Vísir - 15.12.1978, Síða 21

25
VÍSIR
Föstudagur 15. desember 1978
LÍF QG LIST LÍF OG LIST
JÓN Á AKRI
Bókaflokkur um mæta
menn.
Jón á Akri
Skuggsjá.
Þegar þeir dagar voru
uppi, aö flokkar höföu
jarösamband, var eitt
helzt sllkt jarösamband
Sjálfstæöisflo kksins
bóndinn og þingmaöurinn
Jón Pálmason á Akri í
Austur-Húnavatnssýslu.
Á sinum tima kom
ævisögubrot ’þessa nafn-
kunna manns i Lesbók
Morgunblaösins i saman-
tekt Matthiasar
Johannessen, og þótti
skemmtilegur lestur. NU
er þessi samantekt komin
aö nýju i bók frá útgáf-
unni Skuggsjá, en aö auki
minnast fimmtán manns
Jóns á Akri i bókinni.
Þetta er þvl hiö myndar-
legasta verk I útgáfu og
myndskreytt. Umsjónar-
maöur útgáfunnar er
Hersteinn Pálsson og
fylgir hann verkinu úr
hlaöi.
Alla jafna kemur hér út
mikiö af bókum um liöinn
tima og liöna menn. Hjá
Bókmenntir
Indriöi
G. Þor-
steinsson
skrifar
Skuggsjá hafa t.d. þegar
komiö út þrjár bækur
undir heitinu ,,Man ég
þannmann”, um þá séra
Friörik, Pétur Ottesen og
Sigvalda Kaldalóns. Bók-
in um Jón á Akri er sú
fjóröa i flokknum.
Jón á Akri var um
margt sérstæöur maöur.
Minni hans er sagt hafa
veriö meö óllkindum, og
kom þaö sér vel I dægur-
baráttu. Þó varö þessi
minnisgáfa ekki til þess
aö Jón létí fyrirfarast aö
gleyma mótgjöröum.
Viröist sem hann hafi
látiö þær i glatkistuna
næstum jafnótt og þær
bar aö garöi. En hin betri
tlöindi haföi hann ætiö á
reiöum höndum, hvort
heldur þau voruum menn
eöa málefni. Þa er þess
ógetiö, aö Jón Pálmason
var kvæöamaöur góöur
og oröheppinn svo af bar.
Er tilfræg saga af þvi, og
býst ég viö aö htín sé
sönn, þegar Páll Kolka
héraöslæknir sótti nokkuö
fast aö fara I framboö
fyrir Sjálfstæöisflokkinn,
en stuöningsmenn Jóns
vildu ekki láta laust. Á
fundi hélt Páll ræöu og
sagöi, aö maöur eins og
hann, sem heföi veriö
þrjátiu ár samfleytt
héraöslæknir i sýslunni,
kæmi ekki óvörum aö
dyrum manna, sem
frambjóöandi fyrir flokk-
inn. Kjósendur þekktu til
hans. Þegar Páll haföi
lokiö máli sinu, stóö Jón
Pálmason upp glaöur og
reifur, eins og hann var
alla jafna, og lýsti þvl
yfir, aö þótt hann heföi nú
veriö ein þrjátiu ár þing-
maöur kjördæmisins,
myndihann ekki ætlast til
aö veröa skipaöur
héraösltómir, þegar Páll
Kolkahætti. Féll svo þetta
tal niöur.
Þáttur Matthiasar
Johannessen er lengstur
og langsamlega Itarleg-
astur f sextán þáttum
bókarinnar. Þar er sá
háttur haföur á, aö Jón
segir frá I fyrstu persónu,
en Matthias er svona á
bak viö og stýrir stefn-
unni um frásögnina.
Þarna segir Jón frá
uppvexti sinum, námi,
búnaöarumsvifum og
MANEGÞANNMANN
. BÓKÍN UM
JONAAKRI
Jón á Akri — ,,þeir sem
hann þekktu geta eigin-
lega ekki minnst hans
ööru visi en i glaölegri
ræöu..” segir Indriöi
m.a. i umsögn sinni.
þingmennsku. Hann var
landbúnaöarráöherra I
nokkra mánuöi I rlkis-
stjórn Sjálfstæöisflokks-
ins áriö 1949. Þá var Jón
forseti Sameinaös þings
og var þvl handhafi for-
setavalds ásamt tveim
öörum, þegar svo stóö á.
Kom jafnvel til tals, aö
Jón færi i forsetaframboö
gegn Ásgeiri Asgeirssyni,
en þá var þvi m.a. boriö
viö aö hann kynni ekki
tungumál. Segir frá þvi I
þessari bók, aö þá hafi
Jón svaraö: Ekki kunni
Truman nema ensku.
Þaö er gaman aö lesa
um Jón á Akri, og finnst
á, aö þeir sem hann
þekktu geta eiginlega
ekki minnzthans ööruvlsi
en I glaölegriræöu. Minn-
ingar einstaklinga um
hann eru um margt
sviplikar, þótt frá mis-
munandi sjónarhornum
séu, og ræöur þar auö-
vitaö hinn sterki
persónuleiki Jóns. Einn
galli er þó á þessu verki,
sem æskilegt væri aö
komiö yröi I veg fyrir I
framtlöinni. Auöséö er aö
sá háttur hefur veriö
haföur á aö biöja kunn-
ingja og vini Jóns aö
skrifa, án þess aö nokkur
frekari fyrirmæli hafi
fylgt. Þetta þýöir aö sum-
ar greinarnar hafa nokk-
urn útfararblæ á sér, og
m.a. kemur fyrir tvisvar
eöa þrisvar, aö upp er
talin ætt, fæöing og for-
eldrar Jóns, eins og gert
er I m inningargreinum.
