Morgunblaðið - 10.11.2001, Blaðsíða 59

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 10. NÓVEMBER 2001 59
Kæra tengda-
mamma, þín er sárt
saknað. Að geta ekki
skroppið til þín í kaffi-
bolla og spjall finnst
mér fráleitt og á það
eftir að taka mig langan tíma að
sætta mig við að þú sért farin frá
okkur.
Við Stella þekktumst löngu áður
en ég kynntist syni hennar, en hún
vann hjá Jazzballettskóla Báru í af-
greiðslunni og var mikið rabbað þar
fyrir og eftir tíma. Það má segja með
sanni að hún tengdamamma mín
varð aldrei uppiskroppa með um-
ræðuefni og var því alltaf mjög
hressandi að hitta hana. Nú, ég
kynnist Ólafi og er auðvitað boðið í
kvöldmat til kynningar, dyrnar opn-
ast á Rauðalæknum og þar stendur
Stella. Við skellihlæjum báðar og
hún segir: Ert þetta þú, nú drífðu
þig inn, maturinn bíður. Frá fyrsta
degi leið mér eins og einni úr fjöl-
skyldunni á heimili hennar, hún tók
þannig á móti fólki.
Hún Stella gat allt, í orðsins
fyllstu merkingu, og mest hafði ég
gaman af því að hún dreif sig í list-
nám aðeins fyrir nokkrum árum.
Ekki má gleyma handavinnunni, en
hún var einnig listamaður á þeirri
braut.
Kæra Stella, ég þakka fyrir allar
góðu stundirnar.
Þín tengdadóttir,
Ása Gíslason.
Stella mágkona mín, sem hafði
aldrei kennt sér meins, greindist síð-
sumars með krabbamein í öðru lung-
anu. Þessi banvæni sjúkdómur herj-
ar nú eins og plága á mannkynið og
hlífir engu. Engin lækning virðist
enn vera gegn þessu meini nema
hnífurinn. Ég heimsótti mágkonu
mína þar sem hún lá banaleguna á
Landspítalanum. Dapurlegt var að
sjá þessa fallegu konu þar sem hún
lá tengd við fjöldann allan af slöng-
um.
Stella ólst upp í Sogamýrinni, sem
þá var sveit með búfé á beit og fið-
urfé á vappi, í faðmi lítillar fjöl-
skyldu. Að loknu gagnfræðaprófi
hleypti hún heimdraganum og hélt
til bæjarins í atvinnuleit. Í þann tíma
HRAFNHILDUR
JAKOBSDÓTTIR
✝ Hrafnhildur(Stella) Jakobs-
dóttir fæddist í
Reykjavík 1. nóvem-
ber 1928. Hún lést á
Landspítalanum 30.
október síðastliðinn
og fór útför hennar
fram frá Dómkirkj-
unni 9. nóvember.
var ekki heiglum hent
að hefja langskólanám,
eins og hugur Stellu
hefur vafalaust staðið
til. Þá voru engin
námslán. Stella kynnt-
ist Magnúsi, tilvonandi
eiginmanni sínum, lífs-
glöðum strák á síðari
hluta 5. áratugarins,
þegar síldin óð í sund-
unum við Reykjavík.
Þá var Reykjavík ver-
stöð með ljúfa peninga-
lykt. Stella flutti nú
fljótlega inn á heimili
foreldra okkar, og
sleppti ekki hendinni af Magnúsi
upp frá því. Gengu þau í hjónaband
skömmu síðar, hjónaband sem hefur
enst í yfir 50 ár, enda hvorugt þeirra
hjóna mátt af öðru sjá. Áður en
börnin fjögur fóru að koma starfaði
Stella hjá Landssímanum. Allir
kostir, sem á þeirra tíma mæli-
kvarða voru aðalsmerki góðra
kvenna, prýddu Stellu. Hún var góð
móðir, trygg og trúföst eiginkona og
afburða góð og smekkleg húsmóðir.
Stella var hvers manns hugljúfi í
fjölskyldu okkar enda glaðleg og
þægileg í allri umgengni. Aldrei
heyrði maður Stellu baktala eða
hæðast að nokkrum manni, eins og
landlægt er hér hjá okkur mörlönd-
unum. Líf Stellu og Magnúsar var
ekki alltaf dans á rósum fremur en
annarra af þeirra kynslóð á þessum
oft erfiðu tímum. Í rúm fimmtíu ár
hafa þau staðið saman í baráttunni
og komið á legg fjórum mannvæn-
legum börnum.
