Lesbók Morgunblaðsins - 08.09.2001, Blaðsíða 13

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ˜ MENNING/LISTIR 8. SEPTEMBER 2001 13
LISTAVERKASALINN Michel
Cohen naut ómælds trausts
meðal annarra listaverkasala
og safnara í Bandaríkjunum og
víðar – allt þar til hann og fjöl-
skylda hans hurfu með 60 millj-
ónir dollara í reiðufé fyrr á
þessu ári. Hvarf Cohens, sem
þótti búa yfir umtalsverðum
þokka, metnaði og dugnaði, hef-
ur að sögn bandaríska dag-
blaðsins New York Times vakið
töluvert umtal, en ekkert hefur
til Cohen spurst frá hvarfi hans.
Í gegnum tíðina hafði hann
gjarnan fengið verk að láni frá
galleríum eða fé frá efnuðum
söfnurum til að fjármagna við-
skipti sín og til þessa staðið í
skilum. Fall bandaríska verð-
bréfamarkaðarins virðist hins
vegar hafa breytt því og telur
bandaríska alríkislögreglan
(FBI) Cohen hafa notað a.m.k.
hluta þeirra 60 milljóna dollara,
eða 6 milljarða króna, til að
greiða upp skuldir vegna verð-
bréfaviðskipta. Margir af
stærstu listaverkasölum og
söfnurum heims eiga nú inni fé
eða verk hjá Cohen, sem m.a.
tók með sér þrjú verk eftir
Pablo Picasso metin á um 600
milljónir króna og önnur eftir
Marc Chagall.
Jerry Springer-
óperan
LISTAMIÐSTÖÐIN í Battersea
í London hefur undanfarið verið
miðstöð árlegrar óperuhátíðar
sem nefnist „The Works“. Hátíð
þessi sker sig þó frá öðrum óp-
eruhátíðum að því leyti að í
Battersea eru eingöngu flutt ný
verk og nýjar útgáfur eldri
verka. Alls voru þrettán óperur
sýndar á hátíðinni að þessu
sinni og tóku þær á mjög fjöl-
breytilegum viðfangsefnum. Má
þar nefna hrinu sjálfsmorða
karlmanna, angist sorgar og
umönnun dauðveikra, þó þar
megi að sjálfsögðu einnig finna
verk þar sem karlmaður dylst í
kvenmannsfötum líkt og í ýms-
um eldri óperum. Sú saga segir
að þessu sinni frá Kylie, karl-
manni í kvenmannsfötum sem
deila vill leyndarmáli sínu með
gestum Jerry Springer sjón-
varpsþáttarins í óperunni Jerry
Springer-óperan. Að mati gagn-
rýnanda breska dagblaðsins In-
dependent tekst höfundinum
Richard Thomas vel upp með
verki sínu en helsti gallinn sé sá
að hann sýni gestum Springer
full mikla vægð. Sérlega fal-
legar, jafnvel íburðarmiklar,
melódíur láti honum hins vegar
einstaklega vel að semja.
Þríæringur
í Yokohama
YOKOHAMA-þríæringurinn
var haldinn í Japan nú í lok
ágústmánaðar en listahátíð
þessi, sem talin er fyrsta stóra
alþjóðlega listhátíðin sem hald-
in er í landinu, nefndist Mega-
Wave. Að mati netsíðu Art For-
um var hins vegar fátt sem
greindi Mega-Wave frá öðrum
myndlistarhátíðum þrátt fyrir
langan lista þekktra lista-
manna. Því meira sem hátíðin
reyndi að skera sig úr því minna
heillaði hún. Media City sýn-
ingin í Seoul í Suður-Kóreu í
fyrra hefði verið mun áhuga-
verðari, enda hefði þar verið
reynt að kynna nútímalistina
þarlendum almenningi.
Lista-
svindlið
mikla
ERLENT
FÉLAGAR í galleríinu Meistara Jakobi opna sýningu á verkum sínum í
Listasafni ASÍ í dag kl. 16. Sýningin er einskonar framhald af sýningu hóps-
ins sem haldin var í júní í Villa Badoglio í Asti á Ítalíu. Sýningin í Villa Badogl-
io var í boði ferðamálaráðs Asti-héraðs og var jafnframt opnunarsýning í ný-
uppgerðu menningarsetri.
Meistari Jakob er rekinn af tíu listamönnum sem vinna við listmálun, graf-
ík, veflist og leirlist og hafa starfað lengi að list sinni. Listamennirnir vinna
sjálfir við afgreiðslu í galleríinu sem er til húsa á Skólavörðustíg 5.
