Vísir - 13.11.1978, Blaðsíða 10

10
VÍSIR
Útgefandi: Reykjaprenth/f '
Fra mkvæmdastjári: Davíö GuOmundsson
Ritstjórar: Þorsteinn Pálsson ábm.
ólafur Ragnarsson
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Ellas Snæland Jónsson. Fréttastjóri
erlendra frétta: Guðmundur G. Pétursson. Umsjón meö Helgarblaöi: Arni
Þórarinsson. Blaöamenn: Berglind Asgeirsdóttir,Edda Andrésdóttir, GIsli
Baldur Garðarsson, Jónlna Michaelsdóttir, Jórúnn Andreasdóttir, Katrln Páls-
dóttir, Kjartan Stefánsson, Oli Tynes, Sigurveig Jónsdóttir, Stefán Kristjáns-
son, Sæmundur Guðvinsson. Iþróttir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson.
Ljósmyndir: Gunnar V. Andrésson, Jens Alexandersson. Útlit og hönnun: Jón
Oskar Hafsteinsson, Magnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson
Auglýsingarog skrifstofur:
Slöumúla 8. Simar 86611 og 82260.
Afgreiösla: Stakkholti 2-4 simi 86611.
Ritstjórn: Slðumúla 14 slmi 86611 7 linur
Áskriftargja|d er kr. 2400.-
á mánuöi.innanlands.
Verö i lausasölu kr. 120 kr.
eintakiö
Prentun Blaöaprent h/f.
Ekki útlend nðfn
heldur aukin gœði
Erfitt er að átta sig á því, hvort trú landsmanna á ís-
lenskum iðnaði hefur aukist mikið, eftir þær herferðir
sem farnar hafa verið til þess að kynna hann og hvetja
fólk til þess að kaupa fremur íslenskt en erlent. Ástæða
er þó til að ætla að allt stef ni þetta í rétta átt og lands-
menn séu að verða jákvæðari gagnvart innlendri fram-
leiðslu en áður var.
Aftur á móti skýtur það skökku við, þegar innlendir
iðnrekendur slá því föstu, að landsmenn vilji fremur
kaupa vörur undir erlendum merkjum en innlendum og
ákveða að framleiða íslenska vöru i íslenskri verksmiðju
undir erlendu nafni, sem starfsfólkið er látið búa til.
Þetta hefur nú gerst og eru gallabuxur með heimatil-
búnu nafni sem lítur út fyrir að vera enskt, auglýstar
grimmt á íslenskum markaði þessa dagana.
Hvernig ætlast menn til að íslenskir kaupendur fái trú
á íslenskri framleiðslu, þegar framleiðendurnir telja
einu leiðina til þessað selja hana vera þá að dulbúa hana
sem erlenda vöru?
Hugarfarsbreytingin verður ekki með því að fyrirtæki
hér á landi breyti nöfnum á framleiðsluvörum sínum
þannig að þau líti út fyrir að vera ensk, — slíkt lýsir upp-
gjöf og má ekki gerast.
Sú vakning, sem varð í sambandi við innlendan iðnað á
iðnkynningarárinu.plægði jarðveginn og nú á að sá í hann
og hlúa að iðnaðinum.
Landsmenn hljóta smátt og smátt að beina kaupum
sínum að innlendum iðnaði, ef hann stenst samanburð í
verði og gæðum, — en stærsti kaupandinn hér á landi,
rlkið, ræður gífurlega miklu um það, hvort sala eykst
verulega á innlendri framleiðslu eða ekki.
Kaup ríkisstofnana á erlendum vörum og tækjum hafa
verið mjög til umræðu I Vísi að undanförnu og meðal
annars komið fram, að kaup innlendrar framleiðslu
nema aðeins um 10% af heildarinnkaupum opinberra að-
ila.
Ljóst er að varla verður hægt í náinni f ramtíð að gera
kröf u til þess að riki og sveitarfélög kaupi einungis inn-
lenda framleiðslu, einfaldlega vegna þess, að mjög
margt af þeim vörum og tækjum, sem þessir aðilar
þurfa á að halda, er ekki til á framleiðslulista íslensks
iðnaðar.
Engu að slður er hægt að auka til muna hlutdeild inn-
lendrar framleiðslu I innkaupum opinberra aðila, ef vilji
er fyrir hendi.