Ég kyssti mágkonu mína að skiln-
aði þar sem hún mókti á dánarbeðn-
um og komst ekki hjá því að sjá fal-
legu hringana sem prýddu hönd
hennar sem hvíldi ofan á sænginni.
Mikill harmur er nú kveðinn að fjöl-
skyldu Magga og Stellu, en harmur
og söknuður Magga þó mestur. En
„það er tími til að lifa og tími til að
deyja“. Fyrir hönd fjölskyldu minn-
ar votta ég Magnúsi bróður mínum,
fjölskyldu hans og systur Stellu inni-
lega samúð okkar.
Ingvi.
Kæra mágkona, nú skilur leiðir í
bili og kveð ég þig með þökk og virð-
ingu eftir 55 ára vinskap.
Blessuð sé minning þín.
Guð gefi þér huggun Maggi minn
og fjölskyldu þinni í sorg ykkar.
Elín.
Hún Stella er dáin.
Þó að við vitum að þetta sé okkar
allra leið að hverfa að lokum frá
þessu jarðlífi er eins og það geti allt-
af komið okkur á óvart og við erum
einhvern veginn aldrei viðbúin þegar
hoggið er skarð í ástvinahópinn.
Elsku Stella mín, ég þakka þér öll
árin sem þú vannst hjá mér í skól-
anum svo trygg og trú og allt var í
svo öruggum höndum hjá þér og um-
hyggja þín fyrir mér og velferð skól-
ans var svo einlæg. Ég reyndi líka að
halda í þig eins lengi og ég gat og
fékk þig tvisvar til að hætta við að
hætta eins og þú manst. En þú sagð-
ir alltaf „það kemur maður í manns
stað“ og hlóst þínum smitandi hlátri.
Nú ert þú ekki bara farin úr skól-
anum heldur úr þessu jarðlífi og
minningarnar hrannast upp a.m.k.
frá því að ég var lítil stelpa á Lauga-
veginum, þar urðum við „vinkonur“.
Já, það voru alltaf sérstök tengsl á
milli okkar frá því snemma í æsku
minni; það var svo gott að koma til
þín og tala við þig um allskonar mál
sem hvíla á litlum telpum og þú gafst
þér alltaf tíma til að tala við mig eins
og ég væri fullorðin manneskja. Og
eftir að ég varð ung manneskja og
byrjaði lífið var líka gott að koma og
tala við þig og trúa þér fyrir málum
sem maður talar ekki um við alla. Að
þú skyldir seinna á æviskeiðinu fara
að vinna hjá mér voru vitaskuld for-
réttindi sem ég er mikið þakklát fyr-
ir. Aldrei bar skugga á okkar vin-
skap né trúnað, þökk sé þér fyrir allt
og allt.
Kæra frændfólk, megi Guð
styrkja ykkur í sorginni.
Bára.
Örfáar línur til að minnast
tengdamóður minnar Hrafnhildar
eða Stellu eins og hún var kölluð af
öllum. Það eru allmörg ár síðan við
kynntumst en það var svo í vor að
Stella veiktist alvarlega og lést á
krabbameinsdeild Landspítala 30.
október síðastliðinn. Stella var
amma brúna eins og yngsta dóttir
mín kallaði hana. Hún var einstök
manneskja, sjálfstæð og dugmikil.
Allt sem hún tók sér fyrir hendur
gerði hún listavel. Hún var mikill
listamaður í matargerð, saumaskap
eða listmálun sem hún tók til við að
læra fyrir ekki svo löngu. Nokkrar
myndir hennar prýða heimili okkar.
Það er notalegt til þess að hugsa að
margs er að minnast og margar góð-
ar samverustundir. Skíðaferðir þar
sem allt gekk á afturfótunum. sum-
arferðir, ferðir í bústað o.fl. o.fl.
Ekki má gleyma jólunum. Jóladegi
þar sem öll börnin og barnabörnin
komu saman á heimili hennar og afa
og snæddu jólamatinn hennar ömmu
framborinn á glæsilegan hátt. Sumir
sem voru innundir gátu pantað pláss
í sófanum eftir matinn. Mig langar
til að þakka þér fyrir allt sem þú
gerðir fyrir mig og okkur öll. Megi
góður Guð geyma þig.
Þinn tengdasonur,
Benedikt Einar.
