Vísir - 20.07.1977, Blaðsíða 10

10
Miðvikudagur 20. júli 1977
VÍSIR
t'tj'ofandi: Hrykjapmit hf
Krainkva‘iii<lastjóri: Davift (•uóinuii<tsson
Hitstjórar: l>orstcinn l'álssnn ábni.
ólafur Haj'narsson.
Hitsijórnarfullt rúi: Bragi Guftmúndsson. Fréttastjóri crlcndra frótta: Guftmundur (i. Pötursson.
Inisjón incft lleluarblafti: Arni t>órarinsson Hlaftainenn: Anders Hansen, Anna Heiftur Oddsdóttir,
Kdda Andrósdottir, Kinar K. Guftfinnsson. KliasSnæland Jónsson, Finnbogi Hermannsson. Guftjón
Arngrimsson. Hallgrimur H. Helgason, Kjartan L Pálsson. óli Tynes. Sigurveig Jónsdóttir. Svcinn
Guftjónsson. Sæmundur Guftvinsson. Iþróttir: Björn Hlöndal. Gylfi Kristjánsson. ('tlitsteiknun: Jón
Oskar Halsteinsson. Magnús ólafsson l.jósmvndir: Kinar (íunnar Kinarsson. Jens Alexandcrsson.
l.oftur Asgeirsson
Siilust j<iri: Páll Stefftnsson Auglysingastjóri: Pursteinn Fr Sigurftssoii
Dreifingarstjóri: Sigurftur H Pétursson.
Auglýsingai : Siftumúla K. Simar K22(io. Klilill. Vskriftargjald kr. l'.IOil á mánufti innanlands.
Aígroiftsla: Stakkbolti 2-1 simi Xlilill Verft i Liusasölu kr. 70 cintakift.
Hilsljórn: Siftumúla II. Simi Kiiiill. 7 Ifnur. Prcntun: Hlaftaprent lií.
Þ.Þ. og draugarnir
Sem kunnugt er setti viöskiptaráðherra fram þá
kenningu i síðustu viku, að þjóðinni stafaði ekki hætta
af öðru f remur en umræðum um verðbólguna. I fram-
haldi af því sýnist ritstjóra Tímans hafa verið bannað
að skrifa um efnahagsmál, en þess í stað skipað að
segja lesendum blaðsins draugasögur í forystugrein-
um. Og fer vel á þvi.
Þegar annar stærsti stjórnmálaflokkur landsins
virðist ætla að taka sér fri frá umræðum um helsta
vandamál efnahagslifsins, ætti að verða tóm fyrir
aðra að brjóta viðfangsefnið til mergjar. I því sam-
bandi er m.a. ástæða til að athuga, hversu hendur
stjórnvalda eru i raun og veru bundnar í þessum efn-
um. Það þarf því að gera verulegan uppskurð a’ kerf-
inu, ef árangur á að nást.
Dr. Þráinn Eggertsson hagfræðingur skrifaði grein
hér í blaðið sl. mánudag, sem vakið hefur talsverða
athygli. Þar bendir hann m.a. á, að möguleikar stjórn-
valda til að beita tiltækum hagstjórnartækjum hafi á
HVAÐA LÁN STANDA
ýmsan hátt verið takmarkaðir. I sjálfu sér eru þetta
ekki ný sannindi, en þau hafa eftir nýgerða kjara-
samninga komið skýrar fram í dagsljósið en oftast
nær áður.
Með réttu bendir dr. Þráinn Eggertsson á, að f jár-
málum rikisins hefur verið stefnt í tvisýnu. Með
kjarasamningunum hefur ríkið tekist á hendur skuld-
bindingar um skattalækkanir samhliða stórauknum
útgjöldum á ýmsum sviðum t.d. að þvi er varðar bæt-
ur almannatrygginga, niðurgreiðslur, dagvistunar-
stofnanir og íbúðabyggingar.
Ef velættiaðvera, þyrfti að koma til verulegur nið-
urskurður á opinberum umsvifum. Það væri eðlilegt
framhald af þeim árangri, sem náðist í fjármála-
stjórn ríkisins á síðasta ári. En þá er á það að líta, að
rúmlega tveir þriðju hlutar f járlaganna eru bundnir
með almennum lögum og tæplega helmingur þeirra er
háður vísitöluuppbótum.
Þessar aðstæður binda hendur stjórnvalda aII veru-
lega. Á þessu sviði þarf því að gera róttæka umsköp-
un, ef nota á opinbera fjármálastjórn að einhverju
marki sem hagstjórnartæki í viðureigninni við verð-
bólguna.
