Alþýðublaðið - 19.02.1993, Blaðsíða 8

8
Föstudagur 19. júní 1993
- segir Rcinnveig Guðmundsdóttur alþingismaður um mcirgvísleg störf sín
ó fllþingi, í viðtali við fllþýðublaðið
„Ég hef stundum sagt að það sé þar sem hjarta mitt slær“, segir
Rannveig Guðmundsdóttir, alþingismaður Alþýðuflokksins úr
Reykjanesi, um félagsmálin. Hún segir að sér flnnist að fyrir Alþýðu-
flokkinn séu öll gjöld, sérstaklega ný þjónustugjöld í heilbrigðisþjón-
ustunni, mjög erflð raun. Rannveig hefúr einkum verið þekkt fyrir
afskipti sín af félagsmálum en hún sat um árabil í bæjarstjórn Kópa-
vogs.
Störf Rannveigar á Alþingi eru hins
vegar veigamikil og margvísleg. Kem-
ur það m.a. til að því hversu fáa alþing-
ismenn Alþýðuflokkurinn hefur til setu
í nefndum þingsins. Auk þess að gegna
formennsku í félagsmálanefnd er
Rannveig varaformaður í utanríkis-
málanefnd, efnahags- og viðskipta-
nefnd og menntamálanefnd. Þá var
Rannveig kosin á síðasta Norðurlanda-
ráðsþingi sem formaður menningar-
málanefndar Norðurlandaráðs en þar
fer nú fram gagnger endurskoðun á
starfsemi ráðsins.
Við höfum ekki tök á að ræða mál-
efni Norðurlandanna að sinni en byij-
um á málum málanna í dag, atvinnu-
málunum og spyijum Rannveigu hvort
sú gagnrýni sem fram hefur komið á
ríkisstjómina um að hún aðhafist of lít-
ið í atvinnumálunum sé réttmæt.
„Eg tel að sú gagnrýni sé ekki rétt-
mæt vegna þess að strax í haust var
ákveðið, vegna þess hversu útlitið var
slæmt, að setja tjármagn í verkefni sem
ekki var fyrirhugað áður að ráðast í.
Okkur getur greint á um hvort þetta
hafi verið nógu viðamikil aðgerð, eða
hvort peningum hafi verið varið í rétt
verkefiti. Engu að síður þá hefur bæði
verið sest yfir þessi vandamál með
verkalýðshreyfingunni og vinnuveit-
endum.
Farið að hugmyndum
verkalýðshreyiingarinnar
Það hefur verið sett íjármagn í sér-
stök verkefni svæðisbundið og gegn-
um atvinnuleysistryggingasjóð. I efna-
hagsmálunum var að mestu farið að
þeim hugmyndum sem verkalýðs-
hreyfingin setti fram í viðræðum sínum
við ríkisstjómina. Hins vegar var það
strax viðhorf ríkisstjómarinnar að að-
gerðir skyldu miðast við að styrkja at-
vinnulífið og auka þannig möguleikana
á aukinni atvinnu í stað þess að setja
upp einskonar ríkisútgerðir í atvinnu-
Iífinu.“
Hafa erfiðleikar í atvinnu- og efiia-
hagslífi ekki sett mjög mark sitt á störf
félagsmálanefhdar Alþingis ?
„Af lagafrumvörpum tengdum at-
vinnulífinu ber hæst afnám aðstöðu-
gjaldsins, sem kemur atvinnuvegunum
mjög til góða. Það var mikil samstaða
um það mál í nefndinni þó svo að þar
hefði komið firam það viðhorf að einnig
bæri að leggja niður landsútsvarið.
Þama var verið að taka erfiða ákvörðun
sem leiddi af sér að hækka þurfti álög-
ur á almenning í staðinn."
Réttíndamál einstaklinga
og fjölskyldna
,J3n þau em mörg umbótamálin sem
koma inn á borð félagsmálanefndar.
