Tíminn - 22.11.1967, Side 2

2
MIÐVIKUDAGUR 22. nóvember 1967,
Saltsteinninn „ROCKIES
ROCKIES inniheldur öil nauðsynleg steinefni fyrir
nautgripi og sauðfé.
ROCKIES þolir veður og vind og leysist ekki upp
í rigningu.
ROCKIES vegur 25 ensk pund og má auðveldlega
hengja hann upp.
SEÐJIÐ salthungur búfjárins með því að hafa
ROCKIES í húsi og í haaa.
INNFLUTNINGSDEILD
FYRSTIR með STÆRRA rými
KPSp
320 lítra DJÚP-
FRYSTIRINN
STÆRRA geymslurými
miðað við utánmál,ryð-
frír, ákaflega öruggur í
notkun, fljótasti og bezti
djúpfrystirinn.
KPS-djúpfryst er
örugglega djúpfryst.
Aðalumboð: Einar Farestveit & Co. Vesturgötu 2
Verzlunin Búslóð við Nóatún.
Baldur Jórsson s/f Hverfisgötu 37.
(gnífiteittal
SNJÓHJÓLBÁRÐAR
MEÐ NÖGLUM
sem settir eru í, með okkar full-
komnu sjálfvirku neglingarvél.
veita fyllsta öryggi í snjó og
hálku.
Nú er allra veðra von. — Bíðið
ekki eftir óhöppum, en setjið
CONTINENTAL hjólbarðá, með
eða án nagla, .undir bílinn nú
þegar.
Vinnustofa vor er opin alla daga
frá kl. 7,30 til kl. 22.
Kappkostum að veita góða þjón-
ustu með fullkomnustu vélum
sem völ er á.
GUMMIVINNUSTOFAN h.f.
Skipholti 35 — Sími 3-10-55.
TÍMINN
GUÐRÚN ÞORGR/MSDÓTTIR
F. 2. 11. 18®5. D. 15. 11. 1987.
Það va-r árið 1918, sem ég fyrst
kynntist þessari mikill-hæf'u hús-
freyju
Árið 1918 mun mörgum af eldri
kynslóð-inni harla min-ni'S-stætt, og
ber margt til þess.
M v-ar frosta-veturinn mik-li.
M gaus Katla, spúði ösiku yfir
mi'kin-n hluta Suðurla-nds. Sivo
þykkur var sá mökkur, að í sum-
um sveitum þe-ss var algert myrtk-
ur uim miðjan dag, hinn II. októ-
ber.
M' gekk yfir landfarsóttin at-
ræmda, s-panska veikin, sem varð
hundru'ðum manna að aldutrtila á
fáum v-ikum, einkurn í Reyikjavíik.
Á þessu ári var ísland viður-
ken.nt fuMv-atda ríki, — og þá um
haustið lauk og heimsstyrjöldinni
fyrri. Var friður sami-nn eftir
fjögurra ára látlausar hörm-ungar
margra þjóða.
En þó að þeim mikla hildarleiík
lyki, g-ætti afleiðinga hans u-m
mörg ár í ílestum löndum, líka
hér á Landi. Alilt verðlag gerðist
harla reykult, og kom það ekki
sízt niður á landbúnaðinum, cr
leiddi, nokkrum árum síðar, til
miki'ltar viðs-kiptakroppu. Urðu þá
ma-rgir bæn-dur að leita sk-utda-
sikila.
Tveimur árum áður, árið 1916,
höfðu ung hjón ha-fið búskap á
Brekkum í, Holtum. , Þau ,munu
mörgum fyrr hafa séð frarh' á,‘ að
hverju ste-fndi með landbúnaðirin.
Þau brugðu því búi vorið 1918.
En það sarna ár hóf ég og fjöt-
Skylda mín búskap í því héraði,
og svo réðist, að þes-si hjón voru
til heimilis hjá okkur næsta far-
d-a-gaár.
H-jón þessi voru Tómas Tómas-
son, smiður frá Reyðarvatni og
Guðrún Þorgrímsdóttir frá Kára-
stöðu-m í Húnavatn-ssýslu. Hann
andaðist 1948 og hafði þá verið
um áratugi húsasmiðameistari í
Reykjavik og vegnað vel. Guðrún
andaðist 15. þ. m. og fer útför
hiennar fram frá Dómkir-kjunni í
dag.
Það eru nú liðin rétt 50 ár síðan
hin látna v-ar eitt ár á heimili
okkar, en þótt dvölin væri ekki
lenigri, var hún næg til þe-ss að
vekja vináttu og virðingu milti
hennar oig fjölskyldu minnar, sem
atdrei hefur borið skugga á. Við
erurn þa'kklát fyrir að hafa kyn-nzt
henni og notið tiryggðar hen-nar og
vináttu. — Ég hygg að svo sé líka
um al-la, sem henni kynntust. Ber
margt til þess.
