Morgunblaðið - 29.03.2004, Qupperneq 9

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 29. MARS 2004 9
Bæjarlind 12, Kópavogi, sími 544 2222.
www.feminin.is
Opið virka daga kl. 11-18, lau. kl. 10-16.
Rússkinns-
jakkarnir
komnir
str. 38-56
PÁLL Patursson,
bóndi og meðhjálpari í
Kirkjubæjarkirkju í
Færeyjum, lést 25.
mars síðastliðinn, sex-
tíu ára gamall. Páll var
mörgum Íslendingum
kunnur, kannski helst
þeim sem heimsóttu
sögustaðinn Kirkjubæ
sem var áður biskups-
setur allt frá kristni-
töku fram til siða-
skipta. Kirkjubæjar-
ættin í Færeyjum á
ættir að rekja til Ís-
lands. Faðir langömmu
Páls var Eiríkur Björnsson, bóndi á
Karlsskála í Reyðarfirði. Páll var
mjög ættrækinn og átti gríðarlega
stóran ættingja- og vinahóp á Ís-
landi. Páll sinnti ýms-
um ábyrgðarstörfum
og var m.a. meðal
stofnenda Mjólkur-
félags búnaðarmanna.
Hann var forsprakki
við stofnun Færeyska
fornminjasjóðsins og
lagði mikla vinnu í
varðveislu fornminja í
Kirkjubæ.
Árið 1994 var Páll
kjörinn í stjórn ný-
stofnaðs hlutafélags
P/f Eimskip i Før-
oyum þar sem hann
sat þar til hann varð
að segja af sér vegna veikinda árið
2002.
Eftirlifandi kona Páls er Sølvá
Patursson.
Andlát
PÁLL
PATURSSON
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur
hefur sýknað þrjú ungmenni af
ákæru lögreglustjórans í Reykjavík
fyrir óleyfilegt skemmtanahald fyrir
útskriftarnema Menntaskólans í
Kópavogi í fyrra. Að mati dómsins
skorti lagastoð fyrir reglugerð sem
þau voru ákærð fyrir að hafa brotið
gegn.
Skemmtunin var haldin í Reykja-
vík án leyfis lögreglustjóra og seldur
var aðgangur að henni. Lögreglu-
stjóri ákærði þrjá fyrirsvarsmenn
skemmtunarinnar fyrir brot á reglu-
gerð númer 687 frá 1987. Hún var
sett með heimild í 8. og 11. gr. laga
nr. 56/1972 og í lögum nr. 120/1947.
Fyrrgreindu lögin féllu úr gildi 1. júlí
1997 við gildistöku lögreglulaga nr.
90/1996.
Í dómi héraðsdóms segir að ekki
sé að finna í lögreglulögunum sam-
svarandi ákvæði og í 8. gr. laga nr.
56/1972. Í 40. gr. lögreglulaganna sé
að finna heimild til dómsmálaráð-
herra til að setja reglur um fram-
kvæmd laganna og svari ákvæðið til
11. gr. laganna nr. 56/1972.
Tilgreind grein lögreglulaganna
sé þó ekki viðhlítandi lagagrundvöll-
ur fyrir reglugerð nr. 587/1987 enda
sé í lögreglulögum ekki kveðið á um
skemmtanahald og leyfisveitingar
vegna tilvika eins og þess sem ákært
var fyrir. Því sé ekki að finna í lög-
reglulögunum fullnægjandi lagastoð
fyrir reglugerðinni sem ákæran
byggðist á.
Þá sé ekkert fjallað um það í lög-
um númer 120/1947 að leyfi þurfi til
skemmtanahalds eins og um ræddi í
málinu. Séu þau lög því ekki lagastoð
fyrir reglugerðina og sé hún sam-
kvæmt því ekki fullnægjandi refsi-
heimild.
Málið dæmdi Guðjón St. Mar-
teinsson héraðsdómari. Verjandi
ákærðu var Sveinn Andri Sveinsson
hrl. og sækjandi Daði Kristjánsson,
fulltrúi ákæruvaldsins.
Ungmenni sýknuð vegna skemmtana-
halds fyrir Menntaskólann í Kópavogi
Reglugerð
skorti lagastoð
FREYSTEINN Sigmundsson, jarð-
eðlisfræðingur og forstöðumaður á
Norrænu eldfjallastöðinni, spáir því að
Katla muni gjósa eftir 2–3 ár eða í
mesta lagi eftir 5 ár. Hann segir þrjú
merki benda til þess að Kötlugos verði
á næstu árum.
