Vísir - 12.06.1979, Blaðsíða 8

8
VISIR
Þriðjudagur 12. júni 1979
y • ’.y
Utgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjóri: Davlð Guömundsson
Ritstjórar: Olatur Ragnarsson
Höröur Einarsson
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, EliasSnæland Jónsson. Fréttastjóri er-
'lendra frétta: Guðmundur G. Pétursson.
Blaöamenn: Axel Ammendrup, Edda Andrésdóttir, Friðrik Indriðason, Gunnar
Salvarsson, Halldór Reynisson, lllugi Jökulsson, Jónina Michaelsdóttir, Katrín
Pálsdóttir, Kjartan Stefánsson, Oli Tynes, Páll Magnússon, Sigurður Sigurðsson,
Sigurveig Jónsdóttir, Sæmundur Guðvinsson. Iþróttir: Gylfi Kristjánsson og
Kjartan L. Pálsson. Ljósmyndir: Gunnar V. Andrésson, Jens Alexandersson. útlít
og hönnun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson, Magnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson
Auglýsingar og skrifstofur:
Sfðumúla 8. Simar 86011 og 82260.
Afgreiösla: Stakkholti 2-4 simi 86611.
Ritstjórn: Sfðumúla 14 sími 86611 7 llnur.
Askrift er kr. 3000 á mánuöi
innanlands. Verö f
lausasölu kr. iso eintakið.
;°rentun Blaöaprent h/f
Slríð sem tapast
Er sjávarútvegurinn að sigla inn I styrkjakerfi eins og landbúnaðurinn? A.m.k. 3500
milljónir króna eiga aö fara á þessu ári til niðurgreiOslna á oliunni og 1200 milljónir
króna til óaróbærra veióa. Slik ráó duga ekki til lengdar. Vió veróum aó snúa okkur
aö þvi aö leysa vandann f staö þess aö magna hann, eins og gert er meö svona aö-
geröum.
þremur og hálf um milljarði krónö
• Ákvörðun yfirnefndar Verð-
lagsráðs sjávarútvegsins um
fiskverðið um síðustu helgi og
boðaðar aðgerðir ríkisstjórnar-
innar, sem voru forsendur fisk-
verðsákvörðunarinnar, marka á
margan hátt tímamót í íslensk-
um sjávarútvegi, a.m.k. eiga þær
sér ekki nýlega hliðstæðu.
Það er ekkert nýtt, að ákvörð-
un f iskverðs haf i fyrirsjáanlega í
för með sér gengisfellingu. Fisk-
verðið er nú, eins og oft áður,
ákveðið hærra en svo, að fisk-
vinnslan geti greitt það nema
með því að hún fái fleiri íslensk-
ar krónur fyrir hinn erlenda
gjaldeyri, sem hún selur afurð-
irnar fyrir. Þessu er komið í
kring með gengisf ellingu
íslensku krónunnar, og það verð-
ur gert nú.
Hitt ber aftur á móti nýrra við,
að teknir séu upp raunverulegir
styrkir til útgerðarinnar. Þetta
er ætlunin að gera nú. Þau upp-
bótakerfi, sem voru við lýði hér
fyrr á árum, og margir kölluðu
styrki til útgerðarinnar, voru í
raun og veru alls ekki styrkir.
Þær greiðslur voru aðeins bætur
tií útgerðarinnar fyrir það, að
röng gengisskráning íslensku
krónunnar gerði það að verkum,
að útgerðin fékk ekki í sinn hlut
eðlilegt verð fyrir þann erlenda
gjaldeyri, sem hún átti þátt í að
afla þjóðarbúinu.
Með þeirri ákvörðun ríkis-
stjórnarinnar, „að gildandi olíu-
verðtil fiskiskipa haldist óbreytt,
eða að gerðar verði ráðstafanir
til þess að frekari hækkun þess
mæði ekki á sjávarútvegi á verð-
tímabilinu", eins og það er orðað,
er útgerðinni hins vegar siglt
beint inn í einhvers konar
styrkjakerfi. Útgerðina á ekki að
þurfa að greiða það verð fyrir
olíuna, sem hún raunverulega
kostar. Muninn á núgildandi
verði og hinu raunverulega verði
á að taka annars staðar. Þessi
munur nemur nú um 500 milljón-
um króna á mánuði, eða a.m.k.
