Tíminn - 08.10.1968, Blaðsíða 9

MUÐJUDAGUR 8. október 1968.
TIMINN
9
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN.
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Auglýs-
ingastjóri: Steingrímur Gíslason. Ritstjórnarskrifstofur i Eddu-
húsinu, simar 18300—18305. Skrifstofur: Bankastræti 7. Af-
greiðslusími: 12323. Augiýsingasími: 19523. Aðrar skrifstofur,
sími 18300. Áskriftargjald kr. 130,00 á mán. innanlands. —
f lausasölu kr. 8.00 eint. — Prentsmiðjan Edda h. f.
Dðmuriim um stjórn
Sjálfstæðisflokksins
í forystugrein Mbl. á laugardaginn var, er varpað
fram þeirri spurningu, hvers vegna rísi nú gagnrýni-
alda ungs fólks og hvers vegna hún beinist gegn Sjálf-
stæðisflokknum. Svar Mbl. er á þessa leið:
„Því er í fyrsta lagi til að svara, að það er ekki nýj-
ung að ungir Sjálfstæðismenn gagnrýni forystu flokks-
ins fyrir það að koma ekki fram stefnumálum flokks
ins í nægilega ríkum mæli og eigi erfitt með að sætta
sig við það, að Sjálfstæðisflokkurinn verði verulega
að slá af kröfum sínum í samstjórn við aðra flokka.
Þannig hefur það einmitt verið í áratugi, allt þar til
er viðreisnin hófst 1960 og Sjálfstæðisflokkurinn náði
mesta árangri, sem hann nokkru sinni hefur náð, í
að marka stefnu sína og framfylgja henni.“
í þessu svari Mbl. er það játað hreinskilnislega, eins
og líka rétt er, að Sjálfstæðisflokkurinn hefur aldrei
átt meiri þátt í að móta stjórnarfarið en eftir 1960, á
hinum svonefnda „viðreisnartíma". í þeim stjórnum, sem
flokkurinn hefur setið áður, hefur hann þurft að taka
meira og minna tillit til samstarfsflokka sinna, en síðan
1960 hefur hann ekki þurft annað en að rétta bein og
bitlinga að samstarfsflokknum og síðan getað ráðið
stjórnarstefnunni að vild- Það er því stefna Sjálfstæðis-
flokksins, sem hefur markað og mótað stjórnarfarið
síðan 1960.
Þessi stjórnarferill Sjálfstæðisflokksins er nú orðinn
svo langur, að auðvelt er að fella dóm um hann. Aldrei
hefur flokkur fengið betra tækifæri til að ná miklum
árangri, því að heita má, að góðæri hafi verið nær allan
þennan tíma og árferði aldrei verið lakara en 1 meðal-
lagi. Sarat má heita, að allur atvinnurekstur sé nú halla-
rekinn og engir varasjóðir til, þrátt fyrir undangengið
góðæri. Til viðbótar gegndarlausri verðbólgu, hafa láns-
fjárhöft og verðlagshöft, okurvextir og síhækkandi
skattar þrengt að atvinnuvegunum og dregið dáð og dug
úr einstaklingunum. í skjóli þessa hefur svo margvísleg
spilling og misrétti vaxið hröðum skrefum.
Þeir ungu menn 25 ára og yngri, sem nú eru að hefja
stjórnmálaafskipti, hafa ekki haft kynni af öðru stjórnar-
fari en þessu. Gagnrýni þeirra og andúð stafar af því,
sem þeir hafa haft fyrir augunum, síðan þeir fóru sjálfir
að fylgjast með. Dómur þeirra um stefnu og stjórn Sjálf-
stæðisflokksins er vissulega þungur. En hver treystir sér
til að mótmæla því, að hann sé ekki réttlátur?
Þjóðstjórn Benedikts
í grein, sem Benedikt Gröndal skrifar í Alþýðublaðið
á sunnudaginn var, kemur glöggt í ljós, hvað vakir fyrir
ýmsum stjórnarsinnum, þegar þeir eru að ræða um þjóð-
stjórn. Benedikt segir, að slík stjórn þurfi ekki að standa
lengur.en til vorsins eða þangað til hún væri búin að
leysa vanda atvinnuveganna.
Með öðrum orðum: Með vorinu eiga núv. stjórnar-
flokkar að geta þakkað hinum flokkunum fyrir sam-
starfið og sagt: Nú eruð þið búnir að gera það sem við
treystum okkur ekki til að gera einir, og því þurfum við
ekki lengur á ykkur að halda. Nú getum við aftur
stjórnað hjálparlaust!
