Vísir - 30.04.1980, Blaðsíða 5

5
vísm
Miövikudagur 30. aprll 1980

Texti: Guö-
mundur
Pétursson
töldu sig geta bætt tilveru sina i
framtiöinni. í janúar i ár gáfu
skoöanakannanir til kynna, aö
einungis 31% væri þeirrar trúar.
Aörar kannanir sýna siöan út-
breiddar áhyggjur af orkukrepp-
unni, umhverfismengun, heims-
friönum o.s.frv. Um leiö viröast
kjósendur smám saman vera aö
missa trúna á hina hefðbundnu
stjórnmálaflokka til þess aö leysa
úr öllum þessum vandamálum,
þótt svo aö þeir haldi kannski
tryggö sinniaf vana viö sinn flokk
á kjördegi, Segir þaö nokkra
sögu, aö vió siöustu sambands-
þingkosningar og sveitarstjórn-
arkosninga", aö þriöji hver kjós-
andi, sem haföi kosningarétt i
fyrsta sinni, notfæröi sér hann
ekki.
Þaö er upp úr þessum jarövegi,
sem „græningjarnir” hafa oröið
til. Þeir eru ekki alveg ný bóla.
Hefur þeim skotiö upp áöur viö
fylkisþingskosningar, en i fyrsta
sinn hafa veriö stofnuö samtök til
þessaöbjóöa fram umallt land til
sambandsþingskosninganna. Enn
sem komiö er, er skipulag sam-
takanna næsta laust I reipunum,
þótt þáö hafi opnaö aöalskrifstof-
ur viö Friedrich-Ebert Allé, enda
ekki nema rúmar fimm vikur frá
formlegri stofnun þeirra.
Landsstjórnin samanstendur af
fimm mönnum, og eru þeir
dreiföir um V-Þýskaland. Einn er
hinn 75 ára gamli blaöamaöur og
umhverfisverndarsinni, August
Hausleiter, sem býr i Múnchen,
þar sem hann strax eftir striö átti
þátt i aö stofna kristilega sócial-
sambandiö, sem er flokkur Franz
Josef Strauss. Annar er hinn 36
áragamlidómari, Norbert Mann,
en hann er einn af frumkvöölun-
um I umhverfisverndarbarátt-
unni. Hann býr í Múlheim og ekur
á milli funda hjá samtökunum i
rauöum sportbil á 150 km hraöa
(og veröur þá aö hafa hugann
meira viö aksturinn, en andúö
græningja á blikkbeljum). Hin
32 ára Petra Kelly býr ýmist I
Núrnberg eöa Brussel, þar sem
hún starfar sem ráögjafi hjá fé-
lags- og efnahagsmáladeild EBE.
Hin 58 ára gamla Gréta Thomas,
fyrrum lektor, er gjaldkeri sam-
takanna, og er f jóröa manneskjan
I stjórninni, en sá fimmti er 31 árs
gamall starfsmaöur IG-Kemie og
býr I Köln. Heitir hann Rolf Stolz.
Þessi eru i stjórn og ekki öll
þekkt, en á stofnfundum sam
takanna, sem hafa orðiö einir
þrlr, hafa skotist upp i ræöustóla
ýmsir frægir menn úr menning-
arlifi V-Þýskalands og stjórnmál-
um, og ýmist af hægri eöa vinstri
væng.
Til þess aö ná fulltrúa inn á
sambandsþingiö þurfa græningj-
ar aö fá meira en 5%. Þeir fengu
5,3% I fylkisþingskosningunum I
mars I Baden-Wurttemberg og
þeir fengu 6 fulltrúa kjörna á
fylkisþingiö I Saar, og eygja góö-
ar vonir 11. mai I fylkisþingskosn-
ingunum I Noröur-Rin-West-
phalen.
Beatrix sest í hásætið
Mikið veröur um dýröir I Hol-
landi I dag og þá sér I lagi I
Amsterdam, þegar Beatrix prins-
essa veröur sett I hásæti drottn-
ingarinnar, móöur sinnar Júll-
önu, sem sest I helgan stein á 71
árs afmælisdegi slnum I dag.
Júllana hefur nú rlkt I 31 ár, og
aöeins einn þjóöhöföingi annar I
dag I Evrópu setiö lengur, en þaö
er Frans Jósef, fursti af Liechten-
stein. JUliana Hollandsdrottning
hefur notiö mikillar ástsældar
vegna hæfni sinnar til þess aö
umgangast fólk af öllum stigum,
og hefur veriö móöurlmynd þjóö-
arinnar, hvort sem hún hefur sést
koma fram viö hátlöleg tækifæri,
eöa einsömul á reiöhjóli á sveit-
arvegum.