út þetta ár. Það verður ekki séð,
að þessa fjár verði aflað nema
með álögum á aimenning með
einum eða öðrum hætti,alveg eins
og t.d. styrkjanna til landbúnað-
arframleiðslunnar.
Að sjálfsögðu rís útgerðin ekki
undir þeim olíukostnaði, sem
framkvæmd olíukaupsamning-
anna við Rússa hefur í för með
sér, og á því er trúlega ekki víða
betri skilningur en á þessu blaði.
En gallinn er bara sá, að íslenska
þjóðin sem heild fær ekki heldur
risið undir olíuokrinu. Það þýðir
því ekkert að sýna henni olíu-
reikninginn, hún á ekki fyrir hon-
um. Þennan reikning verður að
endursenda til Rússa.
Það er líka varhugaverð
ákvörðun að ráðast á tvo af sjóð-
um sjávarútvegsins, aflatrygg-
ingasjóð og vátryggingasjóð, og
taka úr þeim 1200 milljónir króna
til áramóta til þess að greiða
uppbætur á fisktegundir (ufsa og
karfa), sem ekki borgar sig að
vinna í landinu án sérstakra
styrkja. Með þessu er íslenskur
sjávarútvegur kominn í stríð við
markaðslögmálin, sem menn
hafa til þessa alltaf gert sér grein
fyrir, að hann yrði að lúta. Það
stríð er fyrirfram tapað. Hér er
verið að koma upp millifærslu-
kerfi, sem erfitt getur reynst að
komast útúr. Þeir sjóðir, sem nú
er ráðist á, verða ekki til sinna
ætluðu nota, ef á þarf að halda.
Og hvert ætli verði leitað, þegar
þeir komast í fjárþrot?
Vísir segir því enn einu sinni:
Vandamál útgerðarinnar og þar
með íslenska þjóðfélagsins verða
ekki leyst nema með því að
tryggja henni sanngjarnt olíu-
verð, sem er heimsmarkaðs-
verð. Að þessu verkefni ber
íslenskum yfirvöldum og olíufé-
lögum að snúa sér, annað hvort
með því að knýja fram lækkun
verðsins frá Rússum eða leita
annað eftir olíuviðskiptum. Og
þetta á að gera strax.
Hvað er að varðandí landbúnaðlnn?
Þessu er ekki auðsvaraö, — en
vegna þess að ég er i hópi
þeirra, er lita á landbúnaðinn
sem móðuratvinnuveg sið-
menntaðra þjóða, þá ætla ég að
setja fram nokkrar persónu-
legar meiningar, og einnig rétt
meðfarin ummæli annara
manna. Rétt er þaö, að við
dveljumst á mörkum hins
byggilega heims og hefur það
sitt að segja, það eru miklar
hörmungar sem yfir land og lýð
hafa dunið gegnum ellefu aldir,
en þjóðin skrimtir enn, og
frekar vex, þó ekki sé þaö á
öllum sviðum. Miklar árásir
hafa undanfarið verið gerðar á
aðstandendur landbúnaðarins,
sumar maklegar, en flestar
ómaklegar, og skulum við
aðeins huga að nokkrum atrið-
um, og of rúmfrekt er að tina
allt til.
Vilja landbúnaöinn
feigan
Ég þykist hafa tekið eftir þvi,
að undanfarið eru það aðallega
tveir hópar manna sem vilja
landbúnað okkar feigan, annar
er sá er vill „alsósfalisera”
landbúnaðinn, en þá hugmynd
er og veröur aldrei hægt að
framkvæma hér á landi,
einfaldlega vegna þess að þaö er
gagnstætt eðli þess fólks er
byggir landið, hinn hópurinn er
sá, sem vill sitja að umfang-
mikilli innflutningsverslun með
landbúnaöarvörur frá þeim
löndum er ekkert munar um að
greiða niður umframfram-
leiöslu landa sinna það mikiö,
að hægt er að bjóða öörum fyrir
slikk eða jafnvel gefa hana, en
þó ekki sveltandi þjóðum.
