Vísir - 26.11.1976, Side 2

Föstudagur 26. nóvember 1976
VISIR
SKATTSVIKIN OG HAGSMUNIR HINNA—i
Ágústa Rósmundsdóttir, nemi:
— Já ég yröi mjög hrædd ef ég
lenti i jaröskjálfta. Þaö má al-
veg eins búast viö aö jarö-
skjálftar berist hingaö til
Reykjavikur.
Halla Ásgeirsdóttir, nemi: —
Ég yröi mjög hrædd ef aö jarö-
skjálftar bærust hingaö til
Reykjavikur.
Guö skapaöi manninn i sinni
mynd, segir i góöum fræöum.
Eins fer gjarnan fyrir þeim
mönnum sem fást við endur-
skoöun skattalöggjafar. Þeir
hafa tilhneigingu til aö miöa
löggjöfina við eigin þarfir.
Þannig fer þeim, sejn á litivinn-
andi konu, eins og þaö er kallaö.
Þegar kemur til hans kasta aö
segja til um, t.d. i flokksnefnd
um skattamál, hvort fella beri
niður sérstök ákvæöi um sér-
sköttun, en taka i þess staö upp
þá aöferö, aö deila tekjum
heimilisins til framtals milli
hjóna, vill hann tvimælalaust
halda áfram sérsköttuninni,
sem einungis er bundin viö úti-
vinnandi konur. Sitji annar I
fyrrgreindri nefnd, sem búinn
er aö greiða upp allar skuldir á
ibúö sinni, telur hann þaö helst
til leiöréttingar i skattamálum,
að fella niður frádrátt vegna
vaxta af lánum. Þannig er
flokksnefnd um skattamál oröin
óvinnufær á augabragði, því
þótt guö hafi skapað manninn i
sinni mynd, er ekki þar meö
sagt aö sama aöferö dugi við
breytingar á skattalöggjöfinni.
Nú er þaö staöreynd, sem oft
gleymist, þegar rikiö er krafiö
um framlög til eins eöa annars
þarfamálsins, aö rikiö veröur
einnig aö afla sér tekna til aö
standa undir slikum framlög-
um. Þaö gerir þaö meö ýmsu
móti, og má vera aö tekju-
skatturinn einn og sér sé ekki
nema litill hluti þeirrar inn-
heimtu. Hann er jafn erfiður
viðfangs fyrir þaö, enda þeim
mun erfiöara aö greiöa hann
sem meira er tekið af ein-
staklingnum i óbeinum skött-
um. Nú hefur um hriö verið
töluvcrt um þaö, aö einstakling-
ar hafi lifaö mikið stórbrotnara
lífi en samræmist skattgjöldum
þeirra. Þá koma upp grunsemd-
ir um skattsvik, en eftir þvi sem
þær grunsemdir eru meiri, eftir
þvi virðist pólitisk þörf fyrir
endurskoöun skattlaga meiri,
þótt álita megi aö einfaldasta
lausnin væri aö heröa skatteftir-
lit, og leggja hiklaust á áætlaöar
tekjur, verði misvisunin milli
lifnaöarhátta og uppgefinna
tekna of mikil.
í rauninni skiptir sáralitlu
máli hvernig menn möndla meö
skattalöggjöfina. Hún miöast
fyrst og fremsÞ'viö tekjuþörf
rikisins, og fari hún fram úr öllu
hófi, fer skattálagningin þaö
lika, hvaöa reglur, sem annars
kunna aö veröa uppfundnar af
þeim, sem vilja hafa fyrir sér
guðsdæmið um breytingar á
skatti. Eölilegast væri aö leggja
beina skatta niður og bæta þeim
við verðlagið, en auka fjöl-
skyldubætur á móti til aö leita
jafnaðar, enda þyrftu menn þá
hvorki að fárast yfir þvi að
missa skattfrádrátt af útivinn-
andi konu sinni.eöa telja öllum
vaxtabyröum lokiö viö upp-
greiðslu á lánum á eigin húsi.
Þvi er nefnilega þannig varið
með þessar blessaöar nefndir
stjórnmálaflokkanna, aö þær
samanstanda af litlum guöum,
sem i fjármálum ætla sér oft og
tiöum annað en almenningi er
ætlaö. .
Skattsvik eiga aö vera vanda-
inál löggæslu, dómstóla og
fangelsa, og sá sem er bók-
haldsfróðari en annar á ekki aö
komast upp meö aö reikna sig út
úr allri þátttöku i samneyslu
þjóöfélagsins á kostnaö þeirra,
sem veröa að gefa upp hverja
krónu, sem þeir vinna sér inn,
oft i nætur- og helgidagavinnu,
sem af öllum störfum ættu frek-
ast að vera skattfrjáls. En það
véröur aldrei hægt að breyta
skattalöggjöfinni þannig, aö hún
komi i vcg fyrir tilraunir til
skattsvika. Þess vegna væri
raunhæfasta breytingin á sviði
skatlimála sú, aö hafa uppi
miklu meiri grunsemdir um
skattsvik en nú tiökast, upplýsa
þau og láta þau varða fangclsi.
