Lesbók Morgunblaðsins - 08.05.1999, Blaðsíða 20

4
LISTAHATIÐ ISLANDS ARIÐ 2001
LANDSMENN ALLIR FÁI AÐ
NJÓTA LISTA OG MENNINGAR
Kannaður hefur verið
áhugi á því að halda
viðamikla listahátíð úti á
landsbyggðinni árið
2001, Listahátíð Islands,
sem yrði jafn metnaðarfull
og Listahátíð í Reykjavík.
MARGRÉT
SVEINBJÖRNSDÓTTIR
grennslaðist fyrir um hug-
myndina hjá forsprökkun-
um, Hannesi Sigurðssyni,
listfræðingi og menningar-
verktaka í Reykjavík, og
Sigríði Dóru Sverrisdóttur,
formanni menningarmála-
nefndar Vopnafjarðar.
ÞAU Hannes og Sigríður Dóra
hafa að undanfömu kynnt hug-
myndina um Listahátíð íslands
fyrir menningarmálanefndum
um land allt, ferðamálafulltrú-
um, sveitarstjórnarmönnum,
stjórnmálamönnum, einstakling-
um og stofnunum, og segjast
hvarvetna hafa fengið afar jákvæðar undir-
tektir og fjölda stuðningsyfírlýsinga.
Árið 2000 verða þrjátíu ár liðin frá því
Listahátíð í Reykjavík var haldin í fyrsta sinn.
Sigríður Dóra og Hannes benda á að þótt
margir landsbyggðarmenn sæki listviðburði
til höfuðborgarinnar eigi ekki nærri allir þess
kost vegna vinnu og mikilla vegalengda.
Listahátíð í Reykjavík fari því að mestu fram-
hjá stórum hluta landsmanna og þær gagn-
rýnisraddir hafí heyrst að hátíðin sé sniðin að
og í raun eingöngu ætluð höfuðborgarbúum.
Listahátíð í Reykjavík stendur aðeins yfir í
einn mánuð, enda bundin við einn stað. Lista-
hátíð íslands myndi hins vegar ná til sem
flestra staða. Þar sem hún fer um allt landið
yrði hún mun þyngri í vöfum en Listahátíð í
Reykjavík. Vegalengdir eru miklar og reikna
verður með nægum tíma í ferðalög. Hápunkt-
ur hátíðarinnar stæði frá maí fram í byrjun
september eða í næstum fjóra mánuði. Mynd-
listarsýningar og einstök atriði gætu hins
vegar staðið allt listahátíðarárið. Hannes seg-
ir vel hugsanlegt að einhver dagskráratrið-
anna myndu koma til höfuðborgarinnar á
hringferð sinni um landið. „Reykjavík yrði
hinn hlutlausi vettvangur í þessari fram-
;l_ kvæmd. Það mætti kannski segja að Listahá-
tíð íslands sé hin tröllvaxna en týnda tvíbura-
systir Listahátíðar í Reykjavík," segir hann.
Ekki sett til höfuðs
Listahótíð i Reykjavík
Sigríður Dóra tekur þó skýrt fram að hátíð-
in sé ekki sett til höfuðs Listahátíð í Reykja-
vík. Hún sé einungis hugsuð sem viðbót við
það sem fyrir er, en hugmyndin er að Listahá-
tíð íslands verði haldin annað hvert ár, á móti
Listahátíð í Reykjavík. Sú síðamefnda verður
næst haldin árið 2000, Listahátíð íslands ætti
samkvæmt því að hefjast árið 2001 og svo ann-
að hvert ár upp frá því; 2003, 2005, 2007
~ o.s.frv.
Hannes og Sigríður Dóra minna á að for-
senda blómlegs mannlífs á landsbyggðinni sé
ekki einungis öflugt og fjölbreytt atvinnulíf,
mannsæmandi laun og góðar samgöngur. Máii
sínu til stuðnings vísa þau í skýrslu Byggða-
Morgunblaðið/Kristján
Á AKUREYRI var mikið um að vera þegar þar var haldin kirkjulistavika á dögunum. Meðal þeirra sem þar komu fram voru Sinfóníuhljómsveit
Norðurlands og kirkjukórar í Eyjafirði.
Sigríður Dóra Sverrisdóttir
stofnunar frá 1997, þar sem skortur á menn-
ingu og hverskyns afþreyingu er talinn ein
helsta ástæða fyrir miklum fólksflutningum af
landsbyggðinni.
Enginn skortur á hugmyndum
„Mér finnst eins og það vilji stundum gleym-
ast að menningarlífið í Reykjavík er að stórum
hluta borgað af landsmönnum öllum. Sem einn
af 270 þúsund íbúum þessa lands tel ég okkur á
landsbyggðinni eiga rétt á fjölbreyttu menn-
ingarlífi, og vil helst ekki þurfa að sækja þetta
ailt svona langt í burtu. Mér finnst að við eig-
um öll að fá að njóta listarinnar, að þessir við-
burðir eigi líka að geta elt okkur en ekki bara
við þá. Það eina sem skortir er meira fjármagn
til menningarstarfseminnar, ekki hugmyndir,
og það er ekki heldur skortur á húsnæði.
Menning úti á landi er einfaldlega dýr, a.m.k.
