Alþýðublaðið - 07.11.1987, Síða 5

Laugardagur 7. nóvember 1987
5
____________FRÉTTIR_________
BORGIN Á EKÍcF TJÖRNINA
Að minnsta kosti er ekki neinar eignarheimildir að finna hjá Borgarfógetaembœttinu.
Eignarhald á tjörninni mikið lögfrœðilegt álitamál.
Það er alls ekki sjálfgefið
að Reykavíkurborg eigi Tjörn-
ina. Samkvæmt upplýsingum
frá Borgarfógetaembættinu
eru engar skráðar eignar-
heimildir til hjá embættinu.
Þá er spurningin hver á
Tjörnina. Og ef Reykjavíkur-
borg á hana ekki, eða að
minnsta kosti ekki alla, geta
þá yfirvöld hafið byggingu
Ráðhúss á fyrirhuguðum
stað?
Hæstaréttarlögmaður sem
Alþýðublaðið leitaði álits hjá
sagði að ekkert lægi fyrir að
borgin hefði rétt á að byggja
á þessu landi og að hugsan-
lega hafi landið verið í einka-
eign eins eða fleiri aðila. Þá
hafi gilt þau ákvæði, sem
sennilega hafa gilt frá land-
námi um netalög, að menn
sem áttu land að vatni hafi
átt rétt á vatninu einnig. Að
mati lögmannsins fyrnast
réttindi yfir fasteign ekki. Á
móti kæmi það að menn
gætu unnið rétt yfir fasteign
með hefð. Sem dæmi hefði
borgin hér á árum áður tekið
ís af Tjörninni, og ef hún hef-
ur gert það í kannski tuttugu
ár, án þess að nokkur gerði
athugasemd við það, að þá
hefði borgin öðlast rétt til
ístöku þar. það sama gilti um
skautasvell það sem borgin
hefur útbúið fyrir borgarbúa
árum saman. En að sínu mati
væri engin hefð komin á
varðandi ráðhúsbyggingu I
Tjörninni. Til að svo mætti
vera, hefði þurft að byggja
þar ráðhús án nokkurra at-
hugasemda, láta það standa I
tuttugu ár og þá væri hefðin
komin.
Sagöi lögmaðurinn að sér
þætti flausturslega að mál-
inu unnið hjá yfirvöldum, sér-
staklega þegar haft væri í
huga að um 750 milljón
króna framkvæmd væri um
að ræða.
•
Alþýðublaðið hafði sam-
band við Jón Steinar Gunn-
laugsson hæstaréttarlög-
mann, sem þykir manna fróð-
astur um eignarrétt á landi.
Sagði hann að til að finna út
hver ætti Tjörnina þyrfti að
skoða öll afsöl, kaupsamn-
inga og heimildir um hvernig
lönd hafa gengið á milli
manna þarna I nágrenninu.
Sjálfsagt væri heimikið lög-
fræðilegt álitaefni að feta sig
í gegnum það. „Hvort að
Reykjavikurborg eða einhver
annar á þetta, er engin leið
að svara nema gera á þvi ná-
kvæma rannsókn," sagði Jón
Steinar. Reiknaði hann með
að þurfa að taka sér vikufrí
frá öðrum störfum til að
svara spurningunni.
LOGFRÆÐIUTTEKT A
SKYLDUM BORGARINNAR
Bjarni P. Magnússon vill aö skyldur borgarinnar og valdsvið
gagnvart einstaklingum verdi rannsakaöar. Ýmis lög full af
verndarákvæðum, en mörkin mjög óljós
Á hraðferð heim úr skólanum. Þeim liggur á þessum ungu mönnum,
sem vonlegt er i svona veðri. Og hvaðan þeir eru að koma, fer vist ekki
milli mála heldur. A—mynd: Róbert.
Jafnréttisráð g
KONUR VALDAMINNII
LAUNÞEGASAMTÖKUM
Bjarni P. Magnússon flutti
tillögu á fundi borgarráðs, er
miði að því að fá úrskorið
..AGALEGA
LEKKERT"
Orðin agalegt, gasalegt,
lekkert og kósí virðast vera
notuð meira af konum heldur
en körlum. Karlmenn nota
hinsvegar frekar orð eins og
„múraður“ og „röff“. Þetta
ásamt fleiru kemur fram í rit-
gerð Steinunnar Stefánsdótt-
ur, „Um mun á orðavali
kvenna og karla“ sem er birt i
stúdentabiaðinu Mími.
„Breskarog bandariskar
framburðarrannsóknir hafa
leitt í Ijós að konur tala meira
fágað mál helduren karlar.“
Fæstar konur myndu því tala
um að einhver væri „blek-
aður“.
I ritgerð Steinunnar kemur
fram að það sé stór munur á
orðanotkun á milli aldurs-
hópa. Eldra fólkið virðist til-
einka sér slangur þeirra
yngra en þaö viðheldur ekki
slangri foreldra sinna. „Kósí,
æðislegt, glatað og meiri-
háttar“ eru þau orð sem
yngra fólkið notar mikið oftar
heldur en eldra fólkið. Þar á
móti notar eldri kynslóðin
frekar orð eins og „ódann-
aður, glimrandi, raffinerað"
o.fl.
