Tíminn - 23.03.1968, Blaðsíða 6

ÞINGFRÉTTIR TÍMINN ÞINGFRÉTTIR
LAUGARDAGUR 23. marz 1968.
Frumvarpið um breytingar á útgjöldum fjáriaga tii 2. umræðu
GLÖGGT DÆMI UM
NGUL
REIÐINA OG STJORNLEYSIÐ
Frumivarp ríkisstjórnarinnar
um breytingar á útgjöldum ríkis-
ins frá því, sem þau höfðu verið
áikveðm og áættuð, er fjárlaga-
frumivarpið var samþykkt í desem-
ber, var til annarrar umræðu í
neðri deild í gær. Matthías Á.
Mathiesen mælti fyrir áliti meiri
hluta fjárhagsnefndar, sem lagði
til að frumtvarpið yrði samþykkt
irœr óbreytt. Vilhjáimur Hjálmars
soci mælti fyrir áliti 1. minnihluta
(V.H. og Magnés H. Gíslasoin),
sem mælir ekki gegn samþykkt
frumvarpsins en leggur fram
'breytingar tillög u r. Vilhjálmur
Hjálmarsson benti m. a. á, að í
frumvarpinu séu ákvæði um að
þessi og þessi liög númer þetta
og þetta skuii breytast í samræmi
við það, sem segir í frumvarpinu
án þess nokikuð sé tekið til um
orðalag eða hvað skuli niður falla
úr gildiandi lö'gum. Er þetta með
öllu óhæft og óviðunandi lög-
gjafarstarf, sem ekki verður séð
að fáist. með nokkru móti staðiat
og leggur miinnihlutinn m. a. til
að ákvæði þessa efnis verði felld
niður úr frumvarpinu. Þá leggur
minnihlutinn til að 8. grein frum-
varpsins orðist svo:
„Rjíkisstjórninni er heimilt að
fela Laadnámi ríkisinis að hafa
forgöngu um, að komið verði upp
í tilraunaskyni og í samvinnu við
búnað’arsamböndin heyköggla- og
fóðurbirgðamiðstöðvum á 3—4
stöðum á Norður- og Austurlandi
og verja til undirbúningis slífcra
framkvœmda hluta af því fé, sem
Landniámi ríkisins er veitt á fjár-
lögum fyrir árið H968, skv. lögum
ck. 75 frá 1062“.
Vilhjálimur Hj'álmarsson flutti
ítarlega ræðu fyrir nefndarálitinu
en áiitið er svohljióðandi:
Bjargráðafrumvörp rífcisstjórn-
arinnar á Alþingi því, er nú situr,
eru þegar orðin býsna miörg og
ærið sundurleit. Þetta síðasta er
um spiarnað í rífcisrekstri.
Þegar fjárlög voru afgreidd frá
Aliþiinigi skömmu fyrir jól, var
þiingheimi tjáð, að gætt hefði ver-
ið ráðdeildar og sparnaðar til hins
ýtrasta. Nú, tæpum þrem mánuð-
um síðar, kemur á dagiinn, að
„spara“ mátti 200 milljónir á fjiár
lögunum — að dómi ríkisstjórnar
innar sjálfrar.
Það virðist vera orðinn fastur
liður í stjórnaraðgerðum núver-
andi ríkisstjórnar að breyta meiru
og mimna einstökum liðum fjár-
lag’a þegar í upphafi fjárlagaárs.
Þarínig eiga menn nú stöðugt yfir
höfði sér, að þær fjárveitingar,
sem samþykktár eru á jólaföstu,
verði dregnar til baka á útmánuð-
um.
Þetta er vægast sagt mjög
óheppiteg þróun. En hún speglar
glögglega þá ringulreið og það
stjórnleysi, sem í vaxandi mæli
auðikennir ' valdaferil ciúverandi
rífcjsstjórnar.
