Lesbók Morgunblaðsins - 23.10.1999, Síða 11

g það líferni setti mark sitt á hann.
löngu síðar! Pilturinn hélt til Lundúna og
skrimti með aðstoð fégjafa móður sinnar, auk
þess að reyna fyrir sér við þau störf sem buð-
ust ungum sveinum í þá daga.
Árið 1927 heimsótti hann Berlín og dvaldist
hjá fjölskylduvini um tíma, meðan hann kynnti
sér þær öflugu og ósiðlegu lystisemdir sem
borgin státaði af á þessum árum Weimarlýð-
veldisins og ýmsir listamenn, þar á meðal
Christopher Isherwood, gerðu ágæt skil síðar
meir. Að loknum þeim gleðskap var stefnan
tekin á París þar sem Bacon bjó um nokkurra
mánaða skeið.
Vistin í borg ljósanna átti eftir að skipta
sköpum, því talið er sennilegt að Bacon hafí
tekið þá örlagaríku ákvörðun að verða málari
eftir að hafa skoðað sýningu á verkum Picassos
í Galerie Paul Rosenberg. Honum opnaðist
svið sem hann taldi hafa verið ókannað í
myndlist og tók í kjölfarið við að teikna og mála
vatnslitamyndir, auk þess að föndra við hönn-
un húsgagna og innréttinga.
Eftir heimkomuna til Lundúna hélt hann
uppteknum hætti og hóf að sýna húsgögn og
mottur í Art Deco-stíl í húsakynnum sem hann
leigði í South Queensberry Mews. Hann aflaði
sér viðurværis með þessum hætti og málaði um
svipað leyti fyrstu olíumálverk sín. Bacon
kynntist áströlskum málara, Roy de Maistre, á
þessum árum og var sá honum hjálplegur við
sitthvað, þar á meðal að blanda geði við aðra
listamenn og áberandi fugla í menningarlífi
borgarinnar, og má þar fremstan telja málar-
ann Graham Sutherland.
Ekki algjör fýluferð
Tímaritið The Studio birti í ágúst árið 1930
opnugrein um húsgagnahönnun Bacons undir
fyrirsögninni „The 1930 Look in British
Decoration", og var ekki seinna vænna því
áhugi mannsins beindist í sívaxandi mæli að
málverkinu. í nóvember sama ár hélt Bacon
sýningu á verkum sínum í bflskúmum sem
hýsti hann, í samfloti við Roy de Maistre, og
stillti upp húsgögnum, mottum, olíumálverk-
um og teikningum.
Verkin voru undir sterkum áhrifum af
kúbisma og súrrealisma og þóttu ekki valda
miklum straumhvörfum í Englandi þess tíma.
Sýningin var þó engin fýluferð, því að auk þess
að vekja nokkra athygli var á meðal sýningar-
gesta Eric nokkur Hall, bæjarstjóri í ónefndu
krummaskuði á Norður-Englandi. Hann ving-
aðist við listamanninn og var honum hjálpar-
hella í hálfan annan áratug eða svo.
Eins og áður sagði varð Bacon fráhverfari
hönnuninni þegar málaralistin sótti í sig veðrið
og von bráðar ákvað hann að helga sig alfarið
penslunum. Hann ílutti oft á milli húsakynna á
þessum árum en í Fulham Road fann hann
vistarverur að smekk og málaði mikinn, en afi-
aði sér framfærslueyris með íhlaupavinnu.
Myndröðin Cracifíxion varð til árið 1933 og
ákvað Bacon að leyfa almenningi að berja hana
augum á samsýningu í Mayor Gallery.
Það reyndist stórt gæfuspor, því ekki aðeins
keypti þekktur breskur listaverkasafnari, Sir
Michael Sadler, verkið, heldur og valdi mynd-
listargagnrýnandinn Herbert Read það til
birtingar í bókinni Art Now, sem var í senn
heiður og auglýsing. Ekki síst fyrir þær sakir
að verk Bacons fékk að vera í öndvegi; við hlið
málverksins Baigneuse eftir Picasso.
Listræn tjáning eða ekki?
Þessar móttökur urðu Bacon hvatning til að
halda einkasýningu ári síðar í vistarverum sem
hann gaf nafnið Transition Gallery og var að
finna í Curzon Street í Lundúnum. Þar gat að
líta sjö málverk og jafnmörk verk á pappír. En
fagnaðarlætin létu vægast sagt á sér standa.
Einn böðullinn orðaði það svo að vandinn við
verk Bacons væri sá að „ákveða að hversu
miklu marki ætti að telja þau dæmi um list-
ræna tjáningu".
Viðbrögð á borð við þessi drógu vígtennur-
nar úr Bacon og fyrir vikið málaði hann minna
en áður og gróf allar hugmyndir um fleiri
einkasýningar á næstunni. Ekki bætti úr skák
að myndverkum þeim sem hann ætlaði að
koma á framfæri á Alþjóðlegu súrrealistasýn-
ingunni, sem haldin var í Burlington Gallery í
Lundúnum árið 1936, var hafnað á þeim for-
sendum að þau væru ekki „nægjanlega
súrrealísk".
Bacon lét eindregna höfnun skipuleggjenda
þó ekki spilla fyrir sér gleðinni af sýningunni
og veitti hún honum talsverðan innblástur.
Hans gætti samt sem áður ekki strax í listinni,
enda hafði hann ákveðið að láta penslana kyrra
liggja um stundarsakir og snerti þá vart fyrr
Bacon ásamt vini sínum, málaranum Lucian Freud, í vinnustofu þess fyrrnefnda árið 1953.
Bacon var mikill gleðimaður og lék oft á als oddi, einsog sjá má á þessari mynd sem tekin var í
knæpunni Colony Room árið 1973.
Ljósmyndarinn Jesse Fernandez tók þessa
mynd af Bacon og tókst að fanga anda verka
listamannsins með hreyfingunní á höfðinu og
þeirri afmyndun sem af henni leiðir.
Bacon og bandaríski beat-höfðinginn William
Burroughs, en þeir kynntust í Tangier og
héldu vináttu til æviloka.
Bacon og Dyer á sjöunda áratuginum, sennilega í Lundúnum.
ÓÐUGUR BACON
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS - MENNING/LISTIR 23. OKTÓBER 1999 1 1