Morgunblaðið - 30.10.2003, Blaðsíða 4

4 B FIMMTUDAGUR 30. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ














































































































NFRÉTTIR ÍSLANDSBANKI tilkynnti í gær
um kaup fjórtán fruminnherja á
hlutabréfum í bankanum fyrir sam-
tals 73,5 milljónir að nafnverði. Bréf-
in voru keypt á verðinu 5,95 og nem-
ur kaupverðið því tæpum 440
milljónum króna.
Bankinn hefur veitt kaupendum
sölurétt að keyptum bréfum sem
verja þá fyrir mögulegu tapi af við-
skiptunum. Þegar hafa fjórir aðilar
selt hluta af bréfum sínum: Bjarni
Ármannsson seldi 4 milljónir að
nafnverði á genginu 6,3, Tómas
Kristjánsson seldi tæplega 2,2 millj-
ónir að nafnverði á genginu 6,3 og
Þorgils Óttar Mathiesen seldi rúm-
lega 1,6 milljónir á genginu 6,3. Jafn-
framt hefur Guðmundur Tómasson
selt rúmlega 400 þúsund hluti á
genginu 6,35.
Þá tilkynntu Lífeyrissjóðir
Bankastræti 7, sem er að stærstum
hluta lífeyrissjóður starfsmanna rík-
isins, um hlutafjáraukningu í Ís-
landsbanka, úr 4,23% í 5,03%. Hluta-
fjáreign sjóðsins nemur því tæpum
503 milljónum króna að nafnverði.
Innherjar í Ís-
landsbanka
kaupa og selja
# 
$  
 
 
#
%

% %!&' ()!''
*!+,

(-!. *,-!.
/&'01))
/&2/&2))
!345))
'6!+ !(
))
7.1*81))
9#:))
98 +1')8'
;8<8'))
*')&
=)#))
'4./ !(
))
81)*')&
))
<4')=3'!)!
81) '4.))
6#!* 7.&8)8'
()&8'
.).(
(1#-)&8'
(1#-)&8'
(1#-)&8'
(1#-)&8'
(1#-)&8'
(1#-)&8'
(1#-)&8'
(1#-)&8'
(1#-)&8'
(1#-)&8'
()2.1
()2.1































7!4'





































