Tíminn - 11.01.1967, Blaðsíða 5

MIÐVIKUDAGUR 11. janúar 1967
5
Útgefandi: FRAMSÓKNARtFLOKKURINN
Framkvsemdastjórl: Kristján Benediktsson. Rltstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Ang-
lýsingastj.: Steingrimur Gíslason Ritstj.skrifstofur 1 Eddu-
húsinu, símar 18300—18305. Skrifstofur: Bankastrseö 7. Af-
greiðslusimi 12323. Auglýsingasími 19623. ASrar skrifstofur,
Isfmi 18300 Askriftargjald kr. 105.00 á mán. lnnanlands. — í
lausasölu kr. 7.00 eint — Prentsaniðjan EDDA h. f.
Leikfélag Reykjavíkur
Leikfélag Reykjavíkur er meðal fremstu menningarfé-
lega landsins um það blandast engum hugur, og skerfur
þess til íslenzks listalífs á liðnum áratugum er meiri en
flestra félaga annarra, þótt mörg eigi þar góðan hlut.
Leikfélag Reykjavíkur óx á legg við hin örðugustu skil-
yrði og sára fátækt. Það voru félagar úr góðtemplararegl-
unni, sem fyrstir báru við að sýna leiklist hér í höfuðborg
inni í nútímaskilningi. Það var aðeins áhugamál þeirra
og sjálfboðavinna. Iðnaðarmenn í bænum komu til móts
við þessa áhugamenn og reistu hér samkomúsal með sviði
stærri og nýtízkulegri en hér hafði áður sézt. Vegna þessa
frumkvæðis var leikfélagið stofnað, og þar hefur það
leikið í 70 ár, og þar hefur vaxtarbroddur íslenzkrar leik
listar verið. Á þessu sviði voru nær allar nýjar og lífvæn-
legar leikbókmenntir íslendinga birtar í leiktúlkun fyrsta
sinni í meira en hálfa öld, og starf leikaranna hvatti til
nýrra verka. Þannig var starf Leikfélagsins ekki aðeins að
túlka leikrit, heldur og að vera helzta hvatning til þess
að ný leikrit væru skrifuð.
Á þessum sjö áratugum hefur Leikfélag Reykjavíkur
ekki aðeins flutt og túlkað svo að segja allar leikbók-
menntir þjóðarinnar, heldur og gefið mönnum sýn í
hinn erlenda leikhúsheim, og flutt fjölmörg snilldarverk
erlend. Þannig hefur Leikfélagið verið óumdeilanlega
meðal helztu menntastofnana þjóðarinnar. en jafn-
framt ein helzta skemmtun hennar, er létti gráum hvers-
dagsleika af mönnum hvað eftir annað. -Starf leikaranna
þar varð öðrum fyrirmynd og leiðbeining og hafði þannig
víðtæk áhrif á þroska leikstarfs um allt land. Loks er fé
lagið og leikarar þess með mikilvægum hætti forgöngu-
menn þess listastarfs, sem í Þjóðleikhú§inu er nú unnið,
og þar er að sjálfsögðu mjög byggt á erfiði Leikfélagsins.
/ ' ■
Það er fagnaðarefni á þessum tímamótum í starfi félags
ins, að það skuli ekki hafa hætt starfi við tilkomu Þjóð-
leikhússins, því að í höfuðborg þurfa að vera tvö góð
leikhús, og nú hillir enn undir vaxandi starf og betri skil-
yrði. Sú afmælisósk fylgir Leikfélaginu inn á áttunda ára-
tuginn, að starf þess og list blómgist og dafni enn um lang
an aldur. Frumherjabarátta félagsins verður seint full-
þökkuð.