Þá vekur hagfræðingurinn athygli á því í grein
sinni, að möguleikar stjórnvalda til breytingar á gengi
krónunnar eru einnig mjög takmarkaðir, Kjara-
samningarnir eru eins og venjulega uppsegjanlegir,
ef verulegar breytingar verða á í því efni.
En að sjálfsögðu er hætta á, að aukinn hraði verð-
bólgunnar leiði til halla á viðskiptum við útlönd. Ugg-
laust munu þá einhverjir draga fram haftatillögur
eins og oft áður. En það verður enginn vandi leystur
með þeim hætti nú fremur en endranær og höft ein út
af fyrir sig bæta ekki stöðu útflutningsaðila.
Þrátt fyrir víðtækar takmarkanir á möguleikum
stjórnvalda til að beita almennum hagstjórnartækj-
um, hafa þau enn svigrúm í peningamálum. i þeim
efnum hefur rikisstjórnin þegar tekið skynsamlegar
ákvarðanir, en hefði þó mátt ganga talsvert lengra til
þess að von væri um raunhæfan árangur.
Mikilvægt er að stjórnvöld geti óhindrað beitt
aðgerðum í peningamálum í viðureigninni við verð-
bólguna. En jafn Ijóst er, að samræmdra aðgerða er
einnig þörf á öðrum sviðum. Hefðbundnar bráða-
birgðaráðstafanir eins og bann við verðhækkunum,
sem þegar eru orðnar, breyta ákaflega litlu, þegar til
Jengdar lætur.
Alvöru aðgerðir gegn verðbólgunni krefjast því rót-
tækra ákvarðana og jafnvel harkalegri en frumvarp
ólafs Jóhannessonar 1974 gerði ráð fyrir, en það var
um margt skynsamlegt.
BYGGJENDUM
Tveirsjóöir eru undirstjórn Hús-
næðismálastofnunar rikisins,
Byggingarsjóður rikisins og
Byggingarsjóður verkamanna. Cr
Byggingarsjóði rikisins eru veitt
eftirfarandi lán:
Lán til einstaklinga
og fjölskyldna
Hin almennu F-lán.Þessi lán eru
veitt einstaklingum (fjölskyldum)
til byggingar eða kaupa á nýjum
ibúðum. Lán þessi eru veitt i
þrennu lagi og eru til 26 ára með
8.75% vöxtum auk 40% af hækkun
byggingarvisitölu frá lántökutima.
Gjalddagi er 1. maí ár hvert.
Fyrsta árið eða á fyrsta gjalddaga
eru aðeins borgaðir vextir, lánið
borgast siðan upp á 25 árum og er
jafngreiðslulán (annuitet). Visi-
töluálgið 40% leggst ekki ofan á
höfuðstólinn hverju sinni, heldur á
vexti fyrsta árið og á hverja árs-
greiðslu af þessum lánum siðar.
Lánsf járhæðin má nema allt að
kr. 2.700.000.00 á hverja ibúð, sem
fokheld verður 1977 og byrjað á
eftir 1. jan. 1974. Lánréttur annarra
ibúða, sem verða fokheldar árið
1977 er kr. 900.000.00. Lánsfjár-
hæðin má þó ekki nema hærri upp-
hæð en nemur 3/4 hlutum verð-
mætis ibúðar, skv. mati trúnaðar-
manna veödeildar Landsbanka Is-
lands. Arsgreiðsla af 2.700.000.00
kr. láninu er kr. 269.329.00 og af
900.000.00 kr. láninu 89.776.00 án
visitöluálagsins.
Eindagi fyrirskil á umsókum um
byggingarlán (F-lán) er fyrir 1.
febr. ár hvert. Þeir einir sem
leggja inn umsóknir fyrir þann
tima geta búist við láni á þvi ári.
Byggingameistarar og aðrir sem
byggja og selja ibúðir geta lagt inn
svokallaða bráðabirgðaumsókn
fyrir hönd væntanlegra kaupenda
fyrir 1. febr. ár hvert. Þegar þessar
ibúðir eru seldar verða kaup-
endurnir aö leggja inn urnsóknir og
teljast þær þá innkomnar fyrir 1.
febr. Þessar bráðabirgðaumsóknir
þarf að endurnýja árlega, ef um-
sóknir frá kaupendum koma ekki á
þvi ári, sem bráðabirgöaumsóknin
er lögð inn.