Hún var glæsileg kona og höfð-
ingleg svo að af bar. — Fróð og
skýr í huigsun, velvilj-uð og hjálp-
söm, — göfug húsmóðir og móðir.
— Btessun fyt-gdi nærveru hen-n-
ar, er mótaði heimilishættina og
vakti jafnan góðvild þeirra. sem
nutu samvista henna-r.
Ég man líjka vel heimilisföð-ur-
inn, hinn atonkuisama, stórbrotna
smíðameistara, sem jafn-t u-m alla
áratugi sambúðariinnar mat að
verðleiikum hina mikilhæfu k-onu
sína. Hún var honum ráðholtur
vinur og þrekgjafi í hverri raun,
friðan-di máttur hinni stórb-rotnu
Lund. Það var gott að koma á
heimili þeirra hjóna og myndar-
legu barnanna þeirra, gestrisnin
svo eðlileg og ljúf — eins og að
koma heim.
Guðrún Þorgrímsdóttir var
fædd 2. nóv. 1885 að Ytri-Kára-
stöðum á Vatnsnesi. Foreldrar
hennar vo<ru hjónin Guðrún Guð-
mu-ndsdóttir frá Gestshúsum á
Seltjarnarnesi-og Þorgrímur Jóna-
tansson frá Marðarnúpi í Vatns-
dal, — þau voru merk oænda-
hj-ón. Guðrún ólst upp á þessu
góða heimili í glöðum systkin-a-
hópi. Hún og systir hennar, Ásdís,
sóttu al'þýðu-skóla Sigurða-r Þór-
ólfs'sonar. Guðrún s-ótti þar næst
hússtjórnarskóla í Reykjavík, svo
og kvöld-s'kó-la þar, en systir henn
ar, Ásdís, giftist Sigurði skó'la-
stjóra. Mjólkurskóli, sá fyrsti hér
á landi, var þá haldinn að Hivítár-
völlum í Borgarfirði. Var han-s
mikil þörf vegna rjómabúanna,
sem þá var tilstofnað viða um
’l-a'nd.i Guðrún lauk þar námi, og
var siðan um 2 ár rjómabússtýra
í Rangá'rva'lllasýslu. Hún var mat-
ráð-skona um 2 vetur við lýðskóla
mágs síns á Hiví-tárbakka. Hinn
29. maí 1915 giftist hún Tómasi
Tóm-assyni, trésmið frá Reyðar-
vatni, sem áð-ur er getið.
Börn þeirra eru:
Guðrún, f. 1918. gift Þorvaildi
framkvæm-dast j óra Þorsteinssymi,
'kauipmanns á Siglufirði.
Þorgirímur, framkvæmdastjóri,
f. 1924, kv-æntur Ingibjörgu Páls-
dóttu-r, lögfræðimgs Magmússonar.
Tómas Ármann, stjórnarráðsfull
trúi, f. 1929, kvæntur Heibu Jónis-
d-ó-ttur, prests Jakobssonar.
Ba'rnabörnin munu nú orðin 10
og barnabarnabörnin 6.
Mörg síðustu árin bjó hún í
snotur-ri lítilli íbúð í húsi sonar
síns Þorgríms og tengd-ad-óttur.
Þar fór vol um hana. Hún var
v-irt og cilskuð af afkomend-um
sinum, ten-gdabörnu-m og sam-fe-rða
mönn-um. Ég sá hana þar síðast
á áttræðisafm-ælli hennar. Hún
h-afiði þá fyrir n-okkru orðið fy-rir
áfal'li, er gerði henni að nokkru
óhægara um gang, en hélt þó
fullri reisn'sinni.
í dag er hún borin til grafar.
Ljómi bjartra minninga lýsir
þar yfir.
Orð freil'S-arans stíga fram:
„Gak'k in-n til fagnaðar herra
þíns“.
Ég votta ástvinum hennar sam-
úð mána nú á viðkvæmri stundu.
En jafnframt samgleðst ég þeim
yfir fögrum og göfgandi minning-
um þei-rra uift látinn ástvin.
E. Þ.
t
Þegar ég í dag fylg-i ástríkri
tengdamóður, Guðrúnu Þorgríms-
dóttur, tii hinztu hvúldar, h-varfl
ar huig-ur minn til okkar fyrstu
kynna, haustið 1937 í hugann Kem
u-r minningin u-m hina óvenjulega
glæstu konu. miklu reisn og
sterka persónuleika. Ekki bauð
mér þá i grun að leiðir okkar
ættu eftir að liggja svo nái®
saman um þriggja áratuga skeið.
