Vísir - 13.09.1977, Síða 10

10
VÍSIR
X’tgefanHíT Ueykjaprentfhf'
Framkvænidastjóri: DaviA (íuAmHindsson
Kitstjórar: Porsteinn l’; Isson ábm.
Dlafur Kagnarsson.
Kitstjórnarfulltrúi: Bragi GuBmundsson. Fréttastjóri erlendra frétta: Guömundur G. Pétursson.
l'msjón meö llelgarblaöi: Arni Þórarinsson. Blaöamenn: Anders Hansen, Anna Heiöur Oddsdóttir,
Edda Andrésdóttir, Einar K. Guöfinnsson, Elías Snæland Jónsson, Finnbogi Hermannsson, Guöjón
Arngrimsson, Hallgrlmur H. Helgason. Kjartan L. Pálsson. óli Tynes, Sigurveig Jónsdóttir, Sveinn
Guöjónsson, Sæmundur Guövinsson. tþróttir: Björn Blöndal, Gylfi Kristjánsson C tlitsteiknun: Jón
óskar Hafsteinsson. Magnús ólaísson I.jósmyndir: Einar Gunnar Einarsson, Jens Alexandersson,
Loftur íísgeirsson.
Sölustjóri: Páll Stefánsson Auglýsingastjóri: Þorsteinn P’r. Sigurösson.
Dreifingarstjóri: Siguröur K Pétursson.
Auglýsingar: Siöumúla H. Simar H22(í(), HBfill. Askriflargjald kr. i:t()0 á mánuöi innanlands.
Afgreiösla: Stakkholti 2-4 slmi Hfifill VerÖ i lausasölu kr. 70 eintakiö.
Kitstjórn: Slöumúla II. Sími Hfifill. 7 llnur. I'renlun: Blaöaprent hf.
Hagkerfíð og hagnoðurinn
Dr. Þráinn Eggertsson, lektor, ræddi i grein I Vísi I
gær um íslenska hagkerfið og það feimnismál, sem
hagnaður I rekstri fyrirtækja virðist orðinn hér á
landi.
Sagði hann, að skollaleikurinn með hagnaðinn væri
nú kominn á það stig að senn gæti íslenska hagkerfið
hvorki talist markaðskerfi né miðstjórnarkerfi,
heldur einhver óskapnaður búinn göllum beggja en
kostum hvorugs. Ein afleiðing þessarar framvindu
væri minni hagvöxtur en í nálægum löndum, enda þótt
munstærri hiuta þjóðartekna sévariðtil f járfestingar
hérlendis.
Þráinn sagði í grein sinni, að velmegun okkar
Islendinga væri að stórum hluta byggð á erlendri
tækni og rentunni af auðugum fiski-
miðum við strendur landsins. Við hefðum ekki skapað
f jölbreytt atvinnulíf, og skilningur manna á atvinnu-
rekstri og framleiðslustarfsemi væri minni hérlendis
en hjá öðrum þjóðum á svipuðu tekjustigi. Að þessu
leyti svipi okkur til þróunarlandanna.
Þetta eru athyglisverðar niðurstöður hjá lektornum
og ættu þær að verða mönnum íhugunarefni. Almennt
skilningsleysi er á atvinnurekstri og þýðingu hans hér
á landi og má eflaust kenna fræðsluyfirvöldum og
skólakerfinu þar um að nokkru leyti. Lítið sem ekkert
er um kynningu á slíkri starfsemi í almennri grunn-
menntun landsmanna. Varðandi verslunina til dæmis
mun algengt að börnum sé á fyrstu skólaárunum bent
á þann þátt atvinnustarfseminnar í einföldum skóla-
dæmum í reikningstímum, þar sem lögð eru fyrir ein-
föld reikningsdæmi um vörur, sem kaupmaður kaupi
á ákveðni verði og selji á öðru og hærra og mismunur-
inn heiti svo gróði eða kannski á vandaðra máli hagn-
aður.
Um árabil hefur enginn hagfræði- eða viðskipta-
menntaður maður verið við stjórnvöl þjóðarskútunnar
og er þvi vart við því að búast að stjórnvöld sýni
verslun og framleiðslustarfsemi skilning, og þegar
börnum er á unga aldri innrætt, að allur mismunur
innkaupsverðs og útsöluverðs vöru renni í vasa
kaupmannsins og heiti gróði er ekki von á góðu.
Dr. Þráinn Eggertsson kvað mjög sterkt að orði
varðandi skilningsleysi ráðamanna landsins á þessum
sviðum i áðurnefndri grein í Visi og sagðist vita, að
jafnvel í Ráðstjórnarríkjunum hefðu framámenn
ekki eins fáránlegar hugmyndir um hlutverk banka og
verslunar í þjóðarbúskapnum og ýmsir af leiðtogum
okkar. Enda hefðu Rússar lærtþaðaf reynslunni hvað
gerðist ef þessir þættir efnahagslífsins væru van-
ræktir.
I greininni sagði Þráinn meðal annars, að oft væri
haft eftir þjóðkunnum skörungum hérlendis að starf-
semi verslunar og framleiðsiustofnana jaðraði við
þjófnað, mergsigi hina raunverulegu framleiðslu-
starfsemi eða væri dýr munaður þegar vel léti. Sú
fullyrðing, að þarna væri um mikilvægan þátt fram-
leiðslunnar að ræða hljómaði furðulega I eyrum f jölda
landsmanna. I þeirra hugum ætti framleiðsla sér að-
eins stað í fyrirtækjum, sem byggju til áþreifanlega
hluti. Sumir skynjuðu aðeins það, sem þeir gætu þukl-
að. Hitt væri svo annað mál, að bankar og verslunar-
fyrirtæki gætu skilað litlum afköstum, rétt eins og
verksmiðjur, ef illa væri staðið að rekstrinum.