þegar við þurfum að sækja listamennina langt
að. Hún er náttúrlega hræbilleg þegar heima-
menn eru að gera eitthvað, því þeir hafa aldrei
tekið neitt fyrir sína vinnu. Því er tekið sem
sjálfsögðum hlut að fólk úti á landi fómi sínum
tíma, vinnu og peningum - við erum öll að
vinna í sjálfboðavinnu," segir hún.
Hannes segir hugmyndina að setja saman
Hannes Sigurðsson
dagskrá sem spanni allt menningarlitrófið í
víðasta skilningi, frá þekktum klassískum
verkum til ýmiss konar tilraunastarfsemi, auk
margvíslegra skemmtiatriða. Dagskráin
myndi hafa að geyma atriði við allra hæfi,
ungra jafnt sem aldinna, eins og t.d. leikrit,
götuleikhús, kórsöng og vísnasöng, strengja-
sveitir, popphljómsveitir, listdans, hagyrð-
ingakvöld, upplestur úr skáldverkum og flutn-
ing Ijóða, uppistand og gamanmál, fróðleg er-
indi og handverks- og myndlistarsýningar, svo
fátt eitt sé nefnt, allt eftir því hvaða áhugi sé
fyrir hendi.
Öflug sameiginleg kynning
„Segja má að markmiðið með Listahátíð Is-
lands sé í höfuðatriðum þríþætt: í fyrsta lagi
að styðja og styrkja þá starfsemi sem fyrir er
á hverjum stað. I öðru lagi að auðga menning-
arlíf á viðkomandi stöðum í samræmi við óskir
íbúa og í þriðja lagi að kynna hátíðina með öfl-
ugum og faglegum hætti í samvinnu við ferða-
þjónustuna. Nú þegar eru haldnar lista- og
menningarhátíðir víða um land, sem gætu
auðveldlega fallið inn í Listahátíð íslands.
Þær væru áfram sjálfstæðar hátiðir en yrðu
kynntar enn betm’ með Listahátíðinni, því
menning á landsbyggðinni hefur ekki fengið
þá athygli sem hún á skilið," segir Hannes og
bætir við að sameiginleg kynning sé algert
lykilatriði, eigi landsbyggðin að geta látið al-
mennilega að sér kveða. Hann sér fyrir sér að
gerður yrði einfaldur dagskrárvísir og honum
dreift ókeypis í stóru upplagi, e.t.v. í sam-
vinnu við einhvern fjölmiðilinn. Itarlega út-
tekt á einstökum dagskrárliðum yrði svo að
finna á Netinu, bæði á íslensku og á ensku
fyrir erlenda ferðamenn. „Netið býður upp á
hreyfimyndir, hljóðskrár og ótalmargt fleira.
Hin áþreifanlega sýningarskrá gæti verið í
formi CD-ROM disks, en þeir geyma mikið
efni og eru mjög ódýrir í fjöldaframleiðslu.
Þeir sem ekki eru nettengdir gætu hinsvegar
á auðveldan hátt nálgast nánari upplýsingar á
bókasöfnum og upplýsingamiðstöðvum ferða-
manna um allt land,“ segir Hannes.
Ekki stendur á landsbyggðinni
„Til þess að fjármagna hátíðina færi best á
því að stofna sérstakan sjóð í nafni Listahátíð-
ar Islands, sem notaður yrði til að kosta alla
framkvæmd og flutning atriða milli svæða.
Það er ljóst að sveitarfélögin ríða ekki feitum
hesti og eiga mörg í erfiðleikum. Ég held að
þeirra framlag ætti einvörðungu að felast í því
að taka þátt í skipulagningunni, útvega hús-
næði og taka á móti gestum, þ.e. að veita lista-
fólkinu aðstöðu, gistingu og fæði. Reksturinn
á sjálfri hátíðinni yrði að stórum hluta að
koma frá ríkinu en einnig frá fyrirtækjum um
land allt,“ segir Hannes, sem kveðst sann-
færður um að þeir peningar myndu skila sér
margfalt til baka í líflegra athafnalífi. „Menn-
ing er nátengd hugmyndaiðnaðinum, sem
fjármálamönnum er svo tíðrætt um og álitinn
er flestra meina bót - sjálf framtíðin. En ég
tel að landsbyggðin þurfi að standa þétt sam-
an, eigi þessar hugmyndir að ná fram að
ganga. Framkvæmdastjórn Listahátíðar ís-
lands sæi um að listviðburðum, fjármagni og
kynningu yrði dreift eins jafnt um byggðar-
lögin og kostur er. Eigi hátíðin að verða að
veruleika árið 2001 verður líka að taka
ákvörðun um málið sem fyrst,“ heldur Hann-
es áfram.
„Eins og ég sagði áðan höfum við kannað
viðbrögð við þessari hugmynd okkar vítt og
breitt um landið, og það virðist svo sannar-
lega ekki standa á landsbyggðinni. Hinsvegar
á eftir að koma í ljós hvort næsta ríkisstjórn
muni svara þessu kalli. Baulið þið nú stjórn-
málamenn ef þið eruð nokkurs staðar á lífi -
og það fljótt,“ segir Sigríður Dóra að lokum.
20 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 8. MAÍ 1999