Tíminn - 14.03.1967, Blaðsíða 9

ÞKIÐJUIIAGUR 14. marz 1967
9
t
Útgefandl: FRAMSOKNARiFLOKKURINN
f'ramkvaemdastjórl: Kxlstján Benediktsson Rltstjórar pórartnn
Þórarii*sson (áb). Andrés Krlstjánsson. Jón Heleason og IndrlOI
G Þorsteinsson PuUtrúl rltstjörnar: Tómas Karlsson Aag-
lýsingastj. Steingrimur Gislason Ritstj.skrlfstofur > Kddu-
húslnu slmar 18300—18305 Skrifstofur- Bankastrætl ) Af.
greiSslusimi L2323 Auglýslngasimi 19523 Aðrar skrlfstofur,
slml 18300 Askriftargjald kr 105.00 a mfin tnnanlands — I
lausasölu fcr. 7.00 elnt — Prentsmiðjan EDDA U. t
Flokksþingið
í dag hefst 14. flokksþing Framsóknarflokksins. Það
verður haldið á einskonar tímamótum. Rúm 50 ár eru
liðin síðan Framsóknarflokkurinn var stofnaður og 48 ár
síðan fyrsta þing flofcksins var haldi? á bmgvöllum í
hálfa öld hefur Framsóknarflokkurinn veri'ó mikilsráð-
andi og oft mestráðandi í íslenzkum þjóðmálum. Þessi
hálfa öld hefur verið mesta framfaraskeiðiö í sögu þjóð-
arinnar. Framsóknarflokkurinn getur hiklaust verið
stoltur af þeim þætti, sem hann á í þeirri sogu
Það er gott á þessum vegamótum að ritja það upp,
hver hefur verið meginstefna Framsóknarflokksins. Eins
og Eysteinn Jónsson benti á. þegar flokkurinn átti
fimmtugsafmælið, hefur Framsóknarflokkurinn aldrei
boðað kreddutrú né trú á algildar formúlm sem allan
vanda gætu leyst á einfaldan hátt og væru óumbreytan-
legar. Flokkurinn hefur hvorki byggt st.efnu sína á
kapítalisma né kommúnisma né heldur sósíaiisma og ekki
talið sig reikulli í ráði fyrir þið Stundum hefur það
heyrzt, að það væri Ijóður á ráði Framsóknarflokksins,
að hann hefur ekki stuðst við erlend kenningarkerfi. Þetta
hefur þó áldrei gert flokknum villugjarnt. Framsóknar-
flokkurinn er sprottinn af alíslenzkri rót og þau tengsl
verða ekki slitin. Hann hefur revnt að sameina hið bezta,
sem hann þekkir hjá öðrum þjóðum, íslenzkum staðhátt-
um.
í áðurnefndri grein benti Eysteinn Jónsson einnig á,
að til þess að flokkur geti orðið langlífur og gagnlegur
í landinu, þarf honum að skiljast. að þótt grundvallar-
stefnan verði ávallt að vera hin sama, breytast viðfangs-
efnin stöðugt. Ný viðfangsefni krefjast nýrra úrræða.
Það ástand ríkir nú í þjóðmáTum íslendinga, að nauð-
synlegt er að taka upp nýja hætti á mörgum sviðum.
í efnahagsmálum þjóðarinnar er ríkjandi mikið öng-
þveiti og hefur aldrei slíkt verið. Verðbólgan hefur aldrei
verið meiri en seinustu árin og því búa atvinnuvegimir
við örðuga afkomu og mikla óvissu, þrátt fvrir óvenju-
legt góðæri að undanförnu. Til þess að styrkja hag þeirra
og þar með hag allrar þjóðarinnar, þarf ekki aðeins að
koma taumhaldi á verðbólguna, heldur auka og efla fram-
leiðslugetu þeirra og framleiðni stórlega á sem allra
stvtztum tíma. Það er ein hörmulegasta afleiðing hinnar
svonefndu viðreisnarstefnu, að íslenzkir atvinnuvegir eru
að dragast aftur úr keppinautunum að þessu leyti. Hér
bíður eitt mesta stórátakið sem gera þarf á næstu
árum. í utanríkismálum bíða stórfelld verkefni úrlausnar
á næsta kjörtímabili, þar sem þá verður að marka af-
stöðuna til efnahagsbandalaganna í Evrópu og hefja verð-
ur endurskoðun hervarnarsamningsins við Bandaríkin,
með það fyrir augum að eigi 'ærði hér erlendur her á
friðvænlegum tímum. í skóla- og uppeldismálum þarf að
fara fram gagngerð endurskoðun og endurnvjun í sam-
ræmi við breytta og nýja tíma. Þannig bí?Sa bióðarinnar
a næsta kjörtímabili stór og örlagarík viðfangsefni og
vetur framtíð hennar oltið á því. hvernig þai’ verða leyst
Það verður verkefni fjórtánda flokksþings Framsókn-
arflokksins að taka afstöðu til þessara stóru verkefna
og marka áfram þjóðlega og raunhæfa umbótastefnu
í samræir.i við breyttar aðstæður og ný viðhorf. Það mun
ráða miklu um framtíð þjóðarinnar, hvernig flokks-
binprið leysir þetta verkefni sitt af hendi. og hve vel
verður fylgt fram þeirri stefnu, er það markar.
