Vísir - 29.01.1979, Side 10

10
Mánudagur 29. janúar 1979 VISIR
Útgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjóri: Davifl Guðmundsson
Ritstjórar: ólafur Ragnarsson
Hörður Einarsson
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Elias Snæland Jónsson. Fréttastjóri
erlendra frétta: Guðmundur G. Pétursson. Umsjón með Helaarblaði: Arni
Þórarinsson. Blaðamenn: Axel Ammendrup, Edda Andrésdóttir, Jónina
Michaelsdóttjr, Jórunn Andreasdóttir, Katrín Pálsdóttir, Kjartan Stefánsson,Óli
Tynes, Sigurður Sigurðarson, Sigurveig Jónsdóttir, Sæmundur Guðvinsson, Þor-
valdur Friðriksson. Iþróttir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson. Ljós-
myndir: Gunnar V. Andrésson, Jens Alexandersson. útlit og hönnun: Jón Oskar
Hafsteinsson, Magnús Ölafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson
Auglýsingar og skrifstofur:
Sfðumúla 8. Sfmar 86611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4 sími 86611.
Ritstjórn: Síöumúla 14 sfmi 86611 7 linur.
Askrift er kr. 2500 á mánuöi
innanlands. Verð I
lausasölu kr. 125 eintakið.
Prentun Blaöaprent h/f
Svipan í stað skynseminnar
Eina rökrétta ályktunin af skýrslu verðlagsstjóra til
viðskiptaráðherra um athugun á innflutningsverslun-
inni, sem birt var fyrir helgina í kjölfar upplýsinga Visis
um efni skýrslunnar, er dauðadómur yfir því ófrelsis-
kerf i, sem við búum við í verðlags- og g jaldeyrismálum.
Tilraunir til að túlka hana fyrst og fremst sem áfellis-
dóm yfir íslenskum innflytjendum flokkast undir þau
óskynsamlegu vinnubrögð að hengja bakara fyrir smið.
Sú niðurstaða skýrslunnar, sem mestu máli
skiptir, er, að innkaup hingað til lands eru í verulegum
mæli óhagkvæmari heldur en innkaup nágrannalanda
okkar.
Hvað veldur þessu?
í skýrslu verðlagsstjóra eru taldar nokkrar ástæður,
mjög mismunandi veigamiklar. Langþýðingarmesta
ástæðan er, að núverandi verðlagskerfi leiðir
óhjákvæmilega til óhagkvæmra viðskiptahátta. Skýrsla
verðlagsstjóra staðfestir þetta algjörlega.
Verðlagsstjóri dregur þá ályktun af athugun sinni, að
„álagningarkerfið og útfærsla þess eigi drjúgan hlut í
því, hvernig málum er komið í innf lutningsversluninni."
Hann segir ennfremur:
,,l fyrsta lagi hefur hið lítt sveigjanlega hundraðstölu-
álagningarkerfi, sem notað hefur verið um áratuga-
skeið, ekki verið hvetjandi, þar sem tekjur innflytj-
andans hafa hreinlega minnkað við að gera hagkvæm
innkaup.
í öðru lagi hef ur kerf inu í mörgum tilvikum verið beitt
á þann veg, að álagningu hefur verið haldið mjög lágri
með þeim af leiðingum, að innf lytjendur hafa farið inn á
þá braut að hækka upp innkaupsverð erlendis. Á þann
hátt hafa þeir bætt sér upp lága álagningu."
(f ramhaldi af þessari lýsingu á göllum verðlagskerf is
okkar minnir verðlagsstjóri á, að innf lytjendur haldi því
fram, að raunhæfasta lausnin á þessum málum sé að
hverfa f rá núgildandi verðlagskerf i. Það verði best gert
með því að heimila f rjálsa álagningu, sem byggðist á að-
haldi neytenda og opinberu eftirliti með markaðsráðandi
fyrirtækjum og samningum á milli fyrirtækja.
Verðlagsstjóri virðist hins vegar vera búinn að stein-
gleyma þvi, að allt þar til núverandi ríkisstjórn tók við og
verðlagsskrifstofa hans komst undir alrauða yfirstjórn
var hann sjálfur alveg nákvæmlega sömu skoðunar.
Hann var einn aðalhöfundur þess merka nýmælis, sem
settvar i íslensk lög á síðasta vori, að verðlagning skyldi
ætið vera frjáls, þegar samkeppni væri nægileg til þess
að tryggja æskilega verðmyndun og sanngjarnt verðlag.
Við myndun núverandi ríkisstjórnar var ákveðið að
fresta gildistöku þessa ákvæðis og því borið við, að ekki,
hefði gefist ráðrúm til að undirbúa framkvæmd þess.
Af þeim hugmyndum, sem verðlagsstjóri setur fram
um lausn á verðmyndunarvandamálinu, er hins vegar
Ijóst, að það er ekki pólitískur vilji til að hverfa f rá hinu
úrelta haftakerfi í verðlagsmálum til þess frjálsa
verðmyndunarkerfis, sem öll nágrannalönd okkar hafa
tekið upp með þeim árangri, að þau búa við miklum mun
hagkvæmari innflutningsverslun — og þar með lægra
vöruverð — heldur en við gerum.