Olíkur málflutningur
Mjög var ólík framkoma þeirra Einars Ágústssonar og
Gylfa Þ Gíslasonar 1 útvarpsþættinum, þar sem þeir
leiddu saman hesta sína á mánudagskvöldið var. Einar
var rökfastur og prúður í málflutningi-sínum að vanda,
en Gylfi óvenjulega óstilltur og beitti mjög dylgjum í stað
raka. Verst virtist það þó koma við Gylfa, þegar Einar
benti honum á, að hann hefði talið hagstæða gjaldeyris-
afkomu ársins 1958 góðu árferði að þakka. Einar sagði
í framhaldi af því, að svipað gilti um gjaldeyrisvarasjóð-
inn, sem Gylfi virtist telja aðaltromp stjórnarinnar. Hann
hefði orðið til vegna óvenjulegs góðæris og aukinnar
skuldasöfnunar erlendis. Þessu gat Gylfi svarað því einu,
að Framsóknarmenn hugsuðu ekki!
Það fer ekki vel menntamálaráðherra að beita jafn
krakkalegum skætingi, enda þótt hann hafi lélegan mál-
stað að verja.
TÍMINN
HARRiSON SALlSaURY:
Hanoibúar ákveðnir og ðbúgaðir
þrátt fyrir 28 ára styrjöld
Æskan á sinn mikla þátt í að halda baráttukjarkinum við.
Þessi mynd er tekin af Salisbury, þar sem hann er að skoða rústir
I Pho-Nguyen Thiep stræti í Hoan Kien hverfinu í Hanoi, en þar
eyðilögðust þrettán hús i loftárás ,sem Bflndaríkjamenn gerðu á
staðinn 13. desember síðastliðinn.
Hanoi. gamlársdag.
NÚ við áramótin virðist sá
andi rikjandi 1 Hanoi. að bíta
beri á jaxlinn og búa sig undir
hið versta.
„Ho frændi” — eins og Norð
nr-Vietnamar nefna Ho Ohi
Minh forseta sinn venjulega —
hefur sagt þeim, að þeir verði
að vera við því búnir, að Hanoi
verði jöfnuð við jörðu og Hai
phong sömuleiðis. Mjög sjald-
< gæft er að hitta að máli Hanoi
búa, sem gerir ekki ráð fyrir,
að skefjalausar loftárásir verði
hafnar á Hanoi löngu fyrir lok
ársins 1967.
En Hanoi-búum tekst vel að
leyna tilfinningum sínum, ef
þessar horfur skelfa þá í raun
og veru. Vitaskuld er langt frá
að venjulegur borgarbúi fagni
því, sem hann telur óhjákvæmi
legt, eða aukningu loftárásanna
en hann gerir ráð fyrir að
þrauka einhvern veginn.
Fyrr á tíð var Hanoi hæglát
frönsk nýlenduborg Strætin
voru breið, mikið um einbýlis-
/hús með tígulstein á þökum;
steinlagða húsagarða og marg-
ar tjarnir og skemmtigarða í
miðri borginni. Tjarnirnar og
garðarnir eru þarna enn og sum
blómin eru meira að segja í
fullum skrúða nú í desember-
kuldanum. Unga fólkið unir sér
á bekkjunum í görðunum eða í
skemmtihúsunum á tjamabökk
unum og lætur vel hvert að
öðru eða líður framhjá á reið
hjólunum, sem mjÖg mikið er
um.
HVARVETNA ber borgin þó
fyrst og fremst merki stríðstím
ans. Um göturnar er stöðugur
straumur einkennisklæddra her
manna eða stúlkna sem eru að
hraða sér eitthvað ákveðið með
bakpokana sína. Vörubílar eru
sífellt á ferðinni. hlaðnir mönn
um og birgðum, og jepparnir
skjótast í allar áttir. Hinn mó-
guli, daufi litur, yfirgnæfir alla
aðra.
Styrjöldin er ávallt og alls
staðar efst í huga allra Hanoi-
búa, hveirt svo sem daglegt
starf þeirra kann að vera. Sjald
gæft er að hitta fyrir fjölskyldu
sem ekki hefur misst einhvern
í baráttunni við Frakka, stríð-
inu gfegn Bandaríkjamönnum,
eða í árásunum, sem þeir hafa
gert. Samt verður ekki vart mik
illar spennu.