Ef rannsakaður er munur á
notkun litaorða hjá fólki eftir
kyni og aldri virðast konur
nota nákvæmari litaheiti en
karlar. Konurnar nota litar-
heiti sem vísa til matar t.d.
sítrónugult og karrýgult en
karlar segja þá frekar gul-
brúnt eða grængult. Eins
segja karlar frekar bleikt og
beinhvítt þegar konur kalla
litinn húðlit eða drappað. Lit-
ir sem konur kalla t.d. leir-
rautt, fær hins vegar heitið
rústrautt eða „kúkabrúnt" hjá
karlmönnum.
hverjar skyldur borgarinnar
séu gagnvart borgurunum og
hvert valdssvið borgarinnar
sé. Að sögn Bjarna eru skilin
mjög óljós. Nefnir hann
dæmi um mál sem átti að
samþykkja, en var síðan neit-
að vegna þess að í Ijós kom
að borgin hefði átt annars
yfir höfði sér skaðabótamái.
Á fundi borgarráðs s.l.
þriðjudag flutti Bjarni P.
Magnússon borgarfulltrúi Al-
þýðuflokks tillögu þess efnis
að borgarráð samþykkti að
leita álits tveggja lögfræð-
inga, þó ekki borgarstarfs-
manna, á skyldum borgarinn-
ar gagnvart borgurunum, þeg-
ar gerðar væru breytingar á
nánasta umhverfi (Deirra.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ innti Bjarna
eftir tilurð þessarar tillögu.
Að áliti Bjarna úir og grúir I
skipulagslögum, bygginga-
lögum og í náttúruverndar-
lögum af ákvæðum sem gera
ráð fyrir að tekið sé tilliti til
eignar-, umgengis- og al-
mennsréttar einstaklingsins.
Þetta væri bersýnilega sett í
lögin til að vernda einstakl-
inginn gagnvart heildinni og
einnig gagnvart yfirvöldum.
„Tillaga mín gengur út á
það að tveir lögfræðingar
verði fengnir til aö semja
álitsgerð um hvað hugsan-
lega kunni aö koma upp á,
þegar gerðar eru breytingar á
umhverfinu og hvernig yfir-
völdum beri að hegða sér
sbr. ágreininginn um grennd-
arkynninguna vegna Tjarnar-
innar og Túngötu 12.“
Að sögn Bjarna vefst
ekkert fyrir honum að Sjálf-
stæðisflokkurinn hafi aldrei
ætlað aó láta grenndarkynn-
ingu fara fram á Túngötunni,
en formaður bygginganefndar
hafi tjáð sér sem svar við fyr-
irspurn sinni að kynningin
muni fara fram.
„Ég er viss um að það
kæmi ýmislegt í Ijós sem
sýnir að réttur einstaklings-
ins er miklu meiri en við
höldum. Ég er hvorki að
þessu til að kvelja yfirvöld,
né afsala mér völdum, heldur
til að fá skýrt fram hvert sé
valdsvið sveitastjórna. Auð-
vitað ber sveitastjórnamönn-
um að fara að lögum.“
Nefndi Bjarni nýlegt dæmi
um er menntamálaráðuneytið
ætlaði að kaupa einbýlishús í
Stigahlíð undir dagskóla fyrir
fötluð börn þar sem kenna
átti þeim að umgangast um-
ferðina. Þegar afgreiða átti
málið í borgarráði komu í Ijós
efasemdir um lögmæti breyt-
ingarinnar hjá borgarritara
vegna mótmæla frá nágranna
hússins.
Eftir að málið var kannað
nánar kom á daginn að eng-
inn vafi léki á því, að ef borg-
arráð hefði samþykkt breytta
notkun hússins, hefðu ná-
grannarnir getað fariö í
skaðabótamál við borgina.
„Það þurfti því að neita
þessu ágæta erindi, þótt ein-
hugur og mikill velvilji væri
fyrir því aö samþykkja breyt-
inguna.“
Taldi Bjarni að þetta sýndi
að það þurfi að fá skýrt úr því
skorið hverjar skyldur borgar-
innar séu og hvert valdsviðið
sé.
Konur eiga minni þátt í
stjórnum, nefndum og ráðum
heildarsamtaka launafólks,
en efni standa til miðað við
kynjahlutföll í aðildarfélögum
þessara samtaka. í stjórnun
félaganna sjáifra er ástandið
hins vegar mun betra.
Jafnréttisráð hefur nýverið
kannað þetta mál og niður-
stöðurnar voru birtar i gær.
Um heildarsamtökin þrjú,
ASI, BSRB og BHM gildir að
hlutur kvenna í stjórnum að-
ildarfélagnna er [ nokkuð
góðu samræmi við hlutfall
kvenna i félögunum, en þeg-
ar ofar dregur í valdastig-
anum. Sem dæmi má taka Al-
þýðusamband íslands en
konur eru tæpur helmingur .
félagsmanna í sambandinu. í
sambandsstjórn ASÍ eru kon-
ur hins vegar aðeins rífur
fjórðungur fulltrúa, þriðj-
ungur miöstjórnar eru konur
og rifur fjórðungur samninga-
nefndar á síðasta ári voru
konur.
Könnun jafnréttisráðs átti
einnig að ná til Vinnuveit-
endasambandsins, en aðild
aö þvi eiga fyrirtæki en ekki
einstaklingar og því óhægara
um vik að framkvæma sam-
jöfnuð af þessu tagi. I niður-
stöðunum kemur þó fram að
frá miðju ári 1985 sat engin
kona í sambandsstjórn né
framkvæmdastjórh VSÍ.