Lesbók Morgunblaðsins - 27.11.1999, Blaðsíða 9

Mynd Krists ofarlega í glugganum. Mikjáll erkiengill með sverð og skjöld. Dómsdagstákn: Engill með básúnu.
Mynd Hallgríms Péturssonar er neðst í
glugganum.
Fallin er Babýlon. Ein af myndum Leifs í hinni
nýju útgáfu Opinberunarbókarinnar.
Úr Opinberunarbókinni: Verurnar fjórar.
Ein af myndum Leifs í bókinni.
Ný Jerúsalem. Ein af myndum Leifs í
Opinberunarbókinni.
Leifur Breiðfjörð við undirbúningsvinnu vegna gluggans á vinnustofu sinni.
ir þeir sem áhuga hafa á að skoða hvernig
svona kirkjulistaverk verður til, geti séð það.
Um leið og glugginn verður helgaður verður
opnuð í Hallgrímskirkju sýning á þessum
frumdrögum og vinnuteikningum. Að lokum
er þess að geta að ekki þurfti að leita til er-
lendra fagmanna eða verkstæða; Leifur vann
gluggann að öllu leyti sjálfur á vinnustofu
sinni, en naut aðstoðar Olafs sonar síns, sem
er við nám í myndlist.
Dánargjöf Stefaníu
Eins og nærri má geta er það fjárfrekt fyr-
irtæki að búa til og koma upp glugga eins og
þeim sem Hallgrímskirkja hefur nú fengið.
Að tekizt hefur að fjármagna verkið má
þakka Stefaníu Sigurðardóttur, sem lézt í
Reykjavík 1993 og hafði þá ánafnað Hall-
grímskirkju eigur sínar eftir sinn dag og
skyldi andvirði eigna hennar varið til gerðar
á glerlistaverki í kirkjuna, tileinkað minn-
ingu foreldra hennar. Stefanía fæddist á ísa-
fírði 1918, en ólst upp á Sauðárkróki, þar sem
faðir hennar var sýslumaður. A heimilinu
voru listir mjög í hávegum hafðar og systkini
Stefaníu, Sigurður og Hrólfur og Guðrún,
lögðu fyrir sig myndlist. Stefanía bjó lengst
af í Reykjavík. Hún lauk prófi frá Kvenna-
skólanum og vann alla ævina á skrifstofu, óg-
ift og barnlaus.
Myndir úr Opinberunarbókinni
Sumar hugmyndanna í gluggann í Hall-
grímskskirkju sótti Leifur í Opinberunar-
bókina. Textar úr henni hafa í ríkum mæli
verið rifjaðir upp nú þegar nýtt árþúsund er í
þann veginn að renna upp, og þá einkum
vegna þess að mál og framsetning er þrungið
táknum og dulrúnum. Þessi tákn eru tvíræð
og sumir sjá í þeim spádóma um heimsendi.
Þegar Leifur fór að glugga í Opinberunar-
bókina sá hann eins og fjölmargir mynd-
listarmenn fyrri alda að þar var feitt á stykk-
inu og gnægð myndefna. Hann fékk þá
hugmynd að vinna sérstaka myndröð, 17
vatnslita- og pastelmyndir, sem byggðar
væru á efni Opinberunarbókarinnar; myndir
sem á vissan hátt tengdust glugganum í Hall-
grímskirkju, meðal annars með fjórblaða-
fonninu, sem er leiðarstef og heldur utan um
allar myndirnar í röðinni.
Myndröðina hefur Leifur unnið á þessu ári
og verður sýning á henni opnuð á í Hall-
grímskirkju á morgun í lok aðventumessu,
sem hefst kl. 11.
Viðhafnarútgáfa á Opinberunarbókinni
í tengslum við sýninguna kemur Opinber-
unarbókin út í viðhafnarútgáfu Máls og
menningar. Hugmyndina fékk Leifur; hún lá
beint við þegar hann hafði myndirnar í hönd-
unum og strax var að því stefnt að bókin
kæmi út um leið og sýningin yrði opnuð. Við
gerð bókarinnar kemur Leifur enn við sögu;
hann er bókarhönnuðurinn og hugsar bókina
sem nokkurskonar „bókverk“ (artbook) en
ekki sem hefðbundna listaverkabók eða
myndskreytingu við Opinberunarbókina.
Eftir að hafa viðrað hugmyndina við for-
ráðamenn Máls og menningar var ljóst að
þar var áhugi á útgáfunni. Marteinn Viggós-
son var fenginn til að hafa umsjón með prent-
vinnslu verksins, en Marteinn hefur áður
leyst ýmis afar vandasöm prentverkefni.
Bókin var unnin í Odda.
Ljóst er að Opinberunarbókin er kjörgrip-
ur í þessari útgáfu. Myndir Leifs taka yfir
heilar síður og er viðkomandi texti úr Opin-
berunarbókinni prentaður á næstu síðu, þ.e.
á bak myndarinnar. Texti bókarinnar er
hinsvegar prentaður á hálfgagnsæjan, riffl-
aðan pappír og við hlið textans á hverri síðu
sést móta fyrir textanum á næstu síðu, þó án
þess að það trufli.
Formála skrifar biskup íslands, Karl Sig-
urbjömsson, og segir þar meðal annars svo:
„Opinberunarbókin er skráð á baksviði
grimmilegra ofsókna brjálaðra, siðblindra
harðstjóra. Kirkjan stóð frammi fyrir því að
stjórnvöld vildu ganga endanlega milli bols
og höfuðs á henni. Kirkjan stóð á Golgata
grimmdar og harðýðgi, krossinn var reistur
og hatursbálið logaði um allt ríkið ..
„Hið auðuga og áleitna myndefni Opinber-
unarbókarinnar hefur löngum yerið lista-
mönnum uppspretta tjáningar. I kirkjulist-
inni voru framhliðar kirkna gjarna helgaðar
myndum og stefjum Opinberunarbókarinn-
ar, vegna þess að framhlið kirkjunnar, vest-
urhliðin, snýr mót sólarlagi og er séð sem
tákn þess sem líður undir lok...
Þegar Leifur Breiðfjörð fékk það verkefni
að gera vesturglugga Hallgrímskirkju í
Reykjavík fór ekki hjá því að hann gluggaði í
Opinberunarbókina og svo sem vænta mátti
hreifst hann af krafti hennar og kynngimagni
myndmálsins...“
Biskupinn segir ennfremur: „Samstarf
okkar hefur verið langt og gefandi, og mér
dýrmætt þakkarefni. Þegar Leifur tekur að
sér verkefni þá leggur hann sig allan í það,
sökkvir sér ofan í umhverfi, myndheim, tákn-
mál, iðkun og tjáningu sem viðfangsefninu
tengist. Og í þessu eru þau reyndar samtaka
hjónin. Sigríður Jóhannsdóttir, kona Leifs,
er „meðhjálp við hans hæfi“ og samverka-
maður og meir en það, betri helmingur og
góði andi í hverju verki.“
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS - MENNING/LISTIR 27. NÓVEMBER 1999 9