Vísir - 05.05.1976, Page 10

10
Miövikudagur 5. mai 1976 VISIR
Mig minnir aö einhver gáfu-
maður hafi komist svo aö oröi á
sinum tima, aö dagblööin
endurspegli menningarástand
þe ss þjóöfélags, sem þau eru
vaxin upp úr og ætla sér aö
þjóna.
Hér veröur hvorki reynt að af-
sanna þessa tilgátu né heldur
boriö viö aö renna undir hana
stoöum, tilgátan sem slik er
ágæti sjálfu sér og harla gott aö
nýta hana til ofurlitillar hug-
leiðingar um þáu málefni og þá
menn, sem efst voru á baugi
siöastliöna viku og kanna þann-
ig réttmæti hennar um endur-
speglun „þjóðarsálarinnar” og
„hugarástandsins" hjá þjóöinni
um þessar mundir:
r Páll Heiðar ^
L Jónsson skrifar: J
—"iy
,,Aðgerðir í
efnahagsmálum”.
t fyrradag var lagt fram á Al-
þingi frumvarp rikisstjórnar-
innar um aðgeröir i efnahags-
málum og kennir þar ýmissa
grasa. Þar er fjallað um fram-
hald skyldusparnaðar hinna
háttlaunuöu, viöbótarfé til
vegagerðar, auknar fjárveiting-
ar til landhelgisgæslu og fisk-
veiðirannsókna, þátttöku rikis-
ins i orkuöflun sveitarfélaga,
hækkun aðflutningsgjalda á
jeppabifreiðum og niöurfellingu
á tilteknum greiöslum rikis-
sjóðs vegna persónufrádráttar
svo eitthvað sé nefnt.
Endaþótt viöa sé komið við i
frumvarpi þessu og þar fjallað
um ólikustu .efni, eiga þessar
„aðgerðir i efnahagsmálum”
þaö sameiginlegt með öllum
öðrum „aðgerðum i efnahags-
málum”, aö um er aö ræða
hækkun gjalda til rikisins — i
þetta skipti er þó látiö nægja að
hækka vörugjaldið um 8%, það
á að duga til þess að halda
„jafnvægi i rikisbúskapnum”
eins og það heitir á máli fjár-
málaráðherra.
Þegar þessar linur eru settar
á blað er tiltölulega litið vitað
um viðbrögð stjórnmálaflokk-
anna og þar með blaðanna við
þessum tillögum nema hvað
stjórnarandstaðan mun vera
andsnúin talsverðum hluta
hinna boðuðu ráöstafana en
sammála rikisstjórn um nauð-
syn aukinna fjárveitinga til
landhelgisgæslu og fiskirann-
sókna.
Það var hinsvegar athyglis-
vert, að ekki gat höfundur þess-
ara lina fundið neitt fremur
venju ritað i blööin s.l. viku um
efnahagsmál, i mæltu máli þýð-
ir þetta að nær ekkert var um
þau fjallað og má það vissulega
merkilegt heita, þegar það hef-
ur lengi legiö i loftinu, að von
væri á einhverskonar sumargjöf
stjórnvalda til þegna sinna og
harla erfitt að imynda sér að
pólitiskir ritstjórar blaðanna
hafi ekki haft eitthvert veður af
þvi sem i aðsigi var.
Hvað vill þjóðin lesa?
Um þetta atriði er sennilega
ekki annað vitað en þaö, að hver
þjóð fær þau dagblöð — með þvi
lestrarefni — sem hún á skilið
og vill fá. Sé litið á málið frá
þessu sjónarmiði er það alveg
augljóst, hverjar voru blaða-
hetjur siðustu viku — spurning-
in er aðeins, hver hafi orðið
mesta bjaðahetjan!
Flugmenn Vængja h.f. boðuöu
til blaðamannafundar og til-
kynntu þjóðinni að þeir ætluðu
sér að stofna eigið ftugfélag ef
Vængir legðu niður starfsemi
sina. Var kyrfilega frá þessum
merka fundi skýrt i öllum blöð-
um en þrátt fyrir þaö, telur
höfundur þessara lina ekki unnt
aöflokka flugmennina til blaöa-
hetja að svo komnu máli —
frægð þeirra i blöðunum varaöi
aöeins einn dag — i hverju blaði
— en dó siöan drottni sinum.
Raunar eru þessir blaöamanna-
fundir ogfrásagnir frá þeim þaö
merkilegt fyrirbæri i blaöa-
heimiokkar, aðfullástæða er til
að rannsaka það nánar viö
hentugleika — en þaö er nú ann-
að mál.
