Alþýðublaðið - 04.06.1988, Qupperneq 9

1| áfd'ágfe P tiVáf R y§ð
FRÉTTASKÝRING Pl
Ómar Friðriksson skrifar
Þessa mynd tók Daníel Bruun í
þá gömlu góöu daga þegar land-
búnaðurinn var laus við þau
vandamál sem hann á viö aö etja
i dag.
i
Landbúnaðurinn:
NÚ VANTAR
ar w
HÁLFAN MILUARÐ
Hundrað milljónir í niðurgreiðslur. Engin heimild í fjárlögum. Siðar á
árinu þarf að taka ákvarðanir um a.m.k. 350 milljónir til útflutnings-
uppbóta
Talsmenn landbúnað-
arins segja að nú þurfi
100 milljónir að koma
úr ríkissjóði til að
greiða niður nýja bú-
vöruverðið sem tók gildi
í gœr. Þessar hundrað
milljónir koma sem
reiðarslag yfir þá sem
hafa með fjármál ríkis-
ins að gera því fyrir
þessari upphœð er engin
heimild í fjárlögum.
Nýja búvöruverðið sem
hefur hœkkað um
7-10%, er aðeins ákveð-
ið til bráðabirgða þar
sem engin samþykkt
hefur verið gerð í ríkis-
stjórninni um niður-
greiðslurnar sem land-
búnaðarmenn segja að
þurfi til að greiða niður
áhrif söluskatts á mat-
vöru. í mars voru þess-
ar hœkkanir greiddar
niður af ríkissjóði um
40 milljónir króna.
Samkvœmt útreikning-
um um mánaðamót
voru niðurgreiðslur þeg-
ar komnar talsvert fram
úr greiðsluáœtlunum
ríkissjóðs. Úr fjármála-
ráðuneytinu fregnum
við að þar hafi verið
óskað eftir útreikning-
um á niðurgreiðslum og
að þar muni menn ekki
taka þessum hundrað
milljóna króna reikningi
þegjandi því hann þýði
breytingu á fjárlögum.
Fyrr í vikunni kynntu land-
búnaðarráðherra og fram-
kvæmdanefnd búvörusamn-
inga skýrslu um framkvæmd
búvörusamninganna og horf-
urnar til ársloka 1992. Þar
kom fram að vegna þess að
innanlandssala kindakjöts á
síðustu tveim árum var mun
minni en ráð var fyrir gert í
forsendum búvörusamninga
vantar í ár alls 356 milljónir
króna í útflutningsuppbætur
umfram það sem heimilað
hefur verið. Á síðasta ári kom
svipuð staða upp sem var
leyst með skammtimalántöku
sem verið er að greiða á
þessu ári. Á fréttamanna-
fundinum í vikunni lét land-
búnaðarráherra að því liggja
að svipuð leið yrði e.t.v. farin
varðandi þessa upphæð nú
og vandinn fluttur yfir á
næsta ár með lántöku innan-
lands. Stefnt er aö þvi að
reka ríkissjóð hallalausan í ár
og með efnahagsráðstöfun-
um sínum í síðasta mánuði
setti ríkisstjórnin sér það
markmið að við fjárlagagerð
fyrir næsta ár skuli miðað við
að jöfnuður verði í ríkisbú-
skapnum og því markmiði
verði m.a. náð með þvi að
draga úr lögbundinni sjálf-
virkni ríkisútgjalda. Búast má
við nokkrum átökum i ríkis-
stjórn um þessi ríkisútgjöld í
landbúnaðarhítina.
Á árinu er ætlað í fjárlög-
um að 2.950 milljónir króna
fari til niöurgreiðslna og þar
af eru áætlaðar niðurgreiðsl-
ur vegna endurgreiðslu á
söluskatti 1.290 milljónir.
Heildarútgjöld til niður-
greiðslna og útflutningsbóta
á árinu eru alls 3.993 milljón-
ir króna skv. fjárlögum og
fyrstu þrjá mánuði ársins
voru alls greiddar 1.470
milljónir til þessara hluta
sem er um 61% hækkun frá
árinu á undan. Hækkuðu sér-
staklega niðurgreiðslur mikið
á milli ára sem rekja má til
þess að neytendum hefur að
hluta til verið bætt verð-
hækkun búvara vegna skatt-
kerfisbreytinganna sem gerð-
ar voru um síðustu áramót. Á
fyrsta ársfjórðungi hækkaði
þessi liður einn um 390
milljónir kr. og til útflutnings-
bóta og riðubóta var varið
863 milljónum sem er 280
milljónum króna hærri upp-
hæö en á síðasta ári.
Á fyrrnefndum frétta-
mannafundi héldu forsvars-
menn landbúnaðarins því
fram að ríkisútgjöld til land-
búnaðar hafi stórlega minnk-
að á undanförnum árum. Ut-
gjöld ríkissjóðs vegna land-
búnaðar og niðurgreiðslna
sem hlutfall af vergri lands-
framleiðslu hefði verið 2.5%
á árinu 1983 en var komið
niöur í 1.7% á síðasta ári og
hefur því lækkað um 0.8% á
árabilinu, eða um 1.6-1.7
milljarða kr miðað við verðlag
áriö 1987.
Jón Sigurðsson viðskipta-
ráðherra,sem gegnir störfum
fjármálaráðherra þessa dag-
ana í fjarveru Jóns Baldvins
Hannibalsonar.segir í samtali
við Alþýðublaðið að ákveðið
hafi verið að breyta fyrir-
komulagi niðurgreiðslna fyrir
næsta framleiðsluár sem
hefst í haust. Nú er verið að
athuga hvernig allar greiðslur
til landbúnaðarins standa
miðað við maílok. „Ástæðan
er m.a. sú að það eru vís-
bendingar um að nióur-
greiöslurnar hafi farið fram úr
greiðsluáætlunum og ég vil
ekki taka ákvörðun um breyt-
ingar á niðurgreiðslunum fyrr
en það fæst botn i hvernig
þetta mál stendur," sagði
ráðherrann.
Að sögn Jóns Sigurðsson-
ar er áætlað að þar sé um 90
milljón króna viðbótarþörf að
ræða en á móti kemur svo
söluskattur. Nú er stóra
spurningin hvort þetta rímar
allt við eldri áætlanir og
kveðst ráðherra ekki hafa
fengið fullnægjandi svör við
þvi. Þetta mál verður tekið
fyrir á ríkisstjórnarfundi á
þriðjudag.
Hugmyndir um breytingu á
fyrirkomulagi niöurgreiösln-
anna ganga út á að kerfið
verði einfaldað. Greiðslur
hafa dreifst nokkuð í marg-
flóknu niðurgreiðslukerfinu;
greitt er sérstaklega vegna
vaxta og geymslukostnaðar
og útsölustarfsemi auk hinna
venjulegu niðurgreiðslna og
auk þess sérstakra niður-
greiðslna vegna ullar o.s.frv.
„Mér finnst nauðsynlegt að
fá færri og skýrari farvegi i
þetta,“ sagði Jón Sigurðsson
en að öðru leyti taldi hann
ekki tímabært að fjalla nánar
um þessar breytingar. i