Vísir - 12.03.1981, Blaðsíða 8

8
VÍSIR
Fimmtudagur Í2. mars 1981
VlSIR
utgefandi: Reykjaprent h.f.
Ritstjóri: Ellert Ð. Schram.
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Elias Snæland Jónsson. Fréttastjóri
erlendra frétta: Guðmundur Pétursson. Blaðamenn: Axel Ammendrup, Arni Sig-
fússon, Frlða Astvaldsdóttir, Gylfi Kristjánsson, lllugi Jökulsson, Jóhanna Sig-
þórsdóttir, Kristin Þorsteinsdóttir, Páll Magnússon, Sigurjón Valdimarsson,
Sveinn Guðjónsson, Sæmundur Gúðvinsson, Þórunn Gestsdóttir, Blaðamaður á
Akureyri: Gísli Sigurgeirsson. Iþróttir: Kjartan L. Pálsson, Sigmundur O.
Steinarsson. Ljósmyndir: Bragi Guðmundsson, Emil Þór Sigurðsson, Gunnar V.
Andrésson. Utlitsteiknun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson, Magnús Ólafsson. Safn-
vörður: Eiríkur Jónsson.
Auglýsingastjóri: Páll Stefánsson.
Oreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson.
Ritstjorn: Siðumúli 14, sími 8óóll, 7 linur.
Auglýsingar og skrifstofur: Siðumúla 8, Simar 86611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4, simi 86611.
Askriftargjald kr. 70 á mánuði innanlands og verð í lausasölu 4 nýkrónur eintakið.
Vísir er prentaður i Blaðaprenti, Siðumúla 14.
Hðfuðstaðarferð Húnvetninga
Enda þótt Húnvetningar geti kallast þrýstihópur og vi&brögð þingmanna hafi verið
brosleg, þá má ekki iita framhjá aðaiatriði þessa máls.
Förin lýsir vilja fólksins i landinu til að hafist sé handa um uppbyggingu og athafnir.
Enda þótt sendiför
Húnvetninga til Reykjavíkur
vegna Blönduvirkjunar beri keim
af þeim hreppasjónarmiðum,
sem allsráðandi hafa verið hér á
landi, er engin ástæða til að
álasa norðanmönnum fyrir
tramtak þeirra Þeir aðhafast
aðeins það sem árangursríkast
hefur verið fram að þessu, beita
þrýstingi, undirskrif tum og
f jöldafundum , í þeirri trú að
þingmenn láti undan þeim að-
ferðum.
Það var einnig broslegt að
fylgjast með því, hvernig þing-
menn, hver á fætur öðrum, létu
lýðskrumslega við gestina, stilltu
sér upp til myndatöku í hópi
þeirra, tóku undir kröfurnar í
ræðustól og lögðu sig f ram um að
ganga í takt við komumenn með
lagni hins auðsveipa þjóns. Allir
nema Páll Pétursson. Hann sást
hvergi né heyrðist, f yrr en í held-
ur dapurlegri ræðu undir lok um-
ræðunnar.
En hann átti sosum um sárt að
binda, rúinn þeim stuðningi, sem
þeir Guðlaugsstaðafrændur eru
vanastir.
Þessi sviðsetning þrýstihópsins
og sjálfgefin undirgefni þing-
mannanna er ekki ný af nálinni.
Að því leyti bar höf uðstaðarferð
Húnvetninga árangur. Hún var í
samræmi við þann pólitíska stíl
sem alkunnur er hér sunnan
Holtavörðuheiðar.
Hitt skiptir þó meira máli, að
hin almenna samstaða, sem tek-
ist hefurá Norðurlandi vestra um
virkjun Blöndu er gleðilegur
vottur um vilja og skilning hins
almenna borgara í virkjunar- og
atvinnumálum. Þótt Austfirð-
ingar eða Sunnlendingar hafi
ekki enn hópast til höfuðborgar-
innar í þeim tilgangi að árétta
kröfur sínar um virkjunar-
framkvæmdir í þeirra landshlut-
um, þá leikur enginn vaf i á því að
hugur þeirra er sá sami. (slend-
ingar hvar sem er á landinu vilja
að miklum meirihluta, að stór-
huga og djarftækar ákvarðanir
verði teknar í virkjunarmálum.
Þeir gera sér grein fyrir því, að
stórvirkjunum fylgir atvinna og
uppbygging, stóriðja og arður og
eru þess fýsandi.
