Lesbók Morgunblaðsins - 25.03.2000, Blaðsíða 7

A NATTGALAHÆÐ
Svo náði hann erlunni. Hann kom með hana
* 1 lófum sínum og sýndi móður sinni. Fuglinn 1 / X • / curoi ro-
legur í öðrum lófa hans og hann strauk honum með
i linni hendinni. Hann strauk höfuð fuglsins t >líðlega
en ákveðið. Og sjá! Allt í einu 1 hafði erlan fengið
svarta, glansandi húfu!
EFTIR
ÖNNU MARÍU ÞÓRISDÓTTUR
Myndtýsing: Guðný Svava Slrandberg
BIKULUM skrefum steig hún á
land.
„Hvað er þetta? Jörðin bifast
undir fótum mínum!“
„Það er sjóriðan, móðir,“
sagði ungi fylgdarmaðurinn.
„Og ekki furða eftir margra
dægra sjóferð.“
Hún vafði fastar að sér sjalinu og studdi sig
við flutningsbagga á hafnarbakkanum meðan
ungi maðurinn fór að semja við asnaeigenduma
við höfnina.
Hún brosti með sjálfri sér þegar hún horfði á
eftir honum, svona ljósum yflrlitum og skegg-
lausum innan um alla dökkhærðu og svart-
skeggjuðu kai-lana. Hann vakti hvarvetna at-
hygli vegna útlitsins og varð oft fyrir glósum og
aðdróttunum.
Myrkrið var að skella á og ljósberar komu og
kveiktu á fjöldanum öllum af kyndlum sem
stóðu í stói'um stjökum á hafnarbakkanum.
„Hvílík ósköp sem þeir hafa af ljósmeti,"
hugsaði hún með sér.
Fylgdarmaðurinn kom nú með asna og hjálp-
aði henni á bak með fátæklegar pjönkur sínar í
fanginu. Sjálfur gekk hann og teymdi asnann.
Af stað héldu þau upp breiða og upplýsta
hafnargötuna. Aldrei hafði hún séð annað eins.
Fagurlagaðar marmarasúlur stóðu sín hvorum
megin götunnar og allt vai- upplýst með ótal
kyndlum. I reisulegum súlnabyggingum hand-
an götusúlnanna var líf og fjör. Kaupmenn fal-
buðu vörur sínar háum rómi og héldu á lofti
teppum, klæðum, kerjum og skartgripum. Hana
rak í rogastans. Hún hafði aldrei getað ímyndað
sér að til væri annar eins auður samankominn á
einum stað. Sumstaðar sátu menn að drykkju
og snæðingi. Luktir burðarstólar voru bornh-
um svæðið og fagurskreyttar hendur sáust
teygja sig út eftir skartgripum og klæðum sem
kaupmennirnir voru að sýna.
Hún fékk glýju í augun af alh-i þessari birtu
og prjáli og vafði fastar að sér sjalinu og dró það
enn lengra niður á ennið.
Hún varð fegin þegai- þau beygðu út á dimm-
an skógarstíg og fýlgdarmaðurinn kveikti á litlu
ljóskeri til að lýsa þeim veginn.
Það hljóðnaði eftir því sem þau komu lengra
inn á stíginn. Seinast heyrðist ekkert nema
marrið í sendnum jarðveginum undir asnahóf-
unum og skrjáflð í trjágreinunum þegar þær
strukust við ferðalangana.
Hún hugsaði um þær ferðir sem hún hafði áð-
ur farið á asnabaki: Þá kvalafyllstu fyrstu og þá
löngu kvíðafyllstu á flótta til ókunnugs lands.
Lítil erla flögraði þvert yfir leið þein-a og
samstundis flaug hugur hennar langt aftur í
tímann.
Hópur fólks úr þoipinu hennar var á leið til
höfuðborgarinnar. Fólkið skiptist á að sitja á
ösnunum sem ekki voru nógu margir handa öll-
um. Sonurinn hennar ungi og glaði var með í fór.