Beatrix prinsessa og Klaus prins stfga dans f góöum fagnaöi.
Nokkrum sinnum hefur þó
komiö upp kvittur um, aö hún
hygðist vlkja úr hásætinu. Fyrst
1966, þegar ýmsir hneyksluöust á
þvl, aö hún skyldi íeita til hug-
læknis vegna yngstu dóttur sinnar
(af fjórum), sem lá viö blindu.
Aftur bar þaö á góma fyrir 4 ár-
um, þegar maöur hennar, Bern-
hard prins, flæktist inn I mUtu-
hneyksli Lockheed-
Beatrix prinsessa (42) ára mun
i dag aka um stræti Amsterdam
I gullnum vagni (eins og móöir
hennar á sinum tima) eftir aö hUn
hefur svarið eiö, áöur en hUn er
sett I hásæti, Hollendingar krýna
ekki þjóðhöföingja sina. BUist er
viö miklum mannsafnaöi viö höll-
ina hjá Stlflutorgi.
Herlar ofsóknir
vegna
Moskvulelkanna
Sovétstjórnin hefurhert ofsóknir
slnar á hendur gyöingum, Okra-
inumönnum og öörum minni-
hlutahópum, eftir þvl sem
sovéskir útlagar sögöu banda-
rlskri þingnefnd, sem fylgjast
skal meö þvl aö Helsinkisáttmál-
inn sé haldinn.
Formaöur nefndarinnar, Dante
Fascell, sagöi fréttamönnum I
gær, aö Sovétstjórnin reyndi aö
uppræta allan þjóöræknislegan
eöa trúarlegan ágreining og inn-
leiöa eina sameiginlega rúss-
neska menningu og tungu.
Mannréttindasamtökin
Amnesty International létu I gær
frá sér fara skýrslu, þar sem seg-
ir, aö ofsóknir á hendur andófs-
mönnum hafi aukist vegna
Ölympiuleikanna, sem fara eiga
fram I Moskvu i sumar. Segja
samtökin, aö samviskuföngum
hafi fjölgað verulega, og aö
minnsta kosti 400 andófsmenn
hafi veriö hnepptir I einangrun á
siöustu 4 árum. Vitaö er um 100
andófsmenn aö minnsta kosti,
sem séu nú I haldi I geöveikrahæl-
um (af þvl tagi, sem heyra undir
innanrlkismálaráöuneytiö en
ekki heilbrigöismálaráöuneytiö).
Hltchcock lállnn
Sir Alfred Hitchcock aö störf-
um.
Sir Alfred Hitchcock,frægasti
hrollvekjuleikstóri kvikmynda-
sögunnar, lést I gær á sjúkra-
beöi, áttræöur aö aldri, og var
fjölskylda hans hjá honum á
skilnaöarstundinni.
1 gær og I dag hafa frægustu
kvikmyndastjörnur Hollywood
lýst yfir söknuöi sínum yfir frá-
fall hans og fariö um Hitchcock
miklu lofsoröi.
Eftir hann liggja ýmsar eftir-
minnilegustu hrollvekjur kvik-
myndaiönaöarins, og þeirra
frægastar eru kannski „Psy-
cho” og „Spellbound”. Hann
vann svo aö segja fram á siö-
asta dag, og haföi i smiöum
kvikmynd, sem byggö er á sögu
breska njósnarans, George
Blake.
Edmund Muskie.
Edmund Muskie
tekur vlð af vance
„Mln fyrsta hugsun var efi um,
hvort ég væri sá bógur.sem fyllt
gæti skarö Cyrus Vance núna,
þegar bandarísku þjóöinni rlöur
mest á,” sagöi Edmund Muskie,
öldungadeildarþingmaöur, aö
heföi flögraö fyrst aö honum,
þegar Carter forseti baö hann aö
taka aö sér embætti utanrikisráð-
herrans.
Þingbræöur Muskies eru hins-
vegar fæstir i vafa, þvl aö hann
nýtur mikils álits i þinginu, þar
sem hann hefur setiö I utanrlkis-
málanefnd öldungadeildarinnar
og er formaöur fjárlaganefndar-
innar,— Þykir engin von annars
en þingiö muni fljótt samþykkja
tilnefningu Muskies.
