Morgunblaðið - 08.06.2003, Blaðsíða 10

10 B SUNNUDAGUR 8. JÚNÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
V
IÐ Didda ákváðum að hittast
á Prikinu en þar fær fallega
tíkin hennar, hún Trygg,
sem er jafnan í för með
henni, aðgang en það var
einmitt hún sem kenndi
Diddu að ganga á háhæl-
uðum skóm áður en hún fór
til Cannes. „Ég horfði bara á tíkina og hermdi
eftir henni. Ef einhver hefur gefið þér eitthvað
fallegt, hermdu þá eftir þeim,“ segir hún með
sinni dálítið hásu rödd.
Það var líka á Prikinu sem Didda var „upp-
götvuð“ af íslensk-franska leikstjóranum Sól-
veigu Anspach sem var stödd hér á landi til að
leita að leikkonu í annað aðalhlutverkið í kvik-
mynd sinni Stormviðri (Stormy Weather) en þá
atvikaðist það ... „að ég kom hingað á Prikið til að
hitta kunningja minn. Ég sat við borð niðri og
var að kaupa mér kaffi og sný mér við. Þá tek ég
eftir að það er kona að virða mig fyrir sér. Hún
hafði alveg magnað augnaráð en Sólveig kímir
einhvern veginn með augunum þegar hún sér
eitthvað sem henni líst á. Ég hugsaði með mér.
Er þessi kona ekki að fara mannavillt? Mikið er
það annars leiðinlegt vegna þess að hún er svo
glöð á svipinn yfir að hitta mig. Svo vatt hún sér
að mér og spurði hvort ég væri tilbúin til að
koma í prufumyndatöku vegna kvikmyndar sem
hún væri að fara að gera.“
Þannig lýsir Didda því hvernig fundum henn-
ar og Sólveigar Anspach leikstjóra bar fyrst
saman.
- En vafðist það ekkert fyrir þér að taka að þér
hlutverkið, þar sem þú hafðir aldrei leikið áður?
spyr blaðamaður Diddu sem situr á móti honum
við eitt kaffiborðanna á efri hæð veitingahússins.
Hún er í svörtum bómullarbol með áþrykktri
mynd af rauðu epli og gallabuxum. Rauðleitt
óstýrilátt hárið kringir fremur fölt andlitið.
„Ég á ekkert erfitt með að standa mig þegar
ég hef lið sem ég held með. Ég er þó ekki búin til
úr einhverju sérstöku efni en bara það að halda
mínu striki í lífinu hefur krafist þess að ég hef oft
þurft að leika. Ef horft er til þess hafði ég ágæt-
an undirbúning fyrir hlutverkið.
Það sem hjálpaði mér líka er að ég þekki svona
fólk, sem af einhverjum ástæðum hættir að tala.
Lóa á sér hliðstæðu í Kötlu, persónu í skáldsög-
unni minni, Gullið í höfðinu, sem kom út árið
1999. Ég hélt að Sólveig hefði lesið bókina, en
það hafði hún ekki gert.
Dagur (Sigurðarson) sagði eitt sinn við mig, af
því fólk fær alltaf svo rosalega í hnén þegar það
þarf að koma fram – það er svo vont að láta horfa
á sig. „Didda, taktu salinn og faðmaðu hann að
þér í huganum. Þegar þú byrjar að lesa upp þá er
allt í lagi. Láttu salinn finna að hann er í örugg-
um höndum.“ Sólveig hefur bara fundið að Lóa
litla var í öruggum höndum hjá mér.“
Það vilja allir eiga Lóu
Áður en lengra er haldið er ekki úr vegi að
rifja upp söguþráð kvikmyndarinnar Stormviðri
svo lesendur átti sig betur á samtalinu. En það
má geta þess að hér er um íslensk-fransk-
belgíska framleiðslu að ræða.
Sagan segir af sambandi Coru, sem er geð-
læknanemi á sjúkrahúsi einhversstaðar í
frönskumælandi Evrópu og mállausri konu, sem
er komin á deildina þar sem Cora vinnur. Virðist
sem Cora nemi einhvers konar „ákall“ frá henni
sem verður þess valdandi að samband þeirra
dýpkar. Samband sem skyndilega er klippt á
þegar upp kemst að konan er frá Íslandi en þá er
hún send heim án þess að Coru sé gert viðvart.
Skynjun Coru á konunni lætur hana ekki vera,
svo hún gerir sér ferð til Vestmannaeyja, þar
sem konan á heima, til að halda meðferðinni
áfram sem hún hafði byrjað á geðdeildinni.
„Það vilja allir eiga Lóu,“ segir Didda þegar
hún er spurð að því hvernig henni hafi geðjast að
þessari þöglu konu sem hún leikur. „Þegar þú
sérð kvikmyndina þá ert þú stolt af því að Lóa er
Íslendingur. Ef þú ert frá Vestmannaeyjum þá
verður þú enn þá stoltari. Það er þannig með
Lóu að með þögn sinni verður hún okkar allra.
Hún minnir okkur á með tilveru sinni að við er-
um öll eyland en það er hafsjór á milli okkar og
við getum ekki beðið eftir því að allt reki upp á
strendur okkar. Hennar beygla er að skipið
hennar drífur ekki yfir hafið.
Ég tel mig heppna að hafa fengið að lána
manneskju skrokkinn minn og um leið að fá að
verja hennar heilindi. Það finnst mér stórkost-
legt,“ segir hún eins og til skýringar á sínum eig-
in tilgangi með leiknum.
