Morgunblaðið - 05.03.2003, Blaðsíða 16

16 B MIÐVIKUDAGUR 5. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Formúla-1
T
ILGANGUR alls þessa er að
glæða keppnina nýju lífi,
gera hana meira spennandi
og skemmtilegri en t.a.m. í
fyrra er Ferrari-liðið drottnaði með
óheyrilegum yfirburðum frá fyrsta
móti af 17 til þess síðasta. Var Mich-
ael Schumacher orðinn heimsmeist-
ari um miðja vertíð og Ferrari-
meistari bílsmiða litlu seinna. Þá er
og ekki síður markmiðið að draga úr
tilkostnaði liða vegna keppni í Form-
úlu-1, m.a. af þeirri einföldu ástæðu
að tvö keppnislið fóru á hausinn í
fyrra vegna fjárhagserfiðleika.
Ágreiningur hefur verið um breyt-
ingarnar og ekki allir á eitt sáttir,
nema fátækari liðin. Stórlið McLar-
en og BMW.Williams hafa t.d. haldið
því fram að Alþjóðaakstursíþrótta-
sambandið (FIA) hafi brotið lög og
reglur íþróttarinnar, Concorde-
samkomulagið, með því að ákveða og
tilkynna breytingar einhliða og að
liðunum forspurðum. Hafa þau kært
framferði FIA til gerðardómstóls
íþróttarinnar en ætla engu að síður
að mæta til keppni í fyrstu mótum.
Bannaður þegar í stað er hvers
kyns búnaður sem gert hefur liðum
kleift að senda tölvugögn til og frá
keppnisbílum meðan á kappakstri
stendur og breyta þannig forritum
vélbúnaðar og endurstilla vélkerfi
þeirra á ferð. Búnaður þessi var
leyfður í maí 2001. Breytingin gerir
liðum erfiðara fyrir að grípa inn í
með endurstillingu hugbúnaðar í bíl-
unum og koma þannig í veg fyrir að
þeir gefist upp í brautinni vegna
vandræða sem kunna að koma upp í
mótor, gírkassa eða öðrum kerfum á
ferð.
Bannað hefur verið í fæðingu að
smíða sérstaka tímatökubíla, með
gífurlegum tilkostnaði, vegna nýja
tímatökufyrirkomulagsins. Móts-
haldarar leggja hald á keppnisbílana
eftir tímatökurnar og lið fá einungis
að eiga mjög takmarkað við þá fyrir
keppnina. Það kemur m.a. í veg fyrir
hönnun sérbúnaðar til að gera þá
sérlega hraðskreiða í tímatökum.
Þáttaskil í Silverstone
Bannaður verður ýmiss konar
hjálparbúnaður frá og með breska
kappakstrinum sem létt hefur öku-
þórum störfin og leyfður var í maí
2001 til að jafna stöðu liða vegna rök-
studd gruns um að einhver lið væru
með slíkan búnað falinn í forritum
bílanna og útilokað þótti að hafa eft-
irlit með því.
Hér er um að ræða gripstýringu,
sem kemur í veg fyrir að hjólin spóli
við hröðun; ræsingarstýringu sem
tryggir fullkomið start hverju sinni;
og sjálfvirka gírkassa. Hálfsjálfvirkir
gírkassar verða hins vegar áfram
leyfðir. Telur Alþjóðaakstursíþrótta-
sambandið (FIA) sig nú búið að þróa
hugbúnað sem gerir kleift að leiða í
ljós hvort farið væri á bak við regl-
urnar.
Frá næstu vertíð, 2004, verður
bannaður búnaður sem gerir lið-
unum kleift að sækja tölvugögn í bíl-
inn á ferð og fylgjast með starfsemi
vélkerfa hans jafnóðum á stjórnpalli.
Er það framhald þess að banna að
senda tölvugögn til bíls af stjórn-
borði til að endurstilla vélkerfi hans.
Mun þetta draga úr möguleikum
tæknimanna á inngripi til að koma í
veg fyrir að eitthvert vandamál í bíl
leiði til þess að hann falli úr keppni.
Upphaflega áformaði FIA að
banna liðum alveg að taka varabíla
með sér til móta og nota þá. Notkun
þeirra verður þó háð því að ökuþór
skemmi keppnisbíl sinn það mikið í
æfingum eða tímatökum að útilokað
sé að gera við hann í tæka tíð fyrir
keppni.
Þá var einnig horfið frá því að upp-
ræta talstöðvarsamband við ökuþóra
vegna eindreginnar andstöðu keppn-
isliða sem héldu því fram að með því
væri dregið úr öryggi í kappakstri.
Ágreiningur um mótora
Óútkljáðar eru deilur um breyt-
ingar er varða mótora keppnisbíl-
anna, en margur bílsmiðurinn er til-
lögum FIA í þeim efnum alveg
andvígur. Eina ákvörðunin sem tekin
hefur verið er að lið geta einungis
notað einn mótor á keppnishelgi frá
byrjun vertíðarinnar 2004. Vill FIA
takmarka mótornotkun enn frekar
eftir það, t.d. að lið geti aðeins brúk-
að sex mótora alla vertíðina 2005, en
það hefur ekki hlotið hljómgrunn.
Þá er knúið á bílaverksmiðjur,
sem aðild eiga að Formúlu-1, að
leggja fleiri liðum en einu til mótora.
Þessu hafa Mercedes-verksmiðj-
urnar lengi verið afar mótfallnar en
snúist hugur og því eru líkur á að
þetta nái fram að ganga. Til að lina
fjárhagsvanda annarra keppnisliða
