum þeirra og ritar Guð-
rún Helgadóttir skólastjóri MHÍ formála,
ritstjóri er Helga Pálína Brynjólfsdóttir og
hönnun önnuðust Helga Gerður Magnús-
dóttir og Elísabet Jónsdóttir, nemendur á 2.
ári í Grafískri hönnun. Sýningarstjóri er
Hafdís Helgadóttir.
Sýningin stendur til sunnudagsins 16. maí
og er opin alla dagana frá kl. 14-19.
Lislgrafík á meistarastigi
Ennfremur verður útskriftarsýning fyrsti
árgangs útskriftarnema úr PA&R, „Print-
making, Art and Itesearch", evrópsku sam-
starfi fimm listaháskóla í listgrafík. Um er
að ræða brautryðjendastarf á sviði fjölþjóð-
legrar menntunar.
Bæði nemendur og fjölþjóðleg dómnefnd,
skipuð af aðilum samstarfsskólanna og
menntamálaráðuneyti, auk erlends utanað-
komandi fulltrúa, koma sérstaklega hingað
til lands til að meta verk útskriftarnema. Að
loknu mati verða útskriftarskírteini afhent
við formlega athöfn á morgun, sunnudag, kl.
19.
Morgunblaðið/Golli
GUÐBJÖRG Magnúsdóttir útskrifast úr
keramikdeild.
Meðpessari sýningu er
bundinn endir á 60 ára
starfsemi skólans sem
verður lagður niður um
leið og Listaháskólinn
tekur formlega til starfa.
UM SYND OG IÐRUN
TONLIST
Sígildir diskar
A. SCARLATTI
Alessandro Scarlatti: II primo omicidio overo
Cain.. Ói atóría fyrir sex raddir, 1707. Bernarda
Fink A (Kain), Graciela Oddone S (Abel),
Dorothea Röschmann S (Eva), Richard Croft T
(Adam), René Jacobs KT (rödd Guðs), Antonio
Abete B (rödd Lúsífers). Akademie ftir alte
Musik Berlin u. slj. Renés Jacobs. Harmonia
mundi HMC 901649.50. Upptaka: DDD, Berlín
9/1997. Útgáfuár: 1998. Lengd (2 diskar):
2.18:24. Verð (Japis): 2.999 kr.
ÓRATÓRÍAN - hið „andlega drama í tón-
um“ - mun, ef nokkuð er, eldri grein en óper-
an, og líkt og hún ítölsk uppfinning. En með-
an óperan sótti viðfangsefni til goðheima
grísk-rómverskrar fomaldar beindi ítalska
óratórían (= „bænasalur") athyglinni að
Gamla testamentinu, ýmist við latneskan
texta eða ítalskan („oratorio volgaro“).
Alessandro Scariatti (1660-1725), samdi yfir
hundrað óperur, en aðeins um 38 óratóríur,
helgikantötur og passíur. Hins vegar kynnt-
ist mesti óratóríumeistari síðbarokksins, G.F.
Hándel, söngverkum Alessandros í byrjun
ferils síns í Róm, og er ekki að efa, að þau
hafi haft mikil áhrif á „Saxann mikla“ eins og
Italir kölluðu hann. Handel dvaldi þar syðra
1705-8 og gæti vel hafa náð að heyra II primo
omicidio - „Fyrsta folkvígið" - frá árinu 1707,
og Charles Jennens, vinur Hándels og lí-
brettisti, eignaðist síðar frumrit óratóríu
Scarlattis um þá bræður Kain og Abel.
Alessandro stóð þá á hátindi frægðar og
þroska; viðurkenndur snillingur í meðferð
mannsraddar, frumkvöðull fjölda síðbarokk-
nýjunga sem þá voru lítt þekktar norðan
AJpafjalla, og hafði almennt fram að færa
mun áhrifameiri tónræna dramatík en þekkt-
ist á svalari breiddargráðum. Par eð óratórí-
ur voru fluttar án sviðsleiks reyndi mjög á
hugvit texta- og tónhöfunda, en fyrir bragðið
njóta þær sín oft betur í hljómplötuhlustun
en óperur. Kórleysi þessa verks þarf ekki að
koma á óvart - gjörvallt mannkynið þegar
hér var komið sögu var jú aðeins fjögurra
manna kjamafjölskylda Adams og Evu! - en
þau fjögur (ásamt Drottni og Lúsífer) duga
tónskáldi og líbrettista prýðilega.
Þrautreyndur óperuhöfundurinn frá
Napólí fer létt með að draga fram persónu-
einkenni úr frásögninni kunnu úr Sköpunar-
bók Gamla testamentisins, bæði í söngferli og
í hljómsveitinni. Bitastæðast er hlutverk Ka-
ins. Tónlistin lýsir meistaralega öfund hans á
vinsældum litla bróður síns og viðtökum
Drottins á brennifórn Abels en höfnun fórnar
Kains. Hún dregur fram heift hans og síðar
iðrun að bróðurvígi loknu, og er hlutverkið
frábærlega túlkað af kraftmiklu argentínsku
altsöngkonunni Bernördu Fink. Landa henn-
ar Graciela Oddone syngur dyggðadrenginn
Abel af liljutæru vammleysi, og Eva er sung-
in af einu skærasta barokktalenti yngri kyn-
slóðar, Dorotheu Röschmann, með seiðandi
dimmgljárri quasi-mezzo sópranrödd.
