Alþýðublaðið - 17.04.1984, Blaðsíða 7

Alþýðublaðið - 17.04.1984, Blaðsíða 7
Þriðjudagur 17. apríl 1984 7 Andstöðu Frh. af bls. 1 snýr að löggjöfinni, en eiginleg velferð er annað og meira. Meta þetta lífsform Og þá skulum við aðeins líta á spurninguna: Er okkar velferðar- kerfi á undanhaldi? Ég held ekki, nema auðvitað að því leytinu, þar sem greiðslur t.d. tryggingabóta tengjast vísitölu og taka mið af launum. Það hafa hins vegar verið gerðar harðar atlögur að því, en þeim hefur verið hrundið, einfald- lega vegna þess, að fólkið í þessu landi vill ekki stíga skref til baka. Það metur að verðleikum þetta lífsform, þessa þjóðfélagsbygg- ingu. Hins vegar er velferðarkerf- ið í umtalsverðri hættu vegna þess, að þau öfl í þjóðfélaginu, sem m.a. kenna sig við frjáls- hyggjuna og telja, að velferðar- kerfin ali upp tóma aumingja, — þau öfl eru í sókn, og sökin er okkar. — Þetta er því alvarlegra, þegar þess er gætt, að okkar al- mannatryggingakerfi, okkar hús- næðislöggjöf hefur ekki náð þeim staðli, ef ég má nota það orð, sem þegar hefur náðst á hinum Norð- urlöndunum. — En það er svo aftur spurning, sem við verðum að velta fyrir okkur, hvort það sé skynsamlegt að reyna að ná þeim staðli í öllum tilvikum. Of svart, of hvítt En hvernig getum við varið og verndað það sem áunnist hefur? Við höfum á undanförnum árum barist af heift fyrir félagsmála- stefnu, sem kostar mikla fjár - muni, og erekki á færi nemaefn- aðra þjóða að standa við. Ég er þeirrar skoðunar, að á sama tima höfum við ekki aðgætt nægilega vel hvernig unnt er að afla fjárm- una til að halda við, styrkja og jafnvel efla þetta kerfi. Heimur okkar hefur verið of svartur eða hvítur, og það kristallast í lítt hugsaðri andstöðu við atvinnu- rekstur í nær öllum myndum. Þetta hefur gengið svo langt, að nú virðist Sjálfstæðisflokkurinn mörgu ungu fólki nær eina póli- tíska hreyfiaflið í þjóðfélaginu. Hann kallar á framfarir og at- vinnuuppbyggingu, á meðan aðr- ir hafa það eitt að segja hve bölv- aður kapítalisminn sé, og flokka undir hann nær allt, sem tengist atvinnuuppbyggingu. Þetta gera þeir, sem stundum eru kallaðir stofu-kommúnistar, og þeir, sem ég hef kallað súkkulaði-sósíalista, — fólk, sem telur pólitík fátt ann- að en heimspekilegar vangaveltur um hvernig hrinda skuli áformum og hugmyndum í framkvæmd, án þess að hreyfa til þess legg eða lið. Þessir hópar hafa Iagt aftur- haldinu vopn í hendur til þess að berja á velferðarþjóðfélaginu. Þeir hafa sannanlega gert kröfur á hendur þjóðfélaginu, en fátt gert til að benda á leiðir til að uppfylla þær. — Höfum staðnað! Við getum velt þeirri spurningu fyrir okkur hvað hinir svokölluðu vinstri flokkar bjóða ungu fólki annars vegar og hvað Sjálfstæð- isflokkurinn býður hins vegar. Sjálfstæðisflokkurinn hefur boð- ið hreyfingu, framtak og eflingu atvinnulífs. Við erum ekki öll sátt við forsendur þessa boðskapar. Vinstri flokkarnir, eins og við kjósum að nefna okkur, höfum staðnað í tiltölulega neikvæðum m'álflutningi. Innan míns flokks hefi ég sagt þetta: Allir hafa viðurkennt bar- áttumál jafnaðarmanna fyrir hinu eiginlega velferðarþjóðfé- lagi, og allir íslensku stjórnmála- flokkanna hafa gert mál þeirra að sínum. Ég held svipað gildi um Alþýðubandalagið og Alþýðu- flokkinn, að báðir svífa í ákveðnu pólitísku tómarúmi hvað þetta varðar. Jafnaðarmenn skera sig vart lengur frá öðrum flokkum með félagsmálastefnu sína. Þetta gildir víða í Vestur-Evrópu. Þess vegna mun Alþýðuflokk- urinn nú taka upp harðari baráttu fyrir nýrri atvinnumálastefnu til aldamóta, og þannig hafna þeirri skoðun, að Sjálfstæðisflokkurinn einn standi fyrir nýrri atvinnu- uppbyggingu og atvinnurekstri. Með þessu ávinnst tvennt, senr lýðræðis sósíalistar verða fyrr eða síðar að