'4!('
-'.)#','
(-!.
$ 

 $








>
>
>
>
>9(?!4)!(!'4)'' @#1
LANDSBANKI Íslandi sér fram á
aukin verkefni í kjölfar kaupa Nor-
vikur á rúmlega 70% hlut í verslunar-
keðjunni Kaupási. Samkvæmt heim-
ildum Morgunblaðsins er þetta
ástæðan fyrir því að Landsbankinn
ákvað að nýta forkaupsétt á 53,4%
eignarhlut Framtaks fjárfestingar-
banka, sem seldur var fjárfestingar-
félaginu Áskaupum fyrir tæpum hálf-
um mánuði.
Þeir sem standa að Áskaupum
höfðu ekki samband við Landsbank-
ann fyrr en eftir kaupin á 53,4% hlut
Framtaks í Kaupási. Eftir kaupin
óskaði Áskaup eftir því að Lands-
bankinn yrði áfram eignaraðili að
Kaupási, en bankinn á 20,0% í versl-
unarkeðjunni, en bauðst hins vegar
ekki að kaupa hlut bankans.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins var framhald þessa máls það,
að þegar kaup Áskaupa voru orðin
opinber, hafði Norvik, móðurfélag
BYKO, samband við Landsbankann,
en félagið hafði vitneskju um for-
kaupsrétt bankans á hlutabréfunum í
Kaupási. Landsbankinn tilkynnti þá
Ingimari Jónssyni, forstjóra Kaup-
áss, sem er í forsvari fyrir Áskaup, að
bankinn hygðist nýta sér kauprétt
sitt á hlutabréfunum í Kaupási. Ætl-
un bankans var að vera milliliður í
kaupunum og geta um leið nýtt sér þá
stöðu sem bankinn var í til að selja
hlut sinn í Kaupási. Báðum aðilum,
þ.e. Áskaupum og Norvik, var þá boð-
ið að koma með viðskiptahugmynd
um framhaldið. Landsbankinn fékk
viðskiptahugmyndir frá báðum aðil-
um síðastliðinn mánudag. Samkvæmt
heimildum Morgunblaðsins þótti
bankanum viðskiptahugmynd Nor-
vikur áhugaverðari vegna mögulegra
framhaldsviðskipta sem félagið getur
boðið upp á. Bankinn telji að hann
muni fá aukin verkefni í framhaldi af
því að selja Norvik rúmlega 70% hlut
í Kaupási en verðhugmyndir bæði
Norvikur og Áskaupa séu hins vegar
svipaðar.
Ingimar sagði í samtali við Morg-
unblaðið að þeir sem að Áskaupum
standi hafi vitað um forkaupsrétt
Landsbankans á hlutafé Framtaks.
Hann vildi hins vegar ekki tjá sig
frekar um þetta mál á þessu stigi.
Meðal hluthafa á Áskaupum eru
Vátryggingafélag Íslands (VÍS) og
Samvinnulífeyrissjóðurinn, sem
hvorir tveggja eru fyrir hluthafar í
Kaupási.
Áhugi Norvikur ekki nýr
Norvik hefur í nokkurn tíma haft
áhuga á því að eignast verslunarkeðj-
una Kaupás. Jón Helgi Guðmunds-
son, stjórnarformaður Norvikur, seg-
ir að ein ástæðan fyrir því að félagið
hafi fjárfest í Framtaki fjárfestingar-
banka síðastliðið sumar hafi verið sú
að félagið hafi viljað komast nær
Kaupási. Það hafi hins vegar ekki tek-
ist þá.
Í júní síðastliðnum keypti Norvik
um fjórðungshlut í Framtaki, en
Framtak átti þá um helmingshlut í
Kaupási. Norvik seldi hins vegar all-
an hlut sinn í Framtaki um tveimur
mánuðum síðar.
Að sögn Jóns Helga gerir Norvik
ráð fyrir ýmsum samlegðaráhrifum
með kaupum félagsins á Kaupási.
Hins vegar segist hann ekki vilja tjá
sig of mikið um kaupin þar sem þau
séu ekki frágengin. Kaupin séu langt
komin en ýmsir fyrirvarar séu á þeim,
svo sem gagnvart samkeppnisyfir-
völdum.
Jón Helgi segist sjá ýmis tækifæri í
Kaupási og að það muni hjálpa versl-
unarkeðjunni að Norvik komi þétt að
henni. Hann segist ekki geta sagt til
um hvort kaupin á Kaupási muni hafa
áhrif á verð til neytenda til skamms
tíma litið. Kaupási verði haldið sem
gildum samkeppnisaðila á smásölu-
markaði og samlegðaráhrif innan
Norvikur muni hugsanlega hafa áhrif
þegar til lengri tíma er litið. Ekkert
verði þó gert með skjótum hætti og
starfsfólk Kaupáss þurfi ekki að ótt-
ast um sinn hag.
Með kaupum Norvikur á rúmlega
70% hlut í Kaupási aukast umsvif fé-
lagsins umtalsvert. Velta Norvikur er
nú að sögn Jóns Helga á bilinu 10–11
milljarðar króna en velta Kaupáss er
um 14 milljarðar.
Verslanir Kaupáss eru um 45 tals-
ins. Þær eru Nóatúnsbúðirnar, 11–11,
Krónan, Intersport og Húsgagnahöll-
in. Starfsmenn eru um 600 talsins.
Undir samstæðu Norvikur eru
BYKO með sex byggingavöruversl-
anir og vöruhús, timburverksmiðjan
BYKO-LAT í Lettlandi, söluskrif-
stofan BYKO-UK í Bretlandi, raf-
tækjaverslunin ELKO, fasteigna-
félagið Smáragarðar og ullarút-
flutningsfyrirtækið Axent. Starfs-
menn samstæðu Norvikur eru nú
rúmlega 700 talsins.
Hér á landi eru tvær stórar versl-
unarkeðjur á dagvörumarkaði auk
Kaupáss, þ.e. Baugur-Ísland og Sam-
kaup. Verslanir Baugs-Íslands hér á
landi og í Svíþjóð eru samtals 83 tals-
ins. Velta fyrirtækisins á árinu 2002
var 35,2 milljarðar króna og starfs-
menn eru um 1.700 talsins. Verslan-
irnar eru Bónus, Hagkaup, 10–11,
Lyfja, Útilíf, Debenhams, Zara, Top
Shop og Miss Selfridge.
Verslanir Samkaupa eru alls 25, en
það eru Samkaup, Nettó, Kaskó, Úr-
val, Strax, Sparkaup og Valgarður.
Velta fyrirtækisins á síðasta ári nam
8,6 milljörðum króna og fjöldi starfs-
manna er rúmlega 500.
Fyrri tilraun tókst ekki
Kaupás varð til við samruna verslan-
anna Nóatúns, KÁ og 11–11 í maí árið
1999. Í júní árið eftir keyptu eignar-
haldsfélagið Alþýðubankinn (EFA)
og Landsbankinn ásamt nokkrum líf-
eyrissjóðum og fleirum nærri allt
hlutafé Kaupáss, eða um 98%. Þá var
gert ráð fyrir þeim forkaupsrétti sem
Landsbankinn hefur nú nýtt sér á
rúmlega 53% hlut Framtaks í
Kaupási. Framtak varð til við sam-
runa EFA og Þróunarfélags Íslands í
október 2002. Þar með eignaðist
Framtak hlut EFA í Kaupási, sem
var 34%. Fjórum mánuðum síðar, eða
í júní 2003, eignaðist Framtak síðan
rúmlega helmingshlut í Kaupási er
félagið keypti hlut sex lífeyrissjóða. Á
svipuðum tíma komst Framtak í
meirihlutaeigu Straums og þá eign-
aðist Norvik einnig um fjórðungshlut
í Framtaki. Hlutur Norvikur í Fram-
taki var kominn upp í tæp 28% þegar
hann var seldur í ágústmánuði, en þá
höfðu tilraunir Norvikur til að eignast
Kaupás runnið út í sandinn, í það
skiptið.
/+44'4-2A
-!)'4
-25)
6(B#&A
-!) )!'4A
(C4
DA
5('4)A
(C4
'1@A
-!#)1'.&
!'
2)#'()(
/!'
85
 *8
%!),
95)44A
2'
14.(&2')()1F
0)-!F
D1&'((
)*+),1'&.#8
    