„Viðvarandi landris, aukin jarð-
skjálftavirkni og aukinn jarðhiti á und-
anförnum árum. Þessi þrjú merki hafa
verið viðvarandi frá árinu 1999 og það
virðist ekki draga neitt úr atburða-
rásinni. Þess vegna tel ég að fjallið sé
komið að þeim mörkum að það bresti á
allra næstu árum,“ segir Freysteinn í
samtali við Morgunblaðið. Hann segir
að þegar aukin skjálftavirkni og land-
ris fari saman bendi það til þess að
fjallið sé orðið óstöðugt. „Það er túlk-
unaratriði hvað við teljum tímann fram
að næsta gosi vera langan. Ástæðan
fyrir óvissunni er sú að við vitum ekki
hvað fjallið þarf að þenjast mikið út áð-
ur en að eldgos verður. Mín skoðun er
sú að Kötlugos verði líkast til innan
tveggja, þriggja ára og mjög líklega
innan fimm ára,“ segir Freysteinn.
Síðasta stóra Kötlugos var árið
1918. Svæðið hefur verið meira vaktað
vegna óróa að undanförnu.
Spáir
Kötlugosi
innan
fimm ára
FORVARNIR eru lækningu æðri
og nauðsynlegt er að gróður, byggð,
landbúnaður og samgöngur séu bú-
in undir náttúruhamfarir. Þetta var
meginniðurstaða ráðstefnu Land-
græðslu ríkisins um eldgos og gróð-
ur og ógnir eldfjallanna sem haldin
var nýverið á Hvolsvelli.
Fulltrúar frá Raunvísindastofnun
Háskóla Íslands, Orkustofnun, Al-
mannavarnadeild Ríkislög-
reglustjóra og Rannsóknarstofnun
landbúnaðarins voru meðal þeirra
sem héldu erindi á ráðstefnunni,
auk sérfræðinga Landgræðslunnar.
„Við vildum leggja áherslu á að það
eru fjölmargir aðilar af hálfu hins
opinbera að vinna að ýmiss konar
forvörnum til að takast á við afleið-
ingar náttúruhamfara sem vís-
indamenn hafa verið að spá að muni
gerast, og reynslan kennir okkur að
muni gerast,“ segir Sveinn Runólfs-
son landgræðslustjóri sem stýrði
ráðstefnunni ásamt Níelsi Árna
Lund, skrifstofustjóra landbún-
aðarráðuneytisins.
Áhersla á
græna þætti
Sveinn segir vel yfir 200 manns
víðsvegar að af landinu hafa mætt
til leiks og var sá fjöldi vel umfram
væntingar.
Hann segir sérstaka áherslu hafa
verið lagða á svokallaða „græna
þætti“ málsins. Annars vegar hafi
verið rætt um hvað helst væri til
ráða ef mikil jökulhlaup kæmu sem
eyddu grónu landi og hins vegar ef
gjóska, þ.e. vikur og aska, legðust
yfir gróið land.
„Það kom fram að ef að um þunnt
lag, innan við 5 sentimetrar, af ösku
og vikri er að ræða þá þarf það ekki
að vera alvarleg staða. Ef það verð-
ur þykkara þá hefur reynslan sýnt
að búast megi við miklum gróð-
urskemmdum,“ segir Sveinn.
Katla kom oft til umræðu á ráð-
stefnunni að sögn Sveins og hann
segir vísindamenn telja að búast
megi við gosi frá henni. „Ljóst er að
þetta er afar öflug eldstöð. Á und-
anförnum öldum hefur hún gosið oft
og mjög miklum gosum og í máli
vísindamanna kom fram að það beri
því að búast við stórum jök-
ulhlaupum sem og miklu gjóskufalli.
Mestar líkurnar eru á að jök-
ulhlaupið komi niður Mýrdalssand
eins og það hefur oftast gert síðan
land byggðist,“ segir Sveinn.
Spurður hvort vísindamenn hafi
spáð einhverju um það hvenær
næsta gos er væntanlegt svarar
Sveinn neitandi. „Það er ljóst að það
er orðið mjög langt goshlé. Vís-
indamenn voru mjög varkárir um að
spá nákvæmlega hvenær það
kæmi.“
Hann segir meginniðurstöðu ráð-
stefnunnar vera þá að það eitt gildi
að búa sig vel undir náttúruhamfar-
ir eins og Kötlugos, því þær muni
skella á fyrr eða síðar. „Það sama
gildir hvort sem um er að ræða sam-
göngur, byggð, búskap og gróð-
urfar. Til dæmis var sérstaklega
rætt um að birki, víðikjarr og mel-
gresi þyldu gjóskulög betur en ann-
ar gróður. Við verðum að búa okkur
undir náttúruhamfarir m.a. með
landgræðslu og landbótum,“ segir
Sveinn.