kann þessi kvöð allt eins að verða út-
færð frekar og þeim leyft að kaupa
fleiri íhluti – eins og undirvagn og
gírkassa – af stærri liðunum.
Ný bensínregla hefur
áhrif á herfræðina
Sú ákvörðun að banna keppnis-
liðunum að tanka bíla sína frá tíma-
tökum og fram að kappakstri gæti
átt eftir að hafa einna mestar breyt-
ingar í för með sér fyrir framgang
Formúlu-1 kappaksturs. Mun hún
flækja alla herfræði stórum og auka
á óvissuna um útkomu móta. Verða
ökuþórar að hefja keppni með því
bensíni sem er í bílunum að lokinni
tímatökunni á laugardeginum.
Mun þetta gjörbreyta herfræði lið-
anna sem verða að hafa nógu lítið
bensín í bílunum til að hámarka
hraðann í tímatökunum – þar sem
ella dygðu aðeins nokkrir lítrar til að
komast úthring, tímahring og inn-
hring – en samt nógu mikið til að
duga a.m.k. fram á annan hring
keppninnar, en þó hugsanlega til-
tölulega lengur.
Af þessum sökum hefur verið hætt
við upphitunina sem farið hefur fram
á sunnudagsmorgni, en þá hafa öku-
þórarnir haft hálfa klukkustund til
að fínstilla bílana fyrir keppnina.
Fá lítið að eiga við bílana fyrir keppni
Liðin mega mjög takmarkað eiga
við bílana frá tímatökum og fram að
kappakstri og þá einungis undir eft-
irliti eftirlitsmanna mótsins. Fá liðin
bílana til þeirra hluta en þeir verða
að vera við biðstöðvaraðstæður uns
þeim er skilað í aðalbiðstöð (parc
ferme) klukkan 18 á tímatökudeg-
inum, þar sem þeirra verður gætt og
ekki frekar við þá átt fyrr en á
sunnudagsmorgni fyrir keppni. Frá
klukkan 8 á sunnudagsmorgni verð-
ur geta þau einnig gert minni háttar
viðhald á bílunum undir eftirliti en í
aðalatriðum hefja bílarnir keppni
eins og þeir voru við lok tímatök-
unnar.
Eftir tímatökur mega liðin
 kanna loftþrýsting í dekkjum
 taka yfirbygginguna af og skipta
um kælibúnað
 tengja geymi
 taka tölvugögn úr bílnum gegnum
fastan kapal
 koma fyrir vatnshitara
 setja biðdekk undir
 framkvæma aðgerðir sem FIA
krefst
Fyrir keppni mega liðin
 gera við skemmdir
 skipta um olíu og gas – en ekki
bensín
 taka keppnisdekk undan en ekki
skipta um þau
 skipta um aðalgeymi
 hreinsa yfirbygginguna og bóna
 skipta um dekkja og bremsutrekt-
ir til að mæta veðurbreytingum
Vegna framangreindra breytinga
á keppnis- og tæknireglum Form-
úlu-1, og einnig þeirra að fjögur lið
hafa ákveðið að takmarka bílprófanir
milli móta, verður fyrirkomulag
mótshelganna annað en verið hefur.
Við bætast tvær tveggja klukku-
stunda æfingar á föstudeginum sem
nýtast munu Renault, Jagúar, Min-
ardi og Jordan. Þá bætist við 5 mín-
útna upphitun strax fyrir seinni hluta
tímatökunnar, þ.e.a.s. á laugardegin-
um þar sem liðin fá örstutt tækifæri
til að prófa uppsetningu bílanna. Þá
hafa tímatökurnar á laugardeginum
verið fluttar aftur um klukkustund
frá því sem áður hefur verið.
Stigagjöfinni breytt
Ein breytingin enn frá fyrra ári er
að stigagjöfinni hefur verið breytt
þann veg að veitt eru stig fyrir átta
fyrstu bíla á mark í stað sex áður,
bæði í keppni bílasmiða og ökuþóra.
Fyrsti bíll – og einnig ökuþór – fær
10 stig, annar 8, þriðji 6 og síðan 5-4-
3-2-1.
Skraddarasniðin dekk
Þá gengur og sú breytingin í gildi í
fyrsta móti að dekkjaframleiðendur
þurfa ekki lengur að leggja öllum lið-
um á þeirra snærum til sömu dekkin.
Gat dekkjaframleiðandi aðeins boðið
upp á tvær tegundir dekkja, mis-
mjúkra, á hverju móti. Annað verður
uppi á teningnum í ár því nú mega
þeir skraddarasníða dekk að þörfum
hvers og eins keppnisliðs með tilliti
til aksturseiginleika bíla þeirra.
Áberandi var t.d. í fyrra hvað sama
tegund Michelin-dekkja entist mun
betur undir bílum McLaren en
Williams.
Liðsfyrirmæli bönnuð
Síðast – en ekki síst – hafa svo-
nefnd liðsfyrirmæli verið bönnuð og
er sú ákvörðun rakin beint til fram-
ferðis Ferrari-liðsins sem óhikað hef-
ur fyrirskipað Rubens Barrichello að
víkja og hleypa Michael Schumacher
og gefa honum sigur. Hagræðing úr-
slita af þessu tagi hefur mælst einkar
illa fyrir og verið svartur blettur á
Formúlu-1 undanfarin tvö ár. Er
FIA ákveðið í að koma í veg fyrir að
slík atvik endurtaki sig en eftir er að
koma í ljós hvort unnt sé að fram-
fylgja þessari reglu.
Breytingar koma til með að
gjörbylta tímatökum og keppni
.9(ABCD959(DEF<9GE@

