Vísir - 10.12.1979, Blaðsíða 20

vism
Mánudagur 10. desember 1979
20
Þau hlunnindi sem eru samfara valdinu leyna sér
ekki i Sovét. Maður sem hefur glöggt auga fyrir
flokkslinunni og fylgir henni nákvæmlega, nýtur
margs konar efnahagslegra friðinda, sem stór
þjóð hefur upp á að bjóða. Meðal þeirra er góð
ibúð, sveitasetur og bifreið. Fyrir flokksgæðing
er lifið ekki aðeins þægilegt, heldur miklu meira
en það. Þessi friðindi eru án efa eitt keppikeflið,
sem knýr marga unga menn til að sökkva sér nið-
ur i flokksstarfið af næstum þvi trúarlegri ein-
lægni. Þeir leita eins konar himnarikis á jörðu.
Að taka verulegan þátt i stjórnmálum er vel
launað, ekki sist meðal kommúnista.
Þegar guðirnir eru
góðir
Eitt af þvi notalega sem heyr-
ir valdinu til er aB beita þvi til
aöskapa ættingja eöa vini ham-
ingju. Þeir, sem fariö hafa meö
völd i RUssiandi, hafa notfært
sér þessi réttindi eigi sfður en
aörir. Manni sem hefur heppn-
ast aö komast i vináttu viö ein-
hvern sem náö hefur miklum
völdum, veröur sjaldan skota-
skuld úr þvi aö hljóta úrvals-
stööu — og þaö fljótt. Sérstök
friöindi falla þeim aö sjálfsögöu
i skaut sem standa næst hásæt-
inu. Þaö er áreiöanlega mikil-
vægt aö vera fæddur i „réttri”
fjölskyldu. Mörg dæmi um
mikla frændhollustu eru kunn
almenningi i Rússlandi, þó aö
þau komi sjaldnast fram i sam-
tölum. Meiri hluti ráöherra er
kunnugur þeim og veit hvaöa
þýöingu þetta hefur.
Vasilij, sonur Stalins er ef til
vill gleggsta dæmi um, aö blóö
er þykkara en vatn. Þó að hann
væri slarkari og ábyrgöarlaus
drykkjumaöur, var hann út-
nefndur á unga aldri hers-
höföingi i fhighernum. Sem ein-
valdur i tryggri stööu, meö al-
ræöisvaid aö baki, gat hann
leyft sér aö löörunga ráöherra,
taka annarra manna konur i
eina eöa tvær vikur heim til sin
á einhverjum baöstað og nota
vald sitt á álika óskammfeilinn
hátt. En fólk þoröi ekki einu
sinni að piskra um þetta athæfi.
A dögum Stalins liföi fólk i
Rússlandi á brún hengiflugs. Aö
tala of mikið var aö vekja á sér
athygli, og þá áttu menn á hættu
aö vera hrint fyrir björg, hve-
nær sem var. Um sama leyti og
sonur Stalins öölaðist sin mikiu
völd, kom lika þrýstingur ofan
frá aö lyfta Jurij Zjdanov. And-
rej faöir hans var einn af nán-
ustu félögum Stalin. Um 25 ára
aldur var Jurij skipaöur fram-
kvæmdastjóri visindadeildar-
innar I miðstjórn flokksins.
Ef ættin kemur ekki aö veru-
legu haldi, getur ávinningurinn
sagt til sin, ef maður giftist inn i
„rétta” fjölskyldu. Aleksej
Adzjubej er gott dæmi um þaö.
Hann haföi áöur veriö dansari,
en komst á hæsta þrep blaða-
mennskunnar i Sovét og varö
ritstjóri Izvestija af þeirri
ástæöu einni aö hann var
tengdasonur Krusjeffs. En um
leiö og tengdafaöir hans var
sviptur völdum voru veröleikar
Adzjubejs ekki eins augljósir
rús snes ku 1 eiötog unu m, o g h ann
var lækkaöur I stööu og dregiö
úr völdum hans.
Þegarnýjuleiðtogunum skaut
upp i Kreml, gátu menn séö
skjóta upphefö I sovétsamveld-
inu.
Ungur tengdasonur Aleksej
Kosygins forsætisráöherra,
Germen Gvisjiani, heimspek-
ingur aö mennt, fékk til dæmis
starfa sem fyrsti staögengill
formannsins i Rfkisráöinu aö
þvi er varöar visindi og tækni.
Ég skrifa þetta dálitiö hikandi
vegna þess að þegar þessiskrif
min birtust, hefur hann ef til vill
fengið aöra enn hærri stööu.
Hann hefur vissa hæfileika og
nánustu tengsl viö flokksforyst-
una.
er nauösynlegt (ég endurtek:
allt sem er nauösynlegt) til að
framkvæma skipanir yfirmanns
sins.