Aðgerðaáætlanir
kynntar að ári
Í innleggi sýslumanns Rangæinga
og fulltrúa Almannavarnadeildar
Ríkislögreglustjóra á ráðstefnunni
kom fram að þessar stofnanir vinna
nú að aðgerðaáætlun vegna nátt-
úruhamfara, m.a. vegna hugs-
anlegra eldgosa úr Mýrdals- og
Eyjafjallajöklum, sem væntanlega
verður kynnt á sams konar ráð-
stefnu að ári. Þá segir Sveinn að
aðrar stofnanir, s.s. embætti yf-
irdýralæknis og Vegagerðin, vinni
einnig að áhættumati og aðgerða-
áætlun vegna náttúruhamfara.
Ráðstefna Landgræðslunnar um eldgos og gróður
Forvarnir gegn náttúru-
hamförum skipta mestu
Morgunblaðið/RAXHafursey á Mýrdalssandi. Taldar eru mestar líkur á að jökulhlaup komi niður Mýrdalssand.
PÓLVERJAR hafa undanfarna mán-
uði haft aðgang að upplýsingaveitu
um Ísland og Íslendinga á vefnum
www.iceland.pl. Pólskir áhugamenn
um Ísland halda úti þessum Íslands-
vef og segja að þar sé um að ræða
besta Íslandsvefinn á pólsku á Net-
inu. Þar er meðal annars að finna
upplýsingar um ferðalög á Íslandi,
vefútsendingar íslenskra útvarps-
stöðva og greinar um íslenska menn-
ingu og þjóð.
Ritstjóri vefjarins, Jola Holband,
segist elska Ísland og vilja upplýsa
Pólverja um fegurð þess. Hún segir
aðstandendur vefjarins oft heim-
sækja landið og lýsa ferðum sínum á
síðunni.
Auk áðurnefndra upplýsinga um
Ísland og frásagna af ferðum að-
standenda hingað til lands flytur
vefurinn fréttir frá Íslandi. Þar sem
lítið er um fréttir á ensku frá Íslandi,
notast aðstandendur gjarnan við
fréttavef Morgunblaðsins, mbl.is.
„Pólverjar eru mjög áhugasamir
um íslensk málefni,“ segir Holband,
sem segist þykja Ísland vera falleg-
asta land heims. „Mig langar að upp-
lýsa landa mína um fegurð Íslands af
því að í fjölmiðlum okkar er mjög lít-
ið af upplýsingum um landið.“
Aukinn gestafjöldi
Jola hefur haldið síðunni uppi síð-
an í nóvember á síðasta ári og á því
tímabili hafa um átta þúsund gestir
komið á síðuna. „Þetta eru um
hundrað til tvö hundruð manns á
dag, ekki bara frá Póllandi, heldur
líka frá öðrum löndum, Íslandi og
fleiri löndum,“ segir Jola, en um-
ferðin jókst, að hennar sögn, gríð-
arlega í fyrradag. „Það birtist grein
um okkur á mbl.is og þá kom gríð-
arlegur straumur fólks á síðuna okk-
ar.
Við höfum fengið mikið af bréfum
frá fólki alls staðar að úr heiminum,
sérstaklega frá Íslendingum. Fólk
vill fá að vita ýmislegt um okkur og
forvitnast um ýmislegt. Pólverjar
sem búa á Íslandi eru líka mjög
hrifnir af síðunni, því við þýðum
fréttir og erum þannig oft eini stað-
urinn sem þeir geta leitað frétta af
landinu sem þeir búa í,“ segir Jola.
Íslenskunám getur reynst Pólverj-
um torsótt, þar sem erfitt er að finna
kennara í Póllandi. „Við þurfum því
að læra íslenskuna sjálf, en við elsk-
um það og mér finnst frábær æfing í
íslensku að þýða íslenskar fréttir,“
segir Jola.
Pólsk
vefsíða
um Ísland
♦♦♦
mbl.isFRÉTTIR
STEINGRÍMUR J. Sigfússon, for-
maður Vinstrihreyfingarinnar
–græns framboðs, ítrekaði á lands-
fundi Þjóðveldisflokksins í Færeyj-
um um helgina, að hann styddi ósk
flokksins um fullgilda aðild Færey-
inga að Norðurlandaráði. „Mér fynd-
ist það verðugt viðfangsefni í for-
mennskutíð okkar [Íslendinga í
Norðurlandaráði] að setja af stað
lögfræðilega og þjóðréttarlega út-
tekt á því með hvaða hætti væri
hægt að koma á slíkri fullgildri og
sjálfstæðri aðild og þátttöku á
grundvelli breytinga á Helsingfors-
samþykktinni. [-] Fyrir slíku er ég að
minnsta kosti tilbúinn að berjast.“
Steingrímur sagði jafnframt að hann
væri einlægur stuðningsmaður bar-
áttu flokksins fyrir sjálfstæðum
Færeyjum. Landsfundur Þjóðveldis-
flokksins var hinn fyrsti eftir þing-
kosningarnar í janúar en flokkurinn
tapaði þar 2%; fékk 21,8% og átta
menn kjörna á þing.
Færeyjar
fái aðild að
Norður-
landaráði