Tíminn - 09.02.1968, Blaðsíða 7

FÖSTUDAGUR 9. febrúar 1968.
TIMINN
ripa-
rækt á Islandi
Ólafur E. Sfcefánsson starfar
sem ráðunautur um nautgripa
nækt lijá Búnaðarfélagi fslands.
Ólafur lauk prófi í búvísindum
frá Edinborgarháskóla árið
1947. Hann var ráðunautur hjá
Samibandi nautgriparæktarfé-
laga Borgarfjarðar 1947—1949
og hjá Búnaðarsambandi Kjal-
arnesþings 1949—1951, en frá
ársbyrjun 1952 hefur hann ver
ið starfsmaður Búnaðarfélags-
ins, og haft umsjón metj allri
nautgriparæktarstarfsemi þess.
Blaðamaður hélt nýlega á
fund Ólafs á skrifstofu hans
í Bændahöllinni í því skyni
að fræðast um starf hans, tók
hann þeirri málpleitan fúslega.
— f hverju er starf þitt eink
mn fólgið, Ólafur?
— Hjá Búnaðarfélagi fslands
starfa tveir nautgriparæktar-
ráðunautar, Jóhannes Eiríksson
og ég. Starf okkar er fyrst og
fremst að leiðbeina bændúm
um allt land um ræktun, fóðr-
un og hirðingu nautgripa og
ýmislegt annað þar að lútandi.
Við JÖhannes vinnum báðir
að sömu verkefnum. Þó annast
Jóhannes frekar leiðbeiningar
um mjaltir, mjaltavélar og fjós
byggingar. Báðir veitum við
leiðheiningar um fóðrun, hirð-
ingu og kynbætur. Reynum við
að vinna að því eftir mætti, að
sem mestar mjólkurafurðir
fáist eftir hverja einstaka kú.
Starfinu fylgja mikil ferða-
lög. Nautgripasýningar eru
haldnar árlega, sitt árið i hverj
um landsfjórðungi, og eru
ráðunautar Búnaðarfélagsins
formenn dómnefnda. Einnig
sækjum við fundi nautgripa-
ræktarfélaga og almenna
bændafundi. Ennfremur flytj-
um við erindi í útvarp.
Útgáfustarfsemi, ritstörf og
skrifstofustörf eru og mikill
hluti starfsins. Við vinnum úr
skýrslum þeim, sem félagar í
nautgriiparæktarfélögum halda
um gripi sína og afurðir þeirra
og ritum síðan greinar um nið
urstöðu þeirrar úrvinnslu. sem
birtast síðan í Búnaðarritinu
og Frey. Þá þarf að annast
bréfaskriftir og skýrslugerðir
til stofnana erlendis.
Úr því að ég minntist á naut
griparætarfélög vil ég taka það
fram, að þau gegna afarmikil-
vægu hlutverki fyrir íslenzka
nautgriparækt. Afurðaskýrslur
eru haldnar yfir rúmlega 40%
af mjólkufkiim á íslandi. og
verða þannig til ómetanlegar
heimildir að vinna úr. Vil ég
eindregið hvetja bændur til
aukins skýrsluhálds.
— Var ekki kúm fækkað
í landinu eftir að smjörfjallið
hlóðst upp?
— Nautgripum fækkaði um
á að gizka 5000 frá áramótum
1965—66 fram á haust 1966, en
ekki tel éf að það hafi verið
af völdum smjörfjallsins.\held
ur frekar vegna lítils heyfengs
sumarið 1966 og ennfremur
vegna innviktunargjaldsins af
mjólk, sem tekið var þá um
tíma.
— Hvað um kjötframleiðsl-
una?
— íslenzkar kýr eru af
mjólkurkyni með tiltölulega
lítil hold miðað við beztu kjöt-
kyn. Og er kjötframleiðsla af
þeim tiltölulega lítið atriði.
Aðalatriðið er og verður að
mínu áliti mjólkurframleiðslan,
En engu að síður álít ég, að
kjötframleiðsla af nautgripum
hér á landi geti orðið mikil-
vægt atriði í nautsriparækt.
— Er ekki holdanautarækt
til dæmis í Gunnarsliolti og
víðar?
— Jú, í Gunnarsholti eru um
300 gripir, þá eru einnig víðar
holdanaut og síðast en ekki sízt
er talsvert um nautgripi und
an íslenzkum kúm og holda-
nautum.
— Er rétt að það standi
holdanautaræktinni fyrir þrif-
um, að ekki er leyfilegt að
flytja inn sæði, að holdánauta
stofn okkar sé að úrkynjast?
— Innflutningur á nautgrip-
um er bannaður og innflutn-
ingur á sæði hefur ekki verið
leyfður. Þó er landbúnaðar-
ráðuneytinu heimilt að flytja
inn sæði úr nautum af Gallo-
way-kyni í einangrunarstöð, ef
Búnaðarfélag íslands mælir
með því, og yfirdýralæknir sam
þykkir. En holdanaut okkar eru
af því kyni. Þetta hefur enn
ekki fengizt þrátt fyrir með-
mæli Búnaðarfélags íslands, og
því hefur ríkið enin ekki lagt
í kostnað við að koma upp
einangrunarstöð. Aukin tækni í
sambandi við djúpfrystingu
sæðis veitir þó von til nokk-
urrar bjartsýni í þessum mál-
um. Ég tel að við okkar að-
stæður ætti frekast, að flytja
inn Golloway-kynið.