Útþensla ríkisbáknsins hefur
aldrei verið hrikalegri en í tið
þessarar rikisstjórnar. Það mætti
því kalla tíðindi, ef nú væri raun
verulega brotið blað og boðuð
stefnuibreyting í þessum efnum.
En áður en því er slegið föstu,
að svo sé, mun ráðlegra að athuga
„sparnaðar“-frumivarpið nokkru
nlánar.
Siámlfcvæímt 1. gr. frumvarpsins
á að „spara“ 138 milijóinir króna
á 30 Liðum fjárlaga. Af þeirri fjár
hæð nemur skertur stuðningur við
sjávarútveginn 45 milljónum. og
mun mörgurn sýnast, að hér sé
dregið við drýgstu mjólkurbú'na til
lítilla hagsbóta fyrir búskapimn
í heild.
Sumar sparnaðartillögur samkv.
I. gr. virðast næsta lauslega und-
irbyggðar, svo sem tölul. 5, rekst-
ur sfcóla, og tölul. 14 og 16, um
mat sjávarafurða.
Aðrar sýnast óundirbúnar með
öllu, sbr. tölul. 1©, liöggæzla. En
um þann lið segir í athugasemd,
að „ákveðin niðurstaða liggur
ekki enn fyrir um það, hvernig
hagað verði niðurskurði hins al-
memna löggæzlufcostnaðar“.
Undir 25. og 26. tölulið er lagt
til að hætta að reifcna pósti og
síma þótonun fyrir framfcvæmd or-
lofslaga og laga um skylduspamað.
Með því á að „spara“ rúmar 8
mil'ljónir! Sér þó hver maður, að
hér er um hreint sýningaratriði
að ræða, þar sem póstur og sími
er rikisstofnun, rekin í beinum
tengslum við ríkissjóð, og breyt-
ing á rekstrarafikomu þeirrar
stofnunar kemur þegar í stað fram
í afkomu ríkissjóðs.
í 2. gr. frv. er lagt til að fella
miður fjárveitingu til menntaskól-
ainna, 25,6 millj. kr., og til Land-
'spítalans 37 millj. Jafnframt á að
heimila ríkisstjórninni að afla láns
fjár til þessara framkvæmda. Er
þetta í samræmi við ýmsar fyrri
tiltektir stjórnarfliokkanna, að ýta
sem mestu á undan sér af kostn-
aði við framfcvæmdir rí'fcisinis.
Hliðstæð ákvæði er að finma
í 1. gr„ t. d. varðandi kostnað
við framkvæmd laga um hægri
umferð. Þar á að „spana“ 18,4
! millj. með þvi að heimila lántöku.
| í frumvarpinu er lagt til, að
i fræðslumiálaskrifstofan, fjá-rmála-
• eftirlit skóla og fræðsliumyndasafn
i rífcisins sfculi verða deildir í
• mienintamálaráðuneytinu og að
íþróttafulltrúi og bókafulltrúi
verði starfsmenn sama ráðuneytis.
Einmig er lagt til að gerbreyta
ákvæðum laga um námsstjóra. Að
dómi 1. minnihluta fjárhagsinefnd-
ar er bér fjallað um þýðingarmikla
Fimmtugur í dag:
Magnús H Gíslason
bóndi á Frostastöðum
Magnús H. Gíslason, bóndi á
Frostastöðum í Skagafirði er
fimmtugur í dag. Hann er fæddur
að Frostastöðum 23. marz 1918,
sonur Gísla Magniússonar og
konu hans Guðrúnar Sveinsdótt-
ur. Hann fluttist á barnsaldri með
foreldrum sínum að Eyhildarholti
Oig ólst þar upp, átti þar heima til
1947, er hann fluttist aftur að
Frostast., og reisti þar bú. Þang-
að fluttust og þrír bræður bans,
og hafa þeir fjórir haft þar með
sér félagsbú að nofckru leyti, þann
ig að þeir stunda heyöflun sam-
an en eiga hver sinn bústofn,
en að sjálfsögðu hafa þeir með
sér mœrgvíslega samvinnu um
hirðingu hans og önnur bústörf.