Þórsriain Þórarlsisson:
Útflutningsiðnaöurinn þarfnast
sérstaks verðtryggingarsjóðs
Á undanförnum árum hefur
sú stefna átt erfitt uppdráttar
á Alþingi, að viSurkenna bæri
iðnaðinn sem jafn mikilvæg-
an atvinnuveg og sjávarútveg
og landbúnað, og því ætti hann
að njóta jafnræðis við þá. Ég
hefi flutt, ásamí ýmsum Fram
sóknarmönnum, allmargar til-
lögur á Alþingi, sem hafa
stefnt að því að tryggja iðn-
aðinum jafnræði við áður-
nefnda atvinnuvegi. Nefni ég
þar t.d. tillögur um kaup Seðla
bankans á afurðavíxlum, um
lækkun tolla á vélum og efn-
um til iðnaðarins og um fram
lag ríkisins í Iðnlánasjóð.
Stjórnarflokkarnir hafa verið
( innilega sammála um að fella
þessar tillögur eða stinga þeim
undir stól.
Hjá stjórnarflokkunum hef-
ur mjög borið á þeirri trú, svo
að ekki sé meira sagt, að hér
kæmi helzt ekki annar iðnað-
ur til greina en stóriðja, sem
væri rekin af útlendingum.
Þessa trú sína sýndu þeir í
verki, þegar samið var um
álbræðsluna, því að henni
voru veitt lilunnindi langt um
fram það, sem íslenzkur iðnað
ur nýtur. Stjórnarflokkarnir
trúðu bersýnilega á, að síldar
ævintýrið myndi haldast, og
síldin og álið myndu í samein
ingu gera það óþarft, að þjóð
in þyrfti að vera að dútla við
iðnað svo að nokkru næmi.
Þess vegna væri það fjarii
lagi að veita iðnaðinum jafn-
réttisaðstöðu við hlið hinna
gömlu undirstöðuatvinnuvega
þjóðarinnar.
MÉR kemur ekki til hugar
að gera lítið úr sildinni og
álinu, en reynslan sýnir nú
ótvírætt, að þetta tvennt er
ekki nægilegt, ef hér á að vera
næg atvinna og sæmileg af-
koma hjá landsmönnum. Það
er ekki heldur gert neitt lítið
úr gildi sjávarútvegsins og
landbúnaðarins, þótt sagt sé,
að þessir tveir atvinnuvegir
nægi ekki til að tryggja þjóð
inni atvinnu og mannsæmandi
lífskjör, jafnvel þótt álbræðsla
bætist við. Þessu takmarki
verður ekki náð hér frekar en
annars staðar, án vaxandi og
þróttmikils, margþætts iðnað-
ar. Þess vegna má það ekki
tengur dragast, að iðnaðurinn
íé f verki viðurkenndur þriðji
aðalatvinnuvegur þjóðarinnar
og njóti í einu og öllu ekki
lakari aðstöðu en þeir tveir
atvinnuvegir. seir. fvrir voru.
Það atvinnuástand, sem nú
blasir við, sýnir ljóst, hve
mikil var skammsýni stjórnar
flokkanna, þegar þeir höfn
uðu tillögu okkar Rinars
Ágústssonar, Ingvars Gíslason-
ar og Jóns Skaftasonar. sein
var flutt á Alþingi i ársbvrj
un 1965. Hún var á þá leið
að þá þegar færi fram rann
sókn á þeim samdrætti, er þá
var að bvrja í iðnaðinum. og
hvaða leiðir væru helztar til
að stöðva hann. í greinargerð
inni sagði m.a. á þessa leið:

Þórarinn Þórarinsson
„Ýmsir kunna að segja, að
þetta (þ.e. samdráttur iðnaðar
ins) komi ekki að sök, meðan
atvinna er næg vegna hagstæðs
sjávarafla. Enginn veit hins
vegar með vissu, hve lengi það
kann að haldast. Þjóðinni
fjölgar líka ört. Hér getur
orðið skammt til atvinnuleysis,
ef iðnaðurinn dregst mikið
saman, eins og nú virðast veru
legar horfur á.“
Þessum aðvörunarorðum var
ekki neitt skeytt. f staðinn var
keppzt við að nota erlenda
gjaldeyrinn til innflutnings á
erlendum iðnaðarvörum, án
þess að íslcnzki iðnaðurinn
hafði verið nokkuð undir þá
samkeppni búinn. Samdráttur
inn hélt því áfram. Hundruð
manna misstu atvinnuna. Nú
blasa við afleiðingarnar — at-
vinnuleysið — framundan.