Þetta er nógu illt aö sjá
tvl — eöa þrltekiö I dag-
blaöi, og ætti aö ritstýrast
úr bókum.
Aö ööru leyti er útgáfan
vönduöogekkerttil henn-
ar sparaö. Ég hef ekki
lesiö nema hrafl I þessum
nýj a b ók aflokki
Skuggsjár en ég er
sannfæröur um, aö Jón á
Akri skipar þar gilt rúm,
eins og hann geröi hvar
sem hann fór á meöan
hann var á dögum.
IGÞ
LÍF OG LIST LÍF OG LIST
2 3 20 7 5
ökuþórar
Síöasta tækifæri aö
sjá þessa frábæru
kvartmllu mynd, I
myndinni er .spyrnt á
einum gömlum ’55
model, meö 454 cub
vél.
Endursýnd kl. 5 og 11
Rooster Cogburn
ForYourPleasure...
JOHN
WffNE
KATHARINir
HEPBURN
A IIAI. M'ALLIS Pfuduf h.m
ROOSTER
COGBl/RN
(...and the Lady')
Endursýnum þennan
frábæra vestra meö
úrvalsleikurunum
John Wayne og
Katharine Hepburn.
Endursýnd kl. 7 og 9.
Bróðir minn
Ljónshjarta
Sænsk úrvals mynd,
sagan eftir Astrid
Lindgren var lesin I
útvarpi 1977. Myndin
er aö hluta til tekin á
íslandi.
Sýnd kl. 5 og 7.
Ár á s i n á
Entebbeflugvöll-
inn
Endursýnd kl. 9
Allra slöasta sinn
"lonabíó
231182
Þrumufleygur og
Léttfeti
(Thunderbolt and
Lightfoot).
Leikstjóri: Michael
Cimino
Aðalhlutverk:
Clint Eastwood
Jeff Bridges
George Kennedy
Bönnuö börnum innan
14 ára.
Endursýnd kl. 5, 7.10
Og 9.20.
Slm. 501 84
Blóðheitar
blómarósir
Djörf þýsk ástar- og
útillfsmynd sem gerist
á ýmsum fegurstu
stööum Grikklands
meö einhverjum best
vöxnu stúlkum sem
sést hafa I kvikmynd-
um.
Isl. texti
Sýnd kl. 9
Bönnuö börnum
Dagur Höfrungs-
ins
Skemmtileg og spenn-
andi bandarisk Pana-
visionlitmynd meö
George C. Scott —
Trish Van Devere
íslenskur texti
Endursýnd kl. 3-5-7-9
og 11
-----salor B---------
Makleg mála-
gjöld
Afar spennandi og viö-
buröarik litmynd
meö: Charles Bronson
og Liv Ullmann.
Islenskur texti.
Endursýnd kl. 3.05-
5.05-7.05-9.05 og 11.05. ,
Bönnuö innan 14 ára.
■salur‘
Kóngur i New
York
Höfundur — leikstjóri
og aöalleikari:
Charlie Chapiin
Endursýnd kl. 3.10-
5.10-7.10-9.10-11.10.
salur
Varist vætuna
Sprenghlægileg
gamanmynd, meö
JACKIE GLEASON
Islenskur texti.
Endursýnd kl. 3.15,
5.15,7.15, 9.15 og 11.15.
kT CWMAK. »1 caaur uua
rr -.-in---.-- """"iWWttUAJiiuofTOuo í
Þr u m u r o g
eldingar
Hörkuspennandi ny
litmynd um bruggara
og sprúttsala I suður-
rikjum Bandarlkj-
anna framleidd af
Roger Corman. Aöal-
hlutverk: David
Carradine og Kate
Jackson.
Sýnd ki. 5, 7 og 9.
Bönnuö börnum innan
14 ára.
Ævintýri poppar-
ans
(Confessions of a
Pop Performer)
islenskur texti
Bráöskemmtileg ný
ensk-amerisk gaman-
mynd I litum. Leik-
stjóri. Norman Cohen.
Aöalhlutverk: Robin
Askwith, Anthony
Booth, Sheila White.
Sýnd kl. 5,7, 9 og 11.
Bönnuö börnum
hafnarbíó
1 f..AAA
Afar spennandi og
viöburöarlk alveg ný
ensk Panavision-lit-
mynd, um mjög
óvenjulegar
mótmælaaögeröir.
Myndin er nú sýnd
viöa um heim viö
feikna aösókn.
Leikstjóri: SAM
PECKINPAH
islenskur texti
Bönnuö börnum
Sýnd kl. 4.50, 7, 9.10 og
11.20
Ku Klux Klan
sýnir klærnar
(The Klansman)
A Paramount R«lea»e
AWILLIAM ALEXANDER-
BILL 8HIFFRIN PRODUCTION
RICHARD
LEE BURTON
MARVIN
A TERENCE YOUNO FILM
“THE KLANSMAN'
Æsispennandi og mjög
viðburðarik ný banda-
risk kvikmynd I litum.
Aöalhlutverk: Ric-
hard Burton, Lee
Marvin.
Islenskur texti
Bönnuö innan 16 ára
Sýnd kl. 5, 7 og 9
r

NÝTTFRÁ PÍERRERobERT
AIter DarI<
CoNCENTRATEd ColOQNE
A rómantízkum augnablikum
Fyrir konur sem vita hvað þœrvilja.
AÍtfr DarIk ,WIÍc5?nterióka *
ILI\ L^EAIMN. Tunguhálsl 11, R. Síml 82700