Lesbók Morgunblaðsins

Ulloq
Ataaseq assigiiaat ilaat
Saqqummersitaq pingaarneq:

Lesbók Morgunblaðsins - 01.07.2000, Qupperneq 14

Lesbók Morgunblaðsins - 01.07.2000, Qupperneq 14
GARÐHÚSABÆR BARN- ANNA Á KJARVALSSTÖÐUM r IKorpuskóla var gerð tilraun til hönn- unarkennslu 10 og 11 ára barna síðast- liðinn vetur. Pétur Ármannsson kom að máli við mig síðastliðið haust og bað mig að gera tilraun með að láta börn í grunnskóla hanna litil hús innan ramma þeirrar sýningar sem nú stend- ur á KjarvaJsstöðum og heitir „Garð- húsabær". Ég fékk frjálsar hendur um hvem- ig námið yrði byggt upp. Það var rennt blint í sjóinn; þetta hefur ekki verið reynt hér fyrr og ekki hef ég reynslu af því að kenna svo ungum nemendum þótt ég hafi kennt í arki- tektaskóla erlendis. Það virtist líka framandi fyrir bæði bömin og kennarana að þetta var eins konar þróunarverkefni en ekki fyrirfram gefin æfing. Þannig var erfitt að sjá hvað kæmi útúr þessu fyrr en allra síðustu dagana. Þetta reyndist ekki síst mögulegt því gefinn var rúmur samfelldur túni í verkefnið. Ég hef tröllatrú á hönnunarferlinu sjálfu og það skil- aði sér líka þótt fyrirfram hafi ekki verið víst hve nemendur á þessu þroskastigi væm mót- tækilegir. Verkefhið var unnið 1 samvinnu við kenn- ara Korpuskóla og komið var með tillögur um hvemig hægt væri að flétta þetta inn í sem flestar námsgreinar. Arkitektúr er þeirrar náttúm að honum er nánast ekkert óviðkom- andi. Þetta skilaði sér til dæmis í lýsingu bamanna á hönnuninni sem unnið var f is- lenskutimum og í töl vuveri skólans og hangir verkunum til stuðnings á Kjarvalsstöðum fram til 23. júlí. Hugmyndimar sem hér getur að líta em afrakstur ferlis sem bömin vom leidd í gegnum, stig af stigi. Hér verður þess- ari framvindu lýst. Undirbúningur í upphafi verkefnisins vora bömin beðin um að teikna hús að eigin vild. Þau festu á blað myndir af húsum sem höfðu enga sér- staka merkingu í sjálfu sér, en bám öll „venjulegustu" einkenni bygginga, með hurð- ir, þök, glugga strompa o.s.frv. Nú gerðist áætlunin nákvæmari. Verkefnið var að teikna vinnustað fyrir þá iðju sem þau hygðust stunda fullorðin og nú kom áhuga- verð fjölbreytni í ljós. Því næst vom krökkunum sýnd mörg dæmi EFTIR ÖRNU MATHIESEN um mismunandi hús fyrir ólíkt fólk eða að- stæður. Sérstæðar fyrirmyndir urðu fyrir val- inu, t.d. strákofar f Afríku, snjóhús inúfta, jafnvel „garðhús" Loðvíks XIV Frakkakon- ungs; hallimar í Versölum. Hver mynd var út- skýrð eftir föngum. Reynt var að gera bömin meðvituð um hvemig híbýli eins og t.d. Sjón- arhóll Línu Langsokks passar fúllkomlega við lifnaðarhætti hennar og persónuleika. Sem sagt ólíkar aðstæður, loftslag, landshættir og þarfir fæða af sér ólíkan arkitektúr bæði hvað varðar form, efnisval, liti, áferð o.s.frv. Hugmyndir og efni Krökkunum var bent á hversu miklu auð- veldara væri að ákveða hvemig byggingin ætti að verða - þ.e.a.s. að hanna, ef þau hefðu einhverja sérstaka manngerð eða áhugamál í huga. Nú kom að þeim sjálfum að gera sér hugmynd um hvem þau vildu hanna fyrir eða e.t.v. hvaða áhugamáli sínu þau vildu einbeita séraðefþetta væri handa þeim sjálfum. Eftir nokkurn umþóttunartíma vom krakkamir teknir í einkaviðtal þar sem hugmyndir þeirra vom reifaðar, og í mörgum tilfellumsvo að segja „dregnar uppúr þeim með töngum.