þegar smalastúlkan gekk inn í
hulduheima, úr dimmum þokusudd-
anum í leit að búsmala, og upplifði
sólskinsbjarta aldingarða og fugla
söng, að koma inn til Kristínar. Þá
var maður ekki lengur staddur inn í
miðri Reykjavík, heldur langt, langt
í burtu í miðjum ævintýrum æsku-
stöðva hennar í Vatnshlíð á Vatns-
skarði í A.-Hún., þegar þær systur
hún og Þurý, tóku sér ullar vött á
hönd og fóru að veiða silungs brönd-
ur í Botnalæk. Fyrst þurftu þær að
grafa upp ósinn svo silungurinn gæti
gengið í lækinn og nokkrum dögum
seinna lágu þær á maganum við læk-
inn og þreifuðu undir bakkann,
gripu bröndurnar og komu oft held-
ur hróðugar heim með fullar fötur í
matinn. Svo renndu þær sér á skaut-
um á ísilögðu vatninu.
Pabbi þeirra setti á sig skautana á
hlaðinu og renndi sér niður svelluð
túnin niður á vatn og svo að vestur
enda vatnsins til að gefa á beitarhús-
unum.
Það var um hálfrar annarrar
stundar gangur vestur yfir Botna-
staðafjall, til kirkju í Bólstaðarhlíð,
til spurninga eða í skóla. Lengra var
á böll niður í Varmahlíð, en þangað
fóru þær nú oft ríðandi.
Kristín fór líka oftast ríðandi að
sækja kýrnar upp í Selhaga en þang-
að sóttu þær mikið því þar er kjarni í
grasi í tóftabrotunum. Með kúnum
gekk þarfanautið, sem ekki var alltaf
í blíðu skapi og átti það til að hnoða
Mósa gamla. Hann lét sér ekki
bregða mjög en var þó hálf illa við
slíkar aðfarir.
Svo var það Robbi, sem gelti að
froðunni í vatnsborðinu, og þegar
hann var orðinn gamall og átti að
fara að reka fé með Kristínu var
hann svo haltur, á öllum fótum og
skælandi og átti svo bágt og hún
kraup niður hjá honum og strauk
honum og sagði að hann mætti fara
heim. Þá spratt hann á fætur og þaut
heim illa þjáður af heyrnarleysi,
þegar Stína skipaði honum til baka.
„Auminginn“ sagði Kristín eftir
söguna með angurværð og hlýju í
róm.
Kristín var snilldar sagnakona.
allar sögur, sem hún sagði, voru
gæddar hennar eðlislægu glettni
blöndnu hlýju og kærleika til alls,
sem er. Hvort sem hún sagði frá
blindfullum róna, er ruddist með
hótunum inn á heimili hennar eða
álftunum sem hreiðruðu sig við vatn-
ið.
Einnig gat maður gengið inn í ið-
andi líf heimsmenningarinnar í
Grænuhlíð 14. Þar komu oft skáld og
rithöfundar, leiklistar, og tónlistar-
fólk. Sjálf settist hún oft við píanóið
eða með gítarinn og sló strengi og
fékk gesti til að syngja með og söng
líka oft til að radda. Kristín var haf-
sjór af tækifærisvísum, kvæðum og
lögum og óðara en hún heyrði kvæði
var hún búin að finna lag sem pass-
aði við.
Líklega gat Kristín ekki reiðst.
Hún átti það til að segja, ef hún
heyrði um einhver hrópleg rangindi,
að hún væri alveg fjúkandi vond, en
ekki hvarf þó hlýjan og glettnin úr
svipnum og þegar hún sá að enginn
tók hana alvarlega, sagði hún „nei í
alvöru ég er reið, þetta er ekki
hægt,“ svo tók hún upp léttara hjal.
Þessi milda glettni Kristínar virðist
hafa erfst til allra hennar afkom-
enda.
Foreldrar Kristínar, Herdís
Grímsdóttir frá Syðri- Reykjum í
Biskupstungum, fínleg kona og fríð
sýnum og Pétur Þ.Guðmundsson frá
Vatnshlíð, bjuggu rausnar búi í
Vatnshlíð. Þar var mikil snyrti-
mennska og myndarbragur á öllu,
úti sem inni. Tildæmis átti Pétur
aldrei fleiri hross en svo að hann
gæti tekið þau öll inn á gjöf að vetri,
sem hann og gjörði alltaf og máva-
stellið hennar Herdísar var oft flutt
á klakki, vel inn pakkað, niður í
sveitir því oft var það lánað á bæi er
mikið stóð til. Mávastellið það er enn
til og vantar engann hlut í. Herdís
var lærð saumakona, sem kom að
sunnan til að vinna við saumaskap.