Magnús var í bændaskólanum
á Hólum einn vetur og einnig um
tíma í Samvinnuskólanuim. Þegar
Garðyrkjusikólinn að Reykjum í
Ölfusi var stofnaður var Magnús
í fyrsta nemendiahópnum þar,
stundaði þar nám í tvö ár og
lauk þaðan prófi 1957
Um þriggja ára skeið frá því
í ágúst 1958 til 1960 var Magnús
blaðamaður við Tímann, þó ekki
samfleytt og skrifaði um stjórn
miál ag annaðist oft þingfréttir.
Heima í héraði hefur Magnús
tekið mikinn þátt i félagsmálum
og gegnt margvíslegum trúnaðar
störfum. Hann hefur t. d. uqnið
lengi og vel að söngmálum,’ enda
söngmaður góður og söngfróður
vel, enda er hann nú söngstjóri
karlakórs í heimasveit sinni.
Magnús er greindur vel svo sem
hann á kyn til, ritfær í bezta lagi
og ræðumaður ágsetur. Hann hef
ur lengi unnið ötullega í félags-
málum Framsóknarmanna í hér-
aði sínu og kjördæmi. Við síðustu
Alþingiskosningar var hann í
fimmta sæti á lista flokksins og
hefur nú síðasta mánuðinn setið á
Alþingi sem varaþingmaður Norð
urlandskjördæmis vestra.
Magnús er vinsæll maður í
bezta lagi enda drengur ágætur,
hrókur fagnaðar í kujningjiaihópi
buiffljúfur í sarr’niotum. tillögu-
góður, og hin ánægjulegasti sam-
starfsmaður.
Magnús er kvæntur Jóhönnu
Þórarinsdóttur frá Ríp í Skaga-
firði.
Ég sendi Magnúsi og fjölskyldu
hans hinar beztu afmælisóskir og
þakkir fyrir samstarf og ágæt
kynni. — AK.
Lífs er för hans fráleitt dökk
fær að mæta ýmsum kvöðum
mjög á skiiið margra þökk
Magnús bóndi á Frostastöðum.
V.K.G.
þætti menntam'ála þjóðarinnar á
gersamlega ótilhlýðilegan hátt.
Pr'æðslU'málaskrifstofan er t. d.
g'ömul og gróin stofnun. í við-
komandi löggj'öf er fjallað um
mörg veigamikil framfcvæmdaat-
riði fræðslumálamna. Hér er lagt
til að fella að fuliu úr gildi lög
ni. 35/1030, uim fræðslumál’a-
stjórn, áin þess að nofckuð komi í
staðinn — nema ákvæðið um, að
Fræðslumálaskrifstofan skuli vera
deild í menntaimálaráðuneyti'nu.
Vel má vera. að full börf sé á
þvi að endurskoða og bi«yta til-
hög.un yfirstjórnai fræðslumála.
En þau vinmuibrögð, sem hér eru
PramhalO a ois .5
2.
3.
1.
2.
4.
5.
6.
★ Gísli Guðmundsson hefur nú endurflutt tillögu þá er Karl Kristj-
ánsson flutti á síðasta Alþingi um endurskoðun stjórnarskrárinnar.
Tillagan og greinargerð ítarleg er henni fylgir er samhljóða tillögu
Karls Kristjánssonar að því undanskildu að felldur er niður 6. tölulið-
ur í tillögu og greiríargerð Karls um kosningaaldur, enda hefur sá
töluliður þegar lilotið afgreiðslu á Alþingi. Tillagan er svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að stofna til endurskoðunar á „stjórnarskrá lýð-
veldisins íslands“ og fela ríkisstjórninni að skipa til þess níu menn
samkvæmt tilnefningu eftirgreindra aðila:
1. Þingflokkarnir á Alþingi tilnefni fjóra, sinn manninn hver.
Lagadeild Háskóla fslands tilnefni tvo menn.