Timinn er þaö sviö sem venju-
lega leiðir I ljós þess konar
drottinhollustu, og eftir aö hafa
leyst af hendi gott starf eftir
fóstum linum hlýtur hinn met-
orðagjarni — potarinn — sin
laun. Hér fylgir sem dæmi smá-
klausa úr Pravda i september
1966:
HiD Ijúfa líf
elnungls fyrlr
flokksfélaga
Listin að vera borinn á
höndum
Allir þeir sem fara á mis við
„rétt” fjölskyldusambönd og
gæði þeirra eöa hafa ekki
kvænst inn i „góöar” ættir,
veröa sannarlega aö taka á, ef
þá langar til aö komast upp i
hæstu hæöir. Meðal þessara
manna er ekki alltaf litiö með
strangri nákvæmni á „marx-
iska” kenningu um dyggö. Þaö
stafar af þvi aö flokkslfnan hef-
ur stundum tekið á sig lykkjur
og jafnvel fariö i hnúta. Stirö-
leiki I þessum efnum getur bara
orðið til hindrunar. Sérstakt
næmi á „dialektiska” nauösyn
er meira metiö undir vissum
kringumstæöum. Það sem
ávallt hlýtur aö skipta mestu
um frama embættismanns á
leiö hans upp á heföartindinn er
fúsleiki hans til aö gera allt sem
„A sibastliönum tveim árum
hafa nitján embættismenn i
borginni...(i Hvita Rússlandi)
leyft misbeitingu valds, fjár-
drátt og önnur brot og hafa þvi
verið reknir frá störfum innan
iðnaðarins. 1 rauninnihafasamt
margir af þeim ekki verið rekn-
ir, heldur færöir til i önnur
trúnaðarstörf”.
Eöa þá þessi útdráttur úr
Kommunist á sama ári:
„Eftir tiu ára starf innan vin-
iðnaöarinshaföi Gazanovfengið
lausn fyrir vanrækslu og ýmis
endurtekin brot gegn ákvöröun-
um. Og vér hljótum aö spyrja:
Hvers vegna var honum þá aft-
ur veitt embætti? Fyrst og
Leonid Vladi-
mirov, höfundur
þessarar frásagn-
ar, er Sovétmað-
ur, fæddur árið
1924. Hann starf-
aði árum saman
sem blaðamaður
við Pravda, Isv-
estija og fleiri blöð
og timarit i Sovét-
rikjunum, en flýði
land árið 1966.
fremst vegna þess aö hann hafði
gegnt þjónustu i embættis-
mannastéttinni. Samkvæmt
skilningi þeirra sem voru
verndarar hans, hlaut hann af
þeim sökum aö halda framvegis
sinum sérstöku metorðum.
Meö öðrum oröum, eins og
hvarvetna þegar um valdbeit-
ingu er að ræöa, verndar flokk-
urinn sina menn.
Embættunum haldið
,,innan fjölskyldunn-
ar”
Sjálfum Krusjeff fannst þó
stundum vandamenn beita
þessuhelsttilmikiö. í ræöusem
hann hélt i stjórnmálanefndinni
1964, kvartaði hann einmitt und-
an þess konar aöferðum, sem
heföu engan riScrænan stuöning
aö bakhjarli:
„Ég er hræddur um að jafn-
skjótt og viö erum komnir heim
héðan, fari sumir okkar aö
hugsa sem svo: Ivan Ivanovitj
hefur verið embættismaður I
tuttugu ár. Hann hefur auövitað
hleypt vandræöum af staö á
tuttugu samyrkjubúum, en þaö
jafnast, sendum hann til eins
búsins enn. Sá möguleiki er allt-
af fyrir hendi aö hann eigi eftir
aö sýna aö hann dugi til ein-
hvers.”
Vitanlega hafaþessir árekstr-
ar og skeilir sem hent hafa meö-
limi opinberu fjölskyldunnar
haft M-vandi áhrif á stóran hóp
þeirra manna sem, svo notuð
séuopinber orö sovétsambands-
ins, eru „gráöugir peningasegg-
ir”. Með öörum oröum eyöslu-
belgir, þjófar og svikarar af
einu eöa ööru tagi.
Eins og áöur hefur veriö vikiö
aö finnst æriö höföingjabragö að
núverandi foringjum Rúss-
lands, og æöri embætti viröast
þar veitt „innan fjölskyldunn-
ar” I rikum mæli. Ný kynslóö
æöstu manna er almennt valin
úr hópi barna og tengdasona
þeirra og þau gegna nú valda-
mestu stööunum. Þetta er aö
visu ekki nýtt fyrirbrigöi I sögu
valdamennskunnar. Hiö kunna
orö „nepotism” (frændfylgi) er
dregið af latneska oröinu
„nepos” sem þýöir „barna-
barn”. Upphefö Júliusar Cesars
beið sjálfsagt ekki tjón viö þaö
aö föðurbróöir hans var róm-
verskur ræðismaöur. Þaö er aö
sjálfsögöuverulegrökræna i þvi
fólgin, aö drottnarar lita svo á
að styrk fjölskyldubönd séu
besta trygging fyrir hollustu viö
stjörnina. Og drottinhollusta er
hvergi meira metin en i Sovét.
En þaö er aöeins takmarkaö-
ur hópur ættingja og tengda-
fólks sem höndlar þessi frið-
indi. Allir aörir sem keppa eftir
háum stöðum eða sérréttindum
innan Sovétrikjanna veröa að
ná þeim eftir erfiöari leiöum,
fyrir viljakraft og dugnaö. Oft
komast þeir upp meö þvi aö
sýna óaflátanlega þá þjónslund
— eöa öllu heldur þýlund — sem
hefur gert hundinn alls staðar
elskaöan af hugsandi mönnum
— þ.e.a.s. meö algerri undir-
gefni viö húsbónda sinn.
skemmtun fyrír sjálfboðaliða
er unnu fyrír Sjálfstœðisflokkinn
á kjördag:
SIGTUN
- uppi
O
Diskó - Diskó - Diskó
f KVÖLD
lO.des. kl. 20-24
fyrir yngri sjálfboðaliða
Boðsmiðar afhentir í Valhöll, Háaleitisbraut, kl. 9-17.