Alþýðublaðið - 17.04.1984, Blaðsíða 11

Þriðjudagur 17. apríl 1984
11
þeirra sem fjalla um bifreiðaörygg-
ismál. Enn eina nýjung má nefna:
Bensíntankur bifreiðarinnar er
staðsettur þannig að ekki á að vera
hætta á því að hann verði fyrir al-
varlegu hnjaski þótt bifreiðin lendi
í útafakstri eða ákeyrslu, en oft-
sinnis hefur það komið fyrir a.ð
bensíntankar bifreiða rifna við á-
rekstur og getur þá voðinn verið vís.
undirbúnings-
Gífurleg
vinna
Þegar bifreiðaverksmiðja eins og
t.d. Volvo-verksmiðjurnar setja
nýja gerð bifreiða á markaðinn býr
gífurleg undirbúningsvinna að
baki. Jan Wilsgaard sem stjórnar
hönnunardeiid Volvo-verksmiðjunn-
ar hefur t.d. látið hafa það eftir sér
að það geti liðið allt að 40 árum frá
því að bifreið kemur fyrst á teikni-
borð hönnuðanna og þangað til að
hún verður loks fullbúin. Allan
þann tíma þurfa hönnuðirnir að
halda vöku sinni. Fylgjast náið með
breytingum sem verða, fella þær að
hugmyndum sínum og reyna jafn-
framt að skapa eitthvað nýtt. Sem
dæmi um undirbúningsvinnuna að
Volvo 740 og 760 bifreiðunum má
nefna að hún hófst að marki árið
1975 og voru þá gerðar 50 teikning-
ar í hönnunardeild verksmiðjanna
og margar þeirra byggðar á hug-
myndum sem búið var að vinna að
um langt árabil. Þegar teikningarn-
ar 50 lágu fyrir fóru þær í gegnum
sannkallaðan hreinsunareld þar
sem farið var yfir hvert smáatriði og
reynt að velja það besta. Smátt og
smátt fækkaði teikningunum en að
lokum voru 12 þær bestu teknar og
fullunnar. í framhaldi af því var
farið að svara ýmsum spurningum
um framtiðarbifreiðina — hversu
mikið rými þyrfti fyrir vélina,
hversu farangursgeymslan ætti að
vera stór, hvernig einstakir hlutar
bifreiðarinnar ættu að líta út og úr
hverju þeir væru gerðir. Hugmynd-
irnar voru mótaðar í samvinnu við
tæknimenn verksmiðjanna og það
var ekki fyrr en á árinu 1977 eða
tveimur árum eftir að hönnunin
hófst af krafti að meginlínurnar um
stærð og útlit bifreiðanna höfðu
verið lagðar. Síðan var tekið til við
nákvæma útfærslu og tilrauna-
smíði og nú tæpum áratug síðar
liggur árangurinn fyrir: Volvo 740
GLE sem telja má sannkallaðan
glæsivagn og tákn þess hugvits og
tæknivinnu sem í bifreiðina hefur
verið lögð.
F10 Intercooler
Fyrir rösklega tuttugu árum eða árið 1963 reyndu
sænsku Voivo-verksniiðjurr.ar í fyrsta sinn tíu lítra dísel-
vél með svo kölluðu „Intercooler“ kerfi og var þar um
brautryðjendastarf að ræða. Ef kerfinu er lýst með örfá-
um orðum má segja að það byggist í höfuðatriðum á því
að innsogsloft vélarinnar sem hitnar við að fara í gegn-
um túrbínu vélarinnar og þjappast þar saman er kælt og
það fer síðan inn á vélina til bruna. Með þessu móti fer
meira magn af lofti og þar af leiðandi súrefni inn á vélina
sem eykur bruna í vélinni og minnkar jafnframt hitaálag
hennar. Jafnframt eykst kraftur vélarinnar verulega og
eldneytisnýting verður í hámarki.
Síðan fyrstu tilraunirnar með
„Intercooler“ kerfið voru gerðar
héfur mikið vatn runnið til sjávar.