Hryggð fjölskyldufóðurins Adams - sem tek-
ur þó gleði sína aftur í lokin við tilhugsunina
um að uppfylla jörðina - er í góðum höndum
bandaríska tenórsins Richards Crofts, og
hinn raddsviðsmikli ítalski bassi Antonio
Abete er herlegur Lúsífer, bæði ógnvekjandi
og lævís.
Við hlið slíkra söngvara í toppformi og vart
enn komnir á bezta aldur er rödd Guðs í út-
færslu Renés Jacobs svolítið tekin að fólna
hjá því sem var fyrir 20 árum, þegar hann
bar af flestum kontratenórum heims, en túlk-
unin ber langri reynslu hans vitni. Hljóm-
sveitarstjóm hans er fjarri því að vera neitt
miðjumoð; beinskeytt, nákvæm eins og
klukka og ýmist svífandi létt eða gustmikil og
safai-ík. Samstillt framlag úrvalslistamanna
gerir hið foma og enn lítt kunna meistara-
verk Scarlattis með afbrigðum ferskt og
skemmtilegt áheymar í kristalsklárri upp-
töku HM-tæknimanna.
RUTTER
John Rutter: Requiem fyrir sépran, kér og
hljómsveit (1985); Hymn to the Creator otLight
fyrir tvöfaldan kér (1992); God be in my head f.
kór; A Gaelic Blessing f. kór og hljómsveit;
Cantate Domino f. kór (nr. 5 úr Psalmfest);
Open thou mine eyes, A Prayer ofSaint Pat-
rick, A Choral Fanfare, Draw on, sweet night
(nr. 2 úr Birthday madrigals (1995) og My true
love hath my heart (nr. 4 úr Birthday ina-
drigals) f. kór; The Lord bless you and keep
you f. kór og hljómsveit (1981). Libby Crabtree
S; Rosa Mannion S; Lionel Ilandy, selló;
Howard Nelson, flauta; Andrew Knights, óbó;
Polyphony-kórinn og Bournemouth-sinfóníett-
an u. sfj. Stephens Laytons. Hyperion
CDA66947. Upptaka: DDD, London[?j 1/1997.
Útgáfuár: 1997. Lengd: 69:06.
Verð (Japis): 1.699 kr.
ÞAÐ er ekki laust við að votti fyrir afsök-
unartóni í bæklingstexta brezka tónskáldsins
Johns Rutters um Requiem-verk hans:
„... Eg býst við að sumum kunni að þykja hlý-
leiki þess og huggunarblær léttvægur
[,,facile“j, en þetta var nú það sem ég vildi
koma til skila á sínum tíma, í skugga þess
sem ég hafði sjálfur misst.“ Aftast í textanum
segist hann enn fremur hafa fundið fyrir því,
að um leið og tónlist tiltekins höfundar fari að
höfða til margra verði hún óðar fyrir árásum
„þeirra, er vilja halda ósérfróðum almenningi
í hæfilegri fjarlægð". Hann trúi ekki á þarf-
lausan gjágröft milli tónskálds og hlustanda,
og velkist ekki í vafa um hvort hann sækist
frekar eftir sjálfur - „að snerta hjörtu þeirra
er standa utan fámenns hóps áhangenda nú-
tímatónlistar, eða viðurkenningu tónlistar-
gagnrýnenda“. Hann harmar að við lifum á
tímum þar sem fólki er gert að velja á milli
slíkra kosta.
Eflaust má lesa milli lína - þótt undirrituð-
um sé ekki nánar kunnugt um það - að Rutt-
er hafi fengið á baukinn fyrir að skrifa að-
gengilega tónlist. Snerta orð hans vafalítið
streng hjá mörgum tónlistarunnendum, er
fallast síður á kjörorð ótilgreinds módernista,
„aðeins öfgar eru áhugaverðar". Það kemur
því ekki á óvart, að kórverk Rutters eru eink-
ar áferðarfalleg; sönghæf, og að mestu í dúr
og moll. En ef sannleikskorn leynist í orðum
módemistans ónafngreinda, þá á það ekki
síður við viðmótsþýða tónala músík. Nefni-
lega við spuminguna hversu langt höfundur
„þorir“ að fara að væmnimörkum! Því vand-
ratað jafnvægið milli seiðs og sykurs er oft
engu minna spennandi en hávært brambolt
framsækinnar nýskólaspeki.
Að minni hyggju fer Rutter aðeins yfir
strikið á stöku stað; kannski oftast í
Requieminu. Hvort það er of oft er hins veg-
ar spurning um smekk og sætindaþol hvers
og eins. Þegar bezt lætur er tónlistin vissu-
lega einlæg, innblásin og samin af fagmann-
legri þekkingu. Söngur 25-menninganna í
Polyphony er framúrskarandi skýr, og hljóm-
sveitin er fín, þó að framdráttur kam-
merkórsins á kostnað hljómsveitar í hljóð-
blöndun líkist lítt lifandi tónleikum.
Ríkarður Ö. Pálsson
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 8. MAÍ 1999 1 9