Morgunblaðið - 24.05.2002, Blaðsíða 19

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 24. MAÍ 2002 19
lagi Reykjavíkur er gert ráð fyrir 53
ha blönduðu svæði/íbúðasvæði á
austanverðu Geldinganesi. Í tillög-
unni segir: „Á blönduðum svæðum
er gert ráð fyrir íbúðarbyggð ásamt
tilheyrandi nærþjónustu í bland við
fjölþætta atvinnustarfsemi. Á þess-
um svæðum er þó ekki leyfileg starf-
semi sem að jafnaði á heima á at-
hafna- og hafnar- og athafnasvæðum
og iðnaðarsvæðum.“
Á fyrirhuguðum íbúðasvæðum
Geldinganess er gert ráð fyrir að
reistar verði 200 íbúðir á austan-
verðu nesinu á byggingatímabilinu
2012-2024, en 700 íbúðir bætist við
eftir 2024. Þéttleiki byggðarinnar er
áætlaður 20 íbúðir á hektara og hæð-
ir húsa verði 1-4. Gert er ráð fyrir 10-
20% atvinnusvæði innan þessara
hverfa.
Gert er ráð fyrir 155 hektara hafn-
ar- og athafnasvæði á vestanverðu
Geldinganesi/Eiðsvík og 350 þúsund
fermetra byggingarmagni. Í tillög-
unni að aðalskipulaginu er vitnað til
skipulagsreglugerðar um athafna-
svæði: „Á athafnasvæðum er fyrst
og fremst gert ráð fyrir iðnaði sem
hefur litla mengunarhættu í för með
sér, verkstæðum, landfrekari um-
boðs- og heildverslun og vöru-
geymslum. Almennt er ekki gert ráð
fyrir íbúðum á athafnasvæðum,
nema íbúðum sem eru tengdar starf-
semi á svæðinu.“
Í Eiðsvík-Geldinganesi er gert ráð
fyrir starfsemi sem fellur undir skil-
greiningar fyrir hafnar- og athafna-
svæði, athafnasvæði og iðnaðar-
svæði í skipulagsreglugerð. Í
reglugerðinni eru iðnaðarsvæði skil-
greind þannig að þar skuli „fyrst og
fremst gera ráð fyrir umfangsmikilli
iðnaðarstarfsemi eða starfsemi sem
er talin geta haft mengun í för með
sér, s.s. verksmiðjum, virkjunum,
tengivirkjum, veitustöðvum, skólp-
dælu- og hreinsistöðvum, birgða-
stöðvum fyrir olíur og móttökustöðv-
um fyrir úrgang. Íbúðir eru ekki
heimilar á iðnaðarsvæðum.“ Um
hafnarsvæði segir að þar skuli land-
notkun tengjast „fyrst og fremst
hafnsækinni starfsemi, s.s. útgerð,
fiskvinnslu og starfsemi tengdri sjó-
flutningum og skipasmíði eða við-
gerðum“. Síðan segir: „Almennt skal
ekki gera ráð fyrir íbðuðum á hafn-
arsvæðum. Þó er, í undantekningar-
tilvikum, unnt að gera ráð fyrir íbúð-
um tengdum starfsemi fyrirtækja,
s.s. fyrir húsverði.“
Gert er ráð fyrir uppbyggingu
fjölnotahafnar á sunnanverðu Geld-
inganesi. Í tillögu að aðalskipulagi
segir að við gerð deiliskipulags verði
kveðið nánar á um afmörkun land-
notkunar á svæðunum.
Grjótnám hófst 1997
Á Geldinganesi er grjótnáma sem
Reykjavíkurhöfn er framkvæmdar-
aðili að, á svæðinu þar sem gert er
ráð fyrir höfn síðar meir. Grjótnámið
hófst árið 1997 í afmarkaðri námu að
undangengnu mati á umhverfisáhrif-
um. Efnið úr námunni hefur verið
notað við hafnargerð og til landfyll-
inga, m.a. við gerð Eyjagarðs við Ör-
firisey, við frágang við Skólpu, nýja
dælustöð við Laugarnes og frágang
við nýjar hafnarlóðir Eimskips aust-
an Klettsbakka og Samskipa við
Vogabakka. Að sögn Jóns Þorvalds-
sonar, forstöðumanns tæknideildar
Reykjavíkurhafnar, hefur 70% efnis
úr námunni verið flutt sjóleiðis og
hefur sú aðferð sparað Reykjavík-
urhöfn mikið fé.
Grjótnám er áætlað á 3,5 ha svæði
að grunnfleti en alls mun 5 ha svæði
fara undir námuna, að sögn Jóns.
Fyrirhuguð er efnistaka á allt að
einni milljón rúmmetra af föstu
bergi, sem er leyfilegt samkvæmt
úrskurði skipulagsstjóra um mat á
umhverfisáhrifum. Gert er ráð fyrir
að grjótnámið standi yfir í 5-10 ár
(frá 1997) en Jón segir að verkið sé
undir lok 2. áfanga um þessar mund-
ir.
Jón telur að í dag sé búið að nýta
1/3 námunnar, eða um 300 þúsund
rúmmetra, en hann segir að ná-
kvæmar mælingar liggi ekki fyrir
um það. Síðasta mæling fór fram fyr-
ir um ári síðan og var þá búið að nýta
um 250 þúsund rúmmetra. Hann
bendir á að minna flatarmál muni
fara undir seinni áfanga námunnar
þar sem landið hækkar eftir því sem
grafið er innar.
