Alþýðublaðið - 10.03.1990, Blaðsíða 2

f (' c» • - o , r.r
«< II
,f'Í a- C r- I :C'
2
Laugardagur 10. mars 1990
MPYÐUBiea
Ármúli 36 Sími 681866
Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Fréttastjóri:
Auglýsingastjóri:
Dreifingarstjóri:
Setning og umbrot:
Prentun:
Blaö hf.
Hákon Hákonarson
Ingólfur Margeirsson
Jón Birgir Pétursson
Hinrik Gunnar Hilmarsson
Sigurður Jónsson
Leturval, Ármúla 36
Blaðaprent hf.
Áskriftarsíminn er 681866
Áskriftargjald 1000 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 75 kr. eintakið.
ELDISFISKUR Á
RÍKISSPENANUM
Umræðan um ríkisrekstur og
ríkisábyrgðir skýtur alltaf annað
slagið upp kollinum. Þegar þau
mál eru rædd eru menn og
flokkar oft ósamkvæmir sjálfum
sér. Almennt má segja að hlut-
verk ríkisins í atvinnurekstri sé
illa skilgreint og hvaða verkefni
það á að láta til sín taka. Hörð-
ustu talsmenn gegn ríkisrekstri
og ríkisafskiptum í atvinnulífinu
eru oft á sama tíma harðastir í
kröfugerðarpólitík á hendur rík-
isvaldinu. Þessir menn heimta
gjarna ríkisábyrgðir, ríkisstyrki
og ríkisvernd gegn samkeppni á
sama tíma og þeir lofa athafna-
frelsi einstaklingsins og bölva af-
skiptum ríkisvaldsins. Sjálfstæð-
isflokkurinn er dæmigerður
hentistefnuflokkur að þessu
leytinu til og svo komið að jafn-
vel Alþýðubandalagið er harð-
ara gegn afskiptum og ábyrgð-
um ríkisins á rekstri einstaklinga
og fyrirtækja en hann.
Alþýðuflokkurinn hefur barist
lengi fyrir því að skarpari skil
verði gerð á milli hlutverks ríkis-
ins í atvinnulífinu annars vegar
og hlutverki fyrirtækja og ein-
staklinga hins vegar. Að fylgja til
að gera hreinum línum í þeim
efnum er oft á tíðum erfitt og
óvinsælt. Það kostar hugrekki
að láta fyrirtæki fara á hausinn
þegar út í óefni er komið en
smæð þjóðfélagsins og vinaog
fjölskyldutengsl eru mjög sterk
og því oft gripið til björgunarað-
gerða á kostað skattborgaranna
þegar svo stendur á. Sama stað-
an kemur oft upp vegna hreppa-
pólitíkur en þingmenn, margir
hverjir, telja sig, að því er virðist,
skuldbundna til að halda upp
hvaða skussarekstri sem er í
sínu kjördæmi. Slíkt kemur að-
eins í veg fyrir að þeir sem hæf-
astir eru til atvinnurekstrar fái
það svigrúm sem eðlilegt er á
sama tíma og vonlausum rekstri
er haldið gangandi. Með þessu
er einnig verið að tryggja úr-
kynjaðan fjölskyldurekstur.