Annars álít ég að talsverðs
misskilnings gæti í sambandi
við holdanautarækt hér á landi.
Hér er ekki um að ræða stórar
útigangshjarðir. Kjöt af slík-
um gripum yrði aldrei gott.
Þessa gripi verður að hafa á
K@’
jotj
URA- OG
SKARTGRIPAVERZL
K0RNELÍUS
J0NSS0N
SKÓLAVÖRÐUSTÍG 8 - SÍMI: 18S88
Jón Grófar Siqurðsson
rteraðsdómslögmaSur
fVusturstræti 6
Slmi 18783.
húsi og gefa þeim. Ég tel held-
ur ekki, að stórar hjarðir eigi
mikla framtíð fyrir sér á flest-
um jörðum. Heppilegast held
ég yrði fyrir bændur að sæða
íslenzkar kýr við holdanaut-
um. Af þessum blendi-ngum
gæti komið afbragðs kjöt, að
vísu ekki eins gott og bezta
erlen.t holdanautakjöt, en gott
engu að síður ef fóðrun og ödl
meðferð yrði í góðu lagi og
áfallalaus.
Þá hefur vantað mikið á að
nógu gott kálfakjöt fengist t
verzlunum hér að undamförnu.
Úr þessu er auðveldlega hægt
að bæta. Kálfum er slátrað
mjög ungum, en með því að
láta þá verða nokkurra mán-
aða, allt upp í árs gamla, má
breyta lélegu kjöti í úrvals-
kjöt. Þó er sá galli á, að kjöt
þetta þolir ekki frystingu, því
yrði magnið af alikálfakjöti að
haldast í hendur við eftirspurn
ina á hverjum tíma. En suma
kálfa mætti láta verða eldri
og framleiða af þeim ungneyta
kjöt.
— Flestar húsmæður munu
sammála um að það sé hreint
happdrætti að kaupa nautakjöt
í verzlunum hér. Getur þú sagt
mér nokkuð um það mál?
— Nýjar kjötmatsreglur taka
væntanlega gildi á þessu ári
og verður kjötið þá flokkað
meira eftir gæðum en verið
hefur. Það verður ugglaust
mikil bót fyrir neytendurna.
Bezt væri að allt kjöt í verzl-
unum væri merkt, bæði hvaða
teguind, aldursfiokkur og hvar
af skepnunni það væri, auk
gæðaflokks.
— Eru einhverjar fleiri nýj-
ungar væntanlegar á þínu
sviði, Ólafur?
— Áætlað er að reisa á næst-
unni djúpfrystingarstöð fyrir
sæði. Verða þá sæðingarstöðv-
arnar fjórar, sem fyrir eru í
landinu væntanlega lagðar nið
ur, en dreifingarstöðvum hins
vegar fjölgað.
— Hvað er það helzt sem
mælir með sæðingu fremur en
að notast við eldri aðferðir?
— Þannig má fá margfalt
fleiri kálfa undan góðum og
reyndum nautum en ella. Þann
ig fengu á milli 14 og 15 hundr
Ólafur E. Stefánsson
Rætt við Ólaf E. Stefánsson,
ráðunaut, um kúa-búskap,
mjólkurafurðir, íslenzkt
nautakjöt og sitthvað fleira
uð kýr sæðingu frá einu og
sama nautinu árið 1966 ,og sjö
önnur afbragðsnaut voru notuð
hvert um sig við sæðingu 1000
kúa. Slíkt væri að sjálfsögðu
ekki hægt með eldri aðferð-
um. Bændur telja líka mikið
hagræði að fá þessa þjónustu
og losna við nautahald. Nær
70% kúa í landinu fá nú sæð
ingu frá sæðingarstöðvunum.
— Hve mikil er annars mjólk
urframleiðslan núna?
— Undanfarin tvö ár hefur
hún verið rétt yfir 100 millj.
kílógrömm, sem kom til mjólk
urbúa hvort ár.
— Gefst ekki lítill tími til
rannsóknarstarfa og annarra
stærri verkefna meðfram þessu
umfangsmikla leiðþeiningar.
starfi?
— Jú, þau bíða. En samt
sem áður er unnið úr nauðsyn
legustu gögnum vegna af-
kvæmarannsókna, svo ávallt sé
■hægt að velja beztu nautin til
kynbóta.
Afurðir hverrar einstakrar
kýr hafa aukizt að mun. Og
erum við ánægðir með þann
árangur, sem orðið hefur að
starfi bænda á því sviði. Vil ég
eindregið mæla með. að bænd
ur leggi nú aukna áherzlu á
kynbætur, en þær v<iu naut-
griparæktinni mikil lyftistöng.
Undirstaða að kynbótum er
skýrsiuihald og skoðun grip-
anna. Og eins og ég hef áður
sagt- legg ég mikla áherzlu á
gagnsemi skýrslugerða fyrir
nautgriparæktlna.
sj-
T
Nú er rétti tíminn tii að athuga rafgeyminn.
SONNAK RAFGEYIVIAR
— JAFNGÓÐIR ÞEIM BEZTU —
Yfir 20 mismunandi tegundir 6 og 12 v. jafnan
fyrirliggjandi — 12 mán ábyrgS.
ViSgerða- og ábyrgðarþjónusta SÖNNAK-raf
geyma er í Dugguvogi 21. Sími 33155.
S M Y R I L L, Laugavegi 170, Sími 12260.