&:.7; ) %: 7  5 <;=/(
>4?)  $;&@  5 4A 4$$B6C 4&)
D4 6 &? EC < :4) 6C): 4 ) D& ; ) 4$$6<   &6 ;
B3DE9A9B959BH
 

?) EC) F5 4 )
()# $*&&  B3DE9A9B959BH:
* 76
+#$*
, &# -../
B3DE9A9B959BHI
* 76
+#0' , &
# -../&$ &&-..1
/ <4?
2 '##  ' 
& 3 $## 
 &%? %&)
4  ), 
  &#'  , &  &%? %&)
5&' # )
, , &  '
76

  # $ #
# &&)## 
+% 63$#)&$#
  &7
&,' G&E) 2)$&)& (
#
8, # &  #& $97
'   #:$#
&$#)$'  :      #
   % G)
09(!2
H
2 $@ 
.9(ABCD959BH
;$ )& ,&,$&
/G)< )          

    ! "#  ) < ) $  % "  
   "#     
    " 
  "&

  &  
& 

 
%' 

* 76
+#
)'&' 

&  
)'&' #
'$ &  9')'
&#' 9#
,4#  &
#$ &$# &)& 
+ 5%&&
" #  ' 
$#&  &$ & C@ 
&)
4# #  # ,
, #$#&' )#(#
&  &&&

 .G?
;  ' &
#() *) +) ,) -) .) /) #
-4
$ #, (
# $   &: ''   & ''
.&?E 
%  
;?A  C&
 * ,  ,
( ) <### <9  
  #
'$ & &
9,   '' '#( 
!(!   & ) "
 ) (   !
 

$%  ("&  "#" "  
&*    ( ) "  G&E)B
G5%&
)$ '
3, = 
 ''>-.?@
$ &7
 &>-.?@

#     

+ 
   
,(
)  ) " ) 

 Talsverðar breytingar hafa
verið gerðar á tækni- og
keppnisreglum Formúlu-1 fyrir
komandi keppnistímabil. Fyrir-
komulagi tímatöku hefur verið
breytt með byltingarkenndum
hætti, stigagjöf verður önnur
og alls kyns tæknibúnaður –
er sumpart hefur tekið við
hlutverki ökuþóra – verður
upprættur úr bílunum.
Dagskrá mótshelganna
Dagskrá mótshelganna verður sem hér segir og er þá miðað við stað-
artíma. Þegar um er að ræða mót í Evrópu má fá íslenska tímasetningu
með því að draga tvær stundir frá. Upphafið er þó annað þegar keppt er í
öðrum álfum. Keppnin í Ástralíu hefst klukkan 3 aðfaranótt nk. sunnu-
dags að íslenskum tíma, mótið í Malasíu klukkan 7 að morgni, kl. 17 í
Montreal, 18 í Indianapolis og japanski kappaksturinn hefst kl. 5.30 á
sunnudagsmorgni á Íslandi.
Föstudagur
08.45–10.45 æfing (Renault, Jagúar, Minardi og Jordan), 11.00–12.00 æfing, 13.00–14.00
tímataka – fyrri umferð.
Laugardagur
09.00–09.45 frjáls æfing, 10.15–11.00 frjáls æfing, 13.30–13.35 upphitun, 14.00–15.00
tímataka – seinni umferð.
Sunnudagur
14.00 kappakstur.