í gegnum tíðina hefur Fram-
sóknarflokkurinn verið harðasti
málsvari ríkisafskipta og Al-
þýðubandalagið verið þar
skammt undan. Þessir flokkar
hafa að því leytinu til verið sam-
kvæmir sjálfum sér að það er sú
stefna sem þeir hafa lengst af
boðað. Hins vegar er svo komið
að Sjálfstæðisflokkurinn virðist
æ ofan í æ harðasti stuðningsað-
ili ríkisafskipta í reynd, þvert á
það sem flokkurinn boðar. Hjal
hans um frelsi og ábyrgð ein-
staklingsins verður hjómið eitt
þegar hann trekk í trekk styður
aukin afskipti ríkisvaldsins af at-
vinnurekstri eða að ríkið ábyrg-
ist áhætturekstur einstaklinga
og fyrirtækja. Nýjasta dæmið
um tvöfeldni Sjálfstæðisflokks-
ins í þessum efnum er þegar
hann styður, eða fulltrúar hans í
fjárhags- og viðskiptanefnd Al-
þingis, að auka ríkisábyrgðir á
lánum til fiskeldis. Þar hlaupa
þeir á tillögu eins þingmanns
Framsóknarflokksins sem sjálf-
ur stendur i fiskeldi og er raunar
talsmaður fiskeldismanna. Til-
laga þingmannsins er skiljanleg
með tilliti til hans eigin hags-
muna en ófyrirleitin engu að
siður. Hvort stuðningur Sjálf-
stæðisflokksins sé sprottinn af
pólitískum loddaraleik eða hug-
sjón skal ósagt látið en flokkur
sem sýnir slíkt ístöðu- og ábyrg-
aðarleysi er ekki traustvekjandi.
“að er kominn tími til að þjóð-
in átti sig á því að það gengur
ekki til lengdar að leyfa einsták-
lingum að leika sér með al-
mannafé og þegar þeir hafa só-
að þvi öllu eða glutrað út úr
höndunum á sér, að þá sé seilst
í vasa hins almenna skattgreið-
anda til að borga fyrir vitleys-
una. Það verður að útrýma þeim
hugsunarhætti margra atvinnu-
rekenda að vænlegasta útgerðin
sé að gera út á skattpeninga al-
mennings í gegnum ríkissjóð.
Það hafa alla tíð verið til fullt af
konum og körlum sem hafa get-
að stundað atvinnurekstur af
djörfung og myndarskap. Þó
sveiflur hafi orðið á afkomu-
möguleikum einstakra atvinnu-
greina eins og t.d. útgerð og
verslun hafa alla tíð verið ein-
staklingar í stakk búnir að
standa slíkt af sér. Ríkisábyrgð á
gullleitarævintýrinu á Skeiðar-
ársandi er talandi dæmi um það
ábyrgðarleysi og forkastanleg
vinnubrögð sem Alþingi hefur
sýnt af sér. Við skulum vona að
slík vinnubrögð séu liðin tíð.
ÖNNUR SJÓNARMIÐ
FÁTT átt hefur verið meira rætt
manna á meðal að undanförnu en
staðsetning hugsanlegs nýs álvers.
Sýnist þar sitt hverjum, en Ijóst hef-
ur orðið á síðustu dögum að Eyja-
fjörður kemur æ sterkar til greina
sem helsti möguleikinn. Eyfirðingar
eru að vonum ánægðir en þeir hafa
lengi, a.m.k. margir hverjir, barist
fyrir því að fá álver við fjörðinn af
margvíslegum ástæðum. Lítum á
brot úr grein Tómasar Inga Olrich,
menntaskólakennara á Akureyri,
um málið sem birtist í Morgunblað-
inu nýverið. Tómas segir þar m.a.:
„Aðstæður til þéttbýlismynd-
unar í Eyjafirði eru með því
besta sem þekkist á þessu landi.
í næsta nágrenni við Akureyri,
innan 25 km fjarlægðar frá bæn-
um, er eitt allra gjöfulasta land-
búnaðarhérað landsins, þar sem
haldið er aftur af bændum með
öllum ráðum, af því þeir hafa
ekki nógu stórt markaðssvæði,
og mega ekki spreyta sig á
stærsta markaði landsins, á
höfðuborgarsvæðinu. Þetta
landbúnaðarsvæði þar sem að-
drættir og flutningaieiðir eru
þær stystu á landinu, gæti stór-
aukið framleiðslu sína án þess
að auka fjárfestingu. Ég hef
einnig þá trú að með betri nýt-
ingu þessa gjöfula héraðs, mætti
lækka búvöruverð. Hafnarað-
stæður í Eyjafirði eru með því
besta sem þekkist hér á landi.