Hæstiréttur tilnefni þrjá menn og einn þeirra sem formann
nefndarinnar. Nefndin taki m. a. sérstaklega til athugunar eftir-
talin efnisatriði:
Forsetaembættið.
Hvort fyrirkomulag æðstu stjórnar íslands sé svo heppilegt sem
það gæti verið, og hvaða skipan hennar mundi vera bezt við
hæfi þjóðarinnar.
Skipting Alþingis í deildir.
Hvort hún sé ekki úrelt orðin og ein málstofa hagfelldari.
Aðgreining löggjafarvalds, framkvæmdarvalds og dómsvalds.
Hvort ekki sé þörf skýrari ákvæða um þessa greiningu.
Samskipti við önnur ríki.
Nauðsyn ákvæða, er marki rétt ríkisstjórnar og Alþingis til
samnmga við aðrar þjóðir.
Þjóðaratkvæði.
Ákvæði um, hvenær rétt sé eða skylt að láta fram fara þjóðar-
kvæðagreiðslu — og hvað hún gildi.
Kjördæmaskipun.
Hvort ekki sé rétt að hreyta kjördæmaskipuninni á þá leið, að
landinu öliu verði skipt í einmenningskjördæmi, þar sem aðal-
menn og varamenn verði kosnir saman óhlutbundnum kosning-
um, en uppbótarþingmenn engir.
Þingflokkar.
Hvort ekki sé þörf lagasetningar um skyldur og réttindi þing-
flokka, þar sem þeir eiga rétt til uppbótarþingsæta skv. stjórn-
arskránni.
Ný skipting landsins í samtakaheildir.
Hvort ekki sé æskilegt að taka inn í stjórnarskrána ákvæði um
skiptingu landsins í fylki eða aðrar nrýjar samtakaheildir. er hafi
sjálfstjórn í sérmálum, enda leiti nefndin um þetta álits sýslu-
nefnda. bæjarstjórna, borgarstjórnar Reykjavíkur, fjórðungs-
sambandn og Sambands ísl. sveitarfélaga.
Nefndin ljúki störfum svo fljótt sem hún fær við komið og skili
tillögum sínum til Alþingis.
Kostnaður við nefndarstörfin greiðist úr ríkissjóði.“
★ Fulltrúar Framsóknarflokksins í fjárveitinganefnd, Halldór E. Sig-
urðsson, Ingvar Gíslason og Ágúst Þorvaldsson hafa lagt fram eftir-
farairdi fyrii-spurnir til fjármálaráðherra varðandi ríkisábyrgðir og
bifreiðaeign ríkisins:
1. Hve mikið hefur ríkisábyrgðasjðður greitt vegna ríkisáhyrgða
á árinu 1967, fyrir hverja og hve mikið fyrir hvern aðila?
Hvaða einstaklingar og fyrirtæki skulda ríkisábyrgðasjóði í árs-
Iok 1967, og hver er skuld hvers um sig?
Hver er bifreiðaeign ríkissjóðs, sérstofnana ríkisins og fyrir-
tækja þess, sundurliðuð eftir tegundum og árgerðum?
Hve margir og hverjir embættis- og sýslunarmenn ríkisins, sér-
stofnana þess og fyrirtækja njóta þeirrar aðstöðu að hafa bif-
reið til eigin nota, sem til þess er keypt og rekin fyrir opinbert
fé?
Hverjar regiur gilda um not og umráð bifreiða opinberra emb-
ætta og stofnana utan venjulegs vinnutíma?
Eru bifreiðar í eigu ríkisins og ríkisstofnana auðkenndar með
einhverjum hætti, svo sem tíðkast um bifreiðar Reykjavikur-
borgar?
Hve margir og hverjir njóta bifreiðahlunninda í öðru formi
af hálfu ríkisins, svo sem beinna fjárstyrkja til rekstrar einka-
bifreiða sinna?
8.
2.
2.
4.
5.
6.
i