Fólkið er þolinmótt i biðröð
unum við verzlanirnar, konur
raða grænmetinu sínu til sölu
meðfram gangstéttunum, ung-
lingarnir drekka ölið sitt eða
maula stórar, sætar bollur og
sötra þykkt „franskt kaffi“ í
veitingastöðunum meðfram
tjömunum. En bvarvetna virð-
ist við höndina annað hvort
byssan eða kassi með nauðsyn
legum lyfjum og umbúðum til
bráðrar hjálpar í viðlögum.
NORÐUR-Vietnamar tala á-
vallt um að heyja styrjöld
.fólksins” Með þessu er átt
við þáttöku og aðild allra í-
búa landsins að strjðsátakinu.
Þetta er sennilega skýringin á
þeim mikla sameiginlega áhuga
sem hvarvetna verður vart.
Embaettis- og forustumenn
reyna ekki að draga dul á, hve
fyrirhafnarsamt og erfitt er að
heyja striðið og halda í horf-
inu vegna loftárása Bandaríkja
manna. íbúar Hanoi-borgar
hafa verið fluttir til eins hagan
lega og kostur var, en stundum
sýnist koma á daginn, að stað-
urinn, sem fólkið var flutt til,
ætli að reynast alveg eins hættu
legur og hinn, sem það var
flutt frá. Þannig er til dæmis
um útborgir Hanoi.
íbúar Hanói-borgar eru ákaf
lega ungir að árum miðað við
það, sem við eigum að venjast
á Vesturlöndum. Fyrir augu
ber varla nokkum mann, sem
virðist vera yfir þrítugt, og
flestir sýnast vera um eða inn-
an 1 við þrítugt, Æskan á sinn
mikla þátt í að halda kjarkin-
um og baráttuþrekinu úið. Hvar
vetna sjást ungmennin æfa sig
í meðferð riffla, iðka heræfing
ar, eða- vera á þönum í stórum
hópum að inna af höndum ein
hver ákveðin verkefni.
ÞEGAR gefið er hættumerki
vegna yfirvofandi loftárásar —
og.það gerist nálega hvern ein-
asta dag í Hanoi yfirgnæfir
hávaðinn í loftvarnaeldflaugun
um allt annað og hefur svipuð
áhrif á fólkið í loftvarnaskýlun
um og AA-byssurnar í London
meðan á mestu loftárásunum
þar stóð í heimsstyrjöldinni síð
ari. Fregnir um árásarflugvélar
sem skotnar hafi verið niður,
berast á svipstundu meðal
manna um alla borgina eins og
eldur í sinu. Þessum fregnum
er fagnað með gleðihrópum
hvort sem þær reynast réttar
eða ekki.
Hvað verður svo. ef ástandið
versnar enn?
Æskan í Hanoi hlær. Vera
má að taugaóstyrkur eigi sinn
þátt í því, en þess verður þó
að minnast um leið, að hún er
yfirleitt fljót til að hlæja að
hverju sem er. Roskjð fólk
kann að vera langþreytt og út
slitið eftir samfellda styrjöld
í mörg ár og löng, en æsku-
fólkið virðist ótrautt. Stúlk-
urnar hlæja og hrópa, þar sem
þær eru að grafa skotgrafir eða
fjarlægja brak og rusl.
Hanoi-búar eru að hefja sitt
tuttugasta og áttunda ár ná-
lega samfelldra’- styrjaldax og
verður ekki annað séð, en að
þeir séu ákveðnir og óbugaðir.
Hugurinn er að mestu hinn
sami meðal forustuniannanna,
en et til vill býr þeim þó enn
þyngri alvara í hug, þar sem
þekn er Ijósara en almenningi
hvílíka erfiðleika og óhjá-
kvæmilegar fómir eitt styrjald
arárið enn hlýtur að bera í
skauti sér.