Verðlagsstjóri setur nú fram hugmyndir, sem hann
veit fyrirfram, að núverandi verðlagsmálaráðherra
muni vera vel að skapi. Það á að lappa upp á núverandi
álagningarkerfi, taka upp strangari gjaldeyris- og
skattareglur og beita f leiri ámóta úrræðum, sem aldrei
haf a bætt neitt til f rambúðar og munu ekki gera það nú.
Það á sem sagt að nota svipuna í stað skynseminnar.
SÖGULEG STAÐ-
REYNDAFÖLSUN
UM VATNSVEITU
VESTMANNAEYJA
í Vlsi s.l. laugardag 20. þ.m. er
viötal viB Magniis H. Magnússon,
félags og heilbrigBisráBherra og
ræBir hann meBal annars um
Vatnsveitu Vestmannaeyja og
segir orBrétt:
„Strax og ég kom til Eyja fór ég
mikiB aB hugsa um vatnskortinn
þar. Eina vatniB, sem eyja-
skeggjar höfBu, var rigningar-
vatn, sem safnaB var saman af
þökum húsanna.
Mér fannst þetta ófært og lagBi
mikla áherslu á aB eitthvaB yrBi
gert i málinu og barBist fyrir þvl
aB Eyjarnar fengju gott vatn”.
Og ennfremur segir I viBtalinu.
,,En viB komumst aB þeirri
niBurstöBu aB vænlegast væri aB
fá vatn frá meginlandinu. Dansk-
ur framleiBandivarfenginn til aB
gera tilraun meB framleiBslu
slfkrar vatnsleiBslu. Þannig
leiBslur höfBu aldrei veriB fram-
leiddar enda var leiBslan okkar
fyrsta vatnsleiBslan, sem lögB var
yfir opiB haf”.
Hér er i höfuBatriBum svo rangt
meB fariB aB um hreina fölsun á
fyrirliggjandi staöreyndum er aB
ræBa. Tel ég leiBréttingu óhjá-
kvæmilega og sjálfsagBa vegna
þeirra bæjarfulltrúa I Eyjum,
sem aB málinu stóBu á sinum
tima, bæBi þeirra sem enn lifa og
einnig þeirra, sem látnir eru.
Sannleikurinn i málinu er sá, eins
og fundagerBarbækur bæjar-
stjórnar Vestmannaeyja bera
meB sér, aB þegar áBur en MHM
fluttist til bæjarins, höfBu veriB
teknar ákvarBanir um öflun
neysluvatns fyrir væntanlega
vatnsveitu og þá einnig rætt um
y
Guðlaugur Gíslason,
fyrrverandi alþingis-
maður, skrifar í tilefni
af viðtali Vísis við
Magnús H. Magnús-
son, heilbrigðis- og
tryggingamá la-
ráðherra og segir m.a.
að fullyrðing Magnús-
ar um að Vatnsveita
Vestmannaeyja hafi
verið hans sérstaka
baráttumál sé mjög
óheiðarleg gagnvart
þeim bæjarfulltrúum í
Vestmannaeyjum,
bæði iífs og liðnum,
sem á sinum tíma hafi
átt mun meiri hlut að
máli í sambandi við
lausn þess máls en
.hann.
V----:-----y----------
vatnslei&slu frá meginlandinu.
ÁstæBan fyrir þvi aB ekki var þá
þegar tekin ákvörBun um vatns-
leiBslu frálandi var sú, aB bæjar-
stjórn öll var sammála um aB áB-
ur en slik ákvörBun yrBi tekin
væri nauBsynlegt aB fyrir lægi aB
útibkaBværiaB afla fyrirhugaBri
vatnsveitu vatns heimafyrir meB
jarBborunum eBa á annan hátt,
enda lá fyrir vitneskja um aB
stjórnvöld töldu slikt nauBsynlegt
þar sem vatnaleiBsla frá landi
væri þaB viBamikil framkvæmd
og þess eBlis aB til yrBi aB koma
sérstök fyrirgreiBsla stjórnvalda.
Var þá leitaB til Tómasar heitins
Tryggvasonar, jarBfræBings, sem
taldi aB ef allt væri meB felldu
ætti regnvatn, sem á Heimaey
félli aB safnast saman undir eynni
og myndi þaB nægja fyrir vatns-
veitu handa bæjarbúum öllum.
Var þá þegar, sumariö 1957, haf-
ist handa um jarBboranir eftir
hugsanlegu grunnvatni, sem
samkvæmt kenningum jarBfræB-
inga var talinn möguleiki á aö
væri undir Heimaey og voru bor-
aöar sjö holur þvert yfir eyjuna
allt frá Stórhöföa og niBur aB
höfn. 1 sex af þessum holum
reyndist vera um svart gjalllag
aö ræöa þegar komiö var niöur á
sjávarmálsdýpi og hreinn sjór i
þeim öllum. 1 einni holunni, aust-
an til á miöri eynni kom hinsveg-
ar upp hreintvatn oghéldu þá all-
ir aö lausn væri fengin á málinu.
En þvi miöur reyndist svo ekki
vera, þvi þegar dælt haföi veriö
úr holunni i tvo sólarhringa fór aö
bera á seltu i vatninu og endaöi
dælingin i hreinum sjó, einnig I
„Margar tölur hafa verið nefndar um þann fjöida sem stjórn Pol Pots á að hafa
komið fyrir kattarnef".