TIMINN
r
Björn Pálsson, alþingismaður:
„Það góða sem ég vil
gjöri ég ekki“
f ársbyrjun 1960 gaf ríkis-
ífjórnin út bækling og dreifði
um landið. Bæklingurinn bar
nafnið Viðreisn. f fyrsta kafla
er fram tekið, að höfuðverk-
efni ríkisstjórnarinnar sé að
koma atvinnulífi þjóðarinnar á
traustan og heilbrigðan grund-
völl. Efnið er nær eingöngu
um hvaða ráðstafanir beri að
gera til að þessi ákvörðun rík-
isstjórnarinar megi takast. Ýms
ir hafa hæðst að þessum bækl
ing og fleygt í ruslakörfuna.
Slíkt er ómaklegt þvf ritið er
merkt. Þar eru ýms atriði
skarplega athuguð, enda mun
oæklingurinn saminn af Jónasi
Haralz. Eg er sammála höfundi
að það á og þarf að vera mark
mið og grundvallarstefnumál
allra ríkisstjóma að koma at-
vinnulífi þjóðarinnar á traust
an og heilbrigðan grundvöll, ef
það er það eigi er viðkomandi
ríkisstjórn tekur við völdum.
En hefur ríkisstjórninni tekizt
þetta? Ef ekki, hver er þá
ástæðan fyrir því, að það hef
ur mistekizt?
Sjö ár eru liðin síðan ríkis-
stiórnin tók við völdum. Ár-
ferði hefur verið gott og
tækniþróun fleygt fram á flest-
um sviðum. Það hefur valdið
því að framleiðsla þjóðarinnar
hefur stóraukizt. Verðlag á
útflutningsvörum hefur verið
hagstætt og þjóðartekjur vaxið
á þann hátt. Ætla mætti því
að ríkisstjórnin hefði getað
náð markmiði sínu a.m.k. á
meðan ekki var um verðlækk
anir að ræða á útflutningsaf-
urðum, en reynslan sýnir ann
að. Rekstur togara hefur verið
styrktur öll árin beint eða ó-
beint og útflutningsuppbætur
greiddar á landbúnaðarvörur.
Þær ráðstafanir gátu verið rétt
lætanlegar og þurftu ekki að
valda nema takmarkaðri rösk
un á fjárhag þjóðarinnar. En í
ársbyrjun 1966, þegar verð
lag á sjávarafurðum var óvenju
hagstætt, leggur ríkissjóður
fram verulega fjárhæð til stuðn
ings fiskvinnslustöðvum, og í
ár er sú aðstoð margfölduð.
Ríkisstjórnin fjarlægist því það
tnarkmið, sem hún setti sér,
en sem aldrei náðist til fulls.
Ef við förum inn í viðskipta
banka í dag og biðjum um lán
gegn öruggri tryggingu er
svarið undantekningarlítið.
„Við getum því miður ekki
lánað, peningar eru ekki til,
þeir fóru allir í að borga sölu
skattinn fyrir síðasta ársfiórð
ung 1966.“ Með öðrum orðum,
skattar eru svo háir, að bankar
tæmast af reiðufé þegar þeir
eru greiddir, og bankamir
geta alls ekki innt það hlut-
verk af hendl sem þeim er
ætlað að gera og ber að gera,
en það er að sjá fyrirtækjum
og einstaklingum fyrir nauð-
synlegu rekstrarfé gegn öruggri
tryggingu. Hvað veldur þessari
þróun?
Napóleon undirbjó herförina
til Rússlands óvenju vel, en
hann gleymdi rússneska vetr-
inum. Jónas Haralz hugsaði
mikið og vel veturinn 1960, en
Björn Pálsson
það gleymdist að fólkið hefur
skoðanir og vilja. Það var
ógerlegt fyrir ríkisstjórnina
að ná því markmiði, sem hún
setti sér, án þess að sannfæra
fólkið um að sparifé væri jafn
góð eða betri eign en önnur
verðmæti. Með því eina móti
er hægt að hindra óvenjulega
vcrðþenslu og rekstrar-
fjárskort. Það er óhagkvæmt
að reka þjóðarbú með rangri
gengisskráningu. Þess vegna
þurfti að breyta gengi krónunn
ar 1960. í bæklingnum er raun
verulega viðurkennt, að gengi
krónunnar í árslok 1959 hafi
verið 30—32 krónur dollarinn.
Hefði stjórnin ákveðið þá
gengisskráningu og hvergi það
an þokað var ef til vill gerlegt
að sannfæra fólkið um öryggi
sparifjárins. Of mikil gengis
lækkun og kjaraskerðing 1960
ýtti undir kaupkröfur, sem
Ieiddi af sér aðra, raunar ó-
þarfa, gengislækkun. Eftir það
var vonlaust að sannfæra fólkið
um að sparifé væri örugg eign.