Hann réð sér varla fyrir kæti. Hljóp ýmist á
undan samferðafólkinu, kom svo til baka til að
segja frá því sem hann varð fyrstur til að sjá,
eða hann dróst aftur úr, hafði gleymt sér við að
skoða steina, jurtir eða smákvikindi sem hann
hafði ekki séð áður.
Svo náði hann erlunni. Hann kom með hana í
lófum sínum og sýndi móður sinni. Fuglinn
kúrði rólegur í öðrum lófa hans og hann strauk
honum með hinni hendinni. Hann strauk höfuð
fuglsins bh'ðlega en ákveðið. Og sjá! Allt í einu
hafði erlan fengið svarta, glansandi húfu!
Drengurinn skríkti af ánægju. „Sjáðu móðir,
hún hefur fengið svarta hettu alveg eins og þú
dregur yfir höfúð þitt. Ég ætla að gefa henni þitt
nafn.“
Hann horfði á móður sína djúpum, tindrandi
augum. Aldrei gleymdi hún gleðinni og kærleik-
anum sem streymdu til hennar úr þessu augna-
ráði á þeirri stundu.
Drengurinn kyssti fuglinn á kollinn og sleppti
honum lausum. Erlan sameinaðist hópi sinna
líka og í einni svipan voru allir fuglarnir komnir
með svartar húfur. Móðirin brosti. Þetta var
ekki í fyrsta sinn sem eitthvað fallegt, skemmti-
legt og dularfullt gerðist í kringum þennan
dreng.
Heimferðin var ekki eins skemmtileg. Dreng-
urinn týndist og þótt hann fyndist fljótlega var
allt breytt. Þungi og alvara komin til sögunnar.
Ekkert var eins og áður.
Hún hrökk upp frá þönkum sínum þegar
fylgdarmaðurinn sagði: „Nú erum við alveg að
verða komin."
Leiðin lá upp lítinn brekkuhalla. Allt um-
hverfið var skógi vaxið, það greindi hún í daufu
skini nýmánans.
Svo voru þau komin að litla húsinu sem hann
hafði fundið handa henni.
„Hér er heimili þitt, móðir,“ sagði ungi mað-
urinn og studdi hana af baki.
Hún teygði úr þreyttum limum sínum og
hann leiddi hana inn í litla steinhlaðna húsið.
Fátt var um húsmuni. í innra og minná her-
berginu var hlaðinn rámbálkur og víðigreinar
sem undirlag. Hvað hún hlakkaði til að leggjast
til hvíldar og vefja sig inn í sjalið sitt og sofna.
Ungi maðurinn hafði keypt eitthvað matar-
kyns niðri við höfnina og þau settust að litlum
náttverði.
„Hér vona ég að þér eigi eftir að líða vel,“
sagði fylgdarmaðurinn og hún sti-auk handar-
bak hans í þakklætisskyni.
Ungi maðurinn hafði mikið verk að vinna í
þessu héraði. Hann kom þó oft til hennar og
færði henni vistir. Oft var hann þreyttui-, næst-
um útkeyrður og stundum æstur og órólegur.
Hann sagðist sjá sýnir, talaði um dýr með tíu
horn og sjö höfuð og margt fleira undarlegt.
Einnig heyrði hann raddir af himni, þrumugný
og vatnanið. Hún óttaðist um geðheilsu hans og
reyndi að róa hann.
„Ég verð að skrifa, móðir,“ sagði hann. „Ég
verð að rita þetta allt.“
Hún strauk honum um jarpann hárlubbann
og fékk hann til að leggja höfuðið í kjöltu sína og
klappaði honum á skegglausan vangann.
„Hjá þér finn ég frið, móðir,“ sagði hann.
Hún laut brosandi ofan að honum og hvíslaði:
„Scmur."
I hjaita sínu hugleiddu þau orðin sem sonur
hennai’ hafði mælt rétt fyrir dauða sinn.
Innan skamms var hann aftm- rokinn á fætur.
„Móðir, ég verð að sinna störfúm mínum.“ Þar
með var hann aftur horfinn í burtu og hún
heyrði að hann næstum hljóp eftir skógarstígn-
um í átt frá húsinu.