Aðalfundur Alþýðubankans
vakti verulega athygli og ekki
aö ófyrirsynju, það er ekki á
hverjum degi sem skipt er al-
gjörlega um bankaráð i einum
banka hér á landi — og annars
staðar — reglan yfirleitt sú aö
þar sitja sömu menn eins lengi
og þeir vilja eöa geta nema
hvorttveggja sé! Og þá eru það
ekki siður tiðindi, að bankinn er
með öllu bankastjóra- og skrif-
stofustjóralaus, eins og fram
kom i samtali Alþýðublaðsins
við Benedikt Daviðsson, nýkjör-
inn bankaráðsformann:
pvl cflTl ^aftcThs^
bankastjóra, sem þarf aft ráftal
heldur einnig skrifstofustjóra^
Benedikt* sagftist* ekki geta^
sagt hve langan Uma þaft tækH
aft ráfta bankastjóra og skrlf-^
stofustjóra, en augljóst væri á
aft stofnun sem þessi gæti ekki
haldift áfram til lengdar án (
þess aft hafa bankastjóra.
Væntan'ega liður ekki á löngu
þar til auglýst verður eftir
bankastjóraefnum og verður
fróðlegt að sjá hvaða hæfnis-
kröfur verða þar gerðar til um-
sækjenda enda þess að vænta aö
hiðnýja bankaráðhafi lært eitt-
hvaö af mistökum forvera sinna
og hafi þá jafnframtskirar hug-
myndir um það, hvernig banka-
stjórar eigi að vera. Eins og
málin standa nú virðist öllum
frjálst aö sækja um starfann,
þegar hann verður auglýstur —•
nema einum manni, sem birti
þar um yfirlýsingu i blaðinu
Skutli á Isafiröi eftir þvi sem
Visir frá 24. aprll segir:
Verður það til tiðinda að telj-
ast, að alþýðuflokksmaður lýsti
þvi þannig yfir opinberlega, að
hann hyggist ekki taka við til-
teknu embætti en þrátt fyrir það
telur höfundur þessara lina Sig-
hvat Björgvinsson ekki tækan i
„blaðahetjuflokkinn” — a.m.k.
ekki i seinustu viku, hvað sem
siðar verður.
Blaðahetjur
Hveijir eru þá tækir i blaða-
hetjuflokkinn, kannt þú nú að
spyrja lesari minn, og er ekki
komiö mál til að leysa frá skjóð-
unni? Jú, vissulega, hinsvegar
er það erfitt ef ekki ómögulegt
að meta, hver skuli teljast
mesta blaðahetjan i seinustu
viku. Þrir menn koma þó tvi-
mælalaust til greina: Björn
bóndi Pálsson á Löngumýri fyr-
ir sakir böðunarmálsins góða,
ÓIi Tynes blaöamaður þessa
blaös fyrir sakir dvalar sinnar
hjá breskum um borð i freigát-
unni Ghurku og deilna við loft-
skeytamenn strandstööva
Landssimans — og siðast en
ekki sist sjálft uppáhaldsbarn
blaðanna — hvort heldur þau
eru með blaðabarninu eða á
móti þvi, „skálkaskelfirinn”
(orðið fengið að láni hjá Óla
Tynes), mikli — öðru nafni
„kauðinn”, deildarstjóri toll-
gæslunnar á Keflavikurflug-
velli, Kristján Pétursson.
Hetja nr. 1.
Þegar gripið var ofan i Þjóð-
viljann 24. aprll s.l., varð fyrir
manni þessi frétt:
1 ger elgnaftltt lalandssagan
> nýjan kapltula I bacdagasögu ,
slna: Löngumýrarbardaga. t
' honum áttust vift lift Jóns ls- i
, bergs, sýslumanns, vatnsdel-
ingar og lift Björns bónda i Ytri-
Löngumýri A-Hún., skagstrend-(
ingar; var einn manna Björns
tugthúsaftur af sýslumanni, en (
haffti Björn þó sigur afgjöran,
^um þaft er lauk.
Að visu hafði ýpnislegt verið
ritaö um böðunarmál Björns á
Löngumýri áður en dró til jafn
alvarlegra tiöinda norður i
Húnavatnssýslu, en eftir að
Svarthöfði Visis skýröi Björn
bónda upp i pistli sinum 26.
april:
var auðsætt að friherrann fengi
einnig útnefningu sem „blaða-
hetja” og ekki nóg með það:
Þrir sveitungar Björns fríherra
héldusuðuraöhitta mikla menn
i Reykjavik og náðu að lokum
fundi sjálfs landbúnaðarráð-
herrans, sem mun vist hafa tek-
ið þeim ljúfmannlega. Það
þykja að visu engin tiðindi leng-
ur þótt dreifbýlismenn komi tii
höfuðborgarinnar i aðskiljan-
legum erindageröum — jafnvel
þó þeir búi á Hótel Sögu — en
blaðafrægð Björnsá Löngumýri
og böðunarmálsins var nú orðin
slik, að flest blöðin kepptust nú
um að ná fundi húrivetninganna
og þeir komust þannig i lægri
Björn bóndi i sjón'varpssal.
Kristján Pétursson, deildar-
stjóri.
Óli Tynes ásamt Tim Lee, skipherra á Ghurka.
flokk blaðahetja — myndir i
blöðunum og einn þeirra fékk
meira að segja að koma fram i
sjónvarpinu með frfherranum
sjálfum.