Vísir telur brýna þörf á að vekja landsmenn til
umhugsunar um þessi mál og hvetur til aukinnar
fræðslu um viðskiptahætti og skipulegrar baráttu
fyrir frjálsu markaðshagkerfi, sem er þegar allt
kemur til alls eina lýðræðislega hagkerfið, sem völ er
á.
Þriðjudagur 13. september 1977. VISIR
„Sjónvarp segir veöur hafa veriö kyrrt og fagurt á reisu Þorbjarnar hins sænska fyrir austan fjall,
en....”
MUNN
Vikan sem leið var sú langkaldasta siðan þessir þættir hófust, og
er kannski ekki að undra vegna árstimans. En einnig miðað við
árstima var hún köldust, svo að munaði nærri fjörum stigum.
Úrkoma var heldur I meira lagi, aðailega á nóttunni, en sólskin var
hins vegar riflegt.
Til þess að bæta nokkuð upp fjarveru mina I tvær vikur skal ég
nú birta yfirlitstöflu um þær 12 vikur sumars, sem liðnar eru siðan
veðurbókin byrjaði. Dálkarnir merktir með „Vik” tákna frávik frá
meðallaginu árin 1931-1960. Stundum er frávikið hagstætt, stundum
ekki, og meðaltalið er heidur dapurt, kalt, rakt og sólarlftið. En
þarna geta menn séö hvernig sumarfrflð þeirra var samanboriö við
sumarfri annarra, og eitt aðalatriði lifsins er sem kunnugt er að
manni liði ofurlitið skár en náunganum.
Félag skólastjóra og yfirkennara:
BÝR SIG UNDIR HARÐA
Framhaldsstofnfundur Félags
skólastjóra og yfirkennara á
grunnskólastigi, sem haldinn var
um siöustu helgi var settur af As-
geiri Guðmundssyni formanni fé-
lagsins. Siðan flutti Vilhjálmur
Hjálmarsson menntamálaráð-
herra ávarp áður en fundarstörf
hófust. Fundurinn samþykkti
meðal annars ályktanir um
kjaramál, sem fara hér á eftirj
Fundurinn lýsir eindregnum
stuðningi við þá baráttu sem op-
inberir starfsmenn eiga nú i og
framundan er fyrir bættum kjör-
um þeirra. Fundurinn bendir á að
stjórnunarstörf eru stórlega van-
greidd innan launakerfis opin-
berra starfsmanna. Má I þvi sam-
bandi benda á að samanburður á
launum skólastjóra og sambæri-
legra stjórnenda á almennum
launamarkaði leiddi i ljós
minnsta kosti 80 þús. kr. mun á
Asgeir Guömundsson formaður
mánaöarlaunum miðað við laun i
jan. s.l. Fundurinn telur að
stjórnendur eigi fullan rétt á af-
mörkuðum vinnutima og fullum
greiðslum fyrir þann tima sem
þeir vinna umfram dagvinnu.
Fundurinn skorar á alla skóla-
stjóra og yfirkennnara aö fylgjast
náið með framvindu kjarmála og
búa sig undir harða baráttu fyrir
bættum kjörum.
Fundurinn telur stjórnvöld eiga
meginsök á hinum geigvænlega
kennaraskorti undanfarin ár meö
allt of lágum launum kennara og
skólastjórnarmanna og ófull-
nægjandi starfsaðstöðu.
Fundurinn mótmælir eindregiö
þeirri lausn vandans, er stjórn-
völd beita i sivaxandi mæli, að
ráöa fólk til kennslustarfa án full-
Reykjavikurveöur vikuna 4. til 10. september 1977
Dagur Úrkoma. Hiti, Sólskin,
S 4. mm C 5.2 7.7 klst. 8.9
M 5. 0.3 5.0 8.5
Þ 6. 0.0 5.3 7.1
M 7. 6.7 5.4 7.4
F 8. 7.0 4.5 10.2
F 9. 0.0 4.6 1.1
L 10. 0.0 6.9 0.0
Meðaltal 2.7 5.6 6.2.
1931-1960 2.3 9.5 4.0
Tólf vikur sumars 1977 i Reykjavik úrk. .. Hiti Sólsk
Vika mm.Vik. oc VU kist. Vik
19/6-25/6 3.0 -1.6 9.4 -0.6 2.4 -3.8
26/6-2/7 4.4 3.0 9.6 -0.8 6.6 0.5
3/7-9/7 4.4 2.9 11.1 0.2 0.4 -5.5
10/7-17/7 2.0 0.5 11.0 -0.3 3.3 -2.5
17/7-23/7 3.6 2.0 11.8 0.3 5.6 0.0
24/7-30/7 1.5 -0.2 10.6 -0.9 4.6 -0.9
31/7-6/8 0.8 -1.1 9.2 -2.1 10.5 5.1
7/8-13/8 1.8 -0.2 11.9 0.8 3.8 -1.4
14/8-20/8 0.7 -1.4 13.2 2.4 3.0 -2.0
21/8-27/8 1.0 -1.2 9.8 -0.6 3.0 -1.8
28/8-3/9 3.8 1.6 6.5 -3.4 5.8 1.4
4/9-10/9 2.7 0.4 5.6 -3.9 6.2 2.2
Meðaltal 2.5 0.7 10.8 -0.7 4.6 -0.7
UR
VEDURBÓK
VIKUNNAR
--------------------\
Páll Bergþórsson tekur
nú að nýju til við að
skrifa verðurbókina
fyrir lesendur Vísis,eft-
ir tveggja vikna sumar-
leyfi og kemur víða við
að venju.