Kannski er þriðji hópurinn við
lýði, eða það mætti halda
samanber ummæli bóndans að
Gauksmýri: „Annars verð ég
nú að segja það, að forysta
bænda hefur brugöist
bændum.....Mér finnst bænda-
forystan hafi ekki staðið i
stykkinu, og vandi bænda er aö
miklu leyti forystunni að kenna*f
Mjólkuriðnaðurinn á góðu
stigi
Vonandi er þetta ekki að öllu
neðanmáls
leyti rétt hjá Gauksmýrar-
bónda, að minnsta kosti ekki
hvaö uppbyggingu mjólkur-
iðnaðarins snertir, og er það
sennilega þvi að þakka aö á þvi
sviði hafa bændasamtökin
fengið að vera einráö, þvi þar er
litiö um sveiflur er vekja
„spekúlanta” til „dáða”.
Mjólkuriðnaðurinn er i dag
kominn á mjög hrósveröugt
gæðastig, en sennilega hefur
ekki verið unniö nógu vel að
markaösleit fyrir sérstæðar
gæða — ostgerðir, sem
framleiddar eru hér.
Þetta voru hinir „mannlegu
valdahópar”, og er þá best að
lita á hina „ómannlegu”, suma
þeirra ráðum við við, en aðra
ekki, við ráðum ekki við
náttúruhamfarir, en okkur ætti
að vera i lófa lagiö að ráða
niðurlögum þeirra hópa, sem
annað veifið eru upp.espaðir
pólitiskt, ýmist, eða réttara sagt
til skiptis, af „verkalýðs-
sinnuðum” öflum eða
„borgaralegum”, allt eftir þvi
hverrar tegundar rikisstjórn er
að vinna að „að rétta kjör hinna
verst settu i þjóðfélaginu og
vinna bug á óðaverðbólgunni”.
Espingin er til þess gerð að
auðvelda bröltiö uppi stólana,
ja, og svo ekki meir.
Þaö, sem við ráðum við —
eða ráðum ekki við
1. við ráðum ekki við hafis-
komur eða harðviðri og
snjóalög.
2. við ráðum ekki við eldsum-
brot, jarðskjálfta eða
vatnaveati, nema að litlu
leyti.
3. kannske getum við einhverju
ráðið hverjum við seljum af-
urðir okkar, eða að minnsta
kosti er óþarfi að selja þær
þeim aöilum er láta okkur i té
vörur er við þörfnumst fyrir
mikið hærra verð en almennt
þekkist.
4. kannske getum við ráðið við
þrýstihópa, fámenna, sem
espaðir eru upp til aðgerða er
hindra eðlilegan gang
atvinnulifsins um lengri eða
skemmri tima, já, og jafnvel
mannúðarverkefni eins og
heilbrigðisþjónustu. Það er
engu likara en að „espingar-
aðilarnir” séu sér ekki þess
meðvitandi, að auðvelt er að
espa upp unglinginn til að >
taka upp grjót og kasta i rúðu
og brjóta, hlaupa svo af hólmi
og þykjast hvergi nálægt hafa
komið, hvort heldur það eru
hinir svokölluðu „verkalýðs-
sinnar” eöa ekki.
siðunni, hvort heldur hún stafar
af innfluttum eða heimatil-
búnum holskeflum. Það eru
þrettán ár siðan ég kynntist
tveim Frökkum er hér voru á
Vantar menn sem þora
Fyrir rúmum þrjátiu árum
var skip eitt I hættu úti fyrir
Vestfjörðum, vegna þess aö það
fékk á sig ólag og farmur þess
aflagaðist og setti á það
hættulega slagsiðu, útlendur
skipstjóri vildi þá halda undan
veðrinu, en þá var islenskum
lóðsskipstjóra nóg boðið, hann
tók völdin og beitti skipinu uppi
veðrið, og þannig tókst aö
bjarga skútunni, hún rétti sig
viö og öllu var borgið. Okkur
vanhagar um slika menn, sem
þora að taka ákvarðanir sem
geta rétt þjóöarskútuna úr slag-
vegum OECD að kynna sér
búskap okkar, þeir fullyrtu þá,
að ekki yrði langt að biða þess
að óviðráðanleg „inflasjon”
hæfi innreið sina, ef ekki yrði
söðlað um. Að ráðast á bændur,
og ætla að knésetja þá, eða
flytja þá iftölina, eins og sumir
doktorar vilja gera, er ekki
ráðið til að rétta slagsiðu þjóð-
arskútunnar, nema siður sé, hitt
er annaö mál að ýmislegt þarf
að lagfæra innan landbúnaðar-
ins, og þá mest áriðandi aö
minnka offramleiðsluna um
stund, meðan ekki er búið aö
leita uppi viðunandi markaði.