Þetta er mergurinn málsins.
Við höfum nógu lengi búið við
svartagallsraus og úrtölur. Við
höfum nógu lengi mátt þola
samdrátt og vanbúinn atvinnu-
rekstur. Við höfum nógu lengi
hlustað á niðurdrepandi ráð-
herraræður um erfiða tíma og
versnandi afkomu.
íslendingum er bjartsýnin og
dugnaðurinn í blóð borinn.
Sjálfsbjargarviðleitni hefur
verið aflgjafi og aðalsmerki
þjóðarinnar. Einstaklingarnir
hafa fengið að njóta sín, áræði
þeirra hefur fengið útrás. Þar
hafa ekki verið farnar troðnar
slóðir og í þeim efnum hafa
menn ekki treyst á neinn nema
sjálfan sig.
Eftir því sem velsældin hefur
aukist og f járráðin orðið meiri,
hafa ríkishyggjumenn seilst til
meiri valda. Þeir hafa aukið
skatta og skyldur og seilst svo
djúpt í vasa atvinnulífsins að
enginn hefur lengur möguleika
til að færa út kvíarnar. Arð-
semin er rægð, atvinnurekandinn
úthrópaður.
Atvinnurekstur er kominn upp
á náð og miskunn hins opinbera,
ríkið leggur sína dauðu hönd yf ir
athafnir og frumkvæði. Stóriðja
er sögð af hinu illa, og fram-
kvæmdir í virkjunum, iðnaði og
öðrum framleiðslugreinum eru
kaffærðar í nefndum og skýrslu-
gerð kerfiskarla.
Það er þessu ástandi, þessum
neikvæðu og niðurdrepandi ríkis-
afskiptum, sem fólkið í landinu
hefur nú fengið nóg af. Það vill
ákvarðanir og athafnir, vill fá
tækifæri til að bjarga sér sjálft.
Það er af þessum ástæðum
sem Húnvetningar leggja land
undir fót, og að því leyti er för
þeirra af hinu góða. Megi fleiri
feta í fótspor þeirra.
[‘""‘VEmUR EmOKUN'RÖFTN?""""]
Enn einu sinni hafa blossað
upp umræður um islenska ein-
okunarflugfélagiö sem ræöur
fcröum og fargjöldum milli ts-
lands og annarra landa. Aö
þessu sinni vegna þess aö ferða-
skrifstofa samvinnumanna og
launþegasamtakanna hefur
látið sig hafa aö afþakka forsjá
þess um ferðir þeirra sem á
vegum hennar vilja ferðast til
útlanda. Skilst manni helst á
neyöarópum einokunarsinna aö
stórhætta sé á að samgöngur við
island aö vetrarlagi kunni aö
leggjast af, veröi að þvi ráöi
horfið að leyfa frjálsa sam-
keppni i sumarleyfisferöalögum
landsmanna.
Grátbroslegur skrípa-
leikur
Flugleiöamálið svokallaða er
löngu oröinn grátbroslegur
skripaleikur. Þjóöin hefur fylgst
með þvi undanfarin ár hvernig
stjórnvöld hafa æ ofan i æ tryggt
einokun þessa flugfélags á sam-
göngum viö landiö með þvi að
leggja stein i götu hvers þess
aðila sem hefur viljað halda
frjálsa samkeppni i heiðri. Þær
ferðaskrifstofur, sem ekki hafa
viljaö sætta sig við það sem
þeim var skammtað hafa
smám saman horfið út úr
myndinni. Tilraunir til stofnun-
ar annarra flugfélaga hafa yfir-
leitt endað með gjaldþroti eða
þá með þvi að einokunarfélagið
hefur komist yfir þau.
Þegar ekkert af þessu hefur
dugað til hefur veriö rokið upp
og kallað á aðstoð rikisvaldsins.
Þá hefur ekki neitt smáræði
gengið á. Verði einhverjum
þingmanni eða ráðherra þaö á
að vilja fá skýr svör um að-
stæður og ástand upphefst slikt
moldviðri svivirðinga og
óhróðurs i flestum fjölmiðlum
landsins um þá menn, að halda
mætti aö galdraofsóknir hefðu
bara fyrir misgáning fallið
niður um tima.