Muskie þykir um margt likur
fyrirrennara slnum, Vance, aö
skoöunum og llklegur til þess aö
framfylgja svipaöri stefnu. Þykir
val hans I ráöherraembættiö jafn-
gilda yfirlýsingu hjá Carter um,
• að hann hyggist ekki taka harðari
stefnu i utanrikismálum.
Kisslnger var kominn til Kairó
1973 til þess aö leggja aö Sadat aö
taka upp samningaviöræöur vlö
Israei. Sadat var fuiiur efasemda
og sagöi á þýsku: „Þegar maöur
réttir skrattanum litla fingur-
inn....”
Lengra komst Sadat ekki, þvl
aö Kissinger botnaöi fyrir hann
ogsagöi, sömuleiöis á þýsku: ..
þá tekur hann alla hendina.”
Þeir fóru báöir aö hiægja, sagöi
Sadat, og eftir þaö fór mjög vei á
meö þeim.
Hýlt gos I Etnu?
Mikili sprengjuglampi sást frá
helsta g íg eidfjailsins Etnu I gær-
kvöldi, og taiiö, aö eidgos muni á
cftir fylgja.
Etna gaus síöast I september,
þegar mikil gassprenging opnaöi
nýjan g;íg, en niu feröalangar I
skoöunarferö i hliöum fjalisins
fórust.
Nokkrar jaröhræringar fylgdu
glampanum í gærkvöidi.
Anwar Sadat.
Eltrað
andrúmsioft
Um eitt hundraö manns voru
flutt burt af heimilum þeirra viö
Celle I V-Þýskalandi, eftir aö
vörulest fór af teinunum I ná-
grenninu og 10 þúsund litrar af
triklórþan sluppu út I andrúms-
loftiö, en þaö er hættulega eitraö
gas. — Töiuvert tjón varö um leiö
á járnbrautarteinunum og vögn-
unum.
Enn jafntefll hjá
Poriisch /SpassKy
Þeir Portisch og Spassky
sömdu jafntefli i tólftu einvigis-
skákinni eftir aöeins 28 ieiki.
Haföi Portisch hvltt, en ieiddist
aö herja á drottningar-indverskri
vöm Spasskys, sem þáöi jafn-
teflisboöiö eftir nokkurt hik.
Þcss var von, aö Spassky hugn-
ist ekki jafnteflín, þvi aö þeir
standa jafnirog endi einvigiö svo,
veröur Portisch úrskuröaöur
sigurvegari, þar sem hann vann
fyrstu skákina. — Þeir munu nu
tefia tvær skákir til viöbótar.
Skölaóelrðir I
S-Afríku
Lögreglan I S-Afriku hefur hert
aðgeröir slnar gegn skólabörnum
kynbiendinga, en þau hafa skróp-
aö I tvær vikur úr skóium til aö
andmæia aöskilnaöarstefnunni —
750 nemendur i Jóhannesarborg
hafa vcrið kæröir.
Þeir voru handteknir þegar lög-
reglan hieypti upp mótmæla-
göngu um 1.000 námsmanna I
Westbury-hverfi i gær. — Alls
hafa um 100 þúsund skóiabörn á
aidrinum 13 tii 18 ára tekiö þátt 1
mótmæiaaögeröunum I skólunum
siöustu tvær vikur, en þær hófust I
Höföaborg.
Klnverjar detta I
oliuDottlnn
Sex nýjar oliulindir hafa fundist
i grennd viö stærsta oilusvæöi
Klna I Daqing i noröausturhiuta
landsins. Munu þær auka oliuaf-
rakstur Kinverja um 13,3%. Hver
þessi ollulind veröur unnin sem
sérstakt svæöi. — Alis hafa fund-
ist 20 ný svæöi, sem lofa góöu um
oliu eöa gasvinnslu. — Daqing var
fyrst tekiö til vinnsiu 1956, og
hefur skilaö af sér 50 milijón smá-
iestum á ári síðan 1976.
uppskerubreslur
Te-uppskera, sem gefiö haföi
3900 milljón króna verömæti,
eyðilagöist I hagléli I Vestur-
Bengai á dögunum. Fóru þar 1,8
miiljón klló af teiaufum I súgínn.
— i fyrra eyöilögðust ura 900 þús-
und kíló I þurrkum á þessu sama
svæöi.