Þama lifði móðirin sín síðustu æviár. Oftast
var hún ein í litla húsinu. Stundum sat hún úti
undh’ húsveggnum í skugga trjálaufa og horfði
yfir í skógivaxna hlíðina á móti og yfir dalverpið
litla byggt lágum húsum þar sem íbúarnir sýsl-
uðu við sitt í friði og ró.
Hún eignaðist góða granna. Sérstök vinátta
tókst með henni og lítilli stúlku sem sýndi henni
vatnsbólið neðar í hlíðinni. Þar spratt fram lind
og var haglega hlaðið bogadregið byrgi yfir. Svo
fór að litla stúlkan sótti daglega vatn handa
henni úr lindinni.
A haustin þegar nágrannakonurnar hristu
ávextina af ólívutrjánum niður á dúk breiddan-á
jörðina fór litla stúlkan til þefrra og bað um ólíf-
ur handa aðfluttu konunni í litla húsinu.
Eitt sinn er þær sátu saman að snæðingi var
sem litla stúlkan fengi hugljómun. Hún tók
ólífustein milli fingra sinna og sagði: „Móðir, þú
ættir að eignast þitt eigið ólífutré.“
Saman fóru þær út og stúlkan litla sáði stein-
inum í moldina fast við húsvegginn. Síðan sótti
hún vatn í lindina og vökvaði yfir.
Og viti menn! Næsta vor spratt upp ofurlítill
Ijósgrænn ólífuviðarteinungur við húsveggmóð-
urinnar.
En móðirin lifði ekki að sjá tréð vaxa. Morgun
nokkurn næsta sumar var hún svo máttfarin að
hún treysti sér ekki fram úr ráminu. Það var
kæfandi hiti, enda hásumar og henni var ómótt
og þungt fyrir bijósti.
Lítil erla hafði komið og sest í gluggaglufuna
og söng fyrir hana allan daginn.
Litla stúlkan kom og vitjaði um hana og fór
síðan að sækja henni svalandi vatn í lindina.
A meðan hún var í burtu andaðist móðirin og
önd hennar sveif upp í heiðið við söng erlunnar.
Eftirmáli
Haustið 1999 kom ég á hæðina kennda við
næturgala í hópi fjölmargra ferðamaima.
Rútubílarnir stönsuðu á stóru plani og hundr-
uð ferðamanna streymdu út úr þeim. Fast hjá
voru sölupallar þar sem boðið var upp á alls
kyns glys og glingur sem átti að heita minja-
gripir um þennan stað.
Hópurinn gekk upp hæðina og þögn og friður
færðist yfn’ fólkið þegar það nálgaðist litla húsið
umvafið haustlitu laufi sem sólin gægðist í gegn-
um. Tár leituðu fram í augun á mér. Hér hafði
hin helga móðir átt síðustu ævidagana.
Manníjöldinn mjakaðist áfram eins og digur
liðormur í átt að litlu lágu dyrunum. Fast við
húsið og næstum gróið við vegginn stóð æva-
gamalt tré. Ég strauk lófanum um hrjúfan börk-
inn og mér fannst ég snerta eitthvað sem byrjað
hafði að vaxa fyiir næstum 2000 árum.
Síðan gengum við gegnum litla húsið hennar
Maríu móður Jesú - Náttgalahæð í Efesus.
Höfundurinn er húsmóðir í Reykjavík.
ANNA AAARÍA ÞÓRISDÓUIR
BEÐIÐ FYRIR AAARÍU
MÓÐURJESÚ
Heilög María móðir Jesú
mærð í öllum heimsins álfum,
oft hef ég í angist minni
aum á þínar náðir leitað.
Huggun mér og mínum veitta
margsinnis af þér varþegin.
Barnalán og blessun ríka
bauðstu oss afþínum vilja.
Oft hef ég á seinni árum
alið með mérhugsun eina:
Myndi á þínar herðar hlaðið
hugarangurs byrðum ofþungum?
Bið égþvíaf bljúgum huga
blíðan Jesú og guð almáttgan
heilagrar Maríu helgrar byrðar
höfgum þunga af henni létta.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS - MENNING/LISTIR 25. MARS 2000 7