Vísir - 09.04.1976, Blaðsíða 4

Er
Stundum er það svo að það
hvarflar að manni i mikilli al-
vöru hvort kerfi islenzkra
stjórnmálaflokka sé ekki að
verulegu leyti gengið sér til húð-
ar. Hvort þessir stjórnmála-
flokkar séu ekki i raun réttri
miklu fremur valdaklikur fá-
mennra hópa en stjtímmála-
flokkar i orðabtíkarmerkingu
þess orðs?
Mig langar til að byrja á
raun og veru virðist litið hafa
breytzt á undanförnum árum,
hefúr þó verið að taka nokkrum
hæglátum breytingum. Einkum
þeim, að með þvi að stjtírn-
málaflokkarnir hafa orðið for-
hertari valda- og fyrirgreiðslu-
tæki, þá hefur heilbrigður áhugi
á þeim minnkað, menn fá i vax-
andi mæli eðlilegri félagshvöt
sinni fullnægt annars staðar. En
eftir sem áður hefur þurft að
Slikt heitir einasta pólitiskar
eða persónulegar árásir.
Eru allir eins?
Mér virðist að i raun og veru
sé i þessum efnum litill eða eng-
inn eðlismunur á stjórnmála-
flokkunum (ef sá minnsti og
yngsti er undanskilinn). Þeir
hafa allir meira eða minna tekið
þátt i braski, bankamengun og
konur verið að spyrja i vaxandi
mæli að undanförnu. Alþýðu-
flokkurinn, eða einstaklingar
innan hans, eiga húseignir i
Reykjavik, Alþýðuhús og Iðnó,
brauðgerð og prentsmiðju að
minnsta kosti. Saga þessara
eigna virðist vera nokkuð flókin.
A striðsárunum, þegar Héðinn
Valdemarsson og stuðningsfólk
hans hafði fengið til samstarfs
við kommúnista og stofnaði
hann á ekki. Þetta ætti að vera
gert að opinberum plöggum.
Kjarni málsins sýnist mér sá
að það á ekki að vera
neitt launungarmál, hvernig
fjárreiðum stjórnmálaflokks er
háttað. Það einasta eykur
braskmöguleika ogeykur á eðli-
lega tortryggni.
Sömuleiðis sýnist mér vanda-
mál i þessum flokki, að siðan ég
fór að fylgjast þar nokkuð með,
þá eru kosningafjármál þar i
ólagi. Reikningar borgar-
stjórnarkosninga frá 1974 i
Reykjavik hafa verið sam-
þykktir á einum af þessum
skrýtnu fundum, en aldrei birt-
ir. Reikningar Alþingiskosninga
frá sama ári voru ófullkomnir,
• Stjórnmála- • Menn fá eðli- • Þegar upp úr
flokkarnir legri félags- sýður skiptast
hafa orðið hvöt málgögn flokk-
forhertari fullnœgt anna á gagn-
valda- og annars kvœmum
fyrir- staðar glœpa-
greiðslutœki ásökunum
• Mér er
nokkuð
kunnugt
hvernig þessu
er háttoð í
Alþýðu-
flokknum
Vilmundur Gylfa-
son skrifar.
fullyrðingu, sem vera má afar
hæpin, sem sé þeirri að allt of
margir séu flokksbundnir eða i
tengslum við þessa stjórnmála-
flokka. Og þegar það hefur veriö
gert aö rikjandi hugarfari að
það sé skammarlegt að skipta
um flokka, þá gerir þessi upp-
bygging ráð fyrir allt of litlum
sveigjanleika. Og höfundar og
meðreiöarsveinar þessa sama
flokkakerfis viröast siðan gera
ráð fyrir að þetta sama kerfi
rúmi allar þær skoöanir sem
fyrirfinnast I þjóðfélaginu, að I
flokkakerfinu samanlögðu sé
svo hátt til lofts og vitt til
veggja, að allir hljóti að eiga
þar heima, einhvers staöar.
Það veldur stundum áhyggj-
um að þetta flokkakerfi, sem i
fjármagna þessa stjórnmála-
flokka, stundum húsnæði,
stundum skrifstofuhald og út-
gá f ustar fsem i, stundum
kosningar, stundum málgögn,
stundum eitthvað enn annað. Og
þar sem almennur áhugi hefur
minnkaö þá hefur þessi útvegun
fjármagns orðið eftir i höndum
á mönnum, sem i rauninni
enginn veit, eða örfáir, hverjir
eru. Forustumenn flokka koma
auðvitað varla nálægt þessu en
láta sér þetta vel líka, þeir vita
hve erfið fjáröflunin er. Og
einstaka sinnum ofbýður ein-
hverjum, svo sem þegar gerðar
voru fyrirspurnir um Armanns-
fellsmál, eða þegar spurt hefur
veriðum fjármálatengsl Klúbbs
og Framsóknarflokks. Og
kerfisviðbrögðin eru alkunn.
fyrirgreiðslusukki og oftlega
heldur tígeðfelldri fjármála-
starfsemi.
En þtí er mestur vandinn
hugarfar allt of margra framá-
manna í þessum flokkum, það
hugarfar að allir þeir sem i
þessum flokkum starfa séu
samsekir. Og þegar upp úr sýð-
ur þá skiptast málgögn þessara
flokka á gagnkvæmum glæpa-
ásökunum og halda svo áfram
þar til allt umhverfið er orðið
sljótt og hætt aö átta sig á þvi
hvað snýr upp eða niður. Þá er
hætt. Þaö er engin furða þótt
mörgum hrjósi hugur við þessu
ástandi og ásigkomulagi.
Mér er nokkuð kunnugt um
hvernig þessu er háttað i
Alþýðuflokknum, lika vegna
þess að um þetta hafa menn og
Sósialistaflokkinn, þá virðist
hafa verið gerð formbreyting á
þessum eignum. Mikið af þeim
fór á hendur einstaklinga, en
nokkuð á hendur verkalýðsfél-
aga, og að ég held, eitthvað á
hendur flokknum. En á þeirri tið
var áreiðanlega litið svo a, að
hér væri einasta um timabundið
ástand að ræða, þangaö til um
hægðist i pólitikinni. En i stuttu
máli, þá hefur engin breyting
orðið á, og það virðist gersam-
lega svifa I lausu lofti, hver á
þessar eignir, og hvernig þær
hafa verið reknar. Þetta gerir
andrúmsloft leiðinlegt og tor-
tryggilegt. Það ætti að vera
sanngjörn krafa að þessi mál
yrðu hreinsuð upp, þaðyrði gert
lýðum ljóst hvað af þessum
eignum flokkurinn á og hvað
þó svo frá þvi hafi væntanlegá
verið gengið nú.
Til hvers er þetta allt
saman?
Tilgangur stjórnmálaflokka
er að bæta það samfélag sem
þeir starfa i. íslenzkir
stjórnmálaflokkar, kannski i
svoh'tið misjöfnum mæli, hafa
að undanförnu litt dugað til
þeirrar iðju. En samt er það svo
að það ætti að vera sitt hvað að
vera i trúfélagi eða aö vera i
stjórnmálaflokki. Og umfram
allt þá á starfsemi þeirra ekki
að vera leynimakk örfárra
manna, kannski örfárra
peningamanna. Það dregur úr
getu þeirra og smátt og smátt
eyðileggur þá.
VERÐLA UNA-KROSSGA TURITIÐ
8. HEFTI
KOMIÐ