Vísir - 05.01.1976, Qupperneq 8

8
VÍSIR
(Jtgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Daviö Guðmundsson
Ritstjóri og ábm: Þorsteinn Pálsson
Ritstjóri frétta: Arni Gunnarsson
Fréttastjóri erl. frétta: Guðmundur Pétursson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611
Afgreiösla: Hverfisgötu 44.'"Simi 86611
Ritstjórn: Siðumúla 14. simi 86611. 7 linur
Askriftargjald 800 kr. á mánuði innanlands.
i lausasöliu 40 kr. eintakiö. Biaðaprent hf.
Staða ríkisstjórnarinnar
Rikisstjórn Sjálfstæðisflokks og Framsóknar-
flokks hefur nú setið við völd i nærfellt hálft annað
ár. Eðlilega hafa menn ekki verið á einu máli um
störf hennar. Mörgum finnst hún hafa tekið heldur
linum tökum á þeim vandamálum, sem við er að
etja.
Gagnrýni af þessu tagi heyrist úr herbúðum
stjórnarflokkanna ekki siður en stjórnarandstöð-
unnar. En eins og venja er með stjórnarandstöðu
telur hún ráðstafanir rikisstjórnarinnar ófullnægj-
andi með öllu um leið og hún gagnrýnir allt það sem
gert er. Þetta er eins konar hefð i islenskum stjórn-
málum.
Rikisstjórnin hefur öflugan þingmeirihluta. Þeg-
ar i upphafi stjórnarsamstarfsins var á það bent, að
ekki væri vist að hún yrði sterk að sama skapi.
Þetta hefur á sannast að nokkru leyti. Rikisstjórnin
hefur kosið að fara hægt i sakirnar og i sjálfu sér
ekki komið fram með neinar nýjungar. Ráðstafanir
frá degi til dags virðist hafa komið i veg fyrir mótun
nýrrar stefnu til varanlegra umbóta.
Hér er einnig á það að lita, að engan veginn er
vist, að stjórnarsamstarfið byggist á þeim pólitisku
forsendum, sem gera nýsköpun mögulega. Þegar á
heildina er litið virðist stjórnin hafa heldur meiri
framsóknarbrag á sér en sjálfstæðis.
Formenn beggja stjórnarflokkanna gera rikis-
stjórnarsamvinnu þeirra að umræðuefni i áramóta-
greinum sinum, forsætisráðherra stuttlega, en for-
maður Framsóknarflokksins all-itarlega. Báðir
leggja formennirnir áherslu á, að samstarf flokk-
anna hafi verið byggt á heilindum. Sennilega er
þetta rétt, a.m.k. er allt annað upp á teningnum i
þeim efnum en á vinstri stjórnarárunum.
Þetta er i raun réttri nokkuð athyglisvert, þvi að
fyrri reynsla var á annan veg. Ýmsir spáðu þvi,
þegar stjórnin var i burðarliðnum, að sama sagan
myndi endurtaka sig þannig að samstarfið gæti ekki
haldist lengi óslitið. En fram til þessa hefur ekkert
komið fram, sem bendir til að svo verði.
Framsóknarflokkurinn var þekktur fyrir það
áður fyrr að nota stjórnarsamstarf öðrum fremur i
hagsmunagæslurefskák. Þess vegna töldu margir
sjálfstæðismenn lengi vel með öllu útilokað að
hugsa til þess aö endurtaka samstarf við framsókn-
armenn. Aðstæður eru að visu breyttar að ýmsu
leyti. Höft eru að mestu úr sögunni og stjórnsýslan
byggist ekki eins upp á flokkspólitiskri fyrirgreiðslu
og áður, þó að pottur sé viða brotinn i þeim efnum
enn.
Þetta leiðir að sjálfsögðu til þess að óhægar er um
vik en áður að nota stjórnarsamvinnu i hagsmuna-
gæslurefskák. Formaður Framsóknarflokksins
leggur i áramótagrein sinni þunga áherslu á, að
heiðarlegt samstarf stjórnarflokkanna byggist á
margvislegri málamiðlun.
í sjálfu sér þarf það ekki að koma á óvart. Hitt er
athyglisverðara, að formaðurinn færir þetta fram
sem mótrök við þeirri gagnrýni, að stjórnin sé ekki
nógu ákveðin og einbeitt og of svifasein og deig við
að beita valdi eins og hann kemst að orði.
Þessi ummæli benda til þess, að ekki séu fyrir
hendi pólitiskar forsendur fyrir nýsköpun i efna-
hags- og fjármálum. Þessi stjórn getur stuðlað að
hægfara lausn þess efnahagsvanda, sem við er að
etja, en óþarfi er að vænta nokkurra straumhvarfa.
Þau biða nýrrar frjálshyggjustjórnar.

Mánudagur 5. janúar 1976. VISIB
Umsjón:
Guðmundur Pétursson.
J
að allar sannanir væru
Davis i hag.
Þremur dögum eftir að
úrskurður áfrýjunarrétt-
arins var kunngerður,
gerði The Sunday Times
lygamælispróf á vitnum
Davis. Niðurstöðurnar
studdu framburð hans.
Fyrrgreindir sérfræð-
ingar segja, að helsti
gallinn sé sá, að vitnum
séu sýndar myndir af á-
kærða, og svo liði of
stuttur tími á milli, þar til
þeim væri stillt fram
fyrir röðina. Þeir, sem
eru á sakaskrá, eiga eink-
um erfitt uppdráttar, þar
sem myndir af þeim eru
sjálfkrafa settar í skrár
lögreglunnar.