Fyrir allt þetta og þá ekki sið-
ur málsatvikin sjálf þykir höf-
undi þessara lina rétt að útnefna
Björn bónda, fyrrum alþingis-
mann, og nýtitilaðan friherra,
„blaðahetju fyrsta stigs” með
óskum um að hann láti fljótlega
að sér kveða á ný — enda veitir
ekki af i drunga hversdagsleik-
ans.
Hetja nr. 2.
Dvöl Óla Tynes um borð i frei-
gátunni Ghurku hefur sannar-
lega orðið tilefni þrunginna
blaðaskrifa og eiga þau bæði við
um blaðamanninn sjálfan og
einnig það bann loftskeyta-
manna á strandstöðvum Lands-
simans, að afgreiöa ekki bresk
skip, sem hlut eiga að þorska-
striðinu. Hefur öllu þessu lostið
saman með ógurlegum hvell-
um, reykjarmekkjum og
sprengingum og menn haft uppi
hin'stærstu orð, ritskoðun, land-
ráð, frjáls blaðamennska,
þjónkun við breta, og nú seinast
getur Þjóðviljinn þess að þeir
Visismenn megi eiga von á kær-
um fyrir fréttaflutning blaðsins
af miðunum, þar sem i honum
hafi falistupplýsingar um ferðir
varöskipanna og staðsetningar
þeirra — og ennfremur að loft-
skeytamennirnir óski eftir að
láta kæra sig lika fyrir brot á
landhelgislögunum, að þeir hafi
með þvi að gefa Óla samband
við ritstjórn blaðs sins stuðlað
að lagabrotinu. Raunar er vand-
séð hvemig það getur talist
alvarlegt lagabrot þótt frétta-
maöurinn segi frá þvi hvaða
varðskip var að kljást við hvaða
herskip á hverjum tima —
bresku strfðsmennirnir vita
yfirleitt nákvæmlega um stað-
setningar einstakra varðskipa,
a.m.k. þegar þau eru utan 12
milna Nimrod þotur, þyrlur
og langdrægir radarar sjá svo
um — þannig að ekki heftir Óli
upplýst breta um neilt, sem
þeir vissu ekki fyrir. Hinsvegar
má kannski segja, að með þessu
móti fái islendingar nokkrar
upplýsingar — aðrar og meiri en
koma fram i fréttum gæslunnar
sjálfrar — unj varðskipin, en
erfitt er að sjá, hvernig það
megi skaða málstað okkar.
Úr þvi að Birni friherra á
Löngumýri var veitt viðurkenn-
ing hér að framan, fyrir fram-
lag sitt til blaðasio-ifa liðinnar
viku ogrúmlegaþað.þykirrétt,
samræmis vegna, að láta svipað
yfir fréttamann Visis um borð i
„HMS GHURKA” ganga — en
það gerist með þvi að fá lánaða
viðurkenningu Þjóðviljans i
„Klippt og skorið” um daginn,
þegar klippari blaðsins sæmdi
óla „Ghurku-orðunni”.
Hetja nr. 3.
Og þá er enn komið að sein-
ustu „blaðahetjunni” að þessu
sinni, deildarstjóranum
Kristjáni Péturssyni. Hann er
tvimælalaust sá maðurinn — að
ráðherrum ekki undanskildum
— sem hváð mest hefur verið
fjallað um I blöðunum það sem
af er þessu ári — og er það orð-
inn mikill og þykkur bunki af
úrklippum og margur blaða-
dálkurinn sem um hann — eða
þá hann sjálfur — hefur séð
lesendum blaðanna fyrir.
Hér verður ekki borið við að
rekja hið nýjasta — og þá er ein-
ungis átt við Kristjánsskrifin
s.l. tiu daga, slikt væri yfirdrifið
efni I sérstakan pistii — en ein-
hvernvegin þykir höfundi þess-
ara lina sem brátt sé nú nóg
komið. Það er tæplega unnt að
fletta svo blöðunum að ekki
komi deildarstjórinn á einhvern
hátt við sögu, ýmist með eigin
skrifum, sem hann miðlar ýmist
Morgunblaðinu eða Dagblaðinu
af örlæti sinu, eða þá að aðrir
verða til að skrifa um manninn
og störf hans — ýmist með eða á
móti. Ekki kæmi mér á óvart ef
deildarstjórinn þykist illa svik-
inn sé hans ekki að einhverju
getið á degi hverjum, enda er
umtal fyrir öllu eins og kunnugt
er, hvort heldur er gott eða illt.
Að öllu samanlögðu þykir þvi
rétt að útnefna Kristján Péturs-
son „umtalaðasta deildarstjóra
á landinu fyrr og siöar’ ’ og hvað
dálkafjölda snertir slær hann
þeim Birni friherra og Óla
Tynes algjörlega við!
Setning vikunnar.
Sá góði maður, Sverrir Her-
mannsson sér okkur fyrir henni
i þetta skipti — hún er úr fram-
söguræðu hans á Alþingi s.l.
mánudag, er hann mælti fyrir
þingmannafrumvarpi um fisk-
veiðiheimildir i landhelginni:
„Veiðináttúran er öllum öðrum
náttúrum yfirsterkari — a.m.k.
til sjós!!!”