Samgöngur eru tryggar. Á Akur-
eyri er gömul og gróin iðnaðar-
hefð og þar er þróttmikil verk-
menntun. Það þarf því mikla
sjónhverfingamenn til að sann-
færa þjóðina um að aðstæður
séu ekki góðar til að efla byggð í
Eyjafirði með því að reisa þar ál-
ver. Álversmálinu má líkja við
vatnaskil í byggðamálunum.
Heykist menn á því að velja því
stað í Eyjafirði verður komið af
stað skriðu, sem ekki verður
stöðvuð."
VÍKJUM þá að skemmtilegri en dá-
lítið annarlegri ritdeilu. Þannig ku
vera mál með vexti að hinn þekkti
lektor og greinarhöfundur Hannes
Hólmsteinn Gissurarson hélt því
fram í Morgunbiaðinu að hann hefði
ekki fengið að lesa pistil í Ríkisút-
varpið Rás 2, sem hann hefði þó ver-
ið búinn að semja um flutning á.
Pistillinn fjallaði víst um þaö hversu
Davíð Oddsson væri góður maður
og gegn og heldur Hannes því fram
að bannið hafi komið til af pólitísk-
um ástæðum. Við þetta vill yfirmað-
ur Rásar 2, útvarpsmaðurinn Stefán
Jón Hafstein, ekki kannast og svar-
ar hann Hannesi í grein í sama
Hannes Hólmsteinn: Segist ekki
mega flytja pistla sína á rás 2 af pólit-
iskum ástæóum.
blaði. Þar bendir Stefán á þá reglu
að það sé ósiður að flytja pistla, eða
skrifa, í marga fjölmiðla um sama og
segir m.a.:
„Hr. ritstj. Vegna greinarinnar
sem dr. Hannes birtir verð ég að
upplýsa að ég hef aldrei heyrt
jafn mikinn fagnaðarhljóm í orð-
unum „þú ert að reka mig!“ pg
þegar ég talaði við hann. Ég
hygg líka að vottar að samtali
okkar skömmu síðar á ristjórn
Stefán Jón: Þetta er bull hjá Hannesi.
Hefur aöeins meö að gera framboð
og eftirspurn.
rásar 2 geti staðfest fölskva-
lausa ánægju og tilhlökkun með
það að geta nú borið á forstöðu-
mann rásarinnar að hafa „mein-
að“ sér að flytja pistil. Raunar
var dr. Hannes svo vinsamlegur
að þakka forstöðumanninum
fyrir hugrekkið! Sem er algjör-
lega óverðskuldað hrós. Hvers
vegna? Vegna þess að forstöðu-
maðurinn var ekki að segja dr.
Hannesi annað en það að um
hann giltu sömu reglur og alla
aðra! Píslarvættið er ímyndun,
fögnuðurinn tilefnislaus.“
Síðan ítrekar Stefán Jón tilboð sitt
til Hannesar um að flytja pistla í
morgunútvarp Rásar 2 og víkur þar
m.a. að sambandi framboðs og eftir-
spurnar:
„Á máli sem dr. Hannes ætti að
skilja heitir þetta að nú sé of-
framboð á útvarpsmarkaðinum
af dægurmálapistlum dr. Hann-
esar Hólmsteins Gissurarsonar.
Að tímabundinn samdráttur á
framboði gæti aukið gildi þeirra
sem útvarpsefnis. Þetta er skilj-
anlega lítið gleðiefni fyrir dr.
Hannes. Með svona sannleika
hlaupa menn ekki klagandi í
Moggann. Svona sögur segja
menn ekki glaðbeittir á götum
og torgum hverjum sem nennir
að hlýða. Sem von er. Lítið púður
í því. Að lokum þetta: tilboð mitt
til dr. Hannesar stendur enn. Og
svo er honum auðvitað frjálst,
hvenær sem er, eins og öllum
öðrum, að koma á framfæri
skoðunum sínum í hlustenda-
þjónustu rásar 2 ...“
Þar hefur dr. Hannes það. Hann er
vara sem offramboð er af — því
nennir enginn að kaupa hann, hvað
þá hlusta á það sem hann hefur að
segja.