Hávaðinn og gauragangurinn
hafa hingað til náð tilgangi sin-
um. Þegar málefni félagsins
var til umræðu á alþingi fyrir
nokkrum mánuðum heyktust
stjórnvöld á þvi að framfylgja
sjálfsögðum kröfum með þvi að
lögfesta þær og árangurinn er
sá að forráðamenn félagsins
gefa þeim nú langt nef, eða
reyna það að minnsta kosti, i
von um að enginn þori út i nýja
orrustu.
Ný staða
Nú er hins vegar komin upp
nokkuð ný staða i þessu furöu-
lega máli. Sú ferðaskrifstofa
sem nú hefur vogað sér aö
leggja til atlögu við einokunar-
félagið á öllu meira undir sér en
þeir aðilar, sem hingað til hafa
skekið bitlitil vopn. Að auki hef-
ur þar verið farið að með mikilli
gát, raunar svo mikilli að hæpið
verður að telja gagnvart öðrum
samningsaðila, ef trúa má grein
forstjóra ferðaskrifstofunnar.
Þar var Flugleiðum sýnt tilboð
erlends aðila og þeim boðið að
ganga inn i það og þætti liklega
sumum verktökum innanlands
slikt hæpin vinnubrögð.
En allt kemur fyrir ekki og þá
er rokið upp og til þess ætlast af
samgönguráðherra að hann
banni notkun erlendra flugvéla
til ferðanna, svo einokunin geti
haft sinn gang. Vafalaust
verður honum borið það á brýn
að annars gangi hann gegn
hagsmunum islenska rikisins
sem hefur veitt félaginu miklar
ábyrgðir með veði i eignum
þess, sumir segja sængur-
fatnaöi og borðbúnaði. Verður
fróðlegt að sjá hvernig ráðherr-
ann bregst við i þessu máli.
Ætla mætti að minnsta kosti að
ef nýr visitölugrundvöllur tekur
senn gildi með sumarleyfisferð-
um sem gildum þætti i visitölu,
þá kynni stjórnvöldum að vera
nokkur hagur i þvi að tryggja
sem hagstæðastar samgöngur
við landið.
Hvers vegna?
En hvers vegna getur erlent
flugfélag boðið okkur svo miklu
hagstæðari fargjöld en okkar
eigið flugfélag? Miklar trölla-
sögur hafa gengið um ósam-
komulag og skipulagsleysi inn-
an félagsins. Einnig hafa gengið
staflausar gróusögur um for-
ráðamenn þess. Vera kann að
talsvert sé hæft i sögunum um
ósamkomulagið og skipulags-
leysið en ég held að forráða-
menn félagsins vilji þvi i raun
allt hið besta og reyni hvað þeir
geta til að halda þvi á floti. Ég
held að orsakanna sé annars
staðar að leita og þá fyrst og
fremst i þvi að einokunarhug-
sjónin sé búin að eyðileggja
félagið. Ég trúi sjálfur á frjálsa
samkeppni —- auðvitað innan
þess ramma sem hagsmunir
heildarinnar krefjast — eins og
raunar yfirgnæfandi meirihluti
tslendinga gerir. Arum saman
jafnvel áratugum saman hafa
tilraunir til frjálsrar samkeppni
i flugsamgöngum okkar verið
miskunnarlaust barðar niður
með tilstyrk rikisvaldsins nema
þegar Loftleiðir brutust foröum
út úr vitahringnum með flugi
milli heimsálfa sem islensk
stjórnvöld þorðu ekki til við.
Árangurinn er staðnað bákn i
likingu við sum litt arðbær
rikisfyrirtæki.
Ég held að þaö yrði bæði
Flugleiðum og þjóðinni til góðs
að vitahringur einokunarinnar
yrði rofinn og frjáls samkeppni
leidd til nokkurra áhrifa i flug-
Magnús Bjarnfreðsson
f jallar um það tilboð sem
Samvinnuferðir hafa
fengið frá erlendu flug-
félagi um ódýrari far-
gjöld í sumarleyfisferðir,
og viðbrögð Flugleiða við
því. Magnús kveður Flug-
leiðir einokunarfélag, sem
komi i veg fyrir að frjáis
samkeppni fái notið sín,
þannig að Islendingum
bjóðist lægri fargjöld.
samgöngum. En það verður
fróðlegt að sjá viðbrögð þeirra
aðila i þessu máli næstu daga,
sem sjálfir telja sig sjálfkjörna
postula frjálsrar samkeppni.
Magnús Bjarnfreðsson