Morgunblaðið - 30.10.2003, Blaðsíða 13

NVIÐSKIPTI
aðskilnað séu skýrar og þeim fram-
fylgt með ítarlegri og reglubundinni
kynningu og eftirliti.
Eru múrar nægjanleg vörn?
Því sjónarmiði hefur verið haldið á
loft bæði í lögfræðilegri umfjöllun um
kínamúra og í almennri umræðu að
kínamúrar veiti í raun enga vernd
gagnvart flæði upplýsinga milli
deilda innan fyrirtækja. Starfsfólk
hittist við ýmis tilefni, t.d. í mötuneyti
fyrirtækis, starfsmannafundum eða
öðrum félagslegum uppákomum inn-
an fyrirtækisins. Þá hefur verið á það
bent að upplýsingastreymi og orð-
rómur eigi greiða leið í gegnum kína-
múra með nútímasamskiptatækni.
Þetta síðastnefnda sjónarmið á ekki
síst við í fámenninu og kunningja-
þjóðfélaginu á Íslandi. Þá hefur verið
nefnt að hagsmunir af því að nýta
upplýsingar séu oft mjög miklir og
því freistandi að láta upplýsingar
flæða á milli aðila innan fyrirtækisins.
Þá hefur gagnrýnin beinst að því að
æðstu stjórnendur fyrirtækjanna fá í
raun allar upplýsingar sem þeir þurfa
á að halda og geta því stýrt málum
þannig að hagsmunir fjármálafyrir-
tækisins séu hafðir í fyrirrúmi. Rök-
semdir þeirra aðila sem halda því
fram að reglurnar um kínamúra séu
gagnslitlar mótast að nokkru marki
af því að menn séu almennt ekki lög-
hlýðnir.
Ljóst er að mikilvægir hagsmunir
eru fólgnir í því fyrir fjármálafyrir-
tæki og fjármálasamstæður að geta
veitt fjölbreytta fjármálaþjónustu og
vera jafnframt virkir aðilar á verð-
bréfamarkaði. Rökstyðja má að hag-
kvæmni og skilvirkni fylgi þessu fyr-
irkomulagi. Ef litið er til þróunar í
íslensku atvinnulífi síðustu tvo ára-
tugi kemur glögglega í ljós að fjár-
málafyrirtæki hafa gegnt þar lykil-
hlutverki.
Með fjölbreyttari þjónustu og auk-
inni þátttöku fjármálafyrirtækja í
fjárfestingum í atvinnufyrirtækjum
hefur tekist að koma á mörgum þörf-
um breytingum í íslensku atvinnulífi.
Verðbréfamarkaðurinn hefur þróast
mikið og gera fjárfestar nú meiri
kröfur um arðsemi af fjárfestingum.
Fjármálafyrirtæki hafa einnig mjög
þýðingarmiklu hlutverki að gegna í
framþróun og nýsköpun í atvinnulíf-
inu.
Mjög miklir hagsmunir eru fólgnir
í því fyrir fjármálafyrirtæki að setja
skýrar reglur um kínamúra og fylgja
þeim fast eftir. Það getur skapað mik-
il vandamál í starfsemi hjá fjármála-
fyrirtæki ef ekki ríkir trúnaður um
mikilvægar upplýsingar. Ef upp-
bygging innri reglna og verkferla er
ekki með fullnægjandi hætti hjá fjár-
málafyrirtæki getur fyrirtækið og
stjórnendur þess að auki fellt á sig
bótaábyrgð vegna vanrækslunnar og
eftir atvikum refsiábyrgð. Þá veldur
það fjármálafyrirtæki verulegum
álitshnekki og rýrir traust viðskipta-
manna til fyrirtækisins ef brot af
þessum toga koma upp í starfsem-
inni.
Ljóst er að reglur um kínamúra
koma ekki alfarið í veg fyrir að brot
kunni að vera framin á reglum um
innherjasvik og trúnaðarskyldu frek-
ar en ýmsar aðrar reglur á vettvangi
verðbréfaviðskipta sem ætlað er að
stemma stigu við ólögmætri hátt-
semi. Hafa verður í huga að reglunum
er ætlað að styrkja framangreindar
grundvallarreglur í sessi en eins og
með flestar reglur er alltaf fyrir hendi
sá möguleiki að menn brjóti þær sök-
um gáleysis eða af ásetningi. Þegar
metnir eru saman hagmunir af því að
geta veitt fjölbreytilega þjónustu og
hættu á brotum verður að telja að hin
lögmæltu viðurlög við brotum og
hugsanlegur álitshnekkir fjármála-
fyrirtækis eigi að vera fullnægjandi
úrræði til þess að tryggja að reglurn-
ar um innherjasvik og trúnaðar-
skyldu séu virtar. Við lagasetningu af
þessu tagi verður almennt að ganga
út frá því að menn séu löghlýðnir.
Höfundur er hæstaréttarlögmaður en
starfar nú sem sérfræðingur í löggjöf á
sviði fjármálaþjónustu hjá Eftirlits-
stofnun EFTA í Brussel. Skoðanir sem
fram koma í greininni eru alfarið á
ábyrgð höfundar og endurspegla ekki
nauðsynlega skoðanir Eftirlitsstofn-
unar EFTA.
Fljúgið að morgni, vinnið á fundi yfir daginn
og snúið heim um kvöldið.
Gisting í boði sé þess óskað.
Við bjóðum fyrirtækjum saman í pakka
flugfar og fundaraðstöðu í dagsferðum
til helstu áfangastaða Flugfélags Íslands.
Þjónusta við íslensk fyrirtæki
hvar sem er á landinu
Flogið og fundað
Flugferðir
Hótel
Bílaleiga
Fundaraðstaða
Fyri r tækjaþjónusta
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
E
H
F.
/S
IA
.I
S
-F
LU
2
24
94

10
/2
00
3
www.flugfelag.is
Hafðu strax samband við okkur í
síma 570 3075 eða
í tölvupósti: hopadeild@flugfelag.is
Viltu ná umtalsverðum
árangri á næsta fundi?
fundar-
friður