Galleríið Meistari Jakob var stofnað 1998. Félagar eru: Aðalheiður Skarp-
héðinsdóttir, Margrét Guðmundsdóttir og Þórður Hall í grafík og listmálun,
Auður Vésteinsdóttir og Þorbjörg Þórðardóttir í veflist, Elísabet Haralds-
dóttir, Sigríður Ágústsdóttir, Guðný Hafsteinsdóttir og Kristín Sigfríður
Garðarsdóttir í leirlist og Kristín Geirsdóttir í listmálun. Sýningin er opin alla
daga, nema mánudaga, frá kl. 14-18 og stendur til 23. september.
Heimasíða gallerísins er á slóðinni www.meistarijakob.is.
Frá Asti til Reykjavíkur
Verk eftir meðlimi Meistara Jakobs.
NORSKU Anders Jahre-
menningarverðlaunin voru að
þessu sinni veitt tveimur ein-
staklingum fyrir framlag
þeirra til menningarmála. Eru
það Knut Ødegård og Knut
Skram sem deila verðlaunun-
um í ár.
„Ég finn fyrir gleði og auð-
mýkt og lít á verðlaunin sem
mikla viðurkenningu fyrir
störf mín sem rithöfundur og
menningarsinni,“ sagði Knut
Ødegård í viðtali við dagblaðið
Sandefjords Blad. Hann hefur
undanfarin ár deilt tíma sínum
milli bæjarins Molde og
Reykjavíkur, en Ødegård hlaut
viðurkenninguna fyrir starf
sitt sem forsvarsmaður Bjørn-
sonhátíðarinnar.
Óperusöngvarinn Skram
lýsti einnig yfir ánægju sinni
með verðlaunaveitinguna. „Ég
er hrærður og sérlega ánægð-
ur að hljóta verðlaunin,“ sagði
Skram, sem fór á eftirlaun fyrir ári, en var nú verðlaunaður fyrir
framlag sitt til sönglistarinnar.
Anders Jahres-menningarverðlaunin eru stærstu menningarverð-
laun sem veitt eru í Noregi og nemur vinningsupphæðin rúmum fjór-
um milljónum íslenskra króna á hvorn vinningshafa. Hvor þeirra fær
auk þess að tilnefna einn aukavinningshafa, og hljóta þeir einnar
milljónar króna styrk hvor um sig. Tilnefndi Ødegård skáldið Steinar
Opstad, en Skram söngkonuna Kari Postma Sundan.
Ødegård veitt
menningarverðlaun
Knut Ødegård
CHRISTIANE Oelze sópr-ansöngkona og RudolfJansen píanóleikari flytjaljóðasöngva eftir Schu-
bert, Mendelssohn og Schumann á
tónleikum í Kirkjuhvoli í Garðabæ í
dag kl. 17:00.
Christiane Oelze sagðist í sam-
tali við blaðamann hlakka mjög til
að koma til Íslands. Hún ætlar að
syngja þekkt og minna þekkt lög
Schuberts og Mendelssohns, lög
sem henni eru kær; lög úr flokkn-
um Myrthen eftir Schumann og
loks Frauenliebe und -leben eftir
Schumann, en hún segir að síðast-
nefndi ljóðaflokkurinn hafi verið á
óskalistanum hjá Sigurði Björns-
syni söngvara í Garðabæ, sem
skipuleggur komu þeirra Rudolfs
Jansens hingað.
Unnendur ljóðasöngs
trygglyndir
Sólrún Bragadóttir sópransöng-
kona sagði í Morgunblaðinu um síð-
ustu helgi að sér virtist ljóðasöngs-
hefðin í Evrópu vera á undanhaldi.