Margir fóru um hlað í Vatnshlíð og
þar var engum synjað um húsaskjól.
En föt þeirra sem þekktir voru af að
bera með sér óværu, þvoði Herdís
gjarna að kvöldi og skilaði þurrum
að morgni. Sængurföt voru alltaf
þvegin er ferðamaðurinn var farinn.
Snyrtimennska Vatnshlíðarfólks-
ins var vel þekkt, eins og eftirfarandi
saga ber með sér. „Tveir vinnumenn,
annar frá Vatnshlíð voru á ferð á
Vatnsskarði og sótti þá þorsti. Er
þeir komu að polli er skartaði
hrossataðs hrúgu í miðju lagðist
annar niður og svalg en Vatnshlíðar
vinnumaðurinn vildi ekki drekka úr
pollinum. Varð þá hinum að orði „þú
hefur lært bölvaðan tepruskapinn af
Vatnshlíðar pakkinu“.
Pétur í Vatnshlíð var hávaxinn
maður og beinn í baki, teinréttur til
hinstu stundar. Hann varð 99 ára
gamall, organisti og kenndi mörgum
á orgel. Er þau hjón brugðu búi og
fluttust á Sauðárkrók flutti Kristín
alfarin til Reykjavíkur og átti þar
heimili síðan.
Árið 1965 fór Kristín á sjóinn og
gerðist skipsþerna og ölduna steig
hún svo þar til hún var sjötíu og
tveggja ára. Einu sinni varð henni þó
fótaskortur, er hún var á leið upp
brattan stiga með matarbakka í
höndum. Þá var skipið statt í
Reykjanesröst og fékk á sig hnút.
Kristín hélt sér ekki í og féll niður og
brotnaði illa. En aftur fór hún á sjó-
inn og sagðist vera fæddur sjóari.
Þó Kristín væri komin undir ní-
rætt, var ekki mikið mál að gefa fólki
að borða. Ef gesturinn var ungur og
sprækur og bauðst til, þótti henni
ágætt að fá ýmislegt smálegt frá
Bjössa, sem verslaði í Suðurveri.
Hún hélt mikið upp á Bjössa, sem
reyndist henni vel. Alltaf lagði hún á
borð inni í stofu og skreytti bæði
borð og mat. Sumir, sem ná háum
aldri, eins og daga uppi. Vinir og
kunningjar deyja frá þeim. Þannig
var það ekki með Kristínu. Hjá
henni endurnýjaðist vinahópurinn
alltaf sjálfkrafa því hún var alltaf sí-
ung og vinsæl.
Ekki eru margar vikur síðan
Kristín var í heimsókn norður á Ak-
ureyri og sat þá og spilaði á gítar
fram á nótt.
Fram á síðasta dag gekk hún upp
hin mörgu bröttu þrep, upp á 3. hæð
í íbúð sína, hnarreist, rösklegum
skrefum. Þannig gekk hún alltaf.
Það eðlilegasta af öllu sem til er er
dauðinn. Það væri vanþakklæti að
vera ekki glaður fyrir hönd kærs
vinar er nær 88 ára aldri við góða
heilsu og aldeilis óbilaða hugsun og
fær svo að fara fljótt og sársauka-
laust, en samt – það er mannlegt að
sakna og skarð eftir Kristínu verður
ekki fyllt.
Kristín kenndi mér vísu, sem ég
man ekki eftir hvern er eða til hvers
er ort en engan á hún betur við en
Kristínu:
Alltaf flý ég í þitt skjól
undan éli og skuggum,
það er eins og sífelld sól
sé í þínum gluggum.
Er þetta ekki fallegt sagði Kristín.
Þór Sigurðarson.
Þegar ég kom á fæt-
ur laugardaginn 13.
október sl. og leit út
um gluggann hafði náttúran breytt
um svip frá deginum áður. Jörðin
var orðin alhvít. Sölnuð laufin sem
þakið höfðu grasflötina sunnan við
húsið kvöldið áður sáust ekki leng-
ur. Þau voru hulin hvítri blæju.