Var á sakaskrá
Davis hafði verið
dæmdur áður — hapn
Er bresk réttvísi
/úllen-dúllen-doff?'
Röð tvíræðra dómsúr-
skurða hefur skekið trú
margra breta á réttar-
farskerf ið, sem þeir eiga
við að búa.
íhaldsblaðið Daily Ex-
press sló upp á forsíðu:
,,Er þetta hin óbreytan-
lega ímynd réttvisinnar í
Bretlandi?" og Daily
Mirror sagði nýlega frá
,,sakleysingjunum sem
fara i fangelsi."
Það sem þeir ráðast
einkum og sér í lagi á, er
f yrirkomulag, sem lög-
reglan um allan heim not-
ar: ,,ábendinqarröðin".
Lögreglan safnar sam-
an og raðar upp hlið við
hlið átta mönnum, sem
svipaðir eru í útliti og
grunaður afbrotamaður
þeirra á meðal. Siðan
gengur vitnið meðfram
röðinni og bendir á þann,
sem það telur vera sak-
borninginn.
í breskum sakadómi
eru menn dæmdir að
miklu leyti eftir slikum
forsendum.
Deilan stendur nú um,
hvort líkurnar séu nægi-
lega sterkar fyrir verj-
andann.
100 á ári hverju
Sumir sérfræðingar á-
ætla, að allt að því 100
manns séu dæmdir í
fangelsi saklausir á ári
hverju, vegna þess að
ruglast er á þeim og ein-
hverjum öðrum.
Eftir þvi sem upp
kemst um fleiri tilfelli,
því meiri hiti færist i deil-
urnar. Um eitt tilfelli
kemur f ram i hverri viku
upp á siðkastið.
Einn bitrasti baráttu-
maðurinn er frú Rose
Davis, en eiginmaður
hennar, George, sem er
leigubílstjóri, var dæmd-
ur i 20 ára fangelsi fyrir
vopnað rán, eingönqu
vegna þess að vitni benti
á hann í röð.
Hann hélt stöðugt f ram
sakleysi sínu, og kona
hans og vinir hafa unnið
fylgi hundraða manna í
East End, þar sem hann
býr, og um land allt.
Þékktist af myndum.
Mál þetta er dæmigert.
Þetta var vopnað rán, af
þeirri tegund, sem vart
þekktist í Bretlandi þar til
fyrir nokkrum árum og
er nú orðið daglegt brauð.
Lögreglan er óvopnuð,
eins og enn er siður, en af
tilviljun náðust myndir af
ræningjunum, en þeir sá-
ust aðeins aftan f rá og af
löngu færi.
Davis hélt þvi fram, að
hann hefði verið við akst-
ur þegar ránið fór fram.
Fimm lögregluþjónar
bentu á hann í röð — en 34
vitni önnur báru ekki
kennsl á hann. Sannanir
voru því ekki órækar.
Málinu var áfrýjað, en
hæstiréttur stytti dóminn
aðeins um þrjú ár, og
réttlætti það með þvi, að
fyrri réttarhöldin hefðu
farið með öllu heiðarlega
f ram.
Viðbrögð frú Davis
mörkuðust af beiskju, og
sakaði hún dómsyfirvöld
um ,,handahófskenndan
málf lutning".
Rannsóknir dagblaðanna
Tvö dagblöð í London
gerðu rannsóknir upp á
eigin spýtur, og staðfestu
þær f jarvistarsönnun
Davis — og hugsanlega,
sé hann saklaus, fullyrð-
ingar eiginkonu hans.
Daily Mirror ræddi við
öll þau vitni, er staðfestu
framburð Davis. Þeir
fundu einnig ný og létu
niðurstöður sínar berast
til réttarins. Tom Tullett
yf irglæpaf réttaritari
sagði öðrum blaðamanni,
hafði tekið við stolnu
góssi — og stuðnings-
menn hans segja, að lög-
reg I umenni rnir hafi
,,hresst upp á minni sitt"
með því að skoða myndir
af honum áður en þeir
„báru kennsl á hann" í
röðinni seinna meir.
Það er og skoðun
þeirra, að sakadómarar
séu einnig efagjarnir á
trúverðugleik vitna, ef
vitnin sjálf eru á saka-
skrá.
Dæmdur af pólitískum
orsökum?
Annað mál gæti einnig
orðið mikið hitamál. Pet-
er Hain. leiðtogi ungra
f rjálslyndra, og mikill
baráttumaður gegn kyn-
þáttamisrétti. Hann var
sakaður um tilraun til
bankaráns, en því hefur
hann harðlega neitað.
Lögreglan handtók
hann, því að tveir 12 ára
drengir höfðu séð bil hans
geysast burt á hraðri ferð
á sama stað og stund og
ránið var framið. Hain
hélt því fram að hann
hefði lagt bíl sínum ólög-
lega til að kaupa letur-
band á ritvél í sjoppu.
Mál þetta á enn eftir að
koma fyrir rétt. Það hef-
ur verið mikið rætt, en
enn hefur ekkert birst
um það á prenti, þar sem
ekkert má ræða dómsmál
i blöðum áður en þau
koma fyrir rétt, sam-
kvæmt lögum.
Kunn mál aðeins smábrot
En þau mál um vafa-
saman dómsúrskurð og
falskar ákærur sem vitað
er um, eru aðeins sá hluti
jakans sem upp úr stend-
ur.
„Þeir eru ekki allir,
sem eiga vini og vanda-
menn sér til stuðnings,"
sagði talsmaður félags
málaf lutningsmanna.