Er þetta einnig tilfinnig þýsku
söngkonunnar? „Það fer eftir því
hvernig á það er litið. Vinsældir
ljóðasöngsins risu hátt með söngvurum á borð
við Elisabeth Schwarzkopf og Dietrich Fischer-
Dieskau og þau gerðu hann vinsælan. Ljóða-
söngvar Wolfs höfðu til dæmis ekki heyrst
lengi, þegar þau tóku þá upp á arma sína. Þau
troðfylltu margsinnis Royal Festival Hall í
London þar sem þau sungu Spænsku ljóðabók-
ina hans Wolfs. Unnendur ljóðasöngs í dag, eru
kannski ekki eins margir, en þeir eru þarna, og
þeir eru trygglyndir.“ Hvað áhuga söngvaranna
sjálfra varðar, segir Christiane Oelze að það
séu margir ungir og góðir söngvarar sem vilji
syngja ljóð. „Hins vegar finnst mér að oft sé
áhersla tónleikahaldara og úgefenda um of lögð
á söngvarann, en ekki tónlistina sem hann flyt-
ur. Þegar fram koma góðir óperusöngvarar
dettur útgefendum oft í hug að úr því þeir séu
orðnir svona frægir, þá verði þeir að gefa út
ljóðasöngsplötu. Þetta virkar bara ekki alltaf
þannig. Söngvarar verða að eiga sína ljóðrænu
hlið til að geta þetta. Þeir verða að geta tjáð all-
an tilfinningaskalann í ljóðunum. Þetta snýst
ekki bara um fullkominn söng. Í ljóðasöngnum
verður þetta að fara saman. Sjálf kýs ég heldur
að hlusta á ljóðasöngvara sem er ekki raddlega
fullkominn ef hann hefur tilfinninguna fyrir
ljóðinu á hreinu, heldur en söngvara sem hefur
það ekki en kannski góða rödd. Það er svo mikil
tilhneiging til að gera mikið úr öllu og í óp-
erunni er tilhneiging til að gera allt að æsileg-
um stórviðburðum. Það þarf að fullnægja skiln-
ingarvitunum hratt og vel. Í ljóðasöngnum má
þetta ekki ráða, þar gildir einlægnin og heið-
arleikinn. Það er mikil vinna við þetta, en ekki
síður fyrir þann sem hlustar. Ef flytjendunum
tekst vel upp, þá deilir hlustandinn tilfinning-
unum með þeim, fer með þær heim og á þær í
minningu sinni. Það er þetta sem ég vil geta
gert í söngnum; að leyfa fólki að upplifa
dýpri og einlægari tilfinningar.“
Samdi Mozart fyrir Oelze?
Christiane Oelze stundaði söngnám í
heimaborg sinni Köln og síðar í Frank-
furt. Strax að loknu námi á níunda ára-
tugnum hófst söngferill hennar við
kunn óperuhús, bæði í Evrópu, Norður-
Ameríku og Japan og hún hefur sungið
með hljómsveitarstjórum á borð við
Claudio Abbado, Riccardo Muti, Seiji
Ozawa, Esa Pekka Salonen o. fl.
Gagnrýnendur hafa sagt um söng
hennar í verkum Mozarts, að engu sé
líkara en að Mozart hafi samið tónlist
sína sérstaklega fyrir hana. Fyrstu óp-
eruhlutverk hennar voru líka öll úr óp-
erum Mozarts; Despína í Cosi fan tutte,
Konstansa í Brottnáminu úr kvenna-
búrinu og Pamína í Töfraflautunni, en
það hlutverk hefur hún sungið inn á
hljómdisk og myndband undir stjórn
Johns Eliots Gardiners.
Á óperuhátíð í Salzburg fyrir nokkr-
um vikum söng hún hlutverk Súsönnu í
Brúðkaupi Fígarós, eitt stærsta kven-
óperuhlutverk Mozarts. Jafnframt því
að syngja óperuhlutverk víðs vegar um
heiminn er Christiane Oelze eftirsótt
sem óratoríu- og ljóðasöngkona.
Píanóleikari þeirra bestu
Rudolf Jansen er frá í Arnheim í Hollandi.
Hann stundaði nám í píanóleik, orgelleik og
semballeik við tónlistarháskólann í Amsterdam
þar sem hann starfar í dag sem prófessor. Hann
hreppti Prix d’Excellence verðlaunin árið 1966
fyrir píanóleik og aftur árið 1994 fyrir orgelleik.
Rudolf Jansen hefur sérhæft sig í kamm-
ertónlist en er einnig einn eftirsóttasti og best
metni ljóðasöngspíanóleikari í dag. Hann hefur
starfað með mörgum þekktustu ljóðasöngvur-
um heims, eins og Elly Ameling, Peter
Schreier, Olaf Bär, Barböru Bonney, Tom
Krause og Andreasi Schmidt og með þeim síð-
astnefnda kom hann hingað síðast fyrir tveimur
árum til tónleikahalds í Garðabæ.
Tónleikarnir í Kirkjuhvoli eru haldnir í tilefni
25 ára afmælis Garðabæjar og hefjast kl. 17:00.
„Ég vil leyfa fólki að
upplifa dýpri tilfinningar“
Christiane Oelze sópransöngkona.