gera sér grein fyrir: í fyrsta lagi, að þeir verða að taka miklu meiri þátt í atvinnuupp- byggingu og atvinnurekstri en ver- ið hefur. Þar verða þeir að beita þeim ráðum, sem þeir eiga best, m.a. að leita stuðnings verkalýðs- hreyfingarinnar og þeirra félags- málaafla, sem fyrir hendi eru. í öðru lagi, að um leið og þeir gera kröfur um útgjöld til velferðar- samfélagsins, benda þeir á leiðir til að afla tekna. — Varðandi fyrri liðinn vil ég m.a. benda á það, að Alþýðuflokkur og Alþýðubandalag hafa á síð- ustu árum gert sig bera að því, að gagnrýna samvinnuhreyfinguna harkalega. Ástæðan er auðvitað sú, að Framsóknarflokkurinn hefur seilst þar mjög til valda og áhrifa og að mínu mati haft ó- heppileg áhrif á hreyfinguna. Ég er sannfærður um, að við höfum valið rangan kost. í stað gagnrýni áttum við að efla eigin áhrif innan hreyfingarinnar. Hinn neikvæði- þáttur í pólitísku starfi okkar kemur þarna fram. Styðjum einkaeignarrétt- inn Nú kann einhverjum að finnast ég fjarlægjast upphaflegu spurn- inguna. Svo er ekki. Ég er með þessari hugleiðingu að reyna að renna stoðum undir hugmyndir um hvernig eigi að bregðast við þeirri ógn, sem hagsældarstefn- unni stafar frá afturhaldsöflun- um. — Það kann lika einhver að spyrja um hverskonar atvinnu- uppbyggingu og atvinnurekstur ég sé að ræða. Ég vil taka það fram, að jafn- aðarmenn eru ekki andvígir einkaeignarrétti. Þeir telja t.d. að sá réttur að neyslugæðum eigi að njóta fyllstu verndar. Þeir telja einnig, að einkaréttur að fram- leiðslutækjum geti veriö eðlilegur á meðan hann stendur ekki í vegi fyrir réttlátri og heilbrigðri skipan þjóðfélagsmála. Það er stað- reynd, að lítil og meðalstór fyrir- tæki á ýmsum sviðum, svo sem í landbúnaði, á sviði handiðnaðar og smásöluverslunar, hafa yfir- leitt reynst betur komin í höndum einstaklinga en opinberra aðila. Það er því fyllilega réttlætan- legt að slíkur rekstur sé í höndum einstaklinga. Slíkt hæfir vel í blönduðu hagkerfi. Um leið skal á það bent, að þeirri stefnu vex stöðugt ásmegin, að framtíðar-atvinnurekstur verði undir svokallaðri samstöðu- stjórn, þar sem stjórnun fyrir- tækja færist meir og meir í hend- ur fleiri einstaklinga og aðild starfsfólks að stjórnum fyrir- tækja þykir sjálfsögð. Þá hefur samvinnureksturinn mikilvægu hlutverki að gegna, en þess verður auðvitað að gæta þar, eins og í einkarekstri, að samvinnufyrir- tæki öðlist ekki einkasöluaðstöðu eða óeðlilega valdaaðstöðu. Hreyfiafl Ég hef alltaf litið svo til að lýð- ræðissósíalismi væri hreyfiafl, lif- andi afl, sem stefndi að vaxandi hagsæld. Hann væri raunveruleg hagsældarstefna. Hann má því ekki koðna niður í höndum okk- ar, vegna þess eins að við höfum haft of klára verkaskiptingu í þjóðfélaginu, þ.e. að hlutskipti sósíalista sé að sækja á, á félags- málasviðinu en íhaldsaflanna að gleypa með húð og hári atvinnu- rekstrarþáttinn og þar með stjórnunina á þvi hverjár þjóðar- tekjur verða svo og hlutur velferð- arkerfisins. Þjóðartekjur íslendinga ættu með réttu að geta staðið undir mun öflugra velferðarsantfélagi Framhald á bls. 8 A Utboð Tilboö óskast í gerð slitlags og fleira á götum í Kópavogi. Um er aö ræöa eftirtalin verkefni: 1. Útlagning malbiks og jöfnun undir þaö, á Birki- grund, Grenigrund, Reynigrund, Víðigrund og Borgartún, samtals um 15.000 m2. 2. Yfirlögn malbiks á nokkrar götur samtals um 16.000 m2. Útboðsgögn veröa afhent á skrifstofu Bæjarverk- fræðings Fannborg 2 frá og meö þriðjudeginum 17. apríl næst komandi gegn 1000 kr. skilatrygg- ingu. Tilboö veróa opnuð á sama staö mánudaginn 30. apríl 1984 kl. 11 að viðstöddum þeim bjóðendum er þess óska. Bæjarverkfræðingur „Og hver ætlar að borga mína IBM PC einkatölvu?”

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.