Jón segir að útlit námunnar í dag
eigi ekki eftir að taka miklum breyt-
ingum. Búið sé að afmarka það svæði
sem náman tekur til og hún muni í
meginatriðum aðeins stækka innan
þess svæðis sem búið er að afmarka.
Engar athugasemdir bárust
við mat á umhverfisáhrifum
Grjótnáman á Geldinganesi fór í
mat á umhverfisáhrifum árið 1997 og
féll úrskurður skipulagsstjóra þann
8. október það ár. Engar athuga-
semdir bárust frá almenningi á
kynningartímanum. Leitað var um-
sagna borgarráðs, Náttúruverndar
ríkisins, borgarminjavarðar, Hita-
veitu Reykjavíkur, Hollustuverndar
ríkisins og Náttúrufræðistofnunar
Íslands. Skipulagsstjóri féllst á fyr-
irhugað grjótnám með tveimur skil-
yrðum. Annars vegar að vegagerð
yfir Eiðið yrði haldið í lágmarki og
tryggt yrði að unnt væri að koma
svæðinu aftur í fyrra horf. Hins veg-
ar að samráð yrði haft við Árbæj-
arsafn þegar framkvæmdir hæfust
við ofaníburð á fyrirliggjandi vegslóð
frá Eiðinu og yfir hábungu Geldinga-
ness.
Skipulagsstjóri féllst jafnframt á
útskipunaraðstöðu við námuna en í
matsskýrslunni var gert ráð fyrir að
töluvert af efninu yrði flutt með skip-
um á áfangastað. Þá féllst skipulags-
stjóri jafnframt á lagfæringu á fyr-
irliggjandi slóð um Eiðið að
námusvæðinu, en ekki á lagningu
vegar eftir suðurströnd nessins.
Í úrskurði skipulagsstjóra ríkisins
segir meðal annars að sú efnistaka
sem um ræðir, liggi innan fyrirhug-
aðs hafnarsvæðis samkvæmt stað-
festu aðalskipulagi 1996-2016, og sé í
samræmi við það. Öll frekari efnis-
taka á fyrirhuguðu hafnarsvæði,
hafnargerð í Eiðsvík og lagning
Sundabrautar séu framkvæmdir
sem fara verði með í mat á umhverf-
isáhrifum. Bent er á að Náttúru-
vernd ríkisins leggi áherslu á að
raski verði haldið í lágmarki og
gróðri verði hlíft eins og frekast er
kostur til að halda opnum möguleik-
um á útivist fyrir íbúa framtíðar-
íbúðasvæða á Geldinganesi. Jafn-
framt er bent á að þar sem
fyrirhugað sé að vinnsla í námunni
standi yfir í 5-10 ár geti hávaði og
annað ónæði frá námunni hugsan-
lega haft áhrif á byggingarsvæði og
byggð á Geldinganesi.
Engar kærur bárust vegna úr-
skurðar skipulagsstjóra.
Vilja 10.000 manna
íbúabyggð í Geldinganesi
Sjálfstæðismenn hafa lagt mikla
áherslu á Geldinganes í kosninga-
baráttunni undanfarnar vikur.
Framboðslisti Sjálfstæðisflokksins
telur að Geldinganes sé best fallið til
íbúðabyggðar og bent er á mikilvægi
þess að nýta strandlengju nessins
sem snýr til suðurs fyrir íbúðir.
Hugmyndir Sjálfstæðismanna fel-
ast í því að á Geldinganesi verði reist
íbúðabyggð þar sem saman fari
íbúðahverfi ásamt þjónustu- og at-
vinnustarfsemi sem samræmist
íbúðabyggð, að sögn Ingu Jónu
Þórðardóttur, borgarfulltrúa Sjálf-
stæðisflokksins og fulltrúa Sjálf-
stæðismanna í hafnarstjórn.
„Við teljum okkur geta komið fyr-
ir 10.000 manna byggð á Geldinga-
nesi ásamt íþróttasvæðum og úti-
vistarsvæðum. Við leggjum áherslu
á að Sundabraut liggi áfram í gegn-
um nesið en í neðanjarðargöngum
svo sem minnst ónæði hljótist af um-
ferðinni,“ segir Inga Jóna.
Hún segir að Sjálfstæðisflokkur-
inn vilji jafnframt hafa möguleika á
smábátahöfn fyrir litla báta í Eiðsvík
og eins við norðanvert nesið. Hafn-
irnar verði þó útfærðar þannig að
þær verði í samræmi við íbúða-
byggð. Eins vilji þau hugsanlega
stofna til hugmyndasamkeppni um
hvernig nýta megi sárið þar sem
grjótnámið í Geldinganesi fer nú
fram.
„Ég tek þó fram að þetta eru allt
hugmyndir, og við erum ekki búin að
útfæra þær í smáatriðum. Við viljum
að á Geldinganesi rísi íbúðabyggð, að
íbúðabyggðin á Gufunesi teygi sig út
á nesið og ekki verði farið í landfyll-
ingar við strandlengjuna frá Gufu-
nesi,“ segir Inga Jóna.