Oft viill það verða svo, að ljómi
hinna fyrst-u kynna fölnar skjótt,
en h-é-r varð reyndin önnur, end-a
var Guðrún einn þeirra fátiðu
persónuleika, sem stöðugt óx við
nánari kynni. Ber þar margt ti'l.
Auik sérstæðra persónutöfra var
Guðrún óvenju fróð og sagði svo
vei frá atbunðum og ti'ldrögum
þe-irra að unuri v-ar á að h'líða.
Hún var ljóðelsik og kun-ni ó-
grynni ljóða og staka.Hafði mikið
yndi af ættfræði og framúrskar
andi minni. Hún fyigdist mjög
vel með öllum sviðum þjóðlífsin-s.
Bókmenntir og listir einkum mál
aralist sátu þar í fyrirrúmi. Jafn
rétti kvenna ti'l allra starfa og
menntunar va-r hen-ni mikið áhuga
mád. Hún var mikil húsmóðir,
hjartahlý og giestrfsin, end-a oft
ærinn gestiaigang-ur á h-eimillinu á
meðan húsbónd-inin lif'ði, en mað
ur hennar, Tómas Tómasson, húsa
smíðameistari frá Reyðarvatni, var
höfðingi heiim að s-æikja, enda mik
ill athafn'amaðu-r, sem margir áttu
erindi við.
Þná-tt fyrir þá g'eysil-egu erfið
leika, sem steðjuðu að flestuiri
lanidsmönnum á árunum fyrir
heimisstyrj'öldina sdðari, hafði hin
ötula húismóðir búiffl manni sínum
og börnum svo hlýlegt og vist-
legt heimili, að óvenj-uiegt mátti
teijast á þeim árum. Fór þar
saman góður og öruggu-r smelk'k
ur oig sú miikla h-agsýni, sem
herini var í blóð bori-n. — Arfur
feðranna, hins myn-darlega fólks
af Vatnsnesi og Seitjarnarniesi.
M-aður hennar, Tómas. var einn
ig óvenju hagsýnn og framtaks-
samur. Hann miun hafa verið
einn hinna fyrstu húsasmíðameist
ara hér í borg, sem gerðu það að
atvinnu sinni að byggja fbúð-ar
hús- og selja. Þannig byggði harnn
fjölda núsa í Vesturbæn-um á
þri'Sja og fjó-rða tug aldarmnar,
og gjarna m-eð þeim hætti, að
þa-u hjónin bju-ggu í því húsi,
sem nýlokið var, unz annað var
fuililg-ert, en fluttust þá í það.
M!á næ-rri geta að efcki hefur
lítið reynt á húsmóðurina á þeim
árum. Búfiutnin-gar, jafnivei á
misserisfresti, og börnin ung. Þó
eikki væ-ri alltaf langt að flytja,
— stundu-m í næsta hús, eða ytfir
götu, — vita allir. sem reyn-t hafa
að slíkir flutningar eru tafsamir
og erfiði-r, ekki sízt fyrir húsmóð
urina. Slíkt var þó ekki látið
bamia för tii bjart-ari og betri
lífskjara, enda lítt að skapi þeirra
hjóna að láta smámun-i trufla
framgang sinna mál-a.
Alþinigisárið 1930, byggði Tóm
as húsið Garðastræti 8, mikið stór
hýsi á þeirra tíma maBlikvarða.
Bjuggu þau hjónin þar og síðan
í Bröttugötu 6, meðan samvist
ir entuist.
Til þeirra var gott að koma og
með að vera. Sunnudagaheimsókn
irnar v&rða börn-um min-um ó-
g’leymanlegar. Þar mætti þeim
ávaltl sú hlýja og tiilitssemi, sem
svo mjög einkenndi ömmu og afa.
Eftir lát Tómasar bjó Guðrún
enn um :.ok-kurt sfceið í Bröttu-
götu og síðan í húsi sonar síms,
Þorgrims og Ip-gibjargar, ten-gda
dóttur sinnar, — í lítilli en
mjög vistlegri íbúð. Þangað lá
1-eiðin o-ft og þót-t Guðrún, hin
síðari ár, hafi oft á-tt við heils-u-
brest að etja var hún áva-llt söm
við sig, æðrulaus, síveitandi og
sifræiðan-di.
Það er mikið líf'stán, og mér
til ómiælds ávinnings, að hiafa átt
þess kost að kynnast og eig-a að
vini jafn ágæta konu. Þ.Þ.