Svarthöfði
( f Reykjavík )
y ---------^
óttastu jarðskjálfta?
Hulda Bogadóttir, afgreiöslu-
stúlka: — Ég yröi mjög hrædd
viö jaröskjálfta og liöi alls ekki
vel ef aö allt færi aö hristast.
Ólafur Jóhannsson, nemi: — Eg
óttast ekki aö jaröskjálftar ber-
ist til Reykjavikur. Hins vegar
er maöur meö allan hugann viö
það sem kunni aö gerast viö
Kröflu.
Áskell Jónsson, nemi: — Þaö
færi alveg eftir þvi hvaö jarö-
skjálftinn yröi mikill. En ég er
ekki hræddur um aö jarðskjálfti
berist hingaö.
Fjorar
bœkur á
hvert
mannsbarn
•• ••
Orn og Orlygur tíu ára í gœr
Baldur Guölaugsson
Siöan Bókaútgáfan örn og
örlygur var stofnuð i stofunni
heima hjá Örlygi Hálfdánar-
syni, fyrir tiu árum, hefur hún
sent út um áttahundruð þúsund
bækur, eða að meðaltali fjórar
bækur á hvert mannsbarn i
landinu.
Og i tilefni afmælisins i gær
var bætt við tveimur titlum.
önnur bókin heitir „30. mars
1949” og fjallar um inngöngu ts
lands i NATO og hin sögufrægu
átök sem irrðu á Austurvelli af
þvi tilefni. Baldur Guölaugsson
ogPáll Heiðar Jónsson, skráöu.
Hin er fimmta bók Snjólaugar
Bragadóttur, frá Skáldalæk, og
heitir „Enginn veit hver annars
konu hlýtur.”
Viðtöl og skjalarann-
sóknir
Við samningu „30. mars 1949”
studdust þeir Baldur og Páll
Heiðar viö aragrúa heimilda,
bæöi innlendra og erlendra og
fengu meðal annars aögang að
skjalasöfnum utanrikis- og
dómsmálaráðuneytisins og
hæstaréttar, en þau hafa ekki
fyrr verið rannsökuö i þessu
skyni. Þá töiuðu þeir einnig viö
mikinn fjölda manna sem við-
riðnir voru þessa atburði á ein-
hvern hátt, stjórnmálamenn,
lögreglumenn, varaliösmenn,
áhorfendur, sakborninga og
fleiri.
A fundi með fréttamönnum,
sögðu þeir félagar að ýmislegt
hefði komið þeim á óvart þegar
þeir voru að viða aö sér efni og
ekki hefði verið allt sem sýndist
á þeim tima.
Bókin er i tveimur hlutum.
Fyrri hlutinn fjallar um þróun
alþjóbamála, upphaf kalda
striðsins, herstöövarbeiðni
Bandarikjanna og fleira, en þó
itarlegast um viðbrögð ís-
lenskra stjórnmálamanna við
þeim hugmyndum að vestrænar
þjóðir hyggðust stofna með sér
varnarbandalag.
Gerð er grein fyrir þvi
hvernig aðildinni var tekið i ein-
stökum stjórnmálaflokkum og
fjlallað um þann klofning sem
rikti i tveimur þáverandi
stjórnarflokkum.
Slagsmálin sjálf
Sfðari hlutinn fjallar svo um
sjálfar óeirðirnar og aðdrag-
andann að þeim. Fjallað er um
Páll Heiðar Jónsson
liðssafnað sjálfstæðismanna og
hvernig að honum var staðið,
umræður manna i höfuð-
stöðvum sósialista að Þórsgötu,
hvernig varalið lögreglunnar
„hvitliðarnir” voru valdir, og
hvert verkefni þeirra átti að
vera.
Rakið er hvernig stóð á þvi að
formenn þingflokka stjórnar-
flokkanna boðuðu „friðsama
borgara á Austurvöll” án sam-
ráðs við lögregluna og þar fram
eftir götunum.
Þá eru kveðnar niður ýmsar
„þjóðsögur” um tiltekin atvik
eins og þegar marmarastyttu
Jóns Sigurðssonar var snúið til
veggjar, „fangavist” þing-
manna i Alþingishúsinu og
fleira.
Skyggnst er inn i fundarher-
bergi framsóknarmanna i þing-
húsinu, þar sem varaliðsmenn
voru geymdir, þar til þeir gerðu
útrás sina. Atökunum sjálfum
erog lýst itarlega. Loks er eftir-
köstunum fylgt eftir fram til
ársins 1957, að öllum sem
dæmdir voru til refsingar, voru
gefnar upp sakir. t bókinni eru
fjölmargar ljósmyndirsem ekki
hafa komið fyrir almennings-
sjónir áður.”
—GT