!"#$    %  & '(
-!
.!
-! 

Ýmis tækifæri í Kaupási
Möguleikinn á auknum verkefnum réði því að Landsbankinn nýtti forkaupsrétt í Kaupási en ekki
verðið þar sem verðhugmyndir Norvikur og Áskaupa voru svipaðar
HAGNAÐUR af rekstri Loðnu-
vinnslunnar fyrstu 9 mánuði ársins
2003 varð kr. 74 milljónir eftir skatta,
en hagnaður félagsins á sama tímabili í
fyrra nam 300 milljónum króna.
Rekstrartekjur félagsins að frá-
dregnum eigin afla voru liðlega 2 millj-
arðar og höfðu aukist um 126 milljónir
miðað við sama tímabil fyrir ári og
rekstrargjöld námu 1.695 milljónum
króna. Hagnaður fyrir afskriftir og
fjármagnsliði (EBITDA) nam 331
milljón eða 14% af tekjum og veltufé
frá rekstri var 277 milljónir eða 16% af
veltu. Afskriftir voru 208 milljónir.
Fjármagnsliðir voru neikvæðir um 36
millj., en voru jákvæðir um 94 millj. á
sama tíma í fyrra. Eigið fé félagsins var
1400 milljónir og eiginfjárhlutfall 46%
og hafði eigið fé hækkað um 57 millj-
ónir króna milli ára. Nettóskuldir voru
liðlega milljarður og hafa lækkað um
168 milljónir miðað við sama tíma 2002.
Í fréttatilkynningu segir að ástæður
lakari afkomu miðað við fyrra ár séu
einkum þær að fjármagnsliðir eru nú
óhagstæðari sem nemur 130 milljónum
króna. Þá hefur afkoma frystingar
versnað til muna og er framlegð fisk-
vinnslu um 80 milljónum lakari en á
sama tíma 2002.
Hagnaður
Loðnu-
vinnslunnar
74 milljónir
ÍSLAND er í þriða sæti yfir aðild-
arlönd OECD, Efnahags- og fram-
farastofnunarinnar, sem eyða mestu
til rannsókna og þróunar, R&D.
Fjárupphæðir sem settar eru í rann-
sóknir og þróun eru gjarnan notaðar
sem mælikvarði á það hve mikið lönd
leggja sig fram um að stuðla að ný-
sköpun og styðja vöxt og viðgang
þekkingariðnaðs.
Þetta kemur fram í nýjum tölum
sem OECD hefur birt.
Það land sem leggur hlutfallslega
mest til rannsókna og þróunar er
Svíþjóð en framlög Svía til þessa
málaflokks námu 4,3% af landsfram-
leiðslu árið 2001. Á eftir Svíum koma
Finnar með 3,4% og þar á eftir Jap-
an og Ísland með 3%.
Einnig kemur fram í upplýsingum
frá OECD að Svíar eru leiðandi í
heiminum í fjárfestingu í þekkingu,
en það er mælt með því að taka sam-
an hve mikið hvert land leggur til
rannsókna og þróunar, hugbúnaðar
og æðri menntunar.
Ísland framarlega
í fjárfestingum