Reykjavíkurborg gekk á undan með góðu fordæmi
slðastliðið vor, og samþykkti þá borgarstjórn, að heimilt
væri að taka innlendum tilboðum, þótt þau væru allt að
15% hærri en erlend tilboð vegna sömu vörutegunda.
Samkvæmt finnskum útreikningum er talið borga sig
f yrir opinberan aðila þegar dæmið er reiknað til enda að
taka innlendu tilboði þar I landi jafnvel þótt það sé 40%
hærra en erlent tilboð, og I Danmörku hafa menn komist
að þeirri niðurstöðu að I raun sé ódýrara fyrir ríkið að
kaupa vöru af innlendum framleiðanda fyrir 30% hærra
verð en erlendur aðili býður fyrir sömu vöru.
Með auknum gæðum eykst trú manna á innlendri
framleiðslu og það á ekki að vera neitt feimnismál að
framleiða Islenska vöru undir íslensku nafni. Grundvöll
f ramleiðslunnar hafa svo bæði almenningur og opinberir
aðilar I hendi sér og geta með því að kaupa innlenda
framleiðslu I rlkari mæli en nú er, rennt styrkari stoðum
undir Isienskan iðnað.
Mánudagur 13. návember 19781VISJLR
Magnús H. Magnússon
Greiðslubyrði
húsbyggjenda
verði sambœrileg
við leigugreiðslur
— Rœtt við Magnús H. Magnússon, félagsmúlaróðherra um
fyrirhugaða nýskipan húsnœðismúla
Félagsmálaráöuneytið er nú
meö I smlðum frumvarp til
breytingar á lögum um verka-
mannabústaöi, og mun félags-
málaráöherra væntanlega
leggja þaö fyrir Alþingi á næst-
unni. Af þvi tilefni ræddi blaöa-
maöur Vfsis viö Magnús H.
Magnússon, félagsmálaráö-
herra, og spuröist fyrir um
helstu efnisþætti frumvarpsins.
„Veigamesta breytingin, sem
frumvarpiö felur isér, er aö lán
til byggingar og kaupa á verka-
mannabústööum veröa 90% af
byggingarkostnaöi eöa veröi
húsnæöisins. Hér veröur um aö
ræöa annuitetslán til 32 ára.
Gert veröur ráö fyrir aö lánin
veröi verötryggöaö fullu og beri
2 1/2% vexti. Vextirnir koma þó
ekki til nema þvl aöeins aö verö-
bólgan veröi engin, þ.e. gert er
ráö fyrir aö vextirnir komi til
frádráttar veröbótum og komi
því ekki til álagningar nema
veröbætur veröi engar. Miöaö
viö reynslu undanfarandi ára
veröur því ekki um vaxta-
greiöslur aö ræöa”.
Aldrei meir en 20% af
daglaunum
,,Þá er og gert ráö fyrir aö
greiösla afborgunar og vaxta
farialdrei yfir 20% af daglauna-
tekjum viömiöunarstétta, sem i
þessu tilfelli eru verkamenn,
iönaöarmenn og verslunar- og
skrifstofufólk. Þaö má segja, aö
þetta séu aöalatriöi frumvarps-
ins”.
—Er gert ráö fyrir aö bygging
verkamannabústaöa veröi auk-
in frá því sem nú er?
„Já, tvimælalaust. Þaö verö-
ur gertráö fyrir aö þessar bygg-
ingar veröi u.þ.b. þriöjungur
allra ibúöabygginga i landinu.
Skilyröi fyrir þátttöku I þessu
kerfi veröa m jög rýmkuö frá þvi
sem nú er, og þaö er ekki gert
ráö fyrir því aö ákveönar stéttir
njóti forréttinda fram yfir aör-
ar. Aö s jálfsögöu veröur þó miö-
aö viö ákveöiö tekjuhámark,
sem á aö ganga jafnt yfir alla,
en þaö veröur talsvert ha*kaö
frá þvi sem nú er”.
Forkaupsskylda á
sveitarfélög
—Hver veröur þáttur sveitar-
félaganna I þessu kerfi?
---Sú skylda verður lögö á
heröar sveitarstjórnum kaup-
túna, kaupstaöa og hreppa aö
setja á stofn nefndir i samvinnu
viö launþegasamtökin á hverj-
um staö tii þess aö kanna þörf-
ina fyrir verkamannabústaöi og
siöan aö undirbúa og stjórna
framkvæmdum.