Menn hafa flest annað frekar
viljað eiga. Afleiðingin er
meiri eyðsla og brask, meiri
fjárfesting, meiri kröfur, meiri
verðbólga, sem leiðir til sívax
andi rekstrarfjárskorts. Úr
rekstrarfiárskortinum hefur
ríkisstjórnin reynt að bæta með
því að skattleggja atvinnuveg
ina um framlög til stofnlána
sjóða. Hefir sjávarútvegurinn
t. d. verið sérstaklega valin til
skattpíningar því að hann verð
ur að greiða í ca. tíu sjóði. Vext
ir voru stórhækkaðir til að
draga úr eftirspurn lánsfjár og
örva sparifjármyndun. Vaxta-
hækkunin hefur reynzt þýðingar
Iaus með öllu og raunar bros
leg þegar gengið hefur verið
lækkað meira og oftar en
þurfti og kaupmáttur peninga
minnkað um ca. 10% árlega.
Skiptir það litlu til eða frá fyr
ir eigendur sparifjár, hvort
vextir eru 2% hærri eða Iægri.
Eftirspurn eftir lánsfé hefir
verið og er takmarkalaus því
allir álfta gióðaveg að skulda.
Vaxtahækkun á stofnlánum hef
ur verið til ills eins og átt
drjúgan þátt í, ásamt auknum
álögum, að hækka framleiðslu
kostnað. Það hefur verið bætt
skatti við skatt, einkum á sjáv
arútveginn. Það getur verið
réttlætanlegt, að atvinnuvegir
greiði hæfilegt gjald til þeirra
lánastofnana, sem annast fyrir
greiðslu til viðkomandi atvinnu
vega. Hitt er óhóf, að skatt-
leggja atvinnuveg, sem ekki
ber sig fjárhagslega til fram-
laga í lánasjóði, sem þeirri
atvinnugrein er óviðkomandi.
Ríkisstiórnin stendur n>> and-
spænis þeirri staðreynd, að
fjarlægjast sitt höfuðmarkmið
og verður annað hvort að lækka I
reksturskostnað bátaútvegsins |
eða við blasir ný gengislækkun |
ef til vill ný verðhólga-
Er launaskatturinn hluti af I
launum fólksins? |
Bjarni Benediktsson gerir fc
launaskattinn að umræðuefni í |
Reykjavíkurbréfi sínu, sunnu- S
daginn 5. marz og telur hann 8
hluta af launum fólksins. Hann |
vitnar í því sambandi í um- I
mæli Eðvarðs Sigurðssonar. I
Ánægja Eðvarðs með júnísaran |
inginn virðist þó vel í hóf 1
stillt, því hann hefur flutt á |
Alþingi frumvarp til laga um I
breytingu á þeim atriðum, sem 1
samið var um, þess efnis að '
hætt verði að miða vexti og f
afborganir Iána frá Húsnæðis $
málastofnuninni við kaupgjalds f
vísitölu. Segir Eðvarð að hin |
um almenna manni sé gert |
ókleift að rísa undir afborgun |
um og vöxtum af slíku láni. I
Hla lýsir Eðvarð sjálfum sér |
að lýsa yfir því, að hann hafi J
gert þannig samning við for- |
sætísráðherrann 1964 að ókleift ■
sé fyrir venjulegan launamann :
að eignast þak yfir höfuðið. |
Því miður er talsvert til í því )
hjá Eðvarð að lánin eru ill- i
takandi. f leiðinni komu þeir |
félagar tveimur óþarfa skött r
um á útveg Iandsmanna, launa 't
skatti og hækkuðu orlofi.
Þessi útgjöld auka rekstrar-
kostnað meðalbáts beint og ó-
beint um 150 þús. kr. á ári.
Ásamt ýmsum öðrum óþarfa
álögum veldur þetta því, að
fiskibátar bera sig ekki. Bein
og óbein fjárframlög til þeirra
og fiskvinnslustöðvanna verða
á þessu ári ca. 400 milljónir.
Auk þess er ráðgert að gefa
frystihúsum eftir eitthvað af
óreiðuskuldum. Fé þetta er
innheimt hjá almenningi með
hóflausum sköttum, sem hækka
verðlag og lækka kaupmátt
krónunnar. Sköttum sem eru
innheimtanlegir í góðum ár-
um en verða óbærilegir í fiár
hagslega óhagstæðu árferði.
Júnisamningurinn er að því
leyti meistaraverk, að lítill mun
ur er á böggunum. Samningsað
ilar hafa Ieikið hvor á annan
svo eigi þarf það atriði að
valda öfund. Eðvarð hefur
samkvæmt cigin yfiriýsingu
gert almennum manni óklefft
að eignast þak yfir höfuðið, en
Bjarni hefur gert útvegsmönn
um ókleift að reka fiskibáta án
Framhald á bls. 15.
ÞRIÐJUDAGSGREININ
I