Framþróunin varð stöðug hjá
Volvo-verksmiðjunum og er
skammt frá því að segja að nú njóta
„Intercooler" vörubílar verksmiðj-
anna ómældra vinsælda og því til
staðfestingar má nefna að bill af
þeirri gerð var valinn „vörubíll árs-
ins“ 1983. Slík viðurkenning segir
meira en mörg orð þar sem sam-
keppnin á vörubílamarkaðnum er
orðin mjög hörð og kröfur sem
gerðar eru til slíkra bíla eru mun
Vörubíll ársins 1984 Volvo F10 „Intercooler“, valinn alþjóðiega af blaðamönnum, hefur vissulega sannað
ágæti sitt við hinar ströngu aðstæður á íslenskum vegum.
meiri en áður, ekki hvað síst er varð-
ar þægingi í akstri og sparneytni.
Björninn vannst sannarlega ekki
í fyrstu Iotu við þróun „Inter-
coolers" kerfisins hjá Volvo.
Margvíslegar tilraunir fóru fram
um árabil og vísindamenn lögðu lið
við þróun kerfisins. Segja má að
kerfið hafi verið í frumþróun í heil
fimm ár eða fram til ársins 1968.
Árið 1970 var „lntercooler" tæknin
komin á það stig að hún var full-
komlega farin að skila því sem af
henni var vænst í upphafi en eigi að
síður hefur stöðugt verið unnið að
endurbótum og þróun kerfisins og
þá ekki síst eftir miklar olíuverð-
hækkanir sem urðu fyrir nokkrum
árum sem aftur sköpuðu kröfu um
bestu hugsanlega eldsneytisnýtingu
og hagkvæntni í rekstri vörubíla.
Skrefin voru stigin eitt af öðru og
fullkomnuninni raunverulega ekki
náð fyrr en á níunda áratugnum.
Valið á Volvo F10 lntercooler sem
bil ársins er besta staðfestingin á því
að hönnuðum og tæknimönnum
Volvo tókst það sem þeir ætluðu sér
þegar hönnun á kerfinu hófst og
þeir geta því sannarlega horft stoltir
til baka og jafnframt glaðst yfir að
hafa náð því markmiði sem þeir
settu sér.
Það er ekki aðeins á sviði „lnter-
cooler" tækninnar sem Volvo hefur
verið brautryðjandi. Kringum 1950
hófust tilraunir hjá verksmiðjunni
á smíði díeselvéla með forþjöppu
Framh. á síðu 17
Þeir stjórna Volvo á Islandi. Frá
hœgri: Asgeir Gunnarsson, for-
stjóri, Sigurður H. Ingimarsson,
fjármálastjóri, Kristján Tryggva-
son, þjónustustjóri og Arni Fil-
ippusson, sölustjóri.
sgleiki, óvilji, ófýsi, það að
aleiki hlutar að vilja halda
eða kyrrstöðu nema annar
\ulögmál (inertia). 3 tor-
itregður kvistir í
5t undan, verða
reglega fiskast.
(. -gengur L seim
:) tregur að ga:
I þrengsli af
gjaklafjara 0 sj
‘ koma upp úr
’num. 3 f táh
nur, sorg, þai
eða gili); hindrun. 3 erfið-
mr í viði. 5 sá hluti yi
feúr.
, sem erfitt
Si
|
|5fús; seinn; s|j[ður.
prfiður, torvel
nsett úr 71 efi
libiti. -hestur
: sérstakt æfingaUeki til að
t.
þlið tenings sem hefur þrjú
F xniln i
búksorg kv áhyggjur vegna lífsnauðsynja, matar-
áhyggjur.
bukt kv hugt.
búktal H það að tala án þess að hrcyfa varimar.