- En hvers vegna hættir fólk allt í einu að tala
sem er undirstaða þess að við skiljum hvert ann-
að?
Didda víkur sér hjá því að svara spurningunni
beint og segir:
„Það geta allir ákveðið það hver fyrir sig hver
ástæðan er. Af hverju verður maður svona
„pisst“ út í heiminn, af hverju finnst manni
stundum allt svo vonlaust og eins og maður fái
engu ráðið?
Þú ræður alla vega yfir sjálfri þér, hvort sem
þú talar eða segir ekki neitt.“
- Einhverjir myndu telja þessa þögn bera vott
um þunglyndi.
„Er greining á geðsjúkdómum ekki komin út í
öfgar? Af hverju má konan ekki þegja?“ spyr
hún heldur hvasst. „Fólk fer í panik og tapar sér
ef einhver er ekki hamingjusamur. Það er ekki
búið að lofa okkur að þegar við fæðumst sé eitt-
hvert garantí fyrir því að þetta líf verði eilíf
sæla.“
Didda segir kvikmyndina Stormviðri gefa okk-
ur pláss til að tala um þessa hluti og marga fleiri;
Það sem við þurfum ekki endilega að tala um
heldur skynja okkar á milli.
Og hún fer að segja frá því hvernig hún til-
einkaði sér þetta þögla hlutverk.
„Hlutverkið var eitthvað sem ég kunni, það
var hérna uppi,“ segir hún og vísar með vísifingri
til heilabúisins, „og Sólveig bara treysti mér. Ég
vissi líka að ég gæti þetta.
Að vinna með sársaukann
Didda bendir á að það sem hafi verið sérstætt
við tökur myndarinnar Stormviðri er að kvik-
myndatakan fór að hluta til fram á alvöru geð-
sjúkrahúsi í Belgíu. Segir hún það hafa verið
skemmtilega ögrun, að fá að vera innan um fólk
sem var að vinna með sársauka sinn. Sjálf hefur
hún unnið á Teigi, sem er fjölfíkladeild Landspít-
alans - háskólasjúkrahúss og Tindum en þar var
á sínum tíma meðferð fyrir unglinga. Á þessum
stöðum segist hún hafa lært að hlusta á fólk og
hætta að vera hrædd við að nema sársauka þess.
Það hafi líka verið góður undirbúningur fyrir
hlutverk Lóu. Hún segir jafnframt að sú reynsla
að leika sjúkling inni á alvöru geðdeild hafi verið
einstök. „Fólkið tók mig í hópinn og þá kannski
ekki síst vegna þess að ég dvaldi þar yfir nótt í
geðdeildarnáttfötunum – og mállaus af því ég
tala ekki frönsku og tók þátt í daglegu pró-
grammi.
Nærvera okkar hafði ótrúlega góð áhrif á
sjúklingana en þeir léku sjálfir sjúklinga í mynd-
inni. Þeir sem voru órólegir urðu bara spakir
meðan á tökum stóð.
Sólveig Anspach er afskaplega traustvekjandi
persóna sem fær fólk til að fylgja sér hávaðalaust
við vinnuna. Þetta sýnir líka hversu langt hún er
til í að ganga til að segja sanna sögu.“ Starfs-
fólkið á spítalanum lék líka sjálft sig eins og ör-
yggisverðirnir sem Lóa slóst við. Didda segir að
að þarna hafi stundum átt sér stað töluverð átök.
Á eftir var hún með marbletti á örmum og fót-
leggjum. „Þarna kom reynsla mín af því að tak-
ast á við dyraverði og lögreglumenn í Reykjavík
hér áður fyrr mér til góða,“ segir hún og kímir.
Það kom sér líka vel að geta haldið einbeitingu
undir álagi og við undarlegar aðstæður, eins og
þegar hún þurfti að dvelja nakin í frystiklefa
Vinnslustöðvarinnar í Vestmannaeyjum við mín-
us 30 gráður. „Ég var inni í klefanum í 10–15
mínútur í einu en senan var tekin 6 sinnum. Með-
an á þessu gekk hugsaði ég um litlu stúlkuna í
Kanada sem skreið út um hundalúguna heima
hjá sér um miðja nótt og sofnaði í snjóskafli á
bleiunni einni saman í mínus 30 gráðum. Ef hún
gat þolað þennan kulda, þá gat ég það líka!“
Við erum þessi eina eyja
Flestir sem unnu að kvikmyndinni Stormviðri
eru erlendir, bæði leikarar og tæknifólk. Didda
segir það ekki hafa skapað nein vandkvæði í
vinnunni.
„Það er þannig að útlent fólk á það til að bera
mikla virðingu fyrir okkur Íslendingum. Það er
kannski af því hvernig við berum okkur. Við er-
um þessi eina eyja á ferðinni og það finna það all-
ir. Útlendingarnir umgengust mig af stakri virð-
Morgunblaðið/Kristinn Ingvarsson
Skiptir máli að ve
’ Ég var í sveit semkrakki og átti til að
bregða mér í gervi gamals
karls og skokka á milli
bæja. Ég datt aldrei úr
karkater, klæmdist og
heimtaði í nefið! ‘
’ Mitt hlutverk hefur fyrst og fremst verið
fólgið í því að vera óþekki
rithöfundurinn og fá
aldrei listamannalaun. ‘
’ Það var skrýtið að sjásjálfa sig í fyrsta skipti á
breiðtjaldi. Ég hafði ekki
séð myndina fyrr en í
Cannes. Ég hafði ekki
einu sinni séð sjálfa mig í
heimavídeói áður. ‘