SVO virðist nú líka, að margir
þeirra, sem áður gerðu lítið
úr þýðingu iðnaðarins, eins og
ráðherrar og þingmenn núv.
stjórnarflokka, séu að byrja
að átta sig á því„ að þeir hafi
haft á röngu að standa. Ýms
ummæli þeirra benda a.m.k.
til þess. Enn skortir þó, að
þetta hafi verið sýnt í verki,
og á meðan skortir vissulega
mikið.
Það skortir t.d. eðlilega við
urkenningu á þýðingu þess iðn
aðar, sem framleiðir einkum
fyrir innlendan markað. Það
er eins og hann sé álitinn stór
um þýðingarminni en hinn,
sem framle>ðir fyrir erlendan
markað. Notagildi þessara iðn
aðargreina fyrir þjóðarbúið er
þó nákvæmlega hið sama. Iðn
aður, sem sparar þjóðinni er
Iendan gjaldeyri, kemur henni
að sömu notum og iðnaður.
sem aflar henni erlends gjald-
eyris'. Við eigum þvi að stefna
að því að efla báðar þessar
iðngreinar.
EN ÞÓTT forráðamenn
stjórnarflokkanna segist meta
útflutningsiðnaðinn meira en
hinn, sem framleiðir fyrir ir.n
tendan markað. hafa þeir ekki
sýnt það i verki. Undanfarin
ár hafa bæði landbúnaður og
sjávarútvegur notið meiri og
minni útflutningsuppbóta, en
iðnaðurinn engra. Hann hefur
orðið alveg útundan hér, eins
og á svo mörgum öðrum svið-
um.
ÞAÐ vantar þó ekki, að at-
hygli ríkisstjórnarinnar hafi
verið vakin á þessum misrétti.
Vorið 1967 flutti ríkisstjórnin
frumvarp um, að Hampiðjunui
yrði veittur sérstakur styrkur
til að keppa við innflutt veiðar
færi. Þetta var gert í því formi
að settur var á stofn sérstakur
sjóður til pð styrkja Hampiðj-
una. Við (íjsli Guðmundsson
og Eðvarð sigurðsson lögðum
þá til í iðnaðarnefnd neðri
deildar, að stofnaður yrði
„verðtryggingarsjóður iðnaðar-
ins, er hafi þann tilgang að
efla og styrkja iðnað, sem
selur framleiðslu á erlendum
• markaði eða keppir án veru-
legrar tollverndar við erlenda
framleiðslu á innlendun
markaði.“ Fyrsta framlagtfí
til sjóðsins skyldi vera 50 millj.
kr. af greiðsluafgapgi ríkissjóðs
1966, en honum var þá óráð-
stafað. Rök okkar fyrir þess-
ari sjóðsstofnun voru einkum
þessi:
1. Svipað er ástatt um fleiri
iðnfyrirtæki og Hampiðjuna, og
teljum við rétt, að þau sitji við
sama borð. Þessi fyrirtæki ým-
ist selja vöru sína á erlendum
markaði eða keppa við erlenda
framleiðslu á innlendum mark
aði, án verulegrar tollverndar.
í þessu sambandi má t. d.
nefna járniðnaðinn og skipa-
smíðarnai.
2. Bæði landbúnaðurinn ög
sjávarútvegurinn njóta veröupp
bóta vegna þess efnahags-
ástands, sem hefur skapazt í
landinu, og ber iðnaðinum hlið
stæð fyrirgreiðsla.
3. Síðast, en ekki sízt, er svo
það, að hér þarf að rísa upp
útflutningsiðnaður í vaxandi
mæli. I slíkum tilfellum má
oft reikna með því, að rekstur
inn beri sig ekki fyrstu árin eða
meðan unnið er að því að ryðja
framleiðslunni braut á erlend
um markaði. Það yrði eitt af
aðal hlutverkum verðtryggingar
sjóðs iðnaðarins að veita slík-
um iðnrekstri aðstoð meðan
hann þyrfti á henni að halda.
STJÓRNARFLOKKARNIR
felldu þessa tillögu okkar þre-
menninganna. Greiðsluafgangur
ríkissjóðs 1966 fór í venjulega
eyðslu. Útflutningsuppbætur til
sjávarútvegs og landbúnaðar
fóru hækkandi, en iðnaðurinn
fékk ekki neitt. Tilraunir, sem
höfðu verið gerðar til útflutn-
ings á íslenzkum iðnaðarvörum,
fóru margar út um þúfur. Nú
viðurkenna hinsvegar fleiri og
fleiri, að við þurfum að efla
útflutningsiðnað. og m. a. er
því hampað, sem röksemd fyr-
ir hugsanlegri aðild okkar að
Framhald ó Ols. 15.
ÞRIÐJUDAGSGREININ