þ^|H^|jóði'
Váfuður, -aðar K ’Óðinn; í kenningum: váAir
Váfaóar herklæði.
vafur, -urs H 1 reik, sveim, rölt: vera á vafri. 2 0)
það að flækjast fyrir. 3 *vafurlogi.
fá smjörþefinn af e-u. -öxi kv smíðaöxi með íbjúgu
blaði sem snýr þvert á skaftið.
ská-settur l sem er á ská, hallast: skáselt augu.
-skjóta s ýta eum^kjE v. plankanwi^^mgunwn
ská.i^^^^^^^>neiða s 2
i k^^my^y^kkn
Isa. 2j
þvogla, hjala, steypa si
ðdPHMi ósky
,appa (um böm).
, -ar l
ITur L í eðá^Mpn-iu.
búlka, -aði s I 4, koma fyrir, stafia, raða niður:
h.farm, b. veióarfari. 2 mm búlkasl vera stór um sig.
búlkaralegur L sver, fyrirferðarmikill.
búlki, -a, -ar K haugur, dyngja; farmhlaði: b. á
MlmUuilamúiiiítm i húlka,
aftan (sá endi vaganna látinn dragast við jörð).
íka, skjögra í spori; hallast til
O flytja á vögu(m): v. heyi.
gat til að festa saman vögur.
gestur; plága, e-ð sem veldur
kv rúm (á völtu eða hjól-
’öggu til grafar alla ævina;
er þar.
hræra vöggu. 2 kjaga,
dvergur, raftur milli tveggja
mæniása. 2 stuttur bjálki ofarlega milli sperra, uppi
undir sperrukverk. 3 lóðréttur smástólpi af bita upp
í mæniás eða sperru. 4 QJfl þvertré ofan á innstöfum
og milli þeirra, þvert undir mæninum. 5 f ský á auga
(biálki i auga).
skata, skötu, skötur kv 1 © deild fiska af undir-
ættbálki þvermunna (Batoidei) ; sérstök ættkvísl
(Raja): sérstök teg. (R. hatis); skötuatt (Rajidae);
skötuslappa; # vera eins og / rifin ogj hundétin s.
vera rifinn og garmalegur. 2 löt kona.
skati, -a, skatnar K *maður, örlátur maður,
höfðingi.
skáti, -a, -ar K © félagi í sérstökum alþjóðafélags-
skap unglinga sem leggur m.a. áherslu á að kenna
félögum sínum að bjarga sér sjálfir: kvens.. skáta-
höfóingi, -regla.
skatta, -aði s 1 leggja á skatt(a): s. þjóóina. 2 t
borða málsverð sinn.
skatta-ár h £ ár sem skattaálagning er miðuð við.
-framtal H skattframtal. -lög H ft lög um skatta.
-mál h ft mál sem varða skatta. -uefnd kví'í' nefnd
sem leggur á skatta. -skil H ft það að standa skil á
sköttum.
úr-þvsctti H afhrak, afstymú, veslingur, hrakmenni
aftót. -þvættur t. þróttlaus, úrkynjaður. -æð kv I
vessaæð, æð sem fiytur úr 5: úraóabólga. -ættast,
Htðjst_sjjrk^njast, hnigna (frá ættlið til ættliðar).
k K úrættaður maður eða gripur.
y): ganga ú. fara úr eigu ættar-
______hafa e-ð úr sinni eigin ætt.
þjmHiettast, úrkynjun. -ættur t. úr-
únj_______________
skMHjmiHBandarikjun]
(UniteíKtme^^America); einn-
ium (Uniled States Army).
inskun á heiti árinnar Ouse,
USD £ alþjóðleg skammst., = bandarískur dalur
usig. s( sk.imrnstöíun, umsagnarigildi.
usl tt kliður, busl, ys, þys: allt er komió á u. og bus
o: á ringulreið, í glundroða.
usla, -aði s 1 atast í, tvístra. 2 ÓP klæja: mig uslar.
usla-bætur kv ft, -gjald H bætur fyrir tjón. -verk H
spjöll, spellvirki. SOOIeHmaol.
MENNLNGARSIGÐUR
SKÁLHOLTSSTlG 7— REYKJAVlK — SlMI 13652