Þar ná nefna ffumvarp um félagsþjón-
ustu sveitarfélaga sem hlaut mikla um-
fjöllun og var afgreitt fyrir tæpum
tveimur ámm síðan. Það var mikið um-
bótafrumvarp varðandi réttindamál
einstaklinga og fjölskyldna. Þessi lög
tóku við af gömlum framfærslulögum
frá árinu 1946 og það mun reyna mjög
á virkni þessara nýju laga á erfiðleika-
tímum eins og þeim sem nú em.
Mörg mál tengjast félagslegum að-
stæðum en þessi nefnd fær inn á borð
hjá sér mál sem tengjast félags- og
sveitarstjómarmálum og vinnumark-
aðsmálum. Við skulum athuga það, að
ríkisvaldið getur eðlilega ekki bmgðist
jafn hratt við einstökum vandamálum
með lagasetningu eins og sveitarstjóm-
ir geta gert með beinum ákvörðunum
og aðgerðum."
Nú hefur Atvinnuleysistrygginga-
sjóðurfarið að gegna nýju hlutverki og
veita framlög til atvinnusköpunar í
stað bóta. Hvemig finnst þér það ný-
mœli?
„Mér finnst það eitt af góðu skrefun-
um sem hafa verið stigin, að opna At-
vinnuleysistryggingasjóð á þennan
hátt. í því sambandi langar mig að
nefna að undanfarið hef ég fundað tals-
vert með norrænum jafnaðarmönnum.
Þeir hafa verið að skoða hvemig megi
sameiginlega bregðast við atvinnuleysi
og hvemig megi taka höndum saman á
Evrópuvettvangi til að þess að löndin
reyni saman að byggja upp fleiri og
nýja atvinnumöguleika. Þessu máli
vilja þeir hreyfa bæði á Norðurlanda-
og Evrópuvettvangi.
Þeir hafa bent á að í Evrópu em
8.000 milljarðar króna notaðir til að
greiða bætur til fólks sem ekki er á
vinnumarkaði. Nú vilja margir skoða
hvort ekki sé hægt að gera þetta fjár-
magn virkt. Hvort nýta megi slíkar fjár-
hæðir til atvinnusköpunar og í stað
þessara „óvirku greiðslna", fái fólk
borgað fyrir virka atvinnuþátttöku.
Þetta er mjög vandasamt verkefni en
þetta em spumingar sem verða mjög á-
leitnar á næstunni."
Nú gegnir þú varaformennsku í
efnahags- og viðskiptanefnd og utan-
ríkismálanefnd. Eru þau málefni ekki
ólík því sem þú hefur fengist við í fé-
lagsmálunum?
„Af því að þú nefndir sérstaklega
þessar nefndir þá vil ég skjóta því að,
að allan minn pólitíska feril hef ég mest
unnið að félagsmálum. Eg hef stundum
sagt að það sé þar sem hjarta mitt slái.
Hins vegar verður samhliða að hafa
góða yfírsýn yfir sviðið. Félagsmálin
kosta mikið fé og því þarf að huga
grannt að samspili þeirra og fjáröflun-
arinnar, sem er auðvitað gmndvöllur-
inn fyrir því að skapa velferðina. Ekki
síst þess vegna hafði ég áhuga á því að
starfa í þessum umræddu nefndum sem
fást við mál, sem em gjörólík þeim sem
ég hef fengist mest við áður.“
Þungar og miklar
skattabreytíngar
„Vinnan í þessum nefndum þar sem
tekist hefur verið á um EES-samning-
inn og flest þau frumvörp sem honum
fylgja tengjast þeim erfiðleikum sem
nú blasa við í atvinnulífinu. Þar hafa
líka verið til umfjöllunar þungar og
miklar skattabreytingar og mér hefur
stundum fundist þetta eins og að fara
hratt og harkalega í gegnum háskóla-
nám. Það hefur hins vegar verið feiki-
lega spennandi að fást við EES-málið.