Hvaða gögn þurfa
að berast?
Einstaklinganir leggja inn
umsóknir um byggingarlán á þar
til geröu eyðublaði, sem nefnist
„Umsókn um ibúðarlán”. Ekki er
úrskurðað um lánshæfni þessara
umsókna fyrr en eftirtalin gögn
hafaborist: Vottorð um efnahag og
tekjur, vottorð um fjölskyldustærð,
bæði á þar til gerðum eyðublöðum,
og samþykktar teikningar. Þegar
gögn þessihafa borist eru umsækj-
endum send bréf þar sem viðkom-
andi umsókn er úrskurðuð fullgild
og lánshæf eða henni er synjað.
Aðalskilyrðin, sem umsækjendur
þurfa að uppfylla til að fá jákvætt
bréf (svokallað OK-bréf) eru að
byggj3 innan stærðarmarka,
byggja ekki fleiri en eina ibúð og
hafa ekki fengið lán sl. 5 ár.
Eindagi fyrir skil á fokheldis-
vottorðum er siðasti dagur hvers
mánaðar. Þegar þessi vottorð hafa
borist er húsið orðið lánshæft og
hægt að veita 1. hluta lánsins eftir
nánari ákvörðun húsnæðismála-
stjórnar. Engin ákveðin regla er til
um hversu langur timi líður frá þvi
að fokheldisvottorð berst, þar til 1.
hlutinn er veittur. Siðan á að stefna
að þvi, að ekki liði nema 6 mánuðir
milli lánshluta. Ekki þarf að sækja
sérstaklega um þessa hluta, nema
eigendaskipti hafi orðið. Hafi við-
komandi umsækjandi átt ibúð fyrir
verður hann að skila sölusamningi
eða afsali áður en 3. hlutinn kemur
til greiðslu.
Veðdeild Landsbanka Islands af-
greiðir lánin. Verði lánin ekki hafin
innan 6mánaða frá útborgunardegi
falla þau niður.
Lán til kaupa á
notuðum ibúðum
G-lán. Þessi lán eru veitt ein-
staklingum til kaupa á notuðum
ibúðum eða öryrkjum ög ellilif-
eyrisþegum til kaupa eða viðgerða
á eldri ibúðum. Þeir umsækjendur
er lögðu inn umsöknir eftir sl. ára-
mót fá lán á bilinu kr. 100.000.00 til
kr. 550.000.00, þófá þeir,sem kaupa
sina fyrstu ibúð og hafa eitt barn
eða fleiri á sinu framfæri, undir
flestum kringumstæðum kr.
600.000.00. Meðallán verður um kr.
450.000.00. Lánstíminn er 15 ár,
jafngreiðslulán (annuitet), vextir
eru8.75% auk 40% af hækkun bygg-
ingarvisitölu frá lántökutima. Ars-
greiðsla at meðalláni kr. 450.000.00
er kr. 55.005.00 án visitöluálags.

b

TILBO
Gjalddagi er 1. nóv. ár hvert. Ein-
dagar fyrir skil á umsóknum eru
fjórir, fyrir 1. jan., 1. april, 1. júli
og 1. okt. ár hvert.
Lán til byggingar leigu-
eða söluibúða sveitar-
félaga.
Lán þessi nema allt að 80% af
byggingarkostnaði hverrar ibúðar.
Þau eru til 33 ára með 8.75% vöxt-
um auk 40% af hækkun byggingar-
visitölu frá lántökutima. Þau eru
afborgunarlaus fyrstu 3 árin, þá
eru aðeins borgaðir vextir. Þau
borgast siðan upp á 30 árum, jafn-
álagið leggst ofan á vexti fyrstu
þrjú árin og á hverja ársgreiðslu af
þessum lánum siðar.
Hilmar Þórisson, deild-
arstjóri Húsnæðismála-
stofnunar ríkisins, fjall-
ar í meðfylgjandi grein
um þau lán, sem hús-
byggjendur eiga kost á
hjá Húsnæðismálastofn-
uninni, hvers eðlis þau
eru og hvaða skilyrðum
þarf að fullnægja til að
hljóta lánveitingu.
"" y
Lán til byggingar ibúða
skv. 1. nr. 97/1965
Framkvæmdanefndaribúðir
(FB). A þessum lánum, sem nema
80% af kostnaðarverði, eru sömu
kjör og á lánum til byggingar leigu-
eða söluibúða sveitarfélaga.