Þá veröur mælt fyrir um for-
kaupsskyldu sveitarfélaga á
þessu húsnæöi, og veröur gert
ráö fyrir lánveitingum til
sveitarsjóöa til þess aö geta
sinnt þessari skyldu og komiö i
veg fyrir aö þetta húsnæöi fari
út á hinnalmenna markað. Slik-
ar lánveitingar veröa miöaöar
viö 90% af kaupveröi, þannig aö
samanlögö lán úr rfkissjóöi
nemi 90% af kaupverði á hverj-
um tfma”.
—Hvaö um fjármögnunina?
„Þaö hefur enn ekki veriö
ákveöiö endanlega hvernig f jár-
mögnun veröur skipt milli rikis
og sveitarfélaga, en ég geri ráö
fyrir aö rikissjóöur veiti u.þ.b.
70% af f jármagninu og sveitar-
félögin þá um 20%, en einstakl-
ingurinn fjármagni sjálfur 10%
af byggingarkostnaði”.
700 Ibúðir á ári
„1 fjárlagafrumvarpinu nú eru
þessir tekjustofnar aö hluta til
inni, en þó vantar talsvert á aö
hægt veröi aö fara af staö meö
fullum krafti strax. Gera má
ráö fyrir aö um 700 ibúöir veröi
byggöar fyrir fjármagn Ur þess-
um sjóöi á ári hverju, en þaö fer
aö sjálfsögöu ekki allt af staö i
einu.
Þetta kerfi tryggir hins vegar
aö allt verömætiö er greitt aftur
til rlkisins, þannig aö endur-
greiösla lána veröur í framtiö-
inni verulegur tekjustofn fyrir
þetta lánakerfi”.
—Þú hefur einnig boðaö aö ný
tilhögun veröi lögleidd um lán
til aimennra húsnæöisbygginga.
„Ég geri ráö fyrir aö frum-
varp um nýskipan þeirra mála
veröi lagt fyrir þingiö fyrir
þinglok I vor, og ætti þvi
hugsanlega aö geta komiö til
framkvæmda I ársbyrjun 1980.
Helstu hugmyndir aö breyting-
um á þeim lánum eru aö þau
veröi annuitetslán til u.þ.b. 30
ára, verötryggö aö fullu ogmeö
2 1/2—3% vexti. Hins vegar er
aöeinsgertráöfyriraö lánin nái
til 80% af byggingarkostnaöi.
Varöandi lán til kaupa á eldra
húsnæöi geri ég ráö fyrir aö
kjörin veröi svipuö, þ.e. lang-
timalánmeö lágum vöxtum. Ég
býst viö aö lánin veröi hækkuö
mjög verulega, en hvort þau
koma til meö aö ná 80% af
kostnaöarverði get ég ekki tjáö
mig um á þessu stigi málsins.
Léttari greiðslubyrði
Ég vona aö okkur takist aö af-
greiöa þessi mál sem fyrst.
Helst kysi ég aö frumvarpiö aö
lögum um verkamannabústaö-
ina gæti hlotiö afgreiöslu fyrir
áramót. Ný lög um HUsnæöis-
málastofnunina vona ég aö geti
tekiö gildil ársbyrjun 1980 og þá
um leiðlög umlffeyrissjóö ailra
landsmanna. Þetta helst nokkuö
I hendur, þar sem lifeyrissjóð-
irnir erunú mjög stórtækir lán-
veitendur til byggingafram-
kvæmda.
Ég á von á þvi aö þessi tilhög-
un komi til með aö létta veru-
lega undir hjá fólki sem er aö
koma yfir sig húsnæöi. Greiösl-
urnar veröa mun lengri og jafn-
ari, en greiöslubyröin veröur
nokkuö sambærileg viö leigu-
greiöslurá hverjum tlma. Hing-
aö til hefur greiðslubyrði hús-
byggjenda fyrstu árin verið
óguöleg, enaö vlsu veriö léttbær
eftir nokkur ár. Ég er þó
þeirrar skoöunar, aö lengri og
jafnari greiöslur séu mun æski-
legri. Þessi verötrygging veröur
miöuö viö byggingarvlsitölu, en
ef litiö er til lengri tima, þá
hækkar kaupmáttur meir en
þessi vísitala, þannig aö
greiöslubyröin minnkar.
—GBG