Það hefur hins vegar komið í ljós alveg
ótrúleg íhaldssemi og skortur á fram-
sýni í hinni pólitísku umræðu. Ég er
sammála þvf að EES-samningurinn
geri ekkert kraftaverk einn og sér en í
stöðu okkur með um helmingi minni
afla en fyrir örfáum árum tel ég alveg
nauðsynlegt að við fáum toppverð fyr-
ir sjávarafurðir okkar. Það verður ekki
hægt nema við eigum greiðan aðgang
að mörkuðum Evrópu. Ég tel að EES-
samningurinn sé okkar leið inn í Evr-
ópusamvinnuna og að meðan við höf-
um hann þurfum við ekki að stíga
stærra skref.“
Hvemig metur þú horfumar á að
EES-samningurinn taki gildi?
„Þegar ég ræði þessi mál við fólk,
m.a. á erlendum vettvangi, þá sýnist
sitt hveijum. Sumir halda að ÉES-
samningurinn geti tekið gildi um mitt
ár meðan aðrir halda að það dragist
fram undir árslok. Ég er hins vegar
bjartsýn á að þessi samningur verði að
veruleika. Ég er sannfærð um það ef og
þegar önnur Norðurlönd ganga í Evr-
ópubandalagið þá stöndum við eftir
með tvíhliða samning, mjög hagstæðan
fyrir okkur sem ávinning af því að hafa
verið með í samningunum um Evr-
ópska efnahagssvæðið."
Þú talar um breytingar á skattakerf-
inu. Annað sem mikið hefur verið í um-
rœðunni eru svokölluð þjónustugjöld
t.d. fyrir aðgang að mennta- og heil-
brigðiskerfinu. Hvert er þitt grundvall-
arviðhorftil þessara mála?
„Mitt viðhorf hefur alltaf verið að á-
kveðnir grunnþættir í okkar samfélagi
eigi að greiðast úr sameiginlegum sjóð-
um, svo sem almenna menntunin, og
hana flokka ég alveg upp í gegnum
framhaldsskóla, og heilbrigðisþjónust-
an. Hins vegar verðum við að líta á að í
gegnum tíðina hafa verið ákveðnir
þættir sem okkur hefur þótt eðlilegt að
borga fyrir. T.d. að fara til heimilis-
læknis eða á heilsugæslustöð og einnig
aðra þætti sem hafa þróast upp úr því
eins og t.d. göngudeildargjöld. Sömu-
LANDSBANKI
N - A - M • A • N
Landsbanki ísiands auglýsir nú fjórða árið í röð eftir
umsóknum um NÁMU-styrki. Veittir verða 7 styrkir.
Jl| Einungis aðilar að NÁMUNNI, námsmannaþjónustu
Landsbanka íslands, eiga rétt á að sækja um þessa
styrki.
j|j Allir þeir sem gerst hafa félagar í NÁMUNNI fyrir
15. mars 1993 eiga rétt á að sækja um styrk vegna
þessa námsárs.
|3[ Hver styrkur er að upphæð 150 þúsund krónur. Þeir
verða afhentir í apríl 1993 og veittir NÁMU-félögum
skv. eftirfarandi flokkun:
2 styrkirtil háskólanáms á íslandi, 2 styrkirtil náms
við framhaldsskóla hérlendis, 2 styrkirtil fram-
haldsnáms erlendis og 1 styrkur til listnáms.
jgjj Umsóknum ertilgreini námsferil, námsárangur,
heimilishagi og framtíðaráform, skal skilað til Lands-
banka íslands eigi síðar en 15. mars næstkomandi.
]5_ Umsóknir sendist til:
Landsbanki íslands, Markaðssvið
b.t. Gunnbjörns Þórs Ingvarssonar
Bankastræti 7, 155 Reykjavík
L
Landsbanki
íslands
Banki allra landsmanna