Birkitrén og mispillinn stóðu ber í
næðingnum. Veturinn var tekinn að
minna á veldi sitt og hina eilífu
hringrás náttúrunnar.
GÍSLI
INGIMUNDARSON
✝ Gísli Ingimund-arson fæddist á
bænum Hvamms-
dalskoti í Saurbæjar-
hreppi í Dalasýslu 3.
október 1923. Hann
lést á líknardeildinni
í Kópavogi 12. októ-
ber sl. Útförin fór
fram í kyrrþey að
ósk hins látna
fimmtudaginn 18.
október.
Stundu seinna þegar
ég leit í Morgunblaðið
sá ég að góðvinur minn
og fyrrum sveitungi
hafði látist daginn áð-
ur. Hann hafði um
nokkurt skeið kennt
þess sjúkdóms sem
lagði hann að velli.
Gísli Ingimundarson
var frá gamla kirkju-
setrinu Hvoli í Saur-
bæjarhreppi í Dala-
sýslu. Þar lifði hann
bernsku sína og þar
átti hann heima langt
frameftir ævi.
Sumir ganga gegnum lífið með
hávaða og fyrirgangi, aðrir með
hæglæti og prúðmennsku, nánast
án þess að eftir þeim sé tekið. Þeir
skila dagsverki sínu af trúmennsku
og samviskusemi, vel látnir af sam-
ferðamönnum og án óvildarmanna.
Slíkrar gerðar var Gísli á Hvoli eins
og hann var gjarnan kallaður af vin-
um og kunningjum.
Fermingarárið varð hann fyrir
þeirri lífsreynslu að missa föður
sinn. Uppfrá því varð hann stoð og
stytta móður sinnar við búrekstur-
inn og uppeldi yngri systkina. Var
til þess tekið í sveitinni hversu vel
það fórst honum úr hendi. En mikil
var sú ábyrgð sem lögð var á ungar
herðar. Seinna meir þegar yngri
systkinin voru vaxin úr grasi flutti
fjölskyldan suður eins og kallað var.
Þar starfaði Gísli lengi hjá Olíufé-
laginu Esso í Borgartúni og eign-
aðist þar marga kunningja úr hópi
samstarfsmanna og viðskiptavina.
Eins og víðast til sveita á fjórða
áratugnum var lífsbaráttan í Saur-
bænum erfið. Mikið var unnið. Vél-
væðingin var almennt ekki komin.
Það bjargaði þó miklu fyrir unga
manninn sem orðinn var fyrirvinna
hjá móður sinni að á Hvoli voru vél-
tækar engjar. Ingimundur hafði
ráðist í að kaupa hestasláttuvél áð-
ur en hann féll frá. Létti það vissu-
lega undir við heyskapinn.
En lífið var ekki eingöngu strit og
púl. Á unglingsárum Gísla var
margt ungt fólk í Saurbænum. Þar
var líflegt ungmennafélag og íþrótt-
ir stundaðar af kappi, einkum
knattspyrna. Gísli þótti liðtækur
miðvallarspilari eins og það er kall-
að nú til dags. Tvö sumur dvaldi
skoski presturinn Róbert Jack í
Saurbænum og kenndi knatt-
spyrnu. Hann var á ungaaldri
landsliðsmarkvörður Skota. Á mót-
um ungmennafélaganna á Laugum
keppti Gísli árum saman og vann til
verðlauna.
Án efa munu margir eldri
Saurbæingar minnast Gísla fyrir
hve góður klettamaður hann var. Í
Saurbænum eru há fjöll og brött
með syllum og grasgeirum sem
sauðkindin sækir í og lendir þá
stundum í sjálfheldu. Þegar slíkt
gerðist var ekki ónýtt að hafa við
höndina mann sem var óragur við
klettana og laginn að ná þaðan
kindum.
Við Gísli vorum æskufélagar úr
sveitinni, jafnaldrar og nánast ná-
grannar. Síðan skildu leiðir eins og
gengur og hvor fór sína leið. Kynni
okkar endurnýjuðust síðustu árin
að ég hygg báðum til ánægju. Við
hjónin nutum ómetanlegrar aðstoð-
ar hans mörgum sinnum. Þær voru
margar ferðirnar haust og vor að
Flúðum við flutning og frágang á
hjólhúsi okkar hjóna. Fyrir það allt
og ótalmargt fleira viljum við þakka
nú þegar leiðir skilja.
Kristján Benediktsson.