“ Nú var kominn túni til að snúa við blaðinu og einbeita sér að efninu í stað hugmyndanna. Krakkarnir vom sendir úr skýjaborgunum niður á jörðina. Safnað hafði verið alls lags efnum sem hentug væm til byggingar smárra líkana. Nú var lögð fyrir krakkana lítil æfing. Ætlast var til að þau rannsökuðu eiginleika efnanna með því að koma við þau, fikta i þeim, pota, stinga, rífa o.s.frv., siðan stilla efnunum hveiju and- spænis öðm til að sjá hvað þau em ólík/lík og finna út hvemig þau gætu hangið saman. Lögð var áhersla á að þau hefðu ekki neitt sérstakt í huga þegar þau byijuðu heldur að þau sæju hugmyndir fæðast við þessa rann- sókn. Markmiðið var að þau gerðu sér grein fyrir að hráefni sem við tengjum kannski allt öðm hafi í raun og vem fjölmarga ólíka eigin- leika og ef við emm opin fyrir fikti (rann- sókn) með skynfærunum geti það hjálpað okkur að skapa. Annað markmið var að gera þau opnari fyrir söfnuninni; að opna augu þeirrra fyrir að eitthvað sem lítur út eins og „drasl“ getur orðið eitthvað áhugavert, skrít- ið eða skemmtilegt, jafnvel fallegt og/eða nytsamlegt. Vika heilabrota og tilrauna Þessir tveir þættir, hugmynd og efni, mætt- ust í smíði módelsins. Nú tók við vika heila- brota og tilrauna með efnið í samræmi við hugmyndimar. Sumt virkaði, annað ekki, leyfi var til að reyna, láta sér skjátlast, betr- umbæta og þannig læra margt nýtt á eigin forsendum. (Bömin sáu líka að leiðbeinend- unum gat skjátlast og þeir skipt um skoðun.) Námið gekk þannig út á þróun en ekki fyrir- fram gefin verkefni. Eitt er að tala um hvemig hlutirnir eiga að vera og annað er að búa þá til. Einnig er teikning á tvívíðum fleti gjörólík vinnu í þrí- vídd. Teikningu skilur maður út frá einu sjón- arhorni en arkitektúr og skúlptúr yfirleitt út frá mörgum. Fara þarf umhverfis og/eða inní. Því var ekki nægilegt að teikna bara hús og byggja það svo, þá fómar maður bara allt of mörgum möguleikum sem koma upp ef maður brettir upp ermamar og leyfir sér að velta fyrir sér efninu sem unnið er með, í rým- inu. Leyfi var til að prófa allt mögulegt, hug- ur og hönd fengu að vinna saman. Smám sam- an komst meiri og meiri mynd á afurðiraar. Niðursfaða í upphafi fannst sumum forsendumar hálf- skrítnar og biðu eftir nákvæmari fyrirmæl- um, hvemig ættu þau jú að geta verið hönn- uðir, þau sem lítið vissu? En þau fengu ekki fyrirmæli heldur spumingar um hugmyndir sínar og reynt var að sýna þeim skúlptúra eða byggingar sem vom hugsanlega á sömu bylgjulengd og það sem frá þeim sjálfum hafði komið. Þau neyddust til að hugsa og í ljós kom að þau vissu bara ýmislegt og upp- götvuðu að þau gætu notað hugvit. I hönnun og þar með hönnunarkennslu er sennilega mikilvægast að kunna að spyija réttu spurn- inganna. Gaman var að sjá hve fólki óx ásmcgin er það fór að sjá árangur. Strákar og stelpur sem héldu að þau hefðu ekki haft neinar hug- myndir urðu stolt á svip og, ef eitthvað, áhugasamari er á leið. Eftir þetta ferli komust þau að niðurstöðum sem nú getur að lita á Kjarvalsstöðum. u A 1 4 